دیوانی مەولەوی/چ
چون وەڵگ شادیی من وای دووریی لەیل
[edit]| چون وەڵگ شادیی من وای دووریی لەیل | وەیشووم بەرد ئەو هەرد نەو ڕشتەی سوەیل |
| گێجی سەر کاوان جە سەردی بین کەیل | بۆ مەدان چون بۆی بێوەفایی لەیل |
| بێدەس بی چنار زیز و خاتر ڕێش | بەڵ خاکێش کەرۆ وە سەردا پەی وێش |
| ویکۆڵ وەی وەکۆڵ پەی زەردانی دەرد | ماساو نە سەراو ڕێزان هەرزان کەرد |
| کۆچ کەردەن خاسان، چیهرەی ئێڵاخان | داوۆ وە هەمدا دیسان نە داخان |
| رۆی حەشر دووریی گەردەن بێگەردان | بێوادە پیر کەرد کاوان سەر هەردان |
| هەور نەو زار زار کڵاو ئەو کڵاو | مەگێڵۆ، ئەسرین مەڕێزۆ وە تاو |
| ماچی ئەویش دەرد هیجرانش وەردەن | یا چون من باڵای ئازیز گوم کەردەن |
| وێنەی عوقدەی پێچ ڕیشەی ئەروا و دڵ | بەستە بۆ جە نم خووی مۆبەت زەنگڵ |
| سیلسیلەی پێچ پێچ زوڵفی نازاران | زەنگڵە بەستەوە جە دانەی واران |
| قازان چون یاران ئاواتەخوازان | قەتارە بەستەن مەکەران ڕازان |
| بێ لەیل، ئاخ ئامێ، جە ئێڵاخەوە | پەی ئاخ داخ تەکدان بە «ئاخ داخ»ەوە |
| جەیرانان گەل گەل تازە کەردەن مەیل | فەڕ وستەن ئەو زێد پای هەردەی دوجەیل |
| چەم سیاوەکەی وە ناز دیاکەم | سەر ڕەوێڵەکەی جە ڕەم جیا کەم |
| هاڵای سەرمەستەن وە شنۆی لەیلاخ | بۆی نەو پاییزش نامان وە دەماخ |
| شەماڵ شۆ هورکەر بدەر بێدرەنگ | سەیل و تەم زەردیی دیدە و دڵ و ڕەنگ |
| هوونەی سەیلی چەم وە شەتاواندا | تەمی دڵ وە ڕووی زاخان کاواندا |
| زەردیی ڕەنگ نە وەڵگ نەوتووڵ نەمامان | تا لێش مالووم بۆ نەوپاییز ئامان |
| مەپەرسۆ بەو مەیل بێسامانەوە | های چ خەبەرەن جە دامانەوە |
| واچە پڕ جە تۆ جە وێ فەرامۆش | من دیم، تۆ حاڵش نەژنەوی وە گۆش |
| دیدەش یەند خەیاڵ باڵات بی تێشدا | ڕاگەی خاو نەبی بویەرۆ پێشدا |
| یەند گێڵان بەو دەرد سەر نە دەرووندا | با بۆی دەرد مارۆ وە ڕووی هامووندا |
| زاییفیش گرەو جە کا بەردەبێ | بای هەناسەی سەرد گێج پێش وەردەبێ |
| گێج مەوەرد پووشش بەو هەناسەوە | سروەی پووش مەوات جەرووی تاسەوە: |
| ئازیز شۆخی شەنگ شیرین تارەنی | ئاهووی بێئاهووی وەش ڕەفتارەنی |
| جەڵەو جەڵەو گەل سپی تەتاران | دینی دیدەکەت وە چەم مداران |
| ئێڵاخان سەردەن بازشان، ئامان | گەرمەسێر وەشەن بۆرێ وە دامان |
| تا گێران یاران ئاهوان ڕەم ڕەم | باجت وە گەردن، خەراجت وە چەم |
چەرخە یە تۆنی ئەی مەیلە کەردی
[edit]| چەرخە یە تۆنی ئەی مەیلە کەردی؟! | بەختە یە تۆنی شادی ئاوەردی؟! |
| خەمە فرسەتێ، ئامانەن زامان | دەردە مۆڵەتێ نامەی لەیل ئامان |
| تەحریری خوردەی ڕێحان بێزەکەت | تەقریری شیرین شەکەر ڕێزەکەت |
| یاوا وە سەروەخت خەستەی دەردەکەت | مەڵهەم دا نە زام دووری کەردەکەت |
| من کێنان خامەت وە یادم کەردەن | حوسنت زیاد بۆ پەی دڵان بەردەن |
| جەمینت هەر سات نە جەلایێ بۆ | هەر جەلا پەی من وە بەڵایێ بۆ |
| نیم نیگات ڕەفێق تیر ئەندازی بۆ | دڵەی من نیشان نە جانبازی بۆ |
| واتم مەیلی دڵ، پەی کەسێ کەسەن | جە تەنخوای سوحبەت زاهیری وەسەن |
| خەیاڵم کەفتەی ئاسانەکەی تۆن | چ حاجەت زاهیر ئاما و ئاموشۆن |
| دیام خەیر دووریت زۆرش ئاوەردەن | ئامانێ بەڵکم ئینە چەپگەردەن |
| هەر پاسە شادیش نییەن بەینەتش | بەڵ بێبەقا بۆ سزا و مەینەتش |
| سێر ساوون وە چەم ئەو پاڵای بێگەرد | چێش هەر زیاد کەرد دەرد وە بانی دەرد |
| وەشڵە وە مەینەت وەختی مەهجووری | سەد ڕەحمەت ئەو قەبر دووری و ڕەنجووری |
| ئەر سەد تۆی دەروون پەرێت قەقنەس بی، | یانەی دڵ وە یاد ئاوا بی بەس بی |
| ئیسە حەسرەتان، بیمی بەد ئەندێش | هەر یەک جە لایێ مەکێشۆم پەی وێش |
| خوسووس تۆ وەی ڕەنگ مەوینوون دڵگیر | چمان دەروونم مەپێکان وە تیر |
| دڵ خەریکی مەوج گێجاوی دەردەن | زوانم دایم ویردش ئەی فەردەن: |
| من نەبوون ئازیز گەردەن بلووری | کێن ڕەحمەت کەرۆ وەسڵش نە دووری |
| خاس بی ئەر سەد جار شادی وە باد بیم | دوورا و دوور وە دین ئاسانەش شاد بیم |
| ئیسە ها فەڵەک کەڵەک بەستەوە | تۆڕداوی دووریش ها وە دەستەوە |
| خەفەت وادەتەن، مەینەتان سا دەی | وەختی بارانەن ئەسرین دەی پەی کەی |
| ئازیزت ئاستەن ها وە دماوە | تەنە بۆ بێگیان سا شۆ وە ڕاوە |
چێشەن پەشێویم ماتەمی دڵەن
[edit]| چێشەن پەشێویم: ماتەمی دڵەن | یا کزەی ئامای نامەی بوڵبوڵەن |
| شاهیدی دانای گردین ئەحواڵان | وەسەن پەی ڕاسیی عەرزەی مەلالان |
| ئێشی هامفەردم، ئێشی وێم زانان | دەردی هامدەردم، دەردی وێم زانان |
| بەڵام تۆ قەزاو بێتەدبیری وێت | کەردەن پێت ئانا هەرچی کەردەن پێت |
| کەی تۆ خەیاڵێت وە دەروون ئاوەرد | هانات کەرد ئەو من، من بێمەیلیم کەرد |
| تا تەئسیرێ بۆ پەرێ شەو ناڵەت | یا پەی هەناسەی سوب دوعا و لاڵەت |
| گۆیا جە لاوێت دەروونت ئێشان | بەد دوعاییت کەرد تەسدیعت کێشان |
| من ڕۆی مامەڵەی گردین خاس و کەس | جەو ڕاسە بازاڕ شارەکەی ئەلەس |
| جە سەر دووکانچەی شای سەر توجاران | هورگرتم کاڵای بەڵای نازاران |
| نامان نە گۆشت مەر فەردەکەی من | فەردی وەش مەزموون بێگەردەکەی من: |
| ئەر هەر سات دەردێ دەردێوتەر چەنی | بەیۆ ماچوو ئاخ پەی دەردێ هەنی |
| یەکێوەن جە لام شادی و ڕەنجووری | کەیفی و بێکەیفی نزیکی و دووری |
| مەر چون تۆ هەڵوای مەحەببەت خامێ | قەبای عەشقی دڵ پشت ناتەمامێ |
| وەشی و ناوەشی تەفاوت زانۆ | مەلێ نەزانۆ هەر پەلێ شانۆ |
| مەیل و قین هەردوو هەر جە شەخسێوەن | جەریمە و خەڵات شێوەی کەسێوەن |
| لا هورکەردە جەو، پەی ئێد تەماشا | بەو شاد، پێد ناشاد کَلاّ و حاشا |
| سا هەر دوعا کەر با چەرخی چەپگەرد | تا تاقەتش هەن هەر بشانۆ نەرد |
| من وزۆ ئەو دەرد، ئەو ئەو سەردی مەیل | ئەو ئەو قەبایل، من ئەو کۆی دوجەیل |
| خوسووسەن، بوڵبوڵ جە لای زامداران | دووری خاستەرەن نە وەسڵی یاران |
| نزیکی یاگەی تەریدەی فەسڵەن | دووری ڕای خەیاڵ قافڵەی وەسڵەن |
| پەوکە خوو گرتەی بەڵاو کۆسەنان | نزیکی بێزار، دووری دۆسەنان |
| نە کۆی نزیکی شادی وە بادم | نە دەورەی دووری وە یادش شادم |
چەرخ هەر ئەو چەرخەن تا ئاوەرد و بەرد
[edit]| چەرخ هەر ئەو چەرخەن تا ئاوەرد و بەرد | دەس ئەو دەس نگین تا خاتەم ئاوەرد |
| دا بەزمی خوسرەو شیرین وە هەمدا | جام دا وە سەر جەم، جەم وە سەر جەمدا |
| شۆرەتنامەی نام حاتەمش کەرد تەی | کەرد وەکاسەکەل کاسەی کەلەی کەی |
| ساقی، گەردی ئارد یارانی هامفەرد | مدۆم نە دەماخ ئاسیای چەپگەرد |
| سەدای ئاسیاوچی مەیۆ پەیاپەی | ئاساو خاڵییەن نەوبەتەن سا دەی |
| هەر کاتێت زانا چەرخێ وەردەوە | چون یاران دانەی ئێمەیچ هەڕدەوە |
| نە هەر سەردەشتێ کشتێ کریابۆ | وە جۆی چەمەی چەم ئاو نەدریابۆ |
| نەیاوابۆ خاس دانەش بەو ئاوە | لایق نین بەردێش بەو ئاسیاوە |
| فیدات بوون ئامان سا هورکەر با بەی | وە سەر کشتمدا پەیپەی جەو جۆی مەی |
| ئەر سەد کشتەکەم ئاخر کارشەن | هەفتەکەی ئاخر نەو وەهارشەن |
| بەڵام بەڵ تەڵ تەڵ کەشێوە کەرۆ | جەی ئاخرەوە داناوێ وەرۆ |
| حەیفەن تۆ میراو سەرجۆی بادە بی | وە هەر کەس بە قەد کەفاف دادە بی |
| من کشتم ڕووزەرد هامفەردانش بۆ | دانەم ڕوو سیای هامدەردانش بۆ |
چون چیهرەی خەیاڵ ڕوخسارەکەی وێش
[edit]| چون چیهرەی خەیاڵ ڕوخسارەکەی وێش | نە تۆی پەردەی دڵ مەعدوومیی دڵڕێش |
| نمانا جەمین شای سۆسەن خاڵان | کەمکەم جە گۆشەی لای سیاماڵان |
| زەمین منەتبار پا منیا و مەویەرد | جارجار وە ڕووی ناز باوەشێن مەکەرد |
| باوەشێن مەکەرد ئەو سەفحەی بێگەرد | نازکیش جە باد ئیحتیات مەکەرد |
| نە تۆی تاریکی تای شەدەی بێگەرد | لەتافەت چون ئاو حەیات مەوج مەوەرد |
| غەریب بیم چەنیم کەرەم نمانا: | وە سەوقات پەرێم خەدەنگێ شانا |
| ئەر سەد چون یاران گیان تەسلیم کەردم | خاس بی پەی یادگار خەدەنگێ بەردم |
چەمان هەم قامەت کەیفم خەمبارەن
[edit]| چەمان هەم قامەت کەیفم، خەمبارەن | زەردی نە ڕووی دڵ زەوقم دیارەن |
| تەوقی خەم گەردەن شەوقەکەم بەستەن | کەفی پای شادیم خار تێ شکەستەن |
| ساقی، سا دەخیل جامی مەی وەکەف | دەروێش، ئامانەن کەفێ نە ڕووی دەف |
| خۆ نەوی فرسەت جارێ نەجاران | هەر پۆس وە مشت بیم پەی دینی یاران |
| چەپگەرد جە خاتر وێش هەرگیز نەویەرد | کەی بی جامێمان پڕ جە بادە کەرد |
| ئێمەیچ با ساتێ بە زمێمان جەم بۆ | لادێ هەر خاسەن ئەر سەد کە کەم بۆ |
| من ناڵە، تۆ دەف، ئەو سافی یا دورد | هەنی فەردی دەرد مەینەت گەردەن ورد |
چێش واچۆ مەعدووم خەستەی مەهجووریت
[edit]| چێش واچۆ مەعدووم خەستەی مەهجووریت | حاڵی دیدە و دڵ جە دەردی دووریت |
| بدیە بەو دەجلەی بێ کەنارەدا | ڕەوانەن وە بەین بەغدا شارەدا |
| سەیر کەر ئەو گەرما و شەرارەی تاوە | هوەیدان هامن جەلای بەغداوە |
| ئەو ئاخر وشکاو ئەسرینی دیدەم | ئێد دما نەفەس دڵەی خەم دیدەم |
| جەو گەرما و جەو ئاو بەرگوزیدەکەم | تەفتیش کەر حاڵات دڵە و دیدەکەم |
چەم پەی فەرشی پات موژەش چون خارەن
[edit]| چەم پەی فەرشی پات موژەش چون خارەن | بەڵام چێش کەرۆ چارش ناچارەن |
| چەنی تاوۆ تەرک پا بۆست کەردەن | سەوگەندش وە زوڵف سیای تۆ وەردەن |
چون شەماڵەی نوور گڕ گڕانمە
[edit]| چون شەماڵەی نوور گڕ گڕانمە | پەی پاسی ماران زەنگ زڕانمە |