Юрка

by Лебедев Михаил Николаевич

Маджа сиктын коркӧ
Овліс Юрка ёрт.
Ыджыд вына вӧлі
Тайӧ коми морт.

Тулысын кӧ сылы
Ковмас кӧдзны нянь,
Вӧвтӧг мусӧ гӧрас:
«Ачым пӧ ме чань!»

Видз вылӧ кӧ петас,
Мукӧд моз оз узь.
Коса сылӧн вӧлі
Сывйысь, гашкӧ, кузь.

Ӧти лунӧ ытшкас
Квайт да сизим видз.
«Ёнджыка пӧ сёйсяс,
Уджыштан кӧ сідз!»

Пӧрӧдас кӧ керсӧ,
Оз и доддяв вӧв:
Пельпом вылас ваяс
Кокньыдика зэв.

Керйыс сылы вӧлі
Быттьӧ вӧсни бадь:
«Позьӧ на пӧ татысь
Вӧчны вугыр шать!»

Тшупсьыны кӧ пондас,
Некодӧс оз кор.
«Меным тайӧ уджыс
Дзик пӧ ворсантор!»

Зэр моз кисьтас чагсӧ
Сылӧн паськыд чер;
Шыбитӧмӧн каяс
Сигӧрӧдзыс кер.

Песла ягӧ мӧдас,
Чегас конда пу.
Гортӧ сэсся кыскас,
Уп ни ок оз шу.

«Регыдджык пӧ верман
Пессӧ вӧчны тадз.
Керасьтӧг тай менам
Доналӧма пач!»

Комын арӧдз Юрка
Вӧлі вывті зіль.
Кыдзкӧ сылӧн петіс
Мышку шӧрас мыль.

Тӧдӧмысь, он лэпты
Висьӧмыдкӧд кось.
Куйлӧ, ружтӧ Юрка,
Уджавны оз позь.

Тӧлысь сійӧ висис.
Быри сылӧн нянь.
Кынӧмыд кӧ тыртӧм,
Олӧм абу шань.

Сиктса войтыр сылы
Отсӧгсӧ оз сет.
Кужис на тай Юрка
Корсьны кынӧмпӧт.

Ружтігтырйи чеччис.
Босьтіс лэчыд пурт.
«Тшыгъялӧмнад тані
Некор он пӧ бурд!»

Надзӧникӧн лудӧ
Нуис сійӧс кок.
Юасьӧны йӧзыс:
«Кытчӧ, муса вок?»

«Ыркӧдчыны петі, —
Шуӧ Юрка ёрт. —
Туплясьӧмнад меным
Мустӧм лои горт».

Лудсьыс сійӧ кутіс
Ичӧт баля пи,
Лӧсьыдика начкис,
Лёкногӧн эз ви.

Гортас сэсся нуис,
Пуис чӧскыд шыд,
Яйсӧ мутшкис-сёйис,
Панясис дзонь рыт.

Тайӧ лунсянь Юрка
Тшыгъялӧм эз тӧд.
Баля пиыд регыд
Сюри сылы мӧд.

Мӧдыслӧн зэв госа
Вӧлі небыд яй.
Дерт нин омӧль межӧс
Юркаыд эз вай.

Уллюнныд кӧ воас
Видзавны оз туй.
Кыдъя няньтӧ сэки
Горшад он нин сюй.

Заводитіс Юрка
Лудысь кыйны ыж.
Бура сёйӧм помсьыс
Бурдіс сылӧн мыш.

Рожа лои паськыд,
Порсь кодь ачыс тшӧг.
Кинас сё пуд лэптас —
Оз и вӧрзьыв гӧг.

«Мем пӧ ӧні лӧсьыд,
Уджавны оз ков.
Маджа сиктад некод
Татшӧма оз ов!»

Дзикӧдз сійӧ вельмис,
Пикӧ воис йӧз:
Вошласьӧны ыжъяс,
Вошлӧ весиг мӧс.

Тыдовтчис нин бура,
Кодлӧн сэні мыж,
Кодсянь лёкыс петӧ,
Коді сэтшӧм шыш.

Сёрни мунӧ: «Юрка
Курасьӧ пӧ тан.
Кыдз пӧ абу яндзим
Сылы, шондібан!»

Нимкодясьӧ Юрка,
Олӧмсӧ оз веж.
Войтыръяслӧн шогсьӧм
Сылы вӧлі теш.

Мукӧддырйи лудас
Ветлас сійӧ дыр,
Яйсӧ сэтысь кыскас
Ыджыд пестер тыр.

Юаласны сылысь:
Мый нин ваян тэ?»
Юрка вочавидзӧ:
«Виж гоб воті ме».

Быдӧн эськӧ тӧдӧ,
Кутшӧм сылӧн гоб,
Сӧмын ичӧт выннад
Юркаӧс он шоб.

Петкӧдліс тай сійӧ
Ассьыс бан и гуг.
Маджа сиктын олӧм
Вывті лои дзуг.

Бырасны кӧ ыжъяс,
Мыйысь вуран пась?
Яйтӧгыд кӧ колян,
Паняв ӧти азь.

«Колӧ мыйкӧ вӧчны, —
Мӧвпалӧ быд морт. —
Вундыштны нин колӧ
Кырнышыдлы борд!»

Йӧзлы сэки шуис
Еджыд тоша пӧль:
«Кокниа он кыскы
Пыдӧ пырӧм жель.

Антуслӧн кодь ыджыд
Юркаыдлӧн вын.
Мудериттӧг сыысь
Некыдз он нин мын.

Ылӧдлӧмӧн сійӧс
Гашкӧ вермам ми.
Тӧданныд ті, меным
Сійӧ вежа пи.

Сы водзын ме вӧлі
Пыр на шань да бур.
Аски сійӧс кора
Юны кода сур.

Гӧститӧда сідзи:
Садьтӧг усяс мед.
Усьӧм бӧрас Юрка
Нинӧмтор оз тӧд.

Кызджык гезйӧн сійӧс
Кӧрталам ми сэн,
Сэсся йирӧ сюям,
Отсалас кӧ ен».

Пӧрысь пӧльлы аттьӧ
Водзвыв кайтіс йӧз.
Лӧсьӧдіс бур вежай
Вежа пилы гез.

Сурыс сылӧн вӧлі
Вина дорсьыс ён.
Локтіс Юрка, юӧ,
Гӧрдӧдӧма дон.

Вежайыслы шуӧ:
«Менам эз на вун,
Висигад ме кыдзи
Тшыгъялі вит лун.

Та вӧсна ме понді
Йӧзлысь сёйны ыж.
Вежайлысь ог вӧрзьӧд,
Оз ло сэтшӧм мыж».

Кутлӧ сійӧс вежай:
«Дона меным тэ!
Мыйӧн верма тэнӧ
Гӧститӧда ме!»

Кӧшысь юӧ-бруньгӧ
Юрка кода сур.
Оз нин ӧшйы сылӧн
Пельпом вылас юр.

Недыр мысти сійӧ
Усис садьтӧм код.
Чепӧсйис бур вежай,
Эз тай майбыр чот.

Кӧрталіс зэв зіля
Гӧстьлысь ки и кок:
«Миянлы пӧ ӧні
Дугдан вӧчны лёк!

Нюжӧдчыштіс Юрка —
Гезйыс руч да рач!
Повзьӧмысла пӧльлӧн
Лэччис весиг гач.

«Ой-ой, муса вокъяс,
Вӧрӧ сылӧн ки!
Дзебӧй менӧ, дзебӧй,
Менӧ мед оз ви!»

Эз на садьмы Юрка,
Вежайӧс эз сёй,
Унзіль вывсьыс сӧмын
Вӧрзьӧдыштіс сой.

Сиктса йӧзлӧн бура
Уджаліс юрвем:
Вайисны выль гезъяс
Кодлӧн кутшӧм эм.

Узьысь мортлысь бара
Зэлӧдісны ки.
Гут моз, дзескыд везйын
Лои вежапи.

Гартчӧма сы гӧгӧр
Гезйыс уна сыв.
Шваргӧ узьӧ Юрка,
Нинӧмтор оз кыв.

Скӧрмӧм войтыр кӧсйис
Вӧчны сылы рель.
«Тыӧ сійӧс вӧйтам», —
Шуис пӧрысь пӧль.

Гӧгӧрвоис йӧзыс:
Лӧсьыд лоӧ сідз,
Юрка ёртлӧн вежай
Висьталӧма кыдз.

Эз нин сэсся Юрка
Куйлы сэні дыр.
Вадор вылӧ сійӧс
Лэччӧдісны пыр.

Пӧрӧдісны пыжӧ
Кулья мешӧк моз,
Кӧрталісны кокас
Сьӧкыд изки гоз.

Ты шӧрӧ зэв ӧдйӧ
Петкӧдісны пыж,
Путкыльтісны ваӧ:
Сёй пӧ ӧні ыж!

Садьмис сэки Юрка,
Пузис сылӧн вир.
Мустӧм сылы лои
Джуджыд пемыд йир.

Орйӧдліс став гезсӧ,
Кыпӧдчис на бӧр:
«Ме пӧ ичӧт тыад
Ог на гашкӧ тӧр!»

Эз жӧ вермы сэтысь
Петны вӧйтӧм морт.
Кӧрталӧма вӧлі
Багатырскӧй борд.

Изки гозлӧн уджыс
Вӧлӧма тай бур.
Бара пырис ваӧ
Юрка ёртлӧн юр.

Эз нин сэсся аддзыв
Шонді сылӧн син.
Ичӧт гудыр тылы
Сетчис ыджыд вын.

Войтыръяслы мыйкӧ
Эз ло лӧсьыд сэк:
«Ловъя мортӧс вӧйтӧм —
Поводнӧй пӧ грек!»

Шуис налы пӧльӧ:
«Сюсьмӧдчам кӧ ми,
Тайӧ грекысь мынам
Ме дай ставныд ті.

Воропыс тай, майбыр,
Миян киын со:
Казьтылӧм кӧ вӧчам,
Грекыс оз и ло!»

Мынтӧдчыны грекысь
Кыдзкӧ колӧ, дерт.
Тыртісны ид пызьӧн
Джынъян ыджда пӧрт.

Кизьӧртісны ваӧн,
Ломзьӧдісны пес.
Ты вылӧ зэв зіля
Юрбитӧ бур йӧз:

«Лэбзьы югыд райӧ,
Юрка, муса вок!
Тэ кузя ми тані
Пуам няня рок!»

Пусьӧм бӧрас роксӧ
Паньыштіс быд морт,
Мед пӧ гажаинӧ
Вошъяс Юрка ёрт.

Казьтылӧмыс вӧлі
Роксьыс, гашкӧ, пӧсь.
Сӧстӧм лолӧн ставныс
Разӧдчисны сэсь.

Рокнас налӧн грекыс
Сылі быттьӧ лым.
«Маджаса рок кашник» —
Ӧні налӧн ним.