بەیتا شێخێ سەنعانی

by فەقێ تەیران

گوهدێرن نوتقا عاشقی؛ دا ئەز بخوونم ڤێ خەتێ	حەمد و سەنایا خالقی؛ سوبحان ژ شاهێ قودرەتێ
سوبحان ژ شاهێ ذوالجلال؛ فکریمە نەقشێ بێ زەوال	حال بێ مەجاز نائێتە بال؛ کامل دبت ب ئولفیەتێ
ئەو دێ ب وێ کامل بتن؛ دەروێش کو ساحب دل بتن	دێ نوور ژ نوورێ هل بتن؛ ژ مەشعەلا نبووەتێ
قەلبێ کو حال لێ رابتن؛ یان ژ رەسوول پەیدا بتن	ئەو بێ مەجاز قەت نابتن؛ جاری بوویە ل ڤێ عادەتێ
جاری بوویە ئەڤ رەنگ بەلا؛ سەد مفتییو شەیخ و مەلا	ئەو ل سوڕێ بوون موبتەلا؛ ل نەینکا عەکسیەتێ
دێ مەعنییا عەکسێ کوبی؛ ئەللاهـ ژ جهـ نا قەللبی	مەعبود یەکە نابی دوبی؛ رۆژ هاتە نیڤا مرئەتێ
قەمەر و شەمس و ستارە؛ رۆژ د ئاڤێدا دیارە	فند و فانوسێ ڤەشارە؛ ژ بەشەرا خولقیەتێ
ژ بەشەرا زات و سفاتان؛ پوڕ ژ عشقا پوت و لاتان	کەتنە غەرقا موشکلاتان؛ چونە حالێ حیرەتێ
تو ئلاهێ دین دورستان؛ تو ئمامێ پوت پەرستان	دلبەرێ هشیار و مەستان؛ عاشقێ پوڕ وەسفەتێ
عاشق تویی دلبەر تویی؛ نازر تویی مەنزور تویی	روحێ روحان گەوهەر تویی؛ مسباح و دوررا قیمەتێ
مسباح و دوررا بەششەری؛ عاشقێ مەعشوقِ بەری	ئەو ل سوڕێ بوو موشتەری؛ ساحب دلی نور ڤێکەتێ
دل کەوکەبە مەخلوقەکە؛ لەش قەفەسە ، سندووقەکە	قەلبان غەرەز مەعشوقەکە؛ حەمیان دڤێ وەحدانەتێ
حەمیان مراد ئەسلێ خوەیە؛ تەن سەدەفا جانێ مەیە	روح پەرتەوا نورا تەیە؛ حەول و قووەت ژ بال تەتێ
قەت بێیی تە روح نا لڤن؛ زولفێد شەنگ لسەر نا جڤن	ئاگر ب قەلبان نا کەڤن؛ نارێ مەجازا حرقەتێ
مەیلا مەجاز بەشەر دڤێ؛ دل دائما دلبەر دڤێ	روح موحبەتا ئەکبەر دڤێ؛ جارجار دبینن روئیەتێ
چەشمان جەمالا گەش دڤێ؛ ئەنفان رەیحانا رەش دڤێ	ئوذنان کو سەوتا خوەش دڤێ؛ جهـ جهـ دکێشن وەسلەتێ
ئەو ئوذن و ئەنف و بەسەرە؛ حەمیان خیالا ئەکبەرە	جسمێ مەجازی فەننەرە؛ دێم شووشەیە نوورا تە تێ
دێم شووشەیە نوور قەفەسە؛ مەجاز نە عشقە ، هەوەسە	دل ژ سوڕێ ناکەت بەسە؛ جان ژ مەیا مەوەددەتێ
جان ژ مەیێ تێر نابتن؛ قەد بێ حوبێ خێر نابتن	مێر بێ حسێب مێر نابتن؛ دل بێ زکر نور نارەتێ
زکر واجبە عامی بکەن؛ نێزیکی شەیخ سوفی بکەن	مورشد مریدان هی بکەن؛ خارج ببن ژ زولمەتێ
زکرێ جڤاتا بێ مەلەک؛ سەد جار بکن عامی گەلەک	شوبهێ تەعامێ بێ نەمەک؛ دوورە ژ زەوق و لەززەتێ
عشق بێ عبادەت نابتن؛ حەتتا کو موحبەت نابتن	حال و حەلاوەت نابتن؛ ئزهار بکەین بەحسیەتێ
ئەم ژی بەحسان ئزهار بکن؛ قسسان ژ کار و بار بکن	یار و بران هشیار بکن؛ دا ئەم ژ شەیخ دین قسسەتێ
شەیخەک هەبوو جارا ئەول؛ نورا خودێ هلبوو ددل	سەد گومرەهـ و ضال و مضل؛ ب دەستێ شەیخ د هاتە تەوبەتێ
شەیخەک هەبوو سەنعانییان؛ سەردارێ پانسەد سوفییان	چووبوو مەقامێ ئەولییان؛ دائم د زکر و تاعەتێ
تاعەت دکر ڤێکرا ب جووش؛ پانسەد مریدێ خەرقەپووش	ب موحبەتا عشقێ خورووش؛ ب شەوق و حال و جەزبەتێ
جەزبە چ رەمزا چاڤییە؛ مەبدەء چ حالێ خافییە	تێتن ددلدا تاڤییە؛ مەوجەک ژ بەحرا حکمەتێ
مەعنێ د مەجزوبان ئەڤن؛ میرێ د باتن د خەفن	نوو حال دبینن د کەڤن؛ خەلقنۆ ژ چ؟ ژ کێم تاقەتێ
جەزبە سڕە سوڕ خاتەمە؛ گرتن ل مێران لازمە	جگەر قەوی بن قائمە؛ ئزهار بکن ڤێ شوهرەتێ
تو ژ بورێ موستەعیدان؛ ژ گەرمییا شعر و قەسیدان	بێنە سەر بەحسا مریدان؛ دا ژ شەیخ دەن قسسەتێ
سەنعانییان شەیخەک هەبوو؛ ئەو عاشقێ باخویێ خوەبوو	قەت مەیل د دونیایێ نەبوو؛ دووربوو ژ ڤێ مەشغەلەتێ
دووربوو ژ ڤێ دونیا دەنی؛ پوڕ دگری کێم د کەنی	کول بوو ژ بەر سەجدێ ئەنی؛ د کار و زەوادا ئاخرەتێ
وی هەر زەوادە کار دکر؛ زکرەکێ بێ هژمار دکر	ژ دنیایێ ئستغفار دکر؛ دوور بوو ژ هەرچی شوبهەتێ
دوور بوو ژ ئەفعالێ بشک؛ ژ ئەمرەد و بوکرێ خوەشک	ما کەس خەبەر داکە ل نک؛ ناکەت قەبوول ڤێ غەیبەتێ
ناکەت قەبوول ڤان خەبەرا؛ مەدحێ جوان و دلبەرا	ما کەس خەبەر داکەت مەرا؛ بەحس و قسا مەنهیەتێ
دووربوو ژ بەر مەناهییا؛ نەدهاتە عید و شاهییا	ژ بەر سەلات و چێیییا؛ شیرین دهاتە تاعەتێ
تاعەت دکر دائم مودام؛ گەهـ ژ قعوود گەهـ ژ قیام	هەفتێ و هەفت سالی تەمام؛ خالی نەبوو ژ ڤێ خدمەتێ
هەر خدمەتا مەولا دکر؛ زکرێ مەزن ژ پییان دکر	ب چێیییان خەلق چێدکر؛ دانینە سەر هدایەتێ
هەرچی ل شەیخ گوهدار دبوو؛ دونیا ل چاڤان سار دبوو	ئاخرەت ب وان ڕا یار دبوو؛ ل پەند و وەعز و شیرەتێ
شیرەتا پەندێ حەکیمان؛ خەبەرێ پیر و عەزیمان	د بەلەدێ ئەهل و حەلیمان؛ کەس نەداکەت قیمەتێ
دوڕ لنک ئەهلێ مولووکان؛ گەر ببنە شەهرێ بچووکان	کەس بوها ناکەت د سووکان؛ یەک لبەک چە پێ نەتێ
ما ب دەڤ تێتە خەبەردان؛ چیهییا وان شێرەمەردان	خۆش د کەت سەد ژان و دەردان؛ هەرکەسێ شەیخ پوف کەتێ
هەرکەسێ شەیخ لێ بخوینێ؛ نەخوەشی حال لێ نەمینێ	ب دوعان راکەت ڤەژینێ؛ لێ روجوع کەت سەححەتێ
دینییەک ترسەک هەوایەک؛ عللەتەک ریشەک وەبایەک	شەیخ ل سەر بکرا دوعایەک؛ خۆش دبوو وێ ساعەتێ
پێ خۆش دبوون سەد لال و شل؛ پێ رۆهن دبوون سەد چەهڤ و دل	پێ راست دبوون ضال و مضل؛ ب وێ سڕا شەیخ ڤێکەتێ
نەزەرا شەیخ کیمیا بوو؛ پاک وجود بوو بێ رییا بوو	ئەهلێ دل بوو ئەولییا بوو؛ شەیلو ئەللاهـ ژ وێ بەرکەتێ
شەیلو ئەللاهـ یا شەیخ ئەکابر؛ «قطب الله» بەرەکەت حازر	ل غائب و خەلقێ موسافر؛ ل مە ئو ڤێ سوحبەتێ
سوحبەتا شەیخێ رەشید تێ؛ مەجلسا پانسەد مرید تێ	تێک مەلا و موستەعید تێ؛ ژ مەلەک و ملیاکەتێ
مەلەکێ چەنگ ژ هەوایێ؛ دفڕی شوبهەتێ بایێ	تێتە نێڤ زکر و سەمایێ؛ د وەقت و حینا دەعوەتێ
هەر دەما خوتبە د هاتە؛ گەرم دبوو زکر و جڤاتە	کفش دبوون ژێ موعجزاتە؛ هەر وەکی رۆژ داکەتێ
وێ پێلێ دەروێش بجووش بوون؛ سوحبەت و مەجلس د بووش بوون	ب موحبەت و عشق و خورووش بوون؛ ژ شاهیان کەس خەو نەتێ
وێ پێلێ دەوران دچێبوون؛ کێ غەما میران دڤێبوون	حەمیان مەیلا خودێبوون؛ ئەو بجەهدا رێکەتێ
ئەر غولام بوون ئەر ئەمیر بوون؛ ئەر گەدا بوون ئەر فەقیر بوون	تێک و ڤێک گوهدارێ پیر بوون؛ ل عەشقا دینێ سوننەنێ
شەیخێ سەردارێ خەلیفان؛ ژ نازک و جوان و لەتیفان	ژ یاریا قامەت ئەلیفان؛ نەفس دکەت ژێ نەفرەتێ
دەفتەرا ساحب جەمالان؛ شەرح و مەتنێ زولف و خالان	شەیخ توجار ناکەت موتالان؛ تەبعەتێ شەیخ ناڕەتێ
تەبعەتێ حوسنا جەمالێ؛ شەیخ توجار ناکەت خەیالێ	یان ژ چییێ یان ژ کالێ؛ یان ژ خەوف و خەشیەتێ
ژ خەشیەتێ دل نالە نال بوو؛ عومرەکێ بێ حەد ل بال بوو	ڕهـ سپیبوو شەیبێ کال بوو؛ گشتی فەنابوو ژ کەسرەتێ
ژ کەسرەتێ دلبەر نمابوو؛ یەک موویەک رەش لێ نەمابوو	حوورییەک دیبوو تەمابوو؛ ب رۆهنیا فندێ کەتێ
رۆهنیا فندێ گەهشتێ؛ حووریا بوکرا بوهوشتێ	دی ل سەر بانێ کەنشتێ؛ باتنی کچ بانکەتێ
باتنی کچ ڤەدخوینێ؛ پەردەئێ ژبەر خوە هلتینێ	شەیخ د خەونێدا دبینێ؛ جام و تاسەک مەی ددەتێ
خەمر و شەرابێ پوڕ دکە؛ شەیخ د خەونێدا فڕ دکە	نەزەر ل یا دێم دوڕ دکە؛ دین بوو د نێڤا خلوەتێ
د خلوێدا ئەو دین دبوو؛ تژی دەماغی خوین دبوو	شەیبا سپی رەنگین دبوو؛ ئەڤ حال و رەنگ قەت ژێ نەتێ
نایێت ژ شەیخ ئەڤ حال و رەنگ؛ عەیبە ل وی ئەڤ ناڤ و دەنگ	پوڕ چوون ژ سەر زولفێ دشەنگ؛ ئەبتەر ب دونیایێ کەتێ
زولفان گەلەک ئەبتەر کرن؛ جەرگ و هناڤ کەر کەر کرن	پێچان د شامێ وەرکرن؛ عەبدال د سووکا غوربەتێ
ژ چەشمێ د رەش دین بوون گەلەک؛ گەزما کڤانێ رەش هەلەک	فریاد ژ شەیخ چوونە فەلەک؛ ئاهـ و فغان بەحس ژێ نەتێ
ئاهـ و فغان دەربوون هزار؛ هنگی هەبوون دەروێش و یار	حەمیان ل شەیخ دکر پورسیار؛ باژار و ئەهلێ هێشەتێ
ئەهلێ تەریق، ئەهلێ سلووک؛ هنگی مەزن، هنگی بچووک	ئاغا و خووجە و ملووک؛ پورسین ل شەیخ ڤێ زەحمەتێ
هەرچی ژ شەیخ پورسیار دکر؛ زکرەکێ خۆش مادار دکر	ل عادەتێ هەرجار دکر؛ شەیخ ئلتفات قەت ژێ نەتێ
شەیخ گۆتە وان قڕ قڕ مەکن؛ زکرێ خوە ئیرۆ پوڕ مەکن	کەیفێ ل من بێ سوڕ مەکن؛ خۆش نینە سەوتا ژ وە تێ
خۆش نینە سەوتا زاهدان؛ دەنگێ مرید و عابدان	چبکم ب زکر و مەسجدان؛ ب ئیعتکافا مزگەتێ
دێ مزگەفتێ وێران بکم؛ گاڤەک بچم سەیران بکم	بەر ب دەرێ دێران بکم؛ بایێ دەمێ کانێ کو تێ
کانێ کو تێ بایێ دەمێ؛ دەروێش قەوی کەتنە غەمێ	پانسەد مورید چەڤیان حەمێ؛ فکرینە شەیخ و تەبعەتێ
تەبعەتێ خەلقێ و عامێ؛ خۆش دبوو زکر و سیامێ	غافلین ژ حالێ قیامێ؛ ژ وسال و لەززەتێ
ناتقێ ل تەبعێ دەواری؛ ئێ موقیم شوورە ڤەخواری	قەت نەدی ئاڤا بژاری؛ چەشمەیا خزر ڤێکەتێ
چەشمەیا سافی تەهوورە؛ حال ژ قەلب بێ حەدد دوورە	«من لەدون» بەحرەکە کوورە؛ بێ علم کەس رێ نابەتێ
علم تەریقا عاقلانە؛ حال نە مەوجێ غافلانە	بابەتێ ئەهلێ دلانە؛ میر دبینی ددەتێ
میر حەکیمە پێ دزانی؛ شەیخ تەبات نایێ د خانی	خەلیفە هاتن د هانی؛ دا ل شەیخ کن نەسحەتێ
یەک نەهن جوزئەک ددەست نە؛ سوڕ نەهن پەردە قەفەس نە	کەس نەهن حەوجەیێ کەس نە؛ ب قەدر و حال و هوممەتێ
سوفییێن ساحب کەمالە؛ بێ تەکەللوف چوونە بالە	حەمییان ژێ کر سوئالە؛ ئەڤ چ ترسە ب سەر تەتێ
ئەڤ چ ترسە ئەڤ چ دەردە؛ مە و تە نینن چو پەردە	ڤێ سوڕێ ژ بۆ مە خەبەردە؛ دا ئەم بزانین هەیئەتێ
سۆفیێ ب ئەرکان و شەرمە؛ شەیخ دەمەک ئاخافت ژ نەرمە	ڤێ سوڕێ کەفشکە ل بەر مە؛ دا دەواکین عللەتێ
شەیخ گۆ: حەکیم عیسا بتن؛ لوقمان ژ قەبرا رابتن	داغا من هێدی نابتن؛ دەستێ حەکیمان لێ نەتێ
داغا پرنگا سۆر ل سەر؛ حەتتا سپێدە بێتە دەر	ئارام و خەو نائێن ژ بەر؛ سەبر و سکوونا من نەتێ
شەیخ ل خوە ناکەت ستارە؛ ئاشکەرا خەون گۆتە یارە	ئاهـ ژ دەست دۆهتا کوفارە؛ برمە دینێ شرکەتێ
بێ مەزهەب و بێ دین کرم؛ بێ خوندن و یاسین کرم	ژ یار و بران شەرمین کرم؛ وردەک د خیالا من نەتێ
لەو نەشێم وردان بخوینم؛ بەژنەکێ نازک دبینم	دین دبم سەودا دمینم؛ دل ژ من بر قامەتێ
قامەتا سوکران و مەستە؛ حورییا لوءلوء ددەستە	برمە دێرا خاچپەرەستە؛ خەلوەیا خومخانە تێ
برمە نێڤ خەمر و شەرابێ؛ نازکێ گەردەن شەبابێ	ب من کر سەد رەنگ خرابێ؛ ژ نووهییو بەد خسلەتێ
هەم نوو کرم هەم بەد کرم؛ عیسایییێ مورتەد کرم	ژ ڤێ تەریقێ رەد کرم؛ کافر کرم بێ موروەتێ
کافر کرم مەیخوەر کرم؛ دێوانە و ئەبتەر کرم	بەلکی ژ پێغەمبەر کرم؛ ئەڤ رەنگ بەلا ب سەر مەتێ
ئەڤ رەنگ بەلا ئەڤ رەنگ برین؛ چدکن ژ من یا حازرین	حەمیان بهیست، ڤێڕا گرین؛ کالین کەتە جەماعەتێ
کالین کرن خەلقێ ل نک؛ ئەو پیرەمێر راکر سڤک	ژ ئاگر و وەهجا د زک؛ تابێین هەوایا دەردەتێ
پێلەک ژ مال ئانینە دەر؛ بێ تەزبییو شەمل و کەمەر	دەلق و عەسا چوونە ژ بەر؛ نالین ژ تیرا هجرەتێ
نالی ژ دەست دێم خاوەرێ؛ نارێ جەمالا دلبەرێ	گەرمی گهاندە جەگەرێ؛ دل بوو وەکی پێت ڤێکەتێ
نارێ کچێ داکر هناڤ؛ دێما کو تێدا نوور و تاڤ	عەکسا ئیلاهی هاتە ناڤ؛ موزهر دییە سەبر ژێ نەتێ
حوسنا کچێ بۆ مەزهەرە؛ ئەو حوورییا دێم فەنەرە	شەیخ ب هەردو وەجهان چوو بەرە؛ شەرم و ئەدەب قەت ژێ نەتێ
شەرم و ئەدەب چوو وێ دەمێ؛ نالی ژ تیرا سەرتەمێ	بوو پێکەنینێ عالەمێ؛ ئاڤێت کراسێ روومەتێ
روومەت هەبوو شەیخ بێ قیاس؛ بایێ ئەڤینێ بر لباس	گەهـ گەهـ ژ خوە داڤێت کراس؛ ژ ئاگر و حەرارەتێ
عشقا کچێ گەرم کر ئەڤین؛ پاپەند کرن ئەو هار و دین	پوڕ دین دبینە پێکەنین؛ کوبکن گەلۆ ژ ڤێ قسسەتێ
کوبکن ژ کێ پورسیار بکین؛ علاجەکێ ما چار بکین	عشقا دلێ شەیخ سار بکین؛ پەیدا بکین برودەتێ
عشق ئاگرە ما سار دبی؟؛ هنگی دچی دژوار دبی	شەیخ پێ زەعیف و ژار دبی؛ چل رۆژەکان مای راکەتێ
چل رۆژەکان ئەڤ حال بوهار؛ روونشتبوون خەلق چار کنار	شەیخ نە تەبیت بوو نە قرار؛ بوو ماسیێ ب دێمێ کەتێ
مسلێ سەمەک تێکوەردبوو؛ گەهـ سۆر دبوو، گەهـ زەر دبوو	هەڕۆ سێ جار خوون دەردبوو؛ عشقێ برە کی حالەتێ
ئەو پیرەمێرێ کال بوویی؛ نێزیکی هەشتێ سال بوویی	ژ عشقا کچێ بەدحال بوویی؛ دەرحەق بدەین لێ لەومەتێ
دەرحەق بدەین چ تێ هەیە؛ ناخۆت ل شەیخ ئەڤ قسسەیە	کوبکەین بدەست باخوێ مەیە؛ زاهر بکەین چ تێ نەتێ
ئزهار بکەین بەدنامییە؛ دەرحەق بدەین بێ تامییە	ئاگەهـ دبن پێ عامییە؛ هلاک دبن ژ غەیبەتێ
یا قەنج ئەوە مەستوور بکین؛ نابت سوڕێ مەشهوور بکین	دابن ژ عامێ دوور بکین؛ بدەرکەڤین ژ هێشەتێ
ژ هێشەتێ بدەرکەڤین؛ پانسەد مورید ببەرکەڤین	ب پێش کچا دلبەر کەڤین؛ زائل بکین ڤێ حەسرەتێ
یا قەنج ئەوە ئەم ڤێ بکین؛ رابین وە کارێ رێ بکین	قەسدا دەرێ دێرێ بکین؛ کوبکین ژ ڤێ زەرورەتێ
کوبکین ل مە لازم بوویە؛ گەر چ نەمەشرووع داڕوویە	دەرمان نەجس بت مەعفوویە؛ د مەرتەبا شەریعەتێ
حوسنا کچێ واسل دبی؛ یان عارف و کامل دبی	یان غافل و جاهل دبی؛ خلاس دبن ژ زەحمەتێ
شەیخێ مە شەیخەک حاجییە؛ حەمیان کەرامەت ژێ دییە	مەعلووم دبی نەفسانییە؛ ناکین قەبوول ڤێ عللەتێ
حوسنا حەبیبان مەحەکە؛ سافی دبێ زێڕ و سەکە	لێ کفش دبێ عەیب و لەکە؛ ب کێرا ئرشادێ نەتێ
ئەم دێ ب ڤێ نییەتێ بچین؛ ب پوشتا ئایەتێ بچین	نێزیکی دێم پهتێ بچین؛ دا ب بینن حووریا جەننەتێ
نێزیک دبت ئەو دێم دوڕە؛ شەیخێ مە گەر ساحب سوڕە	تەسلیم دبت کچ ب مڕە؛ زوو تێتە سەر سەلاحەتێ
وان گۆ: خیالا قەنج ئەڤە؛ حەمیان قەبوول کر ب خەڤە	سۆفی جەڤیابوون ب شەڤە؛ حەتتا ستێرا سەعادەتێ
حەتتا بدەرکەت موشتەری؛ جوملە جەمابوون سەفەری	ئەوول ڤەڕێبوون سەححەری؛ شەیخ برنە نێڤا زیارەتێ
ب سەر مەقبەرا بابێ برن؛ هندی مرید و زاکرن	حەمیان ل وی دوعا کرن؛ وان چار کنارێ گونبەتێ
دەستێد خوە پەرواز کرن؛ وەجهێد خوە ئەڤراز کرن	ئیمان ژ حەق داخواز کرن؛ سوار کرن وێ ساعەتێ
وێ ساعەتێ سوار کرن؛ زاد و زەوادە کار کرن	قەسدا کچا کوففار کرن؛ یا رەب تو خێرکی نییەتێ
شەیخێ مە ئەسنام نییەتە؛ یا رەب ئەم و ئەڤ قسسەتە	کوبکین کو دونیا غیرەتە؛ شەرتە تەمام کین خزمەتێ
خزمەتا شەرتێ غولامان؛ دەفتەرا عاقل تەمامان	تەبعەتێ نا ئەهلِ خامان؛ خەیر ژ خەلقێ وان نەتێ
خەلقێ نائەهل و بەد شکل؛ کەززاب و خوارن بەد عەمەل	دوورن ژ توخمێ بێ ئەسل؛ تۆڤێ خراب ب کێرنەتێ
تۆڤێ بژارێ بێ غللەت؛ باڤێژە ئەرزێ بێ عللەت	ئەو دەخلەکێ پاقژ ددەت؛ ژ سونبلا زراعەتێ
راست و دورستە ئەڤ خەبەر؛ شەیخێ کو شەملا رەش ل سەر	خالس دلێ پاقژ بەشەر؛ ژ نوتفەیا تەهارەتێ
ئەو مورشدێ تاهر بەدەن؛ پەروانەیا دوڕڕا عەدەن	سۆفی ژ بەر چەرخان ددەن؛ ژ عشقا عەرووسا داوەتێ
سۆفی ژ عشقان بوونە سەف؛ دەروێش دبەر شەیخ بوونە رەف	چەرخان ددەن ب زکر و دەف؛ ب دەشت و سەحرایێ کەتێ
لدەشت و سەحرایێ دچن؛ ل ڕێ شوبهەتێ بایێ دچن	ل عشقا لەیلایێ دچن؛ ڤێڕا دکێشن غیرەتێ
غیرەت کەشی رەشکاکلی؛ مورشد ل رەنگێ بولبولی	ئاهـ و فغان دانە دلی؛ ژ بائێ فراقا فرقەتێ
بائێ فراقێ ئاگرە؛ پانسەد مورید و زاکرە	ژعشقا کێلۆیا کافرە؛ وەربوون د بەحرا حیرەتێ
حیرەت و بەحرا بەلائێ؛ مەرکەبا حەول و وەلائێ	برنە پێش دێرا کەلائێ؛ ژ رەحتیان بەحس ژێ نەتێ
ژ رەحتیا جەهدا تەریقێ؛ چەنگەلا وێ لەب عەقیقێ	زوو گەمی کێشا غەریقێ؛ هاتە بەخت و دەولەتێ
چەنگەلا شرین کەلامێ؛ مەرکەبا شەیخێ سەلامێ	ژ روهنیێ کێشا زەلامێ؛ ناڤ و نوورا زولمەتێ
سەکنی ل نوورا تاریێ؛ ژ بێهن و بوویا ئەنساریێ	سۆفی دکەن دژواریێ؛ زێدە ژ حەدد و غایەتێ
زکر د کەن ب رەمز و راز؛ ژ بێهنا گولا باغێ مەجاز	ئاشێ دلێ وان هاتە ساز؛ ژ چەرخ و گوڕ بەز ڤێکەتێ
گەڕیان وەکی دۆلاب و ئاش؛ چەرخین ل بەر شەیخ پێش و پاش	دا خاچپەرێس بێتە تەماش؛ ژ عەسکەران تەماشەتێ
عەسکەرێ حال دار، دو بوڕ تێ؛ لەشکەرێ میرێ ب سوڕ تێ	چوو دەرێ دێرا کو دوڕ تێ؛ شەیخ دزانت قیمەتێ
قیمەت شوناسێ موهریێ؛ قەدرێ سپییو سوهریێ	دوڕدانەئێ شەیخ گوهریێ؛ چەشم ئاهۆیێ حۆر شوبهەتێ
چەشمێ دوێ حوری پەچێ؛ سۆفی ژ عشقا وێ کەچێ	چەرخان ددەن ل دێرا نەچێ؛ زاهر بکەن بۆی حوججەتێ
هەمیان ژ دل بوو ئەڤ فکر؛ ئەم دێ ب جۆش بێنە زکر	دا بێتە پێش قەنجا بکر؛ دا شەیخ ببینت سۆرەتێ
ئەو سۆفیێ ب رەقس و سەفا؛ هەمیان ژ عشقا موستەفا	ڤێکڕا هلاڤێتن دەفا؛ وان دەنگ ب ئەسمانان کەتێ
دەنگێ موریدان چوو فەلەک؛ دێرا کو راهب تێ گەلەک	وا هاتە پێش یا چاڤ بەلەک؛ هاتە شباکا قبلەتێ
هاتە شباک و پەنجەرێ؛ کفش بوو ژ سنگ حەتا سەرێ	ژۆردا نەزەر دا عەسکەرێ؛ بووکا دلێ جەماعەتێ
ل زاکران کچ سەییری؛ مورشد ددێمێ فکری	یا رەب هەنە ئەڤ رەنگ پەری؛ نابن بەشەر ب ڤێ شوبهەتێ
حاشا هەبن ئەڤ رەنگ بەشەر؛ رۆژ بوو ژ شەرقێ هاتە دەر	بوونە قەرین هەردو نەزەر؛ ئەحسەن ژ فەزل و نعمەتێ
کچ سەکنی پالدا شباکێ؛ ساحبێ شەمل و سیواکێ	بەر بانی ئانی زکاکێ؛ جندیێ ژ هەسپێ کەتێ
عاشق ل مەعشوق فەررجی؛ بەحرا ئەڤینێ مەووجی	مورشد د خوونێ کەپچی؛ ژ تیرا کڤانێ جەبهەتێ
نەسرانیا زەررین گووهار؛ سۆفی کوژا رەشتۆز لبار	شەیخ دەست ب دەست ئاڤێتە خار؛ بێ هش کر و هش پێ نەتێ
هەردو وجوهـ ئانینە پێش؛ هندی هەبوون عەسکەر و جێش	هەرچی کو دین، دل بوویە ئێش؛ ژ حوسن و جەمال و هەیئەتێ
سۆفی ژ حوسنێ جەههشین؛ هەرچی کو دی پێ شەووشین	جەرگ و هناڤ لێ هەررشین؛ ژ بەرقا برووسکا روئیەتێ
بەرقا برووسکا پوڕ وەشە؛ تیرا کڤانێ تۆزڕەشە	پێتا برووسکا ئاتەشە؛ زێدە ژ حەدد و غایەتێ
تیرا ددل ئاتەش بتن؛ گەزما کڤانێ رەش بتن	هەیهاتە!! کەنگی خوەش بتن؛ جان سوهتیە سوڕ ڤێکەتێ
نارێ سوڕێ پەیدا بتن؛ بایێ مەجاز لێ ڕابتن	قەت ئەو برین خوەش نابتن؛ تیرا ددل مەیل ناڕەتێ
وێ دلبەرێ دل دەرزاند؛ مورشد د خوونێ گەڤزاند	پێسیر ژ خوونێ قرمزاند؛ قەت روومەهێ رەحم پێ نەتێ
حەمیان کو دی ئەو ڕوومەهە؛ قۆجە کەتە بەر دەرگەهە	وان گۆتە هەڤ لەومە نەهە؛ ئیرۆ ل شەیخ کن خلوەتێ
خەلقنۆ ل شەیخ لەوما مەکن؛ ئەڤ رەنگ پەری خالان ڤەکن	دێ عاشقان دێوانە کن؛ ژ تەبعێ مەعشوقان وەتێ
مەعشوق د سوڕشیرین دبن؛ مەحبوب ددێم نورین دبن	عاشق ژ پێشڤە دین دبن؛ ژ بایێ وسال و قوربەتێ
سنگ ئەبیەزا غونچە ل سەر؛ نازک ژ پەردا بێتە دەر	لێ دین دبن ساحب نەزەر؛ سۆفی ژ کەیفا قودرەتێ
کەیفا سوڕێ بێ شوبهەیە؛ ئەو نە وەکی بەنک و مەیە	ساقی دبێ سەددەق وەیە؛ دژوارە بهنا حکمەتێ
بهنا سوڕێ باغێ ب گول؛ بێتە دەماغی چیتە دل	ژێ دین دبن ساحب عەقل؛ ژ دیدار و دهنا غەفلەتێ
نەسرانیا ب زێڕ و ذەهەب؛ زاهر ببی جوزئەک غەبەب	دێشن ژبەر جەرگ و کەزەب؛ ژ تیرا ب ناڤا دل کەتێ
تیرەک ژ قەوسێ مال هلال؛ بێتن ژ بورجا رۆژ هەڤال	مەجروح دبن ژێ ئەهلِ حال؛ کوبکین ژ ڤێ جەراحەتێ
جەرحێ ب خەف تیمار بکەین؛ حەتتا کو شەیخ هشیار بکەین	دیسان ب شوونڤە بار بکەین؛ پوشتێ بدەن کراهەتێ
مەکروهیە تەحریم نەزەر؛ ئەو سۆفییێ «یاسین» ژبەر	وان سێ شەڤان خووندن ل سەر؛ نوتق و کەلامەک ژێ نەتێ
نەدهات ژ شەیخ نوتق و کەلام؛ حەتتا ب سێ رۆژان تەمام	لێ د گرین یار و غولام؛ دل ئێش و خەلقێ رەحمەتێ
شین و گرین مادار کرن؛ حەمیان ل وی هەوار کرن	حەتتا کو شەیخ هشیار کرن؛ خەف لێ د خوونن «تەببەتێ»
هنگی هەبوون ڤێڕا مورید؛ سەد شیرەت و وەعز و وەعید	وان رهتە گۆهێ شەیخ سەعید؛ شەرح و بەیانا ئایەتێ
ئایەت دبێ: نەقاش یەکە؛ نەقشێ فەنا بەرپێ مەکە	لبسێ کو لێ عەیب و لەکە؛ قەت ئەو تەنی ژ داوا تەتێ؟!
لبسێ لەکا رەش لێ هەبی؛ نابی د بەر شەیخێ مەبی	یا قەنج ئەوە شەیخ ژێڤەبی؛ ئەم عاجزین ژ ڤێ شیرەتێ
ل سەر شیرەتا نورینیێ؛ ئەم غیرەتا قەومینیێ	نادەین ب تەبعێ دینیێ؛ ب جەزبەیا سەفاهەتێ
شەیخ گۆ: سەفیهێ ئەلڵەهم؛ سوندخوارێ بوکرا روومەهم	ئیرۆ ل تەبعێ وە نەهم؛ قەبوول دکم قەباحەتێ
شەیخ گۆ: ب ئەزمانێ فەسیح؛ دەنگێ کچا بوکرا مەلیح	نادم ب بانگا وەی سەحیح؛ دوورم ژ ڤێ سەمعییەتێ
ئەر عاقلن من تێک مەدەن؛ بەس شیرەتان بێهۆدە دەن	ئیرۆ کچا نازک بەدەن؛ نادم ب وە جەمعییەتێ
مەجنون کرم عاج گەردەنێ؛ ئەو ئەفعیا ژ رەنگێ خەنێ	گەستم ل ئەرزێ یەمەنێ؛ شەهمار و زولفا قامەتێ
مارێ ملێ وێ گەستمە؛ ب زولفێ د نازک بەستمە	سانع ژ سونعان خوەستمە؛ دا تێر ببینم سونعەتێ
سۆفی دبێن یا ئەولیا؛ حوببێ مەدە ب زولفێ سیا	دائم هشین نابت گیا؛ بهارێ پاییز پێرڤەتێ
بایی گەڕاندن ئاش لکار؛ عەنبەر سیاهـ چوونە دیار	چەرخی ڕەشاندن تۆز و ئار؛ ئانینە رەنگێ کاغەتێ
لەو ئەم دبێن دل ژێ ڤەکە؛ ئەو سونبلا رەنگ ئێپەکە	دبەر سەرێ شەیبا خوەکە؛ زولفا سیاهـ ژێ لۆمە تێ
گوستاخییە ئەم شیرەتان؛ ئعلامِ شەیخ کن قسسەتان	پیرێ ل سەر مەعمەلەتان؛ کەس ئلتفات قەت پێ نەتێ
شەیخێ ل تەکیە و مەسجدان؛ وی گرتی دینێ مولحدان	بەردا سلوکا زاهدان؛ وان بێ حساب کەرب ژێڤەتێ
ئەو تاعەتێ تەی بێ حساب؛ پەنجەهـ حەج و پەنجەهـ سەواب	مە فرۆش ب ڤێ بەیعا خراب؛ پووشمان ببە ژ ڤێ معاملەتێ
مە فرۆش دوڕان ب خەرمووریان؛ جاما ددەستێ حووریان	ئیرۆ مەدە ب ئاڤ شووریان؛ ببوهر هەڕە ئاڤا شەتێ
شەیخ گۆتە وان ئەڤ رەنگ سوخەن؛ شیرەت ئەسەر ناکەن ل مەن	پەنجەهـ تەوافێ چار روکەن؛ دەینانە سەر ڤێ خدمەتێ
پەنجەهـ حەج و پەنجەهـ تەواف؛ سەوم و سەلات و ئعتکاف	بەخشیش کرین من بێ خلاف؛ د مزگینیا بەشارەتێ
پێلا کو من ئحرام دبەست؛ شاهدِ من بوون هەردو دەست	من رەهبەرەک ژ باخۆی د خوەست؛ ڤێکڕا بچینە حەزرەتێ
شەیخ گۆتە وان ئەڤ رەهبەرە؛ یان نەینکا ئەسکەندەرە	یان مەقسەدە یان مەزهەرە؛ ئەو شووشەیا جانێ مەتێ
شووشەیا نوورا جەسەد لێ؛ دەرگەهێ موهرا ئەحەد لێ	عەکس و نیشانا سەمەد لێ؛ ل موفتەیا وەحدانەتێ
شەیخ گۆتە وان هوون ذاکرن؛ گوهداڕ علمێ زاهرن	چڕا ژ مەعبود «ناکر»ن؛ داڤێنە سەر من قسسەتێ
خەلقنۆ قسان مەگرن ژ من؛ ب قودرەتا شاهێ مەزن	مەوجەک ژ بەحرا «لم یکن»؛ نا یێتە دەر بێ مەشیەتێ
بێ مەشیەتا میر نابتن؛ حەتتا کو تەقدیر نابتن	قسمەت بێ تەدبیر نابتن؛ زێدە ژ مقدارێ نەتێ
هێژ قەت نەبوون دەریا و بەڕ؛ باخۆی نڤیسین خەیر و شەڕ	موهر و بەرات و نەفع و زەڕ؛ خەلقنۆ ژ وێ ب سەر مە تێ
هنگی قسە، هنگی شوغل؛ دەفتەر کرن رۆژا ئەول	باخۆی بخوە موهر کر سجل؛ ئاڤێت بەراتا حوججەتێ
حەمیان قەلەم هنگافت ژ بۆ؛ هەم شاد و غەم، هەم نیک و نوو	فیلحال قەلەم حشکبوو و چوو؛ هووربوو ل سەر کتابەتێ
ژ پاشی ڤان کتابەتان؛ درێژ مەکن عبارەتان	هوون سەح بکن ئشارەتان؛ دوورین ژ حال و حکمەتێ
ڤێ حالەکێ کوور تێ هەیە؛ دووربینەکێ دوور تێ هەیە	پوڕ مەتنەکێ هوور تێ هەیە؛ سۆفی نزانن وێ خەتێ
کاغەدێ حەرفێ دڕەش تێ؛ موهر و مزگینێ دخوەش تێ	گەشت و سەیرانێ بوهەشتێ؛ بێ کچێ شەیخ ناڕەتێ
بێ ئسم و جسمێ دلبەرێ؛ چبکم ب ئاڤا کەوسەرێ	دێ ئختیار کم سەقەرێ؛ نار خۆشترە ژ ڤێ فرقەتێ
نارێ فراقا سەرتەمێ؛ واسل دبی د جەهنەمێ	ئاگر دچیتە عەدەمێ؛ ئەسلا برووسکەک ژێ نەتێ
خەلقنۆ جهێ ناڤ لێ جەحیم؛ ب بەرەکەتا یارێ حەلیم	دێ بیتە جەنناتوننەعیم؛ ژ بهن و بخوورا جەننەتێ
شەیخ گۆ: ب فەزلا مەککەهێ؛ ناکم تەسەل بێ روومەهێ	ئەر جەننتێ، ئەر دۆژەهێ؛ هەرچی جیا یار هەڕەتێ
سۆفی دبێن یا ئەلڵەهە؛ شەیخ ئختیار کر دۆژەهە	تابع ببن چ تێ نەهە؛ لاحق ببن د حرقەتێ
شەیخێ مە حال لاحق بوویە؛ دێوانە و عاشق بوویە	گەر چ ژ بال خالق بوویە؛ جەزبا فەقەت بکێر نەتێ
جەزبا فەقەت پەیدا بتن؛ هنگی ب شەیخ ڕا مابتن	بێ مەستە رەهبەر نابتن؛ بێ ئاگەهە ژ تەربییەتێ
شەیخ عاشقە بێ ئاگەهە؛ قەت های ژ حالێ مە نەهە	نایێت بکێر شەیخێ وەهە؛ ژێ سەح بکەین تەریقەتێ
مەجنون سفەت نایێت بکێر؛ مەجزوب بوویە ئەڤ پیرەمێر	شەیخێ مە وو ناقۆس و دێر ؟!؛ ژ بۆ حوججەتا تەرکییەتێ
حەتتا نوها چ تێ هەبوو؛ غیرەت کەشی حەققێ مەبوو	ڤێجار قسە بێ لەومە بوو؛ ئازا بووین ژ لەومەتێ
غیرەت کەشان نێت غەییراند؛ وان سۆفیان شەیخ هەججراند	حەمیان ل دێرێ شەممراند؛ مەجروح دلی شاقس کەتێ
ئەو سۆفیێد دین موحکەما؛ جەمعییەتێ لێ بوون جەما	یەک هەڤرییەک ڤێڕا نەما؛ رابوونە سەر وداعەتێ
سۆفی حەمی رابوون ژ بال؛ هشتن ل وێ ئەو پیرە کال	حەمیان ل سەر دینێ بەتال؛ وان بێ حساب کەرب ژێڤەتێ
هەمیان ڤەبوون ژێ کەرب و کین؛ دەربوون ژ چەهڤان ئاڤ و خوین	تالان کرن یا خاچ حەبین؛ زەربا غەزالان ڤێکەتێ
کێ دی غەزال شێران گرن؛ بەتلان ژ ناڤ مێران گرن	شەیخان د نێڤ دێران گرن؛ قوتبان ژ خەلقێ ئوممەتێ
ئەو مورشدێ قەنج موستەعید؛ ئێ دل ژ عشقێ بوو قەدید	ژ هەڤرییان مایی وەحید؛ چوو مەوزعێ سەلامەتێ
حەتتا کو شەیخ هەڤال هەبوون؛ دەعوا ئو قیل و قال هەبوون	هەڕۆژ هزار خیال هەبوون؛ ژ هەڤرییان ناگەهـ کەتێ
بازگیر دڤێ یەک فەر بتن؛ خەفتی ژ عامێ دەربتن	تەیفون د گوڕیێ وەربتن؛ ب ڤێ مسال و نسبەتێ
ئەو مورشدێ ناڤ ددنێ؛ حەتتا نەما فکرەک تنێ	ناگهان گەهان دێر مەزنێ؛ بابێ خەزینا حاجەتێ
بابێ خەزینا موهر ل سەر؛ شەیخ ئەژدها ئاڤێتە بەر	دێم دوڕ ژ دێرێ هاتە دەر؛ ئکرام کرە کالێ کەتێ
ئکرام کر دۆهتا گورجیان؛ شەیخێ نەخۆش رابوو پیان	ژ بەر کچێ و هەڤرییان؛ مەیلێ کشاندە خزمەتێ
مەیلا حەبیبان دلبەرە؛ قامەت نەیا لەب شەکەرە	پورسین ژ شەیخ چەند خەبەرە؛ دێ ژکووڤە چی، تو ژ کووڤە تێ؟
تو ژ کووڤەتێ یا ڕهـ سپی؛ نەدبوو ژ هاڤالان ڤەبی	رەنگە تە ژی عشقەک هەبی؛ بهنا بووا مسکا تەتێ
شەیخ گۆتە وێ بێ شک وەبوو؛ نافە بخوە قەلبێ مەبوو	ئەو ئەسەرا مسکا تەبوو؛ لەو زاهری بهن ژ مەتێ
مسکا تە ئەز رەنگ زەر کرم؛ حوببا تە ئەز ئەبتەر کرم	پێچام ددێرێ وەرکرم؛ ئینامە سەر ڤێ حالەتێ
شەیخ گۆ: تە ئەز بەدحال کرم؛ بێ هەڤری یۆ هەڤال کرم	حوببا تە ئێمچی نال کرم؛ ب چاکووچ و گازا موحبەتێ
گرتم ب گازێ گڤشیم؛ باتن د خوونێ شەووشیم	زاهر برین لێ هەررشیم؛ پەحتم چرایا حەزرەتێ
پەحتم غەزالا چاڤ غوراب؛ حوببا تە ئەز کرمە کەباب	سۆهتم برشتم بێ حساب؛ بەرقا عیونان ڤێکەتێ
هەردو عیونان بەرق ڤەدا؛ ژ بورجا کەڤانێ ئەسوەدا	تیرەک ل مێلاکا مەدا؛ حەتتا قیام ژێ دەرنەتێ
تەبعەت کوبارا ئەرمەنی؛ دێم خاوەرا خۆرشید ئەنی	خۆش خۆش ب حالێ شەیخ کەنی؛ مەجنونەکێ ب دێرێ کەتێ
مەجنونەکێ قەلەندەری؛ فەقیرەکێ رەنگ ئەبتەری	نە ژ لاوەکێ گەردەن زەری؛ نە ژ جندیێ کچ بابەتێ
نە ژ لاوەکێ بابەت ئەزی؛ نایێت ل تە ترهێ رەزی	تاقەت نەهن سێڤان ب گەزی؛ ب ئەو فەمێ ژ کارکەتێ
ب ئەو فەمێ ژ کاربوویی؛ کەفتارێ رەش رووکار بوویی	ژ بێ تاقەتی بێگار بوویی؛ ژ کوهنیێ بەر ئافەتێ
ژ کوهنیێ لێڤ شۆڕ بوویی؛ کەفتار و قامەت خوور بوویی	ئیرۆ تو ژی دەڤکوور بوویی؛ بۆری ژ بەحرا لەذذەتێ
بۆری و بێ ئوسوول بوویی؛ ژ کوهنیێ مل خوول بوویی	ژ جوانیێ مەعزوول بوویی؛ ژ تاقەتا خۆ داکەتێ
دلبەر دبێ: یا پیرە مێر؛ ژ کوهنیێ نایێ بکێر	لەو هەڤرییان هشتی ل ئێر؛ بکێری بازاڕان نەتێ
دلبەر دبێ: یا مێر مەزن؛ ئیرۆ ژ تە تێتن کفن	موحەممەدی ناخۆن ل من؛ ئەز عیسایی، تو سوننەتی
ژ ڤێ قسسەیێ ڤێک ناکەڤین؛ نە ژ مەزهەب و دینێ هەڤین	مەقبولِ من نابت ئەڤین؛ حوببا ب ڤێ جەهالەتێ
سووسن زەبانا چیز سەحیح؛ وێ گۆت ب ئەزمانێ فەسیح	ئەر تێ ب سەر دینێ مەسیح؛ بەلکی بکین رعایەتێ
رعایەتێ ئەم پوڕ بکین؛ ڤێکڕا شەرابێ فڕ بکین	ماشێ تەژی ڤەبڕ بکین؛ ژ نان و ئاڤ و قسمەتێ
ماشێ مەشائخ راست بکین؛ نێزیکی خوە چاڤناس بکین	راهب سفەت لباس بکین؛ شەیخ بێ زنار بکێر نەتێ
ئەر قەبوول دکی زنارەکێ؛ هەڕۆ هەڕۆ ئێڤارەکێ	ئەز تە ڤەخوینم جارەکێ؛ ب هەیجەتا زیافەتێ
زیافەتان ب شەڤ بکین؛ حەریفیان ب دەڤ بکین	پوڕ یاریان ب هەڤ بکین؛ روونین ل کۆشا سوحبەتێ
روونین ل سەر دینا شەڤێ؛ ئەر شەیخ دسۆژی مسحەڤێ	راستە جەمالا من دڤێ؛ حەقق و یەقین من ب تەتێ
لەب شەکەرا دوڕ د دەڤە؛ گۆ: خەبەرا پاشی ئەڤە	ئەر تێ ب سەر دینێ مەڤە؛ بکێری باقۆڕێ مەتێ
ئەز لەو دبێم ڤێ گۆتنێ؛ ئەر عارفێ مەعنێ بنێ	سەرگەشتەئێ دینا منێ؛ تو من بگرنە ئاخرەتێ
دێ عاشقان مەیلەک هەبێ؛ گوهدارێ مەحبووبا خوەبێ	قەت های ژ پاش رۆژێ نەبێ؛ ل ئنتزارا وەسلەتێ
لەو عشق و موحبەت ئسمەکن؛ مەعشوق و عاشق جسمەکن	هەرچار د هەڤدا قسمەکن؛ شەیخەک دڤێ مەعنێ بدەتێ
شەیخ گۆ: تو نەجاتا منی؛ ئیحرام و میقاتا منی	نەینک و مرئاتا منی؛ سەر تا قەدەم تێک روئیەتێ
سەر تا قەدەم تێک نەینکی؛ مسباح و نوورا بێ شکی	لەب لەعلی، سیما نازکی؛ توی موهریا لەتافەتێ
موهریا رۆهنا شەفیفی؛ نەینکا شەیخێ شەریفی	موزهرا شاهێ لەتیفی؛ مەعدەنا دوڕدانە تێ
یان مەعدەنی، یان جەوهەری؛ یان سانعی، یان مەزهەری	یان عەکسێ شاهێ ئەکبەری؛ یان نەقش وە تێتە روئیەتێ
کاتبێ نەقشێ ل ئاڤێ؛ سانعێ شووشا گولاڤێ	نوور ژ بالا رهتە ناڤێ؛ ژ نار و زەیتا حکمەتێ
ئاگر و زەیتا فەتیلێ؛ پەرتەوا ئسمێ جەمیلێ	دا دلێ شەیخێ قەبیلێ؛ رۆهنیا وەحدانەتێ
رۆهنیێ دابوو وجودە؛ موحبەتا شاهێ وەدودە	ناگەهان شەیخ چوو سجودە؛ مەی ڤەخوار وێ ساعەتێ
ئەو مەیا گولگۆن و ئالە؛ دلبەرێ دایە پەیالە	نۆشی جان کر پیرەکالە؛ ژ بادەیا عافیەتێ
دلبەرێ جام دا ب دەستە؛ وان زنار ئانی و بەستە	زاهری دین چوو ژ دەستە؛ باتنی چوو مەشیەتێ
شەیخ گۆ: ئەز دباتن د فکرم؛ عشقا تە ئەز غارەت کرم	ئیرۆ د گەل تە کافرم؛ حەتتا کو دەورانا مەتێ
لەولەب و دەوران دبۆرن؛ گەهـ ل ژێرن، گەهـ ل ژۆرن	مە وو تە نەوبەت ب دۆرن؛ تا زەمانێ فورسەتێ
فورسەت و تالا و بەختە؛ هوودهود و بەلقیس و تەختە	شەیخ دزانی هێژ نە وەختە؛ وەقت دپێ سەبرێڤە تێ
سەببری بادە ڤەخوارە؛ وان ل پشتێ بەست زنارە	شەیخ سوحوف ئاڤێتە نارە؛ ژ موسکر و دینان وەتێ
ئەو موسکر و هشیار و حەی؛ د سوحبەتا پوڕ چەنگ و نەی	شەمل و سەجادە دا ب مەی؛ مەعبود دزانی حکمەتێ
حکمەتا وان رەمز و رازان؛ مورشدێ ناز و نیازان	مەی ڤەخوار چوو بەر بەرازان؛ پێخواس ب کەندالان کەتێ
مورشدێ پێخواس و تازی؛ جهـ ل سەر پووستێ بەرازی	سەدەفا دوڕ تێ دخوازی؛ ژ هەردو لێڤان شەربەتێ
شەربەتا وان هەردو لێڤان؛ مەخرەجا نارنج و سێڤان	زەحمەتا وان رۆژ و شێڤان؛ ئەو سەفابوو شەیخ کەتێ
هەر دلێ دۆست لێ قەفایە؛ هوون مەبێن زەحمەت جەفایە	خزمەتا باخۆی سەفایە؛ ددەفتەرا مەعریفەتێ
پانسەد هزار جەور و جەفا؛ نێزیکی دۆستا پوڕ وەفا	ل شەیخ بوون لەذذەت و سەفا؛ پێخواس دپێ وەحشان ڤەتێ
ئەو مورشدێ پێخواس قەدەم؛ تێڕا دچن پانسەد کەلەم	ژێ دەردبوو خوون و ئەلەم؛ چەشمێ موبارەک ڤێکەتێ
چەهڤان ددی دل پێ دسۆت؛ شەیخ رۆژەکێ خووند و هیڤۆت	عادەت نهن وەحش بنە جۆت؛ چی چی دخۆن مەعیشەتێ
وەحش و بەراز ڤێک ناکەڤن؛ چی چی د چێرن رادکەڤن	نا بی ل دووهەڤ باکەڤن؛ زێدە دبینی زەحمەتێ
حەبلەک شەدید تو چار بکە؛ وەحشێ مەزن هەڤسار بکە	دارێ کوتانێ کار بکە؛ حەتا کو پێ ئێڤار ڤەتێ
ئێڤار کو تێ رابێ بدار؛ هنگی ژ وی تێتن هەوار	باقۆڕ حەمی تێنە کنار؛ گاڕان د هەوارا تەتێ
مەجموع دبێ باقۆڕ لبال؛ ئەو تیرەماشێد بێ فەسال	راپێچ ب هەڤڕا بینە مال؛ مەیشوومێ پیسێد لەش کەتێ
خۆش خۆش مەجالا شیرەتێ؛ بۆ قیل و قالا دەولەتێ	بووی گەشت کەمالا وەسلەتێ؛ با، کو تێ، بەختێ ب خوە تێ
شەیخ ما ل وێ دۆزدە مەهان؛ حەتتا رەفیق چوونە جهان	ب ذاتەکێ سادق گهان؛ ب سەروەرێ خلافەتێ
خەلیفەیەک مابوو ل مال؛ هەڤریێد شەیخ تێک چوونە بال	ژێڕا کرن حال و حەوال؛ ژ جەزبەیا شەیخ پێکەتێ
شەیخ جەزبەیەک هاتە نهین؛ چل رۆژەکان کر هار و دین	لبسێ دبەر تێک بوونە خوین؛ ژ پەردەهان بدەرکەتێ
پەردە دڕاندن زاهری؛ گەهـ د کەنی، گەهـ د گری	دین کر کچا سیما پەری؛ مەکسەب گها خوسارەتێ
رابوون ب قەسدا خێرەکێ؛ ناگەهـ گهانە دێرەکێ	کەفتینە پەنجا شێرەکێ؛ لەرزین ژ هەول و هەیبەتێ
چەهڤێد شێر ئەم دانە هەڤ؛ شەیخێ مە خۆ ئاڤێتە دەڤ	ل سۆفیان بوو هەول و رەڤ؛ قەت یەک نەما ل وێ حالەتێ
شەیخێ مە بر شێر ئەحمەرێ؛ پانسەد مورید تیژ نەزەرێ	بەلاڤ کرن ل وێدەرێ؛ ئەسلان سوڕێ، شێر هەیبەتێ
ئەسلان سوڕێ شەیخێ مە بر؛ قەنج تابعێ دینێ خوە کر	مە قەسدا دەرگاهێ تە کر؛ هاتینە بەر حمایەتێ
تو شەیخ عەتارێ سادقی؛ راست و دوروستی، خالقی	ئیرۆ وەکیلێ موتلەقی؛ عەونەت ژ فەرمانا تە تێ
ئەم جوملە پانسەد مێر هەیین؛ ئیرۆ د فەرمانا تەیین	وەللاهـ ل سەر عەهدا خوەیین؛ هممەت بکە شەیخێ مە تێ
شەیخ گۆتە وان ساحب سوڕا؛ نە ئافەرین ژ عەهدا وەڕا	قێمیش نەبوون ب شەیخێ خوەڕا؛ ترسان ژ شێر و شەوکەتێ
شەوکەت نەکر وە پانسەدا؛ پێلا کو شەیخ بر ئەسەدا	چاکەک نەبوو د کۆما وەدا؛ هەسپێ خوە باژۆت شەوکەتێ
خۆ هوون حەمی بێکێر نەبوون؛ جوملە خۆ پانسەد مێر هەبوون	لەو پەنجەگیرێ شێر نەبوون؛ ژ قەلسی و بێ جورعەتێ
سۆفی دبێن یا شەیخ مەدەد؛ بێ حەددِ دژوارن ئەسەد	ڤالا کرن زین بێ عەدەد؛ داڤێت و ئاور نادەتێ
سۆفی دبێن شێر ئاورن؛ مەخلەب وەکی شوور دبڕن	ڤێکڕا هزاران ددڕن؛ مەجروح د بابل ڕاکەتێ
مەجروح کرن شێران گەلەک؛ هارووت و مارووت و مەلەک	زنجیر کرن یا چاڤ بەلەک؛ ل سەر دۆشەکا سەلتەنەتێ
پوڕ پەهلەوان و شەهسوار؛ هەڤریێد مەجنوون سەد هزار	فەرهاد و خسرەو نوو دیار؛ دانین ژ هەسپێ قووەتێ
شەیخ گۆ: مە فەهم کر ئەڤ خەبەر؛ شەیخێ کو شێران دایە بەر	هوون زوو ب زوو نەهاتان ژ سەر؛ فەربوو ل وە یەک تەبعەتێ
فەربوو حەمی هەڤال بووان؛ تابعێ شەیخێ کال بووان	نێزیکی دینێ ضال بووان؛ ل سەر خاترا ئەهلییەتێ
من ئەهلێ دل سابر دڤێن؛ نێزیکی شەیخ قادر دڤێن	ڤێکڕا حەمی کافر دڤێن؛ قەنج بوو قەوی ژ بووی غیرەتێ
قەنج بوو قەوی ئەڤ ژ وەڕا؛ ژ ناڤ و نامووسا وەڕا	کافر بوونا بشەیخێ خوەڕا؛ لێ ئەو ل مال بیرا وەتێ
یا ئەز دبێژم هەر ئەڤە؛ ڤێکڕا حەمی هەودەینەڤە	چین ب رییا شەیخێ خوەڤە؛ هەرچی قەزا ب سەر مەتێ
ئەو مورشدێ شیرین نەزەر؛ بەرهەڤ کرن ساحب کەمەر	حەمیان ژ مال هەودانە سەر؛ ژ ذاکران هنگامە تێ
ب هەیهەی و هنگامە چوون؛ ب شاهییو مەعرەکە چوون	حەتا ڤەپێش دێرێڤە چوون؛ سوڕڕەگها مەملەکەتێ
ئەووەل گهانە جایەکێ؛ ئیشەڤ بکین سەمایەکێ	ڤێکڕا بکین دوعایەکێ؛ کانێ نابینن روئیەتێ؟!
کانێ نابینن خەونەکێ؛ ب چوونەکێ، ب کەونەکێ	ب رەنگەکێ، ب لەونەکێ؛ دا بێتە بەر ئیشارەتێ
ئەو سۆفیێ ئەوراد ددەڤ؛ وان مەجلسەک دانی ب شەڤ	شەیخ سەحەرێ چاڤ چوونە هەڤ؛ زوو دی شەفیعێ ئوممەتێ
رۆحێ وی دی، ذاتێ رەسوول؛ مزگینیا شەیخ بوو قەبوول	ئیرۆ بدە خەلقێ مەلوول؛ دا سەح بکین کرامەتێ
دا هوون نەبێن شەیخ کافرە؛ زێڕ باتنە، زیڤ زاهرە	ژ هەردو وەجهان تاهرە؛ عشقێ برە تەهورەتێ
حالێ ل شەیخ رەحمانیە؛ دا هوون مەبێن نەفسانیە	وی یەک دییە، یەک زانییە؛ دین کر مەیا وەحدانەتێ
ئەڤ رەنگ دبێ پەیغەمبەرە؛ شەیخ مەستێ بادا ئەکبەرە	خەمرا ڤەخواری کەوسەرە؛ ئەو مەی ژ وێ مێوێ وەتێ
هەر مێوەکێ خەمرەک هەیە؛ هەر خەمرەکێ تەمرەک هەیە	ڤان لەولەبان ئەمرەک هەیە؛ چەرخەک دچی، چەرخا دِ تێ
هەر چەرخەکێ دەنگەک هەیە؛ هەر وەقتەکێ رەنگەک هەیە	هەر شۆخەکێ شەنگەک هەیە؛ بابەت دکێشی بابەتێ
ئەو حۆرییا شەیخ بابەتە؛ ئەبیەز یەدا جهـ جەننەتە	لەب شەککەرا نەی قامەتە؛ تێک تەییباتا نعمەتێ
ئەو تەییبات و تەییبین؛ تەرسا بەچا پوڕ هەمنشین	دێ بێتە دەست شەیخێ ئەمین؛ جاما کو قەرقەف ب خوە تێ
جاما خودێ سیقال کری؛ تەژی شەرابا ئال کری	قسمەتێ شەیخێ کال کری؛ کەلبێ سیاهـ دەڤ نادەتێ
تاها دبێ نیشان ئەڤە؛ ئەو زاهری ژ رەنگێ مەڤە	باندێ سوبەح شەیخ تێتەڤە؛ بەلکی کو کچ دپێڤەتێ
ژ بەرەکەتا وەقتێ سەبایێ؛ شەیخ عەتار مزگین گهایێ	نوو ڤەکر سازێ سەمایێ؛ سۆفیان جۆش ڤێکەتێ
سۆفیێ موسحەف حەمائل؛ تێک و ڤێک چوونە موقابل	وان هلاڤێتن جەلاجل؛ دەنگها شەیخ دغەفلەتێ
شەیخِ گاڤانێ بەرازان؛ ئشتها چوو زکر و سازان	چەڕڕخی دا چەرخ و بازان؛ مەشییا ناڤ داوەتێ
مەشییا ژ دوورڤە دیار بوو؛ گوهـ ل دەنگێ شەیخ عەتار بوو	هێژ ب کونکۆخ و زنار بوو؛ خۆهـ ژ شەرمان ڤێکەتێ
شەیخ بوویە دۆلاب ل دەشتێ؛ مەلەکێ هادی گەهشتێ	وی زنار ئاڤێت ژ پوشتێ؛ شوشتی ب ئاڤا رەحمەتێ
مەلەکێ هادی بخار هات؛ قسسەتا مورشد بکار هات	شەیخ بدەستێ شەیخ عەتار هات؛ هەروەکی ژ کەعبێ ڤەتێ
دوڕ ژ بەحرا «نوون» و «کاف»ێ؛ شەیخ عەتار ئینا کەشافێ	سۆفیان بەردا تەوافێ؛ خاچ حەبینێ دل کەتێ
دل کەتە ذکر و سەمایێ؛ گازییا بانگا قەزایێ	دلبەرێ ل «دێرا کەلایێ»؛ سەکنی، گوهـ ددەتێ
سەکنی گوهـ دا خورۆشێ؛ سۆفیان دا نۆشە نۆشێ	باتنی کچ هاتە جۆشێ؛ ئەسەرا وان ڤێکەتێ
ئەسەرا نوورا کەمالێ؛ ئاگرێ شەیخێ شەمالێ	گرتە فندا چاڤ غەزالێ؛ ئەو فەتیلا شوعلەتێ
شوعلەیا رۆهنی شەفاف کر؛ عەور ژ بەر رۆژێ بەلاڤ کر	شەیخ ل مەحبووبێ هەتاڤ کر؛ بر ژ پەردا زولمەتێ
تاریە نوور هاتە نێڤە؛ سۆفیان شەیخ بر بڕێڤە	موبتەلا بوو کچ دپێڤە؛ بێ قرار کر هممەتێ
سۆفیان یارێ کەچێ بر؛ شەیخ ژ سەر دینێ نەچێ بر	جەگەرا تەرسا پەچێ بر؛ شەهسوارێ غارەتێ
شەیخ ژ بەر وەحشان سەفەر کر؛ دلبەرێ پێڤە نەزەر کر	موحبەتێ دل کەر بکەر کر؛ کچ گری وێ ساعەتێ
دلبەرێ بەردا گرینێ؛ هسترێ وێ نازەنینێ	بوونە جووبارێدِ خوینێ؛ تێ ژ عەورێ فرقەتێ
مەتەرا عەورێ فراقێ؛ تێ ژ رەعدێ ئشتیاقێ	کچ ژ بەر هاتە رەواقێ؛ گاڤەکێ نا تەبتێ
کچ گاڤەکێ نا سەبری؛ دائین ل نک تێ فکری	تەنها دبێ چوا دگری؛ ئیرۆ قەوی بێ راحەتێ
ئیرۆ قەوی بێ رەنگی تو؛ بێ هەڤرییو هەڤڕەنگی تو	نابێی ژ کێ دل تەنگی تو؛ ژ ماشتان بدوور کەتێ
ئەو ماشتا ماوەر ددەست؛ سورمە نەدا چاڤێ د مەست	تاجا مورەسسەع لێ نەبەست؛ زنجیر و تاجا دەولەتێ
دۆهتا میرێ گورجیانی؛ سەر ڕەفا قاز و سییانی	نسبەتا شەهـ توتیانی؛ نازکا حوور تەبعەتێ
حووریا بادە فرۆشی؛ شەڤ و رۆژ خەمرێ دنۆشی	ئەتلەس و کەمخان دپۆشی؛ هەر ب زێڕ و زینەتێ
تو زینەتێ دبەر بکە؛ فەخر و تاجا ب سەر بکە	دێمێ گولین ماوەر بکە؛ پەردێ هەلین ژبەر سۆرەتێ
ژبەر سۆرەتێ پەردێ هەلین؛ ماوەر بکە دێمێ گولین	زولفا سیاهـ ب کلکلین؛ تاتا بکە ل سەر سۆرەتێ
ل سەر سۆرەتێ تاتا بکە؛ هەمیان شیرین بەربا بکە	ساحب دلان پێ شا بکە؛ تو دینا خەلقێ جەبهەتێ
دائین دبێ یا نازەنی؛ بێ زێڕ شەفەق نادەت ئەنی	سنگێ تە و بێ زێڕ و بەنی؛ خەمل تەرکرن قەت ژێ نەتێ
خەملا خوە دیسان کار بکە؛ حەمیان ل بەژنێ بار بکە	ساحب دلان پێ هار بکە؛ هەرچی دەرا مەیلا تەتێ
ئەو عەنبەر و وێ بەربەنێ؛ بارکە ل سنگ و گەردەنێ	پێ دین کە شەیخێ یەمەنێ؛ حەیران ببیت ل قامەتێ
ئەڤ رەنگ دبێ یا چاڤ بەلەک؛ چبکم ب زێڕ، چبکم ب چەک	لەوڕا کو دۆم ناکەت فەلەک؛ تەحلم ژ ڤێ بێ موروەتێ
تەحلم ژ چەرخا بێ وەفا؛ ئێ بێتە دەست جوزئەک سەفا	هادر د هنگێڤی جەفا؛ دەوران دەوامێ نادەتێ
دەوران قەوی دۆم ناکەتە؛ روحا شیرین ئەمانەتە	نێ ئەجەلێ بێ موهلەتە؛ وێ رەحم ب مەحبووبان نەتێ
مەحبووب و نازک پوڕ هەنە؛ هندی شەپال و توحفەنە	دائیم ڤبەر خەملا خوەنە؛ ب کەس نادەت مەرگ،موهلەتێ
پاش کو مەرگ و مرن هەنە؛ خەمل و زینەت بێ فایدەنە	مسک و زوباد و سورمەنە؛ چاڤێ د رەش کل ژێ نەتێ
چاڤان ژ کێڕا کل بکم؛ دێ پووستەکێ ل مل بکم	چم جەننەتێ حاسل بکم؛ دارول بەقا بکێر مەتێ
من پووستەکێ باقی دڤێ؛ کەوسەر ژ دەست ساقی دڤێ	قەلبێ خوە موشتاقی دڤێ؛ بۆڕەک دڤێ کچ پێڕە تێ
من هەسپەکێ چوونخوەش دڤێ؛ کمێتەکێ کاپڕەش دڤێ	چاپخوونەکێ پوڕ مەش دڤێ؛ خۆشچوون ل تەبعێ من کەتێ
من بۆڕەکێ مەعنەک دڤێ؛ بەزایەکێ چەلەک دڤێ	نە ژ یێ ببەر لەڤەک دڤێ؛ من غەمڕەڤینەک ڤێکەتێ
دلبەرێ بۆڕ ئختیار کر؛ مهتەران زوو کار و بارکر	راهبان بر لێ سوار کر؛ ئەو نزانن عللەتێ
راهبان عللەت نەزانی؛ هەسپەکێ چوونخۆش دەرانی	دلبەرا شەیخێ یەمانی؛ پێ بسەر پوشتێ کەتێ
خوە سڤک ئاڤێتە پوشتێ؛ فورسەتا چوونێ گەهشتێ	ڤەلڤاند جارەک ل دەشتێ؛ عوببەیان کی پێڤەتێ
عوببەیان دا بەر رکێبان؛ بێ حەد و قەول و حسێبان	بەدەوا موخلس ژ عێبان؛ گاڤەکێ بهن نادەتێ
بێ حساب لێ د لەزینێ؛ دەم دەمان وی د تەزینێ	ژ موحبەتا شەیخ د بەزینێ؛ با ببەر زولفان کەتێ
بای هەژاندن زولف و خێلە؛ بەدەوێ دەیباب کحێلە	لێ درێژ بوون دەشت و هێلە؛ ژ جانبێ دێرێ ڤەتێ
شەیخ گۆتی: یا شەیخ عەتارە؛ نازکا من ئختیارە	خالقی ژ دێرێ هنارە؛ رێ گرتییە پێ پێ مەتێ
تێ ب لەز شوبهەتێ بایێ؛ ل فەرەسێ چەنگ ژ هەوایێ	د مەنزلا سانی گهایێ؛ رۆژ د پوشت روکبێ کەتێ
ئەو دێم هەییڤا رۆژ نەزیر؛ ساحب جەمالا بێ نەزیر	شەیخ و مورید چوونە ژبیر؛ هەر گەردشەک د وەقتێ خوەتێ
گەردشا وەقتێ وجوودێ؛ شەیخ برە عەینێ شهوودێ	سۆفیان بەردا سجوودێ؛ ژ حەق د خوازن مننەتێ
سەجدەیا شوکرێ تەمام کر؛ موعجزا شەیخ دی، وە تام کر	دلبەرێ ئەوول سەلام کر؛ خۆهـ ژ شەرمان ڤێکەتێ
وێ خۆهێ دیندار شەفاف کر؛ موحبەتێ دێم سۆر و ساف کر	هەردووان ڤێکڕا تەواف کر؛ سۆفییەک نێزیک نەتێ
سۆفیان شەرما کچێ کر؛ وان ژ دوور ذکرێ خودێ کر	هوون بنێ قۆجە چ چێکر؛ کچ گەهاندە تەوبەتێ
خەلقنۆ بنێ، قۆجە چکر؛ ئەو جاهلا جوانا بکر	کو موبتەلا ئانی ذکر؛ تەعلیم ددە شەهادەتێ
سەددەق ژ رەمزا مورشدان؛ دێم دوڕ ژ دەستێ مولحدان	ئانی تەریقا زاهدان؛ هەردو گەهانە حەزرەتێ
ل حزرەتا هەڤ ناگرن؛ ل بەر سوڕێ نا سەبرن	هەردو ب هەڤڕا دمرن؛ ل وێ گهانە وەسلەتێ
ژ وەسلەتا حالەک وە دی؛ هەردو ب لبسێ جەسەدی	چوونە حەیاتا ئەبەدی؛ زاڤا وو بووکێ ئاخرەتێ
لەو «میم و حێ» سۆهت عشقهێ؛ د دەهسەد و سالا سهێ	مکسی ژ وێ مەی مەستەهێ؛ تەویل دکەت حکایەتێ
«مکسی» ژ عشقێ سۆهتییە؛ ئەڤ قەول ب شەیخ ڤە نۆهتییە	حالێ خوە تێدا گۆهتییە؛ ژ «غەین» و «لام»ێ هجرەتێ