دیوانی مەولەوی/ا
ئیمشەو تەنیا بێ جەستەی زەبوونم
[edit]| ئیمشەو تەنیا بێ جەستەی زەبوونم | دیسان سەرواز کەرد دڵەی پڕ هوونم |
| خەیاڵانی خام هاوردم بەردم | هاوار جە دەمەی هەناسەی سەردم! |
| زووخاو گێج مەدا دیگی دەرووندا | هووناو هورشاناش جەستەی زەبووندا |
| ڕەنگا ڕەنگ ڕەنگ، ڕەنگ گوڵگوون هوونم | قرچەی برێشتەی کوورەی دەروونم |
| چون دانەی سەر ساج هور ئامام جارجار | جە تاوی دووکەڵ، جە شەرارەی نار |
| سۆزیام هەی سۆزیام، وێنەی شوعلەی نوور | بیم سورمەی سوبحان ئاوەردەی کۆی توور |
| من قەقنەس نەویم، ها بیم وە قەقنەس | یەکجاریچ ئیمشەو، ها بەرشیم جە دەس |
| ئەوەند خەیاڵان بەردم وە دەروون | پەی دووریی یاران بەتەر بیم زەبوون |
| ڕۆ جە شەو فێشتەر، زار و زەلیلم | ساقی! سا جامێ، ئەمجار دەخیلم |
| بدەر پێم نۆش کەم چون هەردەجاران | وە ڕەغمی گردین گرۆی مەیخاران |
| شیعری وێم تەنخوای سەمتوور سازێ | لێدەر، سا نەیچی! هەر تارێش گازێ |
| چنگ پێکۆ نە جەرگ نەغمەی سازەکەت | بەرارۆ تۆتۆ میقراز گازەکەت |
| سا دەروێش! کەفێ بدە نە ڕووی دەف | گیان مونتەزێرەن پەرێ ڕێزەی دەف |
| موغەننی! لێدەر یەک ئیمشەو سازان | بەشقی ئەو کەسە تۆش ئاوات وازان |
| بەڵکە خەمانم تۆ دەری وە باد | هەیهای جوانم، فرێم هەن مراد |
| ساقی! سا دەخیل وە فریادم ڕەس | بە ڕووی نازەوە جام گێرە وە دەس |
| دەور دەرە وە ناز چون هەردەجاران | پێمدەر یەک مەنێ سەبا و ئێواران |
| با وەس باڵینم سێڵاوی هوون بۆ | ئامێتەی زوخاو دیگی دەروون بۆ |
| وەختەن سەر تا پام ببۆ وە زوخاڵ | بۆیی سفتەکەم هورگێرۆ شەماڵ |
| ساقی! ئامانەن، نەشوو جە ویرت | وە فریادم ڕەس تۆ بەشقی پیرت |
| بەڵ ئیمشەو خەمان نەدەرۆم وە باد | ساقی گیان! قوربان، خاتر کەرە شاد |
| بووە وە باعس ئەی نیم گیانی سەخت | سا بەڵکە نەمرۆ مەعدوومیی بەدبەخت |
ئازیز دیارەن وادەی لوامەن
[edit]| ئازیز! دیارەن، وادەی لوامەن | ئەلوەدای ئاخر ئەوەنامامەن |
| دەوڵەتەکەی وەسڵ پا نە زەواڵەن | جارێوتەر دیدەن باڵات مەحاڵەن |
| سا دڵم وەش کەر وە ئیلتیفاتێ | بدیە وە لاوە، بوینووت ساتێ |
| با بەیۆ شنۆی شیرین ڕازەکەت | گۆش دەرۆ لادێ مەینەت گازەکەت |
| ئاخر سەفەرەن، ڕا خەیلێ دوورەن | مەنزڵ بێ پایان تۆشە زەروورەن |
| دینت تۆشەی چەم، مەیلت تۆشەی دڵ | ڕازت تۆشەی گۆش، مەنزڵ وە مەنزڵ |
| کێ زانۆ چۆن بۆ ئەی دنیای فانی؟ | با ببۆ نە بەین گەردن ئازادی! |
| من شەوێ ناڵەم جۆش ئاوەردەبۆ | سەگی ئاسانەت بێدار کەردە بۆ |
| یا ناستەبۆ سەیل دیدەم، نەفەسێ | نەسیم گەرد پات بەرۆ پەی کەسێ |
| جەمینت زەحمەت نیگام کێشابۆ | کەفی پات وە خار دیدەم ئێشابۆ |
| یا کەردەبۆ دڵ دێوانەی دڵ تەنگ | وەختی نیشانەی دڵان پەی خەدەنگ |
| پەلەپەل پەی زەوق زامێ وە تیرت | ئازار دابۆ تای زوڵفی زنجیرت |
| یا خۆ تۆ دابۆت وە دڵ مەزەی مەرگ | تیری خەدەنگت دابۆ نەتۆی جەرگ |
| یا مەڕدەبۆت دڵ دێوانەی دڵگیر | جە تیرئەندازی کەردەبۆت تەقسیر |
| یا نەدابۆت تۆز گەردی پاڵاکەت | پەرێ سورمەی چەم سفتەی باڵاکەت |
| تۆ بویەر جە من، من زوو ویەردم | هیممەت بۆ، ها ژار مەحروومیت وەردم |
| چەپگەرد پەی دووریت شانا مۆرەی نەرد | وە زاهر «بانە»ش وە بەهانە کەرد |
| تا فەڵەک پەیمان نە بەهانە بۆ | ئەر سەد بانە بۆ، باز شوکرانە بۆ |
| ئەر فرسەتش دا پەی دڵ خەمینت | عومرێ دووبارەن جارێوتەر دینت |
| وەر ناستش، ئازیز! تۆ وە سڵامەت | دیدەنی دیدار کەوت ئەو قیامەت! |
ئەمجار سەختتەرەن زامم جە جاران
[edit]| ئەمجار سەختتەرەن زامم جە جاران | چڵ مدۆ دایم چون گەستەی ماران |
| هەر وە زۆر مەندەن ڕای ئامای نەفەس | تای ڕیشەی تاقەت شییەنم جە دەس |
| بڵێسەی فیراق سۆچنان جەستەم | ناسۆرەن زامان گازی خەم بەستەم |
| دووی کەواوی دڵ پۆشان سەر هەردان | زەرد کەردەن ڕوخسار پاییزی دەردان |
| سەرسامەن عاڵەم یەکسەر جە ناڵەم | فەڵەک مۆرەی بەد شانا وە تاڵەم |
| مەینەت سەر بەرزەن، شادیم زگارەن | ساقی! جامەکەت ئەمجار وەکارەن |
| بۆرێ وە مەجلیس لا بەر پەردەی شەرم | وە دەورێ دیسان بەزمێ کەرمێ گەرم |
| تا موتریب وە ساز حەنجەرەی بێگەرد | هوردۆ مەقامێ دەوا کەرۆ دەرد |
| بەڵ ناکا نەیچی بەیۆ جە لاوە | وە مەقامەکەی قەقنەس ئاساوە |
| بەزمێمان جەم بۆ چون هەردە جاران | بنۆشین جامێ وە یادی یاران |
| هەر وە زۆر مەندەن نیم نەفەس باقی | پڕ کەر جامەکت، دەخیلم ساقی! |
| ئەر ئازیز وەی تەور لێم کەرۆ ستەم | خەلاسیم نییەن ئەمجار خاتر جەم |
| عەرەق چون شەونم نیشتەن نە ڕووی گوڵ | تەڕ کەردەن تاتای توغراکەی سونبوڵ |
| جە قازانی خەم، دڵ کەردەن وە ئاو | وە درۆ ماچۆ مەگێروو گوڵاو |
| ئازیزم! گوڵاو بۆی خۆی کوڵمی تۆن | ئەر بۆی تۆ نەبۆ بۆی گوڵاو جەکۆن؟ |
| زەڕەی بۆی زوڵفت کەفتەن نە بەرزان | بۆی گوڵان کەردەن جە بەرزان هەرزان |
| ئازیز، وە مەرگت گەر ئینسافت بۆ | هەنی کافییەن بۆی زوڵفت پەی تۆ |
| ئیتر چ حاجەت وێت مەدەی عەزاو | قەبووڵ کەری جەور مەگێری گوڵاو؟ |
ئیحیا نەبوون سا نەشوون مەردەن
[edit]| ئیحیا نەبوون، سا نەشوون مەردەن | نامەکەش ئامان، گلەییش کەردەن |
| قاسد! شۆ وە لای ئەو نەونەمامە | چون یاوای، پێشدەر ئەی جواو نامە |
| جەو ئەسکەنجەبین دەس سوروشتەکەت | یانێ: نامەکەی زێبا و زوشتەکەت |
| بە بادەکەی وێت جام جام وەردەوە | تاڵی سەفرای دەرد دووریش بەردەوە |
| فەرمابێت بەو لەفز شەکەر ڕازەوە | گا جە ڕووی عیتاب، گا وە نازەوە: |
| نە وەختی هیجران ویداعت فاما | نە وە شەماڵدا پەیامت ئاما |
| دەیسا هورێزە، خەمیارەکەی وێم | بۆ شاد بەر وە دین دیدارەکەی وێم |
| تۆ تیرەکەی وێت، وە زامداریی وێم | تۆ بێباکیی وێت، بوردەباریی وێم |
| ئەو وەخت پایی کاو هەردی دڵ تەم بۆ | ئەساسەی دووریی ئازیزان جەم بۆ |
| چۆن نەبڕیۆ تای ڕشتەی سەبووری؟ | گۆش چۆن وێش مدۆ وە قسەی دووری؟ |
| زوان چۆن تاقەت هیممەت وازیشەن؟ | دیدە چۆن تاقەت شۆن دیاییشەن؟ |
| گێج مدۆ دەروون چەنی نێش، ئامان! | بەڵام هەی سەرخێڵ نەو تووڵ نەمامان |
| چۆن یارای نەفەس بەراوەردەمەن؟ | سۆزش وە شەماڵ ڕەوانکەردەمەن؟ |
| مەتەرسوو جە حیفز تەقریری ئەحواڵ، | سۆچۆ خەزانەی خەیاڵی شەماڵ |
| من خۆ شەو و ڕۆ ئارەزووی تۆمەن | پەرێ دیدەنت نەزر و فتۆمەن |
| بەڵام، یەن وە یاد باڵاکەی تۆوە | دەورم دان وە دەور سارا و سەرکۆوە |
| بۆی باڵات هەرزان وە دەشت و دەردان | نمەز ڕای لای تۆم وەکام گوزەردان |
| گلەی تۆ وەی تەور، حاڵەت وەی نەسەق | دووریچت وەی ڕەنگ، خودا تۆ وە حەق! |
ئارەزوومەندیم جە حەد ویەردەن
[edit]| ئارەزوومەندیم جە حەد ویەردەن | فراوان خەیلێ تاسەی تۆم کەردەن |
| قیبلەم بەو ئەحەد بێهەمتای فەردەن | سەوگەند یەکێوەن چەنی تۆم وەردەن |
| فکر و خەیاڵان وەسواسەی وەفات | دایم نە دڵەن نە ڕووی سەر بەسات |
| شەوان تا وە ڕۆ فکرم جە لاتەن | ڕۆحی ڕەوانم نە خاکی پاتەن |
| قاڵبم بێڕۆح، ئەڕوام نەمەندەن | من دانی حەیات زیندەگیم کەندەن |
| نامت چوون ئەوراد سوبح و ئێواران | موانووش وە گەرم نە پای دیواران |
| چەمم چوون شاباز وێڵی شکار بۆ | دایم باڵ پەرواز نە سەر دیار بۆ |
| جە سەرقەڵاوە مەگێڵوون پەی تۆ | دەک دیدەم هەر دوو سەد جار فدێت بۆ |
| ئامان، هەی ئازیز بینایی چاوان! | گلەم هەن جە تۆ خەیلێ فراوان |
| یانێ چێش مەیلت فەرامۆش کەردەن | مەر بادەت نە جام بێشەرتی وەردەن؟ |
| وەرنە یانێ چێش نە جاران جارێ | خەبەر نەپەرسی جە ڕاویارێ؟ |
| ئومێدم ئێدەن، ئامانەن ئامان! | جەی فێشتەر ناسۆر نەوزی زامان |
| ئەحواڵی حاڵات شەرت و وەفاکەت | بکیانە پەرێم تۆبی خوداکەت! |
| نە ساڵ و نە ماهـ، نە هەفتە نە شەو | نە ساتێ ئارام، نە دەقیقە خەو |
| نمەشۆم نە چەم، دیدەم، نە دووریت | هەر ئێد موانوون: ئاخ جە مەهجووریت! |
| ئیسە کێ تاقەت دووری تۆ دارۆ؟ | دەک بەرقی غەزەب وە جەسەم وارۆ! |
| بە سەرگەردت بام، ئەڕواحەکەی وێم! | جوابی سەریح بکیانە پەرێم... |
ئەنیسی خەیاڵ دەردانی پڕ زام
[edit]| ئەنیسی خەیاڵ دەردانی پڕ زام! | مەرهەمی جەستەی خەستەکەی ناکام! |
| خەیلێن نە گێجاو بەحری مەهجووری | نە دەوری دووەی تەنوورەی دووری |
| پووشەکەی جەستەم وە پەنا کەفتەن | سامیعەم خەبەر یاران نەشنەفتەن |
| ئینشەڵڵا، چەنی خۆشحاڵی، شادی | نە شاخەی شۆخیی گەردوون، ئازادی |
| چەنی وەشبەختی دوو دەس نە گەردەن | عومرتان وە عەیش عوشرەت ویەردەن |
| نەک چون من جە دەس بێمەیلی دڵبەر | مەکێشوو هەر سات هەزار دەردیسەر |
| دایم دڵ ڕەنجوور هیجرانی یارم | زەنجیری جەفای زوڵفی نیگارم |
| خوسووس شەرارەی دووری زۆر کەردەن | مەزرەعەی هەستیم وای سەبوون بەردەن |
| کەس بە وێنەی من پڕ مەینەت نەبۆ | گوروفتاری دۆس بێبەینەت نەبۆ |
| هیچ کەس موبتەلای دووریی یار نەبۆ | چون من سەرگەردان بێقەرار نەبۆ |
| کەس نەبۆ چون من یاری بەدکاران | زامداری موژەی دیدە خوماران |
| جە هاژەی هووناو دەروونی پڕ دەرد | نە گەردشی چەرخ گەردوونی چەپگەرد |
| تا جە تۆ بڕیام وە مەرگت قەسەم | ساتێ ئاسایش نەدیەنم وە چەم |
| نەکەری خەیاڵ گلەیی کەردەن | نەواچی بادەی بێشەرتیش وەردەن |
| ئەر زەلیلی دەس بێشەرتان نەبوون | کەی مەبۆ مەیلت فەرامۆش کەروون؟ |
ئیمشەو هەم خەمان وەنەم سەرداوە
[edit]| ئیمشەو هەم خەمان وەنەم سەرداوە | سەر تا پای تەنم ئایر وەرداوە |
| جەستەی زەعیفم، ئیستیخوانی ڕێش | هەر ئازای ڕێشم مەگریا پەی وێش |
| گۆشت و پۆستەکەم نەفت پێدا ڕژیا | مەغز و ئیستیخوان وە هەمدا پژیا |
| کەس نەبی ئاوێش بکەرۆ سەردا | بڵێسەش بەرز بی وە هەر تەرەفدا |
| زاهیرەن دڵم هەم کۆسش کەفتەن | داخۆم جە دۆسان هەم کێ دوور کەفتەن؟ |
| جە تاوی ئایر تەنوورەی دەروون | دیسان سەرواز کەرد زوخاو چەنی هوون |
| ساقی باوەرە ئەو مەی دوو ساڵە | پێمدەر یەک جامێ حاڵم بەد حاڵە |
| موغەننی! کۆککەر سازانت وە هەم | سەمتوورێ، تارێ، وە هەم کەرە جەم |
| نەیچی! سا لێدەر، قەزات وە ماڵم | دەمێ دەر جە نەی، دەروون زوخاڵم |
| هۆشێکەر هامفەرد! سازان بسازە | باڵات وەکاڵای خەمان بوورازە |
| باوەرە بسات تەمام تەیار کە | شەوخەفتەنی شووم بە ژاری مار کە |
| قەزای پەنجەکەت دەک لە من کەفێ | خەیلێ عاجزم، سا لێدەر دەفێ |
| باوەرە کوورەی دڵ نە جەهد و جەخت | ڕووی تەوبیخ وەلای مەعدوومیی بەدبەخت |
ئیمشەو دیارەن بانگم بێشەرمەن
[edit]| ئیمشەو دیارەن بانگم بێشەرمەن | زایەڵەی سەمتوور کەللەم وە گەرمەن |
| سەدای زیل و بەم مەینەت سەد تەرزەن | خەفەت شادیشەن، خەم دەماخ بەرزەن |
| هۆشم بێهۆشەن، فامم قامەت قاخ | بۆی دووریی ئازیز مەیۆم نە دەماخ |
| نەیچی! درەنگەن سا مەکەر درەنگ | فیدای پەنجەت بام، نەی باوەر وە دەنگ |
| هەر تەرزێ پەی وێش بکەرۆ ڕازێ | گێرۆ نە دەروون هەر سازێ گازێ |
| بجۆشۆ هەر کەس وە قەد ناڵەی وێش | بنۆشۆ هەر کەس وە پیاڵەی وێش |
| جەلای هەر گەردێ وە سەدایێوەن | دەوای هەر دەردێ وە نەوایێوەن |
| هەر مەقامێوەت جگەر تاون بۆ | تفڵی بێچارەی دڵان لاون بۆ |
| ئەو سەدای دەردە خەیلێ دڵکەش بۆ | دڵ تفڵان ئاسا بەڵکم دڵوەش بۆ |
| هەی پەشێویی هۆش، هەی شێویای فام | هەی عەقڵی عەبەس، هەی خەیاڵی خام |
| من و دڵوەشی و سەفایی کەردەن | هوونی یەکتەرین تا وە ڕۆی مەردەن |
| سا دەی، ساحیب نەی! ڕیشەی دڵ کەر پەی | تالیمدەر، ئەیفەرد وە نەزمەکەی نەی: |
| ئیمشەو وە هەر حاڵ شەو وە ڕۆ بەروون | ئەی خوا سا مەرگێ، سەحەر چێش کەروون |
ئەیازی هەمڕاز ناڵە و ئاخ و دوود
[edit]| ئەیازی هەمڕاز ناڵە و ئاخ و دوود | عەرزش هەن وە خاک ئاسانەی مەحموود |
| یاوا، وات، نامەی شیرین ئینشادت: | نەی ڕەمەزاندا نەشوون جە یادت |
| نەکەردەن ئیفتار، دۆسەکەی کامڵ! | سیوای وە مەیکووس خەیاڵەکەت، دڵ |
| «فاتحەی کتاب» دوعام، شەو ئەر ڕۆن | ئیلتیماسی حوسن خاتمەکەی تۆن |
| حەق وە لوتفی وێش باوەرۆ ئەوڕێت | سوودی سەرمایەی عەقیدەکەی وێت |
| وەرنە من لافاو تاوانان بەردەم | دوعا ڕای دەرگای قەبووڵ گوم کەردەم |
| نەیچی! من پەنجەی پای ناڵەم سفتەن | تۆ دەی چون تەئسیر وە ناڵەت جفتەن |
| چەند فەردی مەعدووم دەروون نە وەیدا | باوەر جە تەنخوای ناڵە وە نەیدا: |
| من وێم مزانوو کام تۆمم کاڵان | یاران پەی هیممەت وەنەم مەلاڵان |
| کەرەم دەر نە دەس ڕجای ئەوگاران | بۆ بەخشەم وە عەشق مەزننەی یاران |
| وەختێ گۆشەی شار خامۆشان بۆ جێم | نەبوون وە تەسدیع هامسایانی وێم |
ئازیزم ئاهیر دووریی باڵای تۆ
[edit]| ئازیزم! ئاهیر دووریی باڵای تۆ | جەستەم کەرد وە بووڵ، شەماڵ بەرد پەی کۆ |
| ورشەی پرشەی تاو کوورەکەی جەستەم | شەرارەی لوولەی پێشەی شکەستەم |
| گرمە و پزیسکەی چەخماخەی پارە | بەرقی بریسکەی شوعلەی شەرارە |
| شاخەی شریخەی برووسکەی دەروون | نە چەم شەتاوان جاری کەرد چوون هوون |
| مەوج مدۆ لافاو هوونی دەجلەی دڵ | نە فوارەی چەم هورمشانۆ گڵ |
| کای دڵم نە گێج مەوجی فەنادا | مۆڵەقەن نە بەین خۆف و ڕجادا |
| تۆیچ ئینسافت بۆ هەنی وەسەن وەس | بیللا جە دووریت، ها بیم وە قەقنەس |
| تاکەی چوون مەجنوون ویڵی هەردان بم؟ | تاکەی خەمزەدەی باری هیجران بم؟ |
| هەر ساتێ دووریت سەد ساڵەن جە لام | دەردم کارییەن وە سەرگەردت بام! |
| بەزەییت بەیۆ وە جەستە و حاڵم | ڕیشەم بەراما، هەرەس وە ماڵم |
ئازیزم ئامای ئای بێ قەرار وێم
[edit]| ئازیزم، ئامای ئای بێ قەرار وێم! | ئای ئای چەمەڕا ئای ئینتیزار وێم! |
| مەوتەنەکەی چەم دیدەش ها نەڕێت | غەریبی تاکەی، بۆ وە ماوای وێت |
| های ساقی! بازاڕ جیلوەی دڵدارەن | سەودای خڕیدار، دانەی دیدارەن |
| یەکێ وە مایەی گەنجی کەیەوە | چون منیچ وە تای فەرتووت «نەی»ەوە |
| ئەر سەد هەر کەسێ پەی وێش وە ڕاوەن | وە قیمەت نییەن، ئیخلاس حەساوەن |
| مایل کەر باڵا وەی لادا چون نەی | دەسێوت دەف بۆ، ئەو دەس جامی مەی |
| با بێدار کەرۆ تاکەی بۆ غافڵ | دەف وە سەدا گیان، جام وە ڕەشحەی دڵ |
| با کڵافە بۆ، ئاخر لەوانم | خاکی پای حەزرەت پیری موغانم |
| چون دەف، بەرگ پۆس ئیرادەت پۆشم | غوڵامی بەر دەس حەڵقە نە گۆشم |
| خوم ئاسا خەیلێن وەتەن مەیخانەم | چون پیاڵەی واق شیشەی پەیمانەم |
ئازیز تەن وە نێش زامانت خەستەن
[edit]| ئازیز! تەن وە نێش زامانت خەستەن | مەینەت پای ئامام وە زنجیر بەستەن |
| قاسدێیچ واچوون پەی سەفەر خاسەن | ڕەوان بۆ تێزڕەو، هەرس و هەناسەن |
| هێزی پای ڕەفت و ئاماشان نییەن | ئەو سەرچەمەش وشک، ئێد کۆتا بییەن |
| سا تۆ بۆ وە ڕەغم بەختی بەرگەشتەم | جاگێر نە دیدەی وە هووناو ڕشتەم |
| با ساتێچ ڕەقیب دووریت بکێشۆ | شەوێ وێنەی من وەی ڕۆوە نیشۆ |
| وەرنە، سا چونکە ئاسانەت دوورەن | ڕا نمەزانوو، بەڵەد زەروورەن |
| دڵ وەلاتەوەن، ئامان سەد ئامان | ئامۆشۆش کەردەن، فرە جار ئامان |
| چون وە تامی زام دووری سەرشارەن | ویانە مارۆ، بەدەن بێزارەن |
| هیچ مەوەر وە تەنگ ویانەشەوە | پەرێ بەڵەدیم، بکیانەشەوە |
ئەی گرد مەوجوودێ جە تۆ گرت مایە
[edit]| ئەی گرد مەوجوودێ جە تۆ گرت مایە | مەوجوود هەر تۆنی، ماسیوا سایە |
| پەنهان بی تەنها، وەحدەتت مەوج وەرد | پەی شناسایی زوهوورێوەت کەرد |
| بە وێت، جەی عالەم بێبەقای ناسووت | ئەر وەی گرد جیلوەی وەرین نەشناسووت |
| بە سەد جیلوەیتەر بێچوون و چەنی | شناسایی تۆم نمەبۆ، هەنی |
| سەروەشم بەی وەسف جەمالیتەوە | باز هەم بەی جیلوەی جەلالیتەوە |
| ئەر هەر بەو عادەت سەروەش نیگاران | پەی فەنای یەکسەر خاتر پڕ خاران |
| چار نییەن جە دەس جیلوە نەکەردەن | بسم اللّە ئەو تێخ، ئێد کەچیی گەردەن |
| یاگێوتەر نییەن دادی وێم کەروون | جە دەس تۆ بێداد وە لای کێ بەروون |
| واوەیلام بێحەد، زاریم بێشۆمەن | جە لای تۆ فەریاد، جە دەسی تۆمەن |
ئای کێ بی هەواڵ لوای تۆ ئاوەرد
[edit]| ئای کێ بی هەواڵ لوای تۆ ئاوەرد؟ | بەختش بەرگەشت بۆ، هۆشم وەحشی کەرد |
| مدیا ئەو شۆنت دڵ نە پەنهاندا | چون ئیسمی ڕەحیم وە شۆن ڕەحماندا |
| کۆترەکەی ئازاد حەریمی دڵ بیت | دانەی مۆبەتچین پەی وێت غافڵ بیت |
| سەیادی چەپگەرد ئاخر فرسەت سەند | ناکاو دوور ئەنداز دووریت وە دڵ شەند |
| هاڵای کزەی زام جگەرگۆشەی وێم | موو ئاسا و ئایر هەر پێچ مەدا پێم |
| ئێشی زامی سەخت تۆیچ ئاما پێشدا | هەر ئێشەن مدیەی کەفتەن وە ئێشدا |
| وێت تەنیا ئەیاز مەحموود نەزانی | من شەیداتەر بیم پەرێت پەنهانی |
| بەڵام با جە تیر بەڵای قەزاوە | پاڵ دەیم وە قوللەی قەڵای ڕەزاوە |
| تا بدۆ سەفای بێگانە و خوێشەن | هەر وەختێ بەرۆ باز ماڵی وێشەن |
ئەی دڵ مزگانی ئاما کۆچی یار
[edit]| ئەی دڵ، مزگانی، ئاما کۆچی یار | شای شادی سەر دا، خەمان کەرد فیرار |
| ها گەرد و غوبار مەحمەل دیارەن | دەک لێڵاویت بۆ چۆنت قەرارەن؟ |
| چون بەدەن جە تاو هیجرانی باڵاش | ئەسڵەن هازو هێز نەمەندەن جەلاش |
| فیراقش بەو تەور تەوانا سەندەن | پا قووەی ڕەفتار جەلاش نەمەندەن |
| فرسەتەن ئەڕواح بشۆ وە پێشواز | پەردەی بینایی تۆ پەی پایەنداز |
| دیدە فەرش بووزۆ وە سەتحی ڕێشدا | تاکە سەمەندش پا بنیۆ پێشدا |
| عەینەین! وە ئەسرین ئاوپاشی ڕاش کەر | نەک گەرد بنیشۆ وە گۆنای دڵبەر |
| با شای خاڵخاسان جەمین پەڕەی گوڵ | وەی ئەساسەوە یاوۆ وە مەنزڵ |
ئیمشەو مەینەتان نە دەروون جەمەن
[edit]| ئیمشەو مەینەتان نە دەروون جەمەن | خێڵخانەی کەیفم پڕ جە ماتەمەن |
| دیارەن دووەی دووری زۆر کەردەن | سوپای خەم و هەم هجووم ئاوەردەن |
| شنۆی ئارەزووی وەسڵت زهوور کەرد | لافاوی مەینەت کۆگای شادی بەرد |
| هووناوی دەروون ڕیشەی گیان کەندەن | سەرمایەی تاقەت نە دەسم سەندەن |
| مەحاڵەن ئیمشەو گیان وە ڕۆ بەردەن | جارێوتەر تەواف ئاسانەش کەردەن |
| یا خوا سەبووری وە دڵ باوەری | خەزانەی ئارام پێم عەتا کەری |
| بەڵ وە ڕۆ بەروون وە هەر حاڵ ئیمشەو | کەروون زیارەت دەرگانەکەی ئەو |
| سەر بنیەو وە خاک ئاسانەی دڵبەر | بەو ئارەزووی دڵ گیان بەرشۆ وە بەر |
ئاماوە وەهار وەهاری شادی
[edit]| ئاماوە وەهار، وەهاری شادی | بۆی عەتری نەسیم غۆنچەی ئازادی |
| خێڵخانەی خەفەت باربەنیش کەردەن | مەینەت ڕوو نیان وە ماوای مەردەن |
| خەم وێنەی کەمان قامەت خەم بییەن | هەوارگەی قەدیم نە دەسش شییەن |
| بەزمی شەوق و عەیش نە دەروون جەمەن | ئانە هیچ نەبۆ نە دەروون، خەمەن |
| ئینە نەتیجەی دیای باڵای تۆن | نیشانەی ویساڵ خاڵی ئاڵای تۆن |
| سرووری نەشئەی بادەی وەسڵی تۆن | تەئسیری بۆی عەتر موشکی زوڵفی تۆن |
| سا پێم دەر، دەی دەی پەی پەی، نەو مەی مەی | لەتایف مەردەم یەکسەر بکەر حەی |
| تا پەی یارانیچ وە ئیتمینان بۆ | سەرمایەی نیشات دڵحەزینان بۆ |
ئیمشەو هەر خەمەن ها نە کەمیندا
[edit]| ئیمشەو هەر خەمەن ها نە کەمیندا | هەر دەردەن مدۆم وە ڕووی زەمیندا |
| دڵ نە گەردەلوول بێپەرداخییەن | دەماخم نە گێج بێدەماخییەن |
| سا، دەروێش! وە عیشق مەلاوی دەروێشان | وە یا هووی وە سۆز ڕیازەتکێشان |
| هەر پاسە مەبۆ زەلیلی، دەخیل | چینەی زیاتەر مازەم وە زەلیل |
| پەی دیگی دەروون جۆشی کوڵ و کەف | تەسکینی نمەک کزەی کەف و دەف |
| با بەیۆ وەش وەش سۆزەی سەداکەت | لەرەی نەوای تەرز شیرین ئەداکەت |
| بەو نائیرەوە، بەو دائیرەوە | خاس بنیەر هەستیم وە ئایرەوە |
| بەڵ ئیمشەو خەمان شێونان کەڵەک | تا سەحەر چوون بۆ گەردشی فەڵەک |
ئەی ڕۆشنیی چەم تا کەی تەشریف بەر
[edit]| ئەی ڕۆشنیی چەم! تا کەی؟ تەشریف بەر | لێڵاوی، سا دەی! هووناوەی هوون کەر |
| پەی چێش، قیبلەکەم عەزمی سەفەر کەرد؟ | سێڵاوی دووریش ڕیشەی هەستیم بەرد |
| بینایی وە ڕاست دڵەی پڕ دەردم! | ئای چەند سەرسەخت بیم لوای نەمەردم! |
| بڵێسەی کوورەی هیجرانی باڵات | گەرمیی مەحروومیی تۆزەکەی پاڵات |
| ئایر دان بەی تەور مۆبەت سەرای دڵ | یادەکەت مەندەن پەی مەسکەن خەجڵ |
| دڵە! وە بادەی وەسڵش بادی بی | دەماخت نە ئەوج برجی شادی بی |
| هیجرانی باڵاش وە هیچ مەزانای | وێت وە ساحیب سەبر تاقەت مەوانای |
| سا ئیسە، ها دەرد دووریش ئاوەرد جۆش | سەبرت ئەر ئازان بمانۆ شنۆش |
ئارەزووی ئازیز وەنەم سەر داوە
[edit]| ئارەزووی ئازیز وەنەم سەر داوە | نە هەردەی دەروون ئایر وەرداوە |
| تاقەت بی وە هوون جە سەختیی زامان | تکتک چەنی هەرس ڕێزا وە دامان |
| خەم نە سەرجۆی هوون سارای دڵ جەم جەم | بارچنی چون فەوج قافڵەکەی عەجەم |
| هەر وە زۆر مەندەن نیم نەفەس باقی | وادەی دەورتەن، هانا هەی ساقی! |
| دەورێدەر وە ناز وە پیاڵەوە | ژەنگی دڵ وە جام مەی بماڵەوە |
| بۆی گوڵاڵەی دەرد دڵبەر عەزیزەن | مەزەی تامی خەم یاران لەزیزەن |
| فەریادڕەسیم کەر، نە جای گشت کەسم! | مازە ئەو لەزەت بەرشۆ نە دەسم |
| ئیحیام کەر وە جام سافی یەک مەنی | بەڵکوو بمانوون، پەی غەمێ هەنی |
ئیمشەو هەم دیسان دەروون پڕ خەمەن
[edit]| ئیمشەو هەم دیسان دەروون پڕ خەمەن | ئەساسەی ماتەم جە لامان جەمەن |
| نە تاوی دووری دڵ بێقەرارەن | بینایی دیدەم جە خەفەت تارەن |
| شریخە و گرمەی هەوری دووریی دۆس | وە فەنا بەردەن مەغز و ڕەگ و پۆس |
| شەرارەی گرپەی ناری مەهجووری | کەردەن وە غوبار کۆگای سەبووری |
| نە تاقەت مەندەن نە تۆی دەرووندا | نە لەیلێ مدیۆ وە لای مەجنووندا |
| یاخوا مەردەنی بۆ وە میهمانم | ئیتر نەوینوون دووریی یارانم |
| بەڵکم خەلاسیم نە دەس دووریم بۆ | بەو زووخی زامان نەشوون وە گڵکۆ |
ئیمساڵ نەو وەهار چون خەزانی سەرد
[edit]| ئیمساڵ نەو وەهار چون خەزانی سەرد | بەرگی وەردی باغ مەعدووم بەرد پەی هەرد |
| مشیۆ تاڵەی من خیلاف ئەنگێز بۆ | وەرنە، کەی؟ کێ دی؟ وەهار گوڵڕێز بۆ |
| دڵ وە گێجبازیی چەپگەرد بازیش وەرد | جفت ئارەزوو کەرد، چەپگەرد تاق ئاوەرد |
| بۆی «عەنبەر» نە تۆی دەماخم دوور کەرد | فرسەتش ئاوەرد هەوای وەبای دەرد |
| نەیچی! وە بێ بەزم یارانی جانی | کام سەفا مەندەن پەی زیندەگانی؟ |
| چون مەزاق تاڵەن جە گردین لاوە | بۆ وە شیرینی یەک دوو نەواوە |
| یەکێ یەکجاری تاونۆمەوە | ئەو یەک لاونۆم، یاونۆمەوە |
ئایینەی کامڵ ئازیزەکەی فەرد
[edit]| ئایینەی کامڵ! ئازیزەکەی فەرد! | فیدای ئامات بم، سەفاییت ئاوەرد |
| خەیلێن گەردی پات نە دیدەم دوور بێ | یانەی چەم وێران تەمام خاپوور بێ |
| خاس بی تەشریفت هەم ئاوەردەوە | گەردی پات، وەتەن ئاوا کەردەوە |
| ساقی، ئینە بەزم وەسڵی یارانەن | چەرخیچ هەر ئەو چەرخ هەردە جارانەن |
| دەورێدەر وە بەزم وە پیاڵەوە | ژەنگی دڵ وە زاخ مەی بماڵەوە |
| جامێمان جە دەس تۆ هەم سەندەبۆ | فرسەتەن، نسیو نەک نەماندەبۆ |
ئازارم جە وێم بێزارم کەردەن
[edit]| ئازارم جە وێم، بێزارم کەردەن | ڕەویەی ڕەمەزان جە یادم بەردەن |
| جەوساوە نییەت ڕۆزەم ئاوەردەن | هیچ ئازام جە هیچ زۆرش نەوەردەن |
| نە چەم نە دیدەن ئازیزی بێگەرد | نە گۆش نە سەدای یارانی هامفەرد |
| شیرینیی ئیفتار دڵم تاڵییەن | جام نە جەماعەت دۆسان خاڵییەن |
| نەوای مەرحەبا نامان نە گۆشم | چەنی ئەلوەداش هەر نە خرۆشم |
| زایفیم هەر یەند جە حەد بەرشییەن | نەسیم ئەر بارۆم عەجایب نییەن |
ئازیز تای ڕشتەی دڵەی خەم بێشۆ
[edit]| ئازیز! تای ڕشتەی دڵەی خەم بێشۆ | ئەزەڵیا نە بەند تای ڕشتەکەی تۆ |
| هەردوو چەنی هەم پێچ وەردەن وە هەم | جیایی نە بەین مەحاڵەن ستەم |
| سەر مەودای ناخوون یەکسەر تێدا شی | هەرچەند سەعیم کەرد جیایی نەوی |
| ئیسە خاس پاسەن تۆ نەی سەردەمدا | هەر دوو چەنی هەم پێچ دەی وە هەمدا |
| تا یاران زانان ڕیشەی جەرگمەن | پاچیان، ئاوێزان وە ڕووی بەرگمەن |
| هەنی مداران دەم وە سەناوە | ئافەرین واچان جە گردین لاوە |
ئازارم جە وێم بێزارم کەردەن
[edit]| ئازارم جە وێم، بێزارم کەردەن | ڕەویەی ڕەمەزان جە یادم بەردەن |
| جەوساوە نییەت ڕۆزەم ئاوەردەن | هیچ ئازام جە هیچ زۆرش نەوەردەن |
| نە چەم نە دیدەن ئازیزی بێگەرد | نە گۆش نە سەدای یارانی هامفەرد |
| شیرینیی ئیفتار دڵم تاڵییەن | جام نە جەماعەت دۆسان خاڵییەن |
| نەوای مەرحەبا نامان نە گۆشم | چەنی ئەلوەداش هەر نە خرۆشم |
| زایفیم هەر یەند جە حەد بەرشییەن | نەسیم ئەر بارۆم عەجایب نییەن |
ئازیز تای ڕشتەی دڵەی خەم بێشۆ
[edit]| ئازیز! تای ڕشتەی دڵەی خەم بێشۆ | ئەزەڵیا نە بەند تای ڕشتەکەی تۆ |
| هەردوو چەنی هەم پێچ وەردەن وە هەم | جیایی نە بەین مەحاڵەن ستەم |
| سەر مەودای ناخوون یەکسەر تێدا شی | هەرچەند سەعیم کەرد جیایی نەوی |
| ئیسە خاس پاسەن تۆ نەی سەردەمدا | هەر دوو چەنی هەم پێچ دەی وە هەمدا |
| تا یاران زانان ڕیشەی جەرگمەن | پاچیان، ئاوێزان وە ڕووی بەرگمەن |
| هەنی مداران دەم وە سەناوە | ئافەرین واچان جە گردین لاوە |
ئەو جا بەزمگەی کەس جێ نەڕەستە
[edit]| ئەو جا بەزمگەی کەس جێ نەڕەستە | مەنزڵگەی سەیاد هەزاران خەستە |
| من نەچیرەکەی هەزار زام وەردە | هەر زامێ پەی وێش زوخاو سەر کەردە |
| ترسیای سەدای ماردم هۆش بەردە | ڕەمیای بۆی بارووت هەردە وە هەردە |
| کەی تەوانای سەبر دیارانمەن، | یا پەروای تاقەت بێیارانمەن؟ |
| ڕووم کەرد وە سارای هەرد و بەردەوە | وە سەد ترس و لەرز جەستەم شەردەوە |
| چ داوایێوەن مەکەردێم چەنی؟ | بازدێم، نیم ڕەمەق پەی جارێو هەنی |
ئێمە گشت فانی هەر ئەوەن باقی
[edit]| ئێمە گشت فانی، هەر ئەوەن باقی | نازوون وە بازووی پڕ نەیرووی ساقی |
| خەڵاسیش دا پێت وە یەک پەیمانە | ئازاد بیت جە بەند بەستەی پەیمانە |
| عارفان چ خاس پەی وە حەق بەردەن | وەسیەتی حافیز وە جا ئاوەردەن |
| دەفنت نە پەهلووی مەیخانە کەردەن | وە سەر خاکتدا سەبووی مەی مەڕدەن |
| قەڵەم یاد کردار یار و ئەغیاردا | ڕەقەم کەرد تەئریخ وە ڕووی مەزاردا: |
| جامێش نۆشاوە چون مەردان ویەرد | گۆشەی مەیخانە وە زاویەکەرد |
ئازیز وە مەرگت دڵ نە خرۆشەن
[edit]| ئازیز! وە مەرگت دڵ نە خرۆشەن | ئارەزووی خەدەنگ پەنجەکەی تۆشەن |
| خەیلێوەن نامان تیرەکەت، ئامان | نامان وە سەر وەخت بیمار زامان |
| وەختەن ساکن بۆ، قوربان سا تیرێ | دەماخش بەرزەن، دەخیل زنجیرێ |
| نەوا جە حیکمەت بەربشۆ وە بەر | جارجار وە تیرێ دڵنەواییش کەر |
| وەشوەش تای توغرای وێت بنمانە پێش | با هەر ناسۆر بۆ، زوو نەبۆ ساڕێش |
ئاخ چراخ چ ئاخ ئاخ پەی ئاخدارێ
[edit]| ئاخ، چراخ! چ ئاخ؟ ئاخ پەی ئاخدارێ | چون من خاتر خار، خەمبار داخدارێ |
| بشیامێ وە سەیر سەر سەراو چەمەن | چ ئەو چراخم نەو چەمەن، چ مەن |
| ناڵەمان کەردا چەنی بوڵبوڵان | چەنی ناڵەیێ؟ چون سفتە دڵان |
| تا نە قەفەسدا مانمان نەفەسێ | ئەوان پەی گوڵان، ئێمە پەی کەسێ |
ئەدای پەشێوی حاڵاتی جەستەم
[edit]| ئەدای پەشێویی حاڵاتی جەستەم | دوورەن جە تەحریر خامەی شکستەم |
| بەڵام مەعدووم هەرس دیدەش جۆش وەردەن | ناعیلاج خامەش وە دەسگیر کەردەن |
| پەلەپەل پێکان پەل وە خامەدا | یەک فەرد ڕەقەم کەرد وە ڕووی نامەدا: |
| ئیسە دیدەی دڵ دێوانەکەی وێت | نە بێخی ئاودا مەگێڵۆ پەرێت |
ئازیزم گەردەن بلووری بێگەرد
[edit]| ئازیزم، گەردەن بلووری بێگەرد! | ئەمانەتی تۆو دڵەی پڕ جە دەرد |
| چون جە زێد وێش بییەن ئاوارە | غەریبەن، قەدرش نیگا بدارە |
| فەرامۆش نەبۆ لادێ، درەنگێ | سوبحێ وە تیرێ، شامێ خەدەنگێ |
ئارەزووی ئامای مەرگی وێت کەردەن
[edit]| ئارەزووی ئامای مەرگی وێت کەردەن | گۆیا خەلاسیت وە دڵ ئاوەردەن |
| ئەی پەی تۆ نەبۆ دۆسەکەی گیانی | چەند بۆ پڕووز بۆ تۆ هەر بمانی |
ئاخ پەی خەڵوەتێ بدیام وە بێخەم
[edit]| ئاخ پەی خەڵوەتێ بدیام وە بێخەم | سیوای تۆ دیدەم، کەس نەدیام وەچەم |
| دڵ پەی دیدەنت کام خەڵوەت سازۆ | تۆی دیدەیچم بی، مەردم نمازۆ |
ئازیز وەس بووزەم نە گێجاوی خەم
[edit]| ئازیز! وەس بووزەم نە گێجاوی خەم | وەس چون بینایی پەنهان بەر نە چەم |
| وەختێ جە وەسڵیچ هەر دڵم ڕێش بۆ | مشیۆ وەسڵ و فەسڵ فەرقشان چێش بۆ؟ |
ئازیز جە دووریت تەن بی کڵافە
[edit]| ئازیز! جە دووریت تەن بی کڵافە | ڕۆح بی وە تەنوین حاڵی ئیزافە |
ئای چەنە سەرچەنگ چەرخ چەپ وەردم
[edit]| ئای چەنە سەرچەنگ چەرخ چەپ وەردم! | چەرخ چەن چەرخاو من مام نەمەردم! |
ئەو ساتە زانام بەختەکەم شەڕ بی
[edit]| ئەو ساتە زانام بەختەکەم شەڕ بی | عێلەکەم هامڕای عێلی سەگوەڕ بی |