دیوانی مەولەوی/ش
شێخی دەوڵەمەند بەهرەی سەرمەدی
[edit]| شێخی دەوڵەمەند بەهرەی سەرمەدی | یاگەی حەقیقەت جیلوەی ئەحمەدی |
| جە شەو هەوارگەی فەنا ویەردە | پای هەردەی بەقا یاتاغگە کەردە |
| موتتەسیف بە وەسف شەئنی و سیفاتی | موشەڕڕەف بە فەیز تەجەللای زاتی |
| خەلیفەی سەدای أَدْنِ شنەفتە | بەڵەد نە سارای ئەتوار هەفتە |
| واسیتەی ڕاگەی بەین عیلم و عەین | ساحیب جەناحەین یەعنی ذیالنّورَین |
| پیری پاک جە گەرد خاکی ناسووتی | مەنزڵگەی سەر بەرز سەر مەلەکووتی |
| دڵ وە نەوای بەزم جەبەرووت ئاوا | سێراوی سەراو لاهووتی ماوا |
| جِسْماً لَدَیْنا، رُوْحا لَدَیْهِ | دائیرەی تەمام مِنْهُ إِلَیْهِ |
| بێتەلوین نە سای تەمکیندا مەکین | رَوَّحَ اللّهُ رُوحَهُ، آمین |
| نامەی ڕۆح ئەفزای شیرینت یاوا | دڵ وە مەردومەک دوو دیدەش ساوا |
| تۆی دەروون وە نوور سەفا دا پەرداخ | بۆی ئاشناییم دا نە ڕووی دەماخ |
| دەرگای حوقەی لاڵ دانەت شکاوان | جە ڕووی لوتفەوە ئینەت فەرماوان: |
| «یا کاغەز بڕیان، یا مەڵا مەردەن | یا خۆ عارتەن دۆس وە یاد کەردەن |
| غەمگین مەنیشە غەم بدەر وە باد | فەڵەک نمازۆ کەس وە خاتر شاد» |
| ئەوەڵ من کێنان، وجوودم جەکۆن | واچوون دۆسەنان شەرت قەبووڵی تۆن |
| ئەر وە بێگانە، وەر خوێشم زانی | تۆ حەساوەنی وە هەر چیم وانی |
| دووەم چون کەسێ گەدایی کێش بۆ | یادی تەوازوع خەسڵەتی وێش بۆ |
| ئەر بارۆ نە دڵ تەوازوع کەردەن | هەر عادەتی وێش وە جا ئاوەردەن |
| بەڵام هەر کەسێ شێخی میسالەن | عادەت ئیستیغنا و شێوەش جەلالەن |
| ئەر جار جارێ نام چون منێ بەرۆ | خَرقُ العادَةێ زاهێر مەکەرۆ |
| ئەر ڕازیت وە یاد خەستەی دڵگیری | یا شێخ تۆ دایم نەقشی زەمیری |
| چ حاجەتەن دەس پەی قەڵەم بەروون | یادم نمەشی چەنیت یاد کەروون |
| پەی کەسێ خاسەن نامەی جە حوب کەیل | تازە بسانۆ وُضو جە جۆی مەیل |
| خۆ من هەر جە زوو وە مەیلت مەستم | هەر جانفیداکەی ڕۆکەی ئەلەستم |
| سێیەم، خەمگینیم جە دەس خەجڵەتەن | خەجڵەتم جە دەس سەختی غەفڵەتەن |
| یاران وێنەی ساف مەی وەکامەوە | ویەردەن، چون دورد هەر من مامەوە |
| گیای پەژموردەی تەژنەکەی بێشۆم | چەمەڕای وارای هەوری لوتفی تۆم |
| تۆ دەس وە ڕەشحەی ڕەحمت پەیاپەی | من وەی پڕخاوی حەیفەن یە تاکەی |
| تەنیای حەقیقی نەردێ بشانۆ | من و تۆ جە دەس من و تۆ سانۆ |
| تۆ بێتۆ لوتفت پەی من زیاد بۆ | من بێمن ڕۆحم وە خزمەت شاد بۆ |
شەماڵ ئەڕجووم هەن هەی وە فیدات بام
[edit]| شەماڵ ئەڕجووم هەن هەی وە فیدات بام | وە سەرگەردی باڵ شانای هەوات بام |
| جەستە خەستەی خار خەم خەڵاتەنان | بەیدا پێوی گێڵ دوور وڵاتەنان |
| شاخ و داخ و زاخ چۆڵ و هۆڵ و کاو | سەر بەرد و سەر هەرد سارا و سەر سەراو |
| تەی کەر وە پڕتاو مدرانت نەبۆ | چون دووی هەناسەم شەوان تا بە ڕۆ |
| سەر بەر کەر نە سەر کۆی ئاتەشگاوە | بدیە وە مەسکەن خانەگا و پاوە |
| زار زار و خاس خاس وە زار بناڵە | جا گێر نە سەر ئەوج قوللەی قەزاڵە |
| تا جە هەر کۆ بۆ تەمان موان جەم | نەو جەمدا زاری مەکاران وە چەم |
| سا ماچان یاران ئینە چێش بییەن | قەزاڵە ناڵاش چون جاران نییەن |
| یەکسان دڵ بەی ڕەنگ پەرێشان جەستەن | هەرکۆ هەن نەشئەی مەعدوومیی خەستەن |
| ئانا جە گرۆی جەرگەی هامسەران | «خەیاڵ»ی گرۆی دانەی دڵبەران |
| چ خێرەن نامەرد مەر نمەزانی؟ | وەلای وێتەوە تۆی دۆسی گیانی! |
| مەعدوومیی خەمکێش خەمزەدەی خەمبار | زەردی دەردی سەخت دووری باڵای یار |
| یەن دەردی بێحەد جەلاش جەم بەستەن | تەسدیع جە گەردەن ئەزرائیل وستەن |
| عەلاوە ئەو بار وێش وەنەش بارەن | خوسووس جە یاگێش جاکەش دیارەن |
| بەو دەردانی سەخت گرد کارییەوە | هەر ئێد مواچۆن وە زارییەوە: |
| دڵ سفتەی بریان زوخاڵییە وێم | خەم وە خەم خەیاڵ خەیاڵییە وێم |
| مەتەرسوون بمروون جە داخی یاران | هەر بتلوون وە دەرد چون دەردەداران |
شەماڵ، دارانەن
[edit]| شەماڵ، دارانەن ... | زەردی ڕەنگ نە ڕووی وەڵگی دارانەن |
| تەمەن، گەردەلوول، بادەن، بارانەن | بێزیای وارگەی سەر کۆسارانەن |
| هەوای سیاماڵ وێنەی جارانەن | پەی سەمتی زەهاو زەردە و یارانەن |
| هەو هەو و بەو بەو تەڵمیتبارانەن | گەرمی بەزمی نەزم سەر هەوارانەن |
| نەززارەی ڕای ڕاز شەکەر وارانەن | فەسڵی سەیری سەید میرشکارانەن |
| چ خێرەن نامەرد مەر جە خاوەنی | بێخۆف جە لوای ڕای زەهاوەنی |
| شۆ وە لای ئەو شۆخ جەمین پەڕەی گوڵ | دەوای دەردی سەخت پەی دەرمانی دڵ |
| مدیۆ وە فیرقەی زەلیلانی خێڵ | دیار نییەن مەعدووم لۆنگی خەم وە پێڵ |
| مەپەرسۆ حاڵم، ئێدش دەر جواو | واچە ئەو فەقیر سفتەی دڵ کەواو |
| ئانا دەور مدۆ وە شاهۆ کۆوە | وە سزای دووریی دیداری تۆوە |
| هەریەک چەنی یەک وادەشا کەردەن | وادەشان ڕاسەن تا وە ڕۆی مەردەن |
| ئەو تا سایەی بەرد، ئەو تا بۆ وە گەرد | ئەو تەم و ئەو خەم، ئەو سەردی، ئەو دەرد |
| خۆلاسەی کەلام نووری دیدەی دڵ | شیفای ئێش و نێش زامان پێ حاسڵ |
| سەوزەی حەیاتم ڕستەی وەفای تۆن | ئەر وەفات نەبۆ زیندەگیم جە کۆن؟ |
شەماڵی داخان
[edit]| شەماڵی داخان ... | شەماڵ، یا کۆگەرد، گرد یاگە داخان |
| شانە شانای تای توڕەی وەر زاخان | مڵەمای باڵای نەوتووڵی باخان |
| هانام تۆ خودا، پەنام ئاوردەن | ها، نام خودام سا پەوکە بەردەن |
| جە وێ بەرگی گشت، کشت هەوادەرنی | هەوای زامەت کەر، زام دەواکەرنی |
| بدیە وە مدرای سەیلی ئەسری چەم | فیدای باڵات بام هەی شەماڵ تۆ هەم |
| ئەر نیمەشەو بۆ، وەر نیمەشەو بۆ | نیمەخەو، پڕخەو نە نیمە خەو بۆ |
| وێت دەر وە نەرمی نە تۆی یەمانی | نەو توڕەی مانی ئاوی حەیوانی |
| سا ئەوسا نە خاو چون بێدار مەبۆ | جە ئەو سات ئەو سات ئاشکار مەبۆ |
| مدیۆ، مدیەی چێش، شەماڵ چێش مدیۆ | مەپەرسۆ چێشەن های شەماڵ جەنۆ؟ |
| بدیە وە سەختیی سزای ئێش و نێش | هەنی واچوون چێش، شەماڵ واچی چێش |
| ئەر هەر مواچی، واچە: چێش واچوون | واچوون ئێد واچە: وە سەرگەردت بوون |
| ڕام گنا ناکام وە ناکام دارێ | چەنی؟ چەنی خار، چەنی خار؟ خارێ |
| ئیبتیدا مەعرووز پەی نەزەر، وە خەو | ئەر وینۆ گەردێ دەردی سەختی ئەو |
| ئەر سەد جارێ بۆ نەو نەمام، نەو دەشت | فەرقێ نمەبۆ پەی لوای بەهەشت |
| تەمام دەوایی جە دەستت پێتەن | هەنی نەوەشی بە دەستی وێتەن |
شەرارەی کوورەی دەروونی پڕ جۆش
[edit]| شەرارەی کوورەی دەروونی پڕ جۆش | دیگی چەمەی چەم ئاوەرد وە خرۆش |
| سەر کەردەن هووناو نە ڕووی ڕوخسارم | کەردەن وە شەتاو جەستەی خەمبارم |
| وەلوەلەی لوولەی پێشەی ئازای چاک | یاوا وە سەرین نۆ پەردەی ئەفلاک |
| پەرێم مەگرەوان ئینس و جینن و حوور | ناڵە مەکاران جە دەرگای غەفوور |
| مەلاڵان یەکیەک پەرێ ڕزگاریم | پەرێ ساڕێشی زامانی کاریم |
| تۆ نە تۆی حیجاب ئیستیغنا مەدهۆش | نە حەجلەی خاوگای ڕاحەتی خامۆش |
| نەیاوان هێمان وە لات فەریادم | نەزانات وە دەرد داد و بێدادم |
| سا گۆش دەر ساتێ وەی زیر و بەمدا | بویەر وە باڵین ئەهلی ماتەمدا |
| تا لێت مەعلووم بۆ سەختیی هیجرانت | بزانی وە دەرد خەستەی زامانت |
| بەڵکم ڕەحمی خەیر باوەری وە دڵ | ساتێ پەی دەروون تەسکین بۆ حاسڵ |
| چینە زیاتەر، شای نەو نەمامان | بێئینسافییەن جەفای بێسامان |
شی ئەو سەفا و سەیر دیدەنی یاران
[edit]| شی ئەو سەفا و سەیر دیدەنی یاران | لوا ئەو دووری و ئەو وەسڵی یاران |
| ئێد نە ئەو دەورەن هەر ماما و مەویەرد | ئەمجار وە ڕاسی چەپگەرد شانا نەرد |
| وەختی تەماشای سەوزەی شەتاوان | سەیری شکۆفەی پای لارە کاوان |
| مەدارە نەو بەزم شکۆفان جەم جەم | هەنی شکۆفە دیدەنی وە چەم |
| مەوجی دەجلەی چەم توغیان کەردەوە | گێجی هوونی دڵ جۆش ئاوەردەوە |
| ئەو سارای بەغداش ئاوەردەن وە تەنگ | ئێد کەردەن سارای کەربەلا ڕەنگ ڕەنگ |
| ئەو جە ئەندازەی کەشتی بەرشییەن | ئێد بۆی هوون مدۆ، ڕای گوزەر نییەن |
| ئەر نامە نامان قاسید نەیاوان | بینایی دیدەم مەگێرە تاوان |
| ڕاویار ماتەم، گرد دەروون تەنگەن | قافڵەم تا قام قیامەت لەنگەن |
شیفای ئێش و نێش ئەی زامانی سەخت
[edit]| شیفای ئێش و نێش ئەی زامانی سەخت | زیای دیدە و دڵ مەعدوومیی بەدبەخت |
| دەستەی وەنەوشەی پەلدێزت یاوا | بۆش بۆی وەفای لەیل نە دەماخ ساوا |
| گەردی دەردی ڕێش دەروون بەردەوە | عەشقەکەی قەدیم تازە کەردەوە |
| سەودای وەنەوشەی پەلدێزی باخان | هەوای گوڵاڵان سەر کاوان زاخان |
| پەی کەسێ خاسەن ئەوەڵ دەردش بۆ | ئیبتیدای خێزیای دوودی سەردش بۆ |
| کەرۆ مەشقی عەشق وێنەی مناڵان | گا سەیری کاوان، گا بۆی گوڵاڵان |
| نەک چون من سەرعی ساداری مەردە | لافاوی دەردان دڵ وێران کەردە |
| کوورەی عەشقی دڵ هەر یەند جۆش وەردەن | گوڵاڵەم چون وێم فەرامۆش کەردەن |
شادی گەردی خەم چۆن نەدۆ وە باد
[edit]| شادی گەردی خەم چۆن نەدۆ وە باد | خەم چۆن وە یاگەی شادی نەبۆ شاد |
| ئازیز، وە کەرەم من تەڵەب کەردەن | من دەردی دووری تەوانام بەردەن |
| دڵ چۆن وەش نەبۆ، گیان چۆن نەتاوۆ | لەیل ئینتیزار بۆ، مەجنوون نەیاوۆ |
| بێئەمری فەرمان ئازیز تا وەکەی | های دەروێش، نەیچی، مەیچی، دەف، مەی، نەی |
| بەڵ باڵی بەیداخ تاقەت ئەو پا بۆ | بۆی تەئسیری بەزم بەدرەقەی ڕا بۆ |
| دەف ئاسا بەو سۆز ناڵە و سەداوە | ڕوو ئەو یاران بوو، پشت ئەو دماوە |
| دەس گێروو نە سەر سەدای نەی پەی پەی | تا وە ئینتیهای ئەو سەر سەدای نەی |
| چون پیاڵەی ساف دەروون جە مەی کەیل | بنمانوو خاس خاس عەکسی چیهرەی لەیل |
شوورای عاشوران دیسان بەزمش بەست
[edit]| شوورای عاشووران دیسان بەزمش بەست | موحەڕڕەم ئاما «مەحرەم» شی نە دەست |
| ئەو خەریک نە چۆڵ شاری عەدەمدا | من نە کەربەلای سارای ماتەمدا |
| ئەو یەزیدی مەرگ وە ئەسیر بەردە | من زادەی زیاد خەم یەقیر کەردە |
| بازاڕەن، وادەی مامەڵەن، ساقی | هەی بگرە فانی، وەی بدەر باقی |
| ڕۆ، حوسەینئاسا فەردا کە ڕۆ بۆ | داخۆم سەر جە کۆ، لاشەم جە کۆ بۆ |
شەریکی ناڵەی شەوان بێداریم
[edit]| شەریکی ناڵەی شەوان بێداریم | مەڵهەمەکەی ئێش زامانی کاریم |
| مەحرەمی حەرەم کەعبەی مەقسوودم | ڕەهنومای تەریق یاگەی سجوودم |
| بە مەرگت دایم خدێم زارییەن | ڕەفێقم ناڵەی شەو بێدارییەن |
| خەریکم نە گێج بەحری موشکڵدا | هەر دەردەن مەیۆ مشۆ وە دڵدا |
شنەفتم دووربا لەیل زوکامشەن
[edit]| شنەفتم دووربا لەیل زوکامشەن | دیشواری باڵای نەونەمامشەن |
| هەنارەکەی دڵ پڕ جە دانەی ئێش | پیشیایی کوورەی ناری عەشقی وێش |
| بە مەودای موژگان سوراخش کەرۆ | وە گەرمی نیشان دەماخش دەرۆ |
شنەفتم گیانم باڵا تووڵی نەی
[edit]| شنەفتم گیانم باڵا تووڵی نەی | ئیرادەت کەردەن چەنی خەستەت بەی |
| مەگەر پای تەدبیر بەدبەختی ڕێش بۆ | گیان هەوای سوحبەت جەستەکەم پێش بۆ |
| وەرنە شێتە وێم، دڵ وەشیی دڵەن | گیان جە تەن بەرشی ئاماش موشکڵەن |