Выль буртор коми йӧзлы

←

Выль буртор коми йӧзлы (1923)
by Шахов Николай Александрович

→

Гижан кад: 1923, Йӧзӧдан во: 1923-11-24. Ӧшмӧс: Коми ёртъяс дінӧ (1992)

336219Выль буртор коми йӧзлы1923Шахов Николай Александрович

Коммунист партиялӧн обласьтувса комитет шуис: колӧ пӧ Коми обласьтса учрежденньӧясӧ пыртны коми кыв, колӧ пӧ газетъяс лэдзны комиӧн.

Мыйла обком тадзи шуис? А со мыйла. Коми сиктын уджалысьяс рочӧн оз кужны. Гижасны найӧ кутшӧмкӧ бумага рочӧн да сэтысь нинӧм он вермы гӧгӧрвоны, сӧмын серамыд петас. Серавлыны сиктын уджалысьясӧс оз позь: найӧ петісны коми йӧз пӧвстысь, крестьяна пытшкысь, гырысь школаясын эз велӧдчывны. Кыдз нӧ найӧ пондасны рочнас бура гижны?

Коді салдатӧ ветліс, сӧмын «смирно», «направо», «налево» велаліс. Рочӧн сёрнитны эз велав. Бура рочӧн гижны оз вермыны. Бура рочӧн кужысь йӧзӧс быдлаӧ пуктыны он жӧ вермы. Сэтшӧм йӧзыс зэв этша, оз тырмы. Быдӧнӧс роч кывйӧ велӧдӧм йылысь нинӧм и сёрнитны: сы вылӧ ковмас зэв уна сьӧм да уна кад (сё во!). Мый керны? Кольӧ ӧти туй: тшӧктыны гижны тӧдса кывйӧн — комиӧн.

Коми йӧзлы унаысь ковмывлӧ гижны мыйкӧ йылысь прошенньӧ, жалӧба. Мукӧдыс эськӧ грамотнӧй да рочнас гижны оз куж. Ковмас сылы прошенньӧ гижысьӧс корсьны, кевмысьны, копрасьны сылы, гижӧмсьыс мынтысьны. Ӧні обком шуис: позьӧ пӧ быдӧнлы прошенньӧяс, жалӧбаяс, быдтор гижны комиӧн. Ӧні комиӧн гижӧмысь некод нинӧм оз лысьт шуны. Ӧні коми крестьяналы оз ков прошенньӧ гижысьясӧс корсьны: ас чужан кывнад быд грамотнӧй морт кужас прошенньӧтӧ гижны.

Сэсся учрежденньӧяс унаысь вӧлі гижавлӧны бумагаяс крестьяналы висьталӧм вылӧ. Гижасны рочӧн да сідзи — весиг гижысьясыс оз гӧгӧрвоны. Мукӧд гижысьыс (канцелярист) тшапитчӧмысла сюялас кытчӧ оз ков: «зафиксировать», «констатировать», «эксплуатировать» да с. в. Мый нӧ сэсь коми мортыс гӧгӧрвоас? Выйӧн али нӧкйӧн «зафиксироватьсӧ» сёйӧны? Ӧні учрежденньӧяс кутшӧм кӧть бумага пондасны ыстыны сиктъясӧ — ставсӧ кутасны гижны комиӧн, гӧгӧрвоана кывйӧн.

Сэсся босьтам газетъяс. Газет висьталӧ ӧнія олӧмсӧ став му пасьтаысь. Газеттӧ лыддян и тӧдны кутан, кӧні мый керсьӧ. Сиктъясын миян быдторсӧ век сӧрӧны, выль война да му вежӧм йылысь висьтавлӧны. Газет лыддьытӧгыд коми йӧз сэтшӧм сӧрӧмъясыдлы эскӧны. Мед коми войтыр босьтчасны газет лыддьыны, мед асьныс гӧгӧрвоасны лыддьӧмсӧ. Та вӧсна обком и шуис газетсӧ лэдзны комиӧн. Газет оз сӧмын ӧнія олӧм-вылӧм йылысь висьтав. Сійӧ тшӧтш и велӧдӧ, кыдзи бурджыка олӧмсӧ лӧсьӧдны, кыдзи видз-му уджавны.

Ӧні Сӧвет власьт ыджыд бур, ыджыд кокньӧд вӧчӧ коми йӧзлы коми кыв учрежденньӧясӧ пыртӧмӧн. Ӧні коми морт оз кут повны жалӧба сетігӧн: ме пӧ рочнад ог куж да немтор ог сяммы висьтавны. Коми мортлы аслас коми сёрнинас быдлаӧ Коми му пасьта ӧдзӧсъясыс лоӧны восьсаӧсь. Коми морт, коми ань сибаласны быд учрежденньӧӧ, кӧть ӧти кыв рочӧн оз тӧдны.

Сӧвет власьт некодлысь сёрнисӧ оз лыддьы пон сёрниӧн. Сӧвет власьтлы быд сяма сёрниа йӧз ӧткодьӧсь.

This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:

its creator fought or worked for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 74-year protection term is applied;
and the creator died before January 1, 1950 (more than 74 years ago), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
and this work was first published before January 1, 1950 (more than 74 years ago).

This work is in the public domain in the United States because it was published before January 1, 1929 (more than 95 years ago).

The author died in 1942, so this work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 81 years or less (if applicable), or the copyright term is 100 years or less since publication (if applicable).