Тима Веньлы письмӧ (1929)

by Шахов Николай Александрович

Бур лун тэныд, муса Тима Вень другӧй!

Письмӧясыд эськӧ важӧн волісны, талун и шайт сьӧмыд воис тшӧтш, да воча гижнысӧ век кыдзкӧ ог кыпав. Тӧрыт войнас лыдди «Ордым» мӧд номерысь тэнсьыд «Гортла доръясӧд» висьттӧ, талун сэсся кыпӧдчи аслыд гижны.

Зарни корсьысьяслы кутшӧм нимкодь овлӧ сё пуд лыа мыськӧм бӧрын зарнитор сюрӧм вылӧ, сэтшӧм жӧ нимкодь лои меным тэнсьыд «Гортла доръясӧдтӧ» лыддьӧм бӧрын. Сьӧлӧмлы долыд лои, мудзӧмӧй веськаліс — сэтшӧм мичаа, сьӧлӧмӧ йиджана сійӧс гижӧма.

Гежӧда, вывті гежӧда на паныдасьлӧ «Ордымад» збыль художествоа гижӧдыд. Лебедев чусалӧ (кыдз шуас Антус), Нёбдінса Виттор ваймис, том гижысьяс пӧвстысь би киньяс сӧмын на качласны, би сюръя оз на тыдав. Сӧмын тэ да Илля Вась бипурйӧн ӧзъяланныд, корсюрӧ (лӧдсалӧм бӧрын ли, тӧв нырӧн пӧльыштӧмла ли) ёна вылӧ качланныд (тэнад «Ленин гу дорын», «Гортла доръясӧд», мукӧдтор; сылӧн «Мунӧны». Тайӧс ковмас роч кыв вылӧ вуджӧдны да роч журналӧ ли, сборникӧ ли сетны).

Жаков йывсьыд Оботуров кокниасьӧма. Колӧ эськӧ гижны воча да ме ог тӧд, кор слӧйма. Дерт, оз позь сы моз дзикӧдз няйтӧ талявны. Жаковлӧн унатор миянлы оз шогмы, но унатор и бурыс эм. Сідз и колӧ гижны. Оз позь шуны орӧдӧмӧн: «К. Ф. Жаков — пемыд морт коми историяын. Вештам ылӧджык сылысь гижӧдъяссӧ». Тайӧ Оботуровлӧн сӧмын аслас мӧвпъяс.

Колӧ гижны и тэ йылысь. Колӧ гижны Жугыль йылысь (КАПП важӧн нин тшӧктӧ). Колӧ гижны Сидоров книга йылысь (Мартюшев тай шогмытӧм рецензия гижӧма-а). Уна колӧ гижны, а кадыс ӧні абу. Велӧдчӧмлы медбӧръя тӧлысьяс, и уджсӧ уна сетӧны. Ӧні сэсся нӧшта тӧлысь кежлӧ кольччи Представительствоӧ Муравьёв пыдди да. Велӧдчӧм помавтӧдз гижӧмъяс ӧдвакӧ нин лоӧ.

Тані миян эм КАПП-лӧн филиал. Чукӧртчывлам тӧлысьнас ӧтчыд. Лыддьывлӧны гижӧдъяссӧ, лыддьывлам коми гижысьяссянь воӧм письмӧяс. Сӧмын ВАПП-кӧд ёна йитчыны эг на вермӧй: ог эштывлӧй на ордӧ ветлыны, кӧть эськӧ тані ёна позьӧ роч гижысьяскӧд тӧдмасьны да. Аддзылі Анна Караваеваӧс (писательница), тшӧктӧ вӧлі гижны статья коми литература йылысь «Октябрӧ»; тӧдмаси Украинаса гижыськӧд (Иван Ле), корӧ жӧ статья Украинаса журналӧ. Кӧсйыся, а гижӧмыс оз ло.

«Красная нива» журналтӧ судзӧдлі во гӧгӧр кежлӧ, январсянь январӧдз. Мыйла нӧ сӧмын 7–8 номеръяс ыстісны? Оз кӧ во мукӧдыс — гижлы контораас. Ыста квитанциясӧ. Сьӧмсӧ тэ весь ыстін. Ме ӧд тэныд уджйӧза на. Учебникад тай корлі материалтӧ, ковмас сыысь мынтысьны на. Учебниксӧ эськӧ эштӧдлі, августын вайлі ОБОНО-ӧ видлавны да ӧнӧдз век на видлалӧны. Вынсьӧдтӧг тыр гонорарсӧ оз сетны. Вывті жӧ ньӧжмыдӧсь. Кӧкъямыс тӧлысь оз жӧ ков видлавны!

Ме велӧдча жӧ снимайтчыны. Оз на бура артмы. Передержка век лоӧ. Ассьым уджӧс коркӧ мӧдысь нин петкӧдла — мӧдӧда, ӧні аслам карточка кындзи, нинӧм абу. Миян эськӧ бура снимайтчыны позьӧ велӧдчыны да кадыс абу. ГИЖ-ын эм нарошнӧй фотолаборатория, нарошнӧй велӧдысьяс. Кодсюрӧ ёна бура велӧдчисны.

Ӧні петӧ «Литературная энциклопедия», ӧти книга петіс нин. Тэ нӧ судзӧдан он сійӧс? Он на кӧ судзӧд — гиж меным, ме гижся тэнад ним вылӧ. Сьӧмтӧ эн ысты, ме мынта. Мӧдысь артмӧдчам. Сэні лоӧны гижӧдъяс и национальнӧй литератураяс йылысь.

Но тырмас кӧ талун кежлӧ-а (коймӧд час нин, водны кад).

17/ІІІ – 29. Москва. Тэнад Микол другыд.

Тэ нӧ тӧдан он на: Илля Васьыд ӧд гӧтыра (бабаыс сӧмын абу калляна, а коми монь).