Ӧтувтчӧмӧн уджалӧм

←

Ӧтувтчӧмӧн уджалӧм (1922)
by Шахов Николай Александрович

→

Гижан кад: 1922, Йӧзӧдан во: 1923-10-03. Ӧшмӧс: Югыд туй (1922-10-03)

336251Ӧтувтчӧмӧн уджалӧм1922Шахов Николай Александрович

Неважӧн ме паныдаси ӧти Сыктывса Выльгортсакӧд; сёрни костын сійӧ меным и шуӧ: «Ми пӧ сизимӧн ӧтувтчӧмӧн ньӧбим вартан машина (молотилка), зэв пӧ лӧсьыд. Вартам пӧ луннас вит-квайт рыныш. Кужысь йӧз вартӧны кызь рынышӧдз. Сетім пӧ машинаыс вылӧ ӧні задатки 10 миллионӧн морт вылӧ, мукӧдсӧ мынтам вочасӧн. Став доныс вартан машинаыслӧн Земельнӧй Отделын (Сыктывдінкарын) 555 миллион, — сетӧны уджӧн во кежлӧ, позьӧ надзӧникӧн вештыны.

Машинасӧ бергӧдлӧны кык вӧлӧн. Вартӧны ульнас, рынышӧ шӧтлытӧг. Позьӧ тшӧтш лӧсьӧдны тӧлӧдчан машина да вартігмозыс жӧ и тӧлӧдны. Тӧлӧдӧмӧн кӧ — машина бердас пӧ колӧ дас уджалысь морт».

Локті гортӧ да куті артавны — лоӧ оз барышыс машина босьтӧмсьыс. Менам со мый лои: ӧтувтчан кӧ дас морт да ньӧбан вартан машина, сійӧ воас 55 миллионӧн морт вылӧ. Арталан кӧ шӧркоддьӧмӧн быд крестьянинлысь дас вит рынышӧн нянь (кодлӧнкӧ унджык, кодлӧнкӧ этшаджык), дас крестьяниныдлӧн лоӧ 150 рыныш нянь. Важ моз кӧ вартны, нёль морт лунӧн вартасны кык рыныш; сё ветымын рыныштӧ вартігӧн ковмас 300 пӧдельщина (150 × 4 : 2 = 300). Машинаӧн сійӧс вартан дас лунӧн (босьтам дас вит рынышӧн лун). Быд лун кӧ уджаласны ӧкмыс мортӧн, ковмас 90 пӧдельщина. Ӧти воын этша вылӧ барышыс лоӧ 210 пӧдельщина. Сэсся ӧд машинанад вартігӧн пес оз ков, сотчӧмысь оз ков повны ни — сійӧ бара барыш. Машинаыдлӧн доныс ӧти воӧн и вештыссяс. Ӧти вонад ӧд сійӧ оз жугав, кымын во, колӧкӧ, вартас.

Сэсся, ещӧ кӧ ӧтувйӧн лӧсьӧдан мукӧд пӧлӧс машинаяс — мыйта удж найӧ кокньӧдасны да йӧзлы пӧра прӧстмӧдасны. Сійӧ прӧстмӧм пӧраас позяс видз-му вӧчны, ассьыд овмӧс содтыны.

Ӧні ми дзик ас йӧйлунным кузя сьӧкыда уджалам, му люкалам, асьнымӧс нартитам, а век гӧля олам. Кыдзи пӧльяснымлӧн пӧльясныс уджавлӧмаӧсь, ми век жӧ на сідз уджалам, ньӧти огӧй кокньӧдчӧй. Мукӧдлаын йӧзыд велӧдчӧмаӧсь, миян дорысь ёна этша уджалӧны (машинаясӧс уджӧдӧны) да дас мында бурджыка олӧны. Сідз жӧ колӧ миянлы велӧдчыны овны. Сыктыв Выльгортса босьтчӧмаӧсь нин, дыр-ӧ нӧ мукӧдыс узясны?

Оз весь шуны бур йӧз: «Ӧтувтчӧмын — вын».

This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:

its creator fought or worked for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 74-year protection term is applied;
and the creator died before January 1, 1950 (more than 74 years ago), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
and this work was first published before January 1, 1950 (more than 74 years ago).

This work is in the public domain in the United States because it was published before January 1, 1929 (more than 95 years ago).

The author died in 1942, so this work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 81 years or less (if applicable), or the copyright term is 101 years or less since publication (if applicable).