| گۆش دەن بە داستان خانای خان قوباد
|
وەی دنیای بێ پۆ هەرگیز نەوین شاد
|
| مونشیی دیوان دەفتەرخانەی عەشق
|
هیجران کێش دەور شێخ سەنعان مەشق
|
| سا وەقتێ لەشکر یاران دان حەسار
|
شازادە واتش یا حەیی جەبار
|
| خودای بێ شەریک تاک تەنیای فەرد
|
بێ خورد و بێ خاو ئاگادار جە دەرد
|
| ئومێدم بەتۆن پادشای شاهان
|
یارەهنومای ڕای گوم کەردە ڕاهان
|
| بدەر تۆفیقم دەهەندەی داوەر
|
نەبووم وە ڕیشخەند شازادان یەکسەر
|
| ئێد وات و غوڕا جە یاران وێش
|
ڕووکەردن لێشان بێ خۆف و ئەندێش
|
| چونکە خواوەند چەنیش بی مەیلان
|
داخڵ بین وەفەوج سپای زەنگیان
|
| یەکێ مەکوشتن دە مامان بە جاش
|
زیاتەر مەبی هەم سان و سپاش
|
| ئەوڕۆ تا ئێوار جەنگ و کوشتار بی
|
خوونرێزیی و دێوان شووم بەدکاربی
|
| دێوان فەرماشان ئاسایش ژ ەندن
|
هەر یەک و ڕووبەرەو مەنزڵ ئاوەردن
|
| درەختی بزورگ پەسەند کەردشان
|
قەدەم بەسایەی درەخت بەردشان
|
| هەر چوار خەستە سینەشان بی چاک
|
نەپای یە درەخت کەفتن نە ڕووی خاک
|
| نەپای یە درەخت دڵ بەکامیاب
|
شازادە بێدار یاران شین نەخواب
|
| شازادە دیا جە مێوەی و ڕەنگش
|
جە پۆست و جە شاخ بەرگ قەشەنگش
|
| میوەش سیا بی بەرگش سەبزڕەنگ
|
پۆستش قرمز بی، چون لالەی گوڵڕەنگ
|
| ناگا جفتێ مورغ ئاما بە گوستاخ
|
جەبان ئەو دار نیشتن وەیەک شاخ
|
| یەکێ قرمز بی یەکێ سەبزە پەڕ
|
جای سەبزە و قرمز چون شەمامەی زەڕ
|
| مورغ سورخ ئاما مدارا نەکەرد
|
جە پۆست ئەو درەخت مەکەند و مەوەرد
|
| مورغ سەبز پەرسا پەی چی مەکۆشی
|
پۆست ئەی درەخت پەی چی مەنۆشی
|
| جەوابش بدا یەمایەی گەنجەن
|
کیمیای ئەرواح یە عوود و سەنجەن
|
| هەر کەس جە بەرگش زەڕەیێ وەرۆ
|
زام بەدەنش گشت ساڕێش مەبۆ
|
| هەر کەس بوەرۆ جە پۆست ئەی دار
|
جە بەڵای عەزیم نییەن گرفتار
|
| هەر کەس جەیمیوە قایم کەردپەی وێش
|
مەگورێزان یەکسەر جانەوران لێش
|
| مورغان واتشان ئەی ڕاز و ئاواز
|
جەودما هەر دووکەردشان پەرواز
|
| شازادە دەردەم هۆرێزا بە جەخت
|
مدارا نەکەرد یاوا بەدرەخت
|
| جە پۆست و بەرگش ئاوەرد جەم کەردش
|
قەدری جە پۆستش نۆشا و هەم بەردش
|
| کەردش نەکیسە قایم کەرد تەمام
|
وات مەیۆ بەکار ئاخر سەرئەنجام
|
| جناگا سبای سەحەر بی وە پا
|
سبای سەحەرگا جەم کەردش سپا
|
| شۆعلەی خۆر بە حوکم یەکتای لامەکان
|
ویش نەکۆساران مەشریق کەرد عەیان
|
| سپای دێو یەکسەر سوار بی وە زین
|
نەعرە مەپێکان دێوان لەعین
|
| یاران بێدار بین جە خاو شیرین
|
وانان شوکر زات جەهان ئافەرین
|
| جە ناگا سەدای وەلوەلە و غەریو
|
ئاواز ناخۆش دەنگ سەدای دێو
|
| هەر چوار نەگیان شیرین ویەردن
|
هەم ڕوو نەدەرگای کردگار کەردن
|
| ڕوو کەردن نە مەوج سپای بێ شمار
|
فەوجش کەم نەبی دێوان خوونخوار
|
| دێوان خرۆشان پەی شێر چینی
|
بۆی عوود و سەنجشان یاوا وەبینی
|
| جە بۆی عوود و سەنج گورێزان فیرار
|
ڕوو نە گورێز بین دێوان خوونخوار
|
| وەلحاسڵ یەکسەر سپای جانەوەر
|
نەمەندەن نەو جا دایەرولبەشەر
|
| یاران ئێد دیشان شوکرانە کەردن
|
هەم ڕوو بەدەرگای خوداوەند بەردن
|
| تا بە دوو سێ ڕۆژ نەو جاگە مەندن
|
جانەوران گشت نەریشە کەندن
|
| ئەوسا کە ئامان بەقەسر زەڕکار
|
یاقوت و گەوهەر دانەی مایەدار
|
| ئەوەند کۆ بەستن دانەی گران بار
|
ئەشرەفی بەسەنگ گەوهەر بە خەروار
|
| بەقەدەر وێشان بەردن جەواهیر
|
جە سیم و جە زەڕ جە لەعل و گەوهەر
|
| جەو دەم هۆرێزان بە تەعجیل و تاب
|
نیشتن نەکەشتی وێشان دان نە ئاب
|
| تەی کەردن دەریای فەراز و نەشیب
|
نەگردن ئارام تا شین بە مەغریب
|
| جەدمای یەک ماهـ بەرشین نەرووی ئاب
|
یاوان بە بەڕبەڕ بە تەعجیل و تاب
|
| جە کەنار ئاب دەریای نادیار
|
ساتێ نەوجاگە گردشان قەرار
|
| شازادە پەرسا ئینە چ جاهەن
|
چ حاکم فەرمان کام پادشاهەن
|
| ناخودا واتش ئەی سەرزەمینە
|
سەرحەد وەلایەت مەغریب زەمینە
|
| ئەی بیابانە بێ پایان دوورەن
|
بە موڵک و مەکان مەغریب مەنشوورەن
|
| سا کە ئێد واتش ڕاهی بین وە ڕا
|
مەشین بەراوە بەگاهو بێ گا
|
| یەک ڕۆ خەستە تەن عاجز بین تەمام
|
نەجایێ پێوار گردشان ئارام
|
| تا شەو جەو مەکان قەرار گردشان
|
سەر نەجامەی خاو ڕاحەت بەردشان
|
| نەزدیک سوبح بی نە خاو بین بیدار
|
دیشان دیارەن مەشعەلان هەزار
|
| شازادە واتش بە یاران وێش
|
ئەی مەشعەلانە ئینە یانی چێش
|
| ئەی مەشعەلانە جەی بیابانە
|
ئەڵبەت چەشم دێو یا چەند بەیانە
|
| گشت خەبەردار بان نە کاروێتان
|
نەبا زەرەرێ بەیۆ نە ڕێتان
|
| شازادە پەی پەی دایم و قایم
|
مەوانا بدەم ئیسم عەزایم
|
| جەبەین وێشان نەی گفتوگۆ بین
|
ناگا زەنگیان ئامان نەکەمین
|
| هەفتاد هەزار دێو قەد وێنەی چنار
|
دەهەن بە غەوغا وێنەی سیامار
|
| هەریەکێ سەنگێ کەمتەر بی نە کاخ
|
بەوێنەی زیوەر کەردەنش سوراخ
|
| نەجاگەی زیوەر نەگەردەن کەردەن
|
بەڕووی سینەدا ئاوێزان کەردەن
|
| هەریەک درەختێ قەوی کۆنەساڵ
|
هابەدەستەوە بەوێنەی خرخاڵ
|
| ئەو مەشعەل و شەوق مەگڕیا زەروور
|
دیدەی دێوان بی مەنمانا جە دوور
|
| شازادە و یاران هەر چوار بەهەم
|
مەشغووڵ بین دەردەم بەئیسم ئەعزەم
|
| مەوەندن بەدەم ئیسم عەزایم
|
بە خودای وێشان دڵ بەستن قایم
|
| دێوان کە یاوان نەکەردن درەنگ
|
هۆرگرتن هەریەک سەنگێ وە بێ دەنگ
|
| جەناگا زەنگی ویش کەرد ئاشکار
|
بە زبان پاک ئاما بە گوفتار
|
| وات ئەی ئادەم چێشەن نامتان
|
جەکۆن مەرز و بووم هەم مەقامتان
|
| زاناشان نییەن جای جەنگ و گۆرێز
|
مەبان وە خەزان وەقت گەڵارێز
|
| خان محەمەد چون شێر ئاما بە گوفتار
|
وات ئەی زەنگیان شێران شکار
|
| ئوستاد بە ناهیم هەم تەرح ئەندازیم
|
معمار دروست عەمارەت سازیم
|
| سەر قەدەم کەردیم تا بە مەقامات
|
بشنەویم بەگۆش حەرف و کەلامات
|
| ئەگەر ڕوخسەت بۆ جەلای تۆ بە شاد
|
یەک دەست عەمارەت مەکەرم ئیجاد
|
| بشین باوەرین ئەتفال و عەیاڵ
|
بنیشین نەی جا بێ فیکر و خەیاڵ
|
| (شای زەنگیان وات ئەگەر بەڕاسی
|
یەک دەست عەمارەت پەرێم بسازی)
|
| هەرکام مورادێ داشتەبان جەدڵ
|
بەکولی جەلای من مەبۆ حاسڵ
|
| خان محەمەد واتش منەت بە گیانم
|
هەتا کە زیندەم بەندە فەرمانم
|
| ساکە ئێد شنەفت مەلعوون بەدکار
|
تەڵەب کەرد وە پێش قەتمیر زۆردار
|
| هەرچوار بەهەم نیشتن وە پشت دێو
|
جە سەحرا خێزا وەلوەلە و غەریو
|
| شا وات ئەی قەتمیر بە شادیی مەزاق
|
ببەر تا بە موڵک جەزیرەی واق واق
|
| مهمانداری خاس قەرار دا پێشان
|
واچە زەنگیان خەرجشان بکێشان
|
| هەر چوار بەهەم بەردن بە جایێ
|
بە کەنار چوڵ خرابەگایێ
|
| وات تەعام چاشت باوەر پەرێشان
|
تا تەرح دەستگاهـ پەرێم بکێشان
|
| زەنگی یەک خوانێ ئاوەرد پەرێشان
|
نیا بە ئەدەب خوان نەدلێشان
|
| خوان پڕ تەعام زەریف ئامادە
|
دیشان گوشت و پۆست ئادەمیزادە
|
| جە بیم تەشویش ئەندێشەی وێشان
|
ڕەغبەت نەکەردن دەست پێش بکێشان
|
| شازادە واتش یەچوون مەبۆ چوون
|
ئەی حەرفە بەد بی واتی بەمەلعوون
|
| ڕای نەجات نییەن نەی جا بویەریم
|
مەبۆ تامەردەن گڵکاری کەریم
|
| خان محەمەد وات سەرم فەداتەن
|
با وجوود ئەی حەرف ڕاگەی نەجاتەن
|
| جەی گفتوگۆ بین یاران چەنی شا
|
ناگا پەیدا بی زەنگیی ڕووسیا
|
| واتش هۆرێزن مەدارن درەنگ
|
بشین بە خدمەت پادشای سەرهەنگ
|
| خان محەمەد پەرسا چێشەن نام شا
|
ڕاست واچە پێمان ڕاهی بین بەرا
|
| زەنگی دا جەواب (کاڵی کوت) نامەن
|
نە ڕووی ئیقلیمات شاهییش تەمامەن
|
| بەمەکان وێش خاتر گوشادەن
|
خوراکش جە گوشت ئادەمیزادەن
|
| ئەر واچوو ئێوەش پەی چێش نەوەردەن
|
مەمانۆ تا وەقت عەمارەت کەردەن
|
| هەر وەقت عەمارەت یاوا بە تەمام
|
لێتان مەعلووم بۆ ئاخر سەرئەنجام
|
| جەو دما ئێوە ئەی ئادەمیزاد
|
مەکەرۆن خوراک بە خاتر گوشاد
|
| حەمید پەرسا لێش ئەی زەنگیی سیا
|
جەی وادی بەرشۆ بە کۆ مەشۆ ڕا
|
| زەنگی خەندە کەرد وات غافڵ نیهاد
|
خەیلێ بێ عەقڵن گشت ئادەمیزاد
|
| ئەی خەیاڵ خام بەرکەرن نە دڵ
|
کارتان نەی جا کەفتەن وە موشکڵ
|
| ئەی فیکر و هەوەس بەر کەرن نەسەر
|
کەس بەی جەزیرە نەکەردەن گوزەر
|
| ئەر ببن بە مورغ بکێشن تیرە
|
نییەن ڕای گوزەر نە ئەی جەزیرە
|
| ئەی جەزیرەی سەخت واق واق نامشەن
|
شاهان حەسرەتمەند مەیل بە کامشەن
|
| ڕاگەی چل فەرسەنگ بێ شمار ڕاهەن
|
نە حوکم فەرمان زەنگیی سیاهەن
|
| چل برادەرەن بە شادی و مەزاق
|
بە دەستشانەن جەزیرەی واق واق
|
| یاران شنەفتن ئاهـ سەرد کێشان
|
تۆ واتی زەهر هەلایهێل نۆشان
|
| هەرچوار هۆرێزان ماتەم و غەمگین
|
تا یاوان بەلای مەلعوون بێ دین
|
| مەلعوون ناپاک ئاما بە گوفتار
|
وات ئەی جەوانان ئوستاد میعمار
|
| مەبۆ سەحەرزوو تا بەوەعدەی شام
|
یەک دەست عەمارەت بکەران تەمام
|
| یەک دەست عەمارەت جارودەی دوڵبەر
|
خشتش جە تەڵا و یاقووت ئەحمەر
|
| بنیشیم تێدا فەردا بەدڵواز
|
سەقفش چەنی من بەیۆ نە ئاواز
|
| خان محەمەد ڕوخسەت تەڵەب کەرد نە شا
|
ئارۆ بگێڵۆن ئەی سەحرا و ماوا
|
| جاگە پەیدا کەین پڕ سەفا و زینەت
|
نەوجا عەمارەت می سازیم جەنەت
|
| ڕوخسەت دا پێشان مەلعوون خەیان
|
ڕوو کەردن نەدەشت سەحرا و بیابان
|
| مەگێڵان بەشین بە ئەفغانەوە
|
نەو جەزیرەی سەخت بی پایانەوە
|
| بەدانای داوەر پەنا بەردشان
|
گیان بەزات پاک حەق سپەردشان
|
| بە شین و ئەفغان بە دڵەی پڕ غەم
|
گەردەن ئازادی واتشان بەهەم
|
| زاری فراوان وە هەمدا کەردن
|
سوجدە بەدەرگای خواوەن بەردن
|
| چونکە خواوەند چەنەش بی مەیلان
|
کار موشکێڵش جەسەر بی ئاسان
|
| ناگا دین مورغێ خەیڵی غەمناکەن
|
سەر تا پا هوونین غەڵتان خاکەن
|
| کەفتەن نەرووی خاک مات و زەویرەن
|
تۆ واتی ئەعزاش بەستەی زەنجیرەن
|
| شازادە پەرسا ئەی مورغ شیرین
|
پەی چێش کەفتەنی نە تەخت زەمین
|
| مورغ وات فیدات بام، چونکە پەرسای لێم
|
پەنەت مەواچووم سەرگوزەشت وێم
|
| من ڕوخم نامەن نەعام مەنشوورم
|
بەڵێ ڕای یەک ساڵ جە مەکان دوورم
|
| ڕۆژێ هەوای مەیل سارام کەفت نە سەر
|
ئارەزووی ئەی جام ئاوەرد بە نەزەر
|
| من پەروازم کەرد نە ئاشیانە
|
ئامام نە جەزیرە وەی بیابانە
|
| واتم لوقمەیێ نەی جای وێرانە
|
پەیدا کەم بەڕووم تا ئاشیانە
|
| پەی بەچەگانم بوەران بەکام
|
بیاوم پێشان چاشت یا وەقت شام
|
| ناگا یەک زەنگی پەتیارەی دروشت
|
چنارێ قەوی گرتەبێ نەمشت
|
| مەلعوون ناغافڵ شانا لێم وە قەست
|
بە زەرب ئەودار یەک باڵم شکەست
|
| ئیستە وەی تەورە زار و غەمناکم
|
چون مورغ بە غەڵتان خاکم
|
| ئیمڕۆ سێ ڕۆژەن بەوێنەی ئەسیر
|
ماچی گشت ئەعزام بەستەن بەزەنجیر
|
| شازادە واتش ئەی مورغ گوستاخ
|
ئەمن بەدەرمان تۆ مەکەرووم چاخ
|
| زام ڕووی بەدەن هەم شکستە باڵ
|
مەکەرووم سارێش نەی جاگە دەرحاڵ
|
| چون هەردەجاران پەرواز کەی پەیوێت
|
تۆ من مەبەریت بەدەریای موحیت
|
| ڕوخ کە ئێد شنەفت گوشاد بی جە غەم
|
وات قەسەم بەزات دارای موعەزەم
|
| ئەر بکەی دەوای باڵ شکەستەم
|
ساڕێش بۆ زامان هووناو جەستەم
|
| نە خدمەتکاری نەدارووم درێغ
|
نمەبۆم هەرگیز نەکارت فارێغ
|
| شازادەی چینی دەست پەی بەغەڵ بەرد
|
میوەی عوود و سنج نە جیب بەرئاوەرد
|
| داش نەرووی ئاتەش تا سۆزیا تەمام
|
کەرد بە تووتیا شانا نەرووی زام
|
| میوەی عوود و سەنج چون یاوا بەزام
|
ساڕێش کەرد زامان مورغ نیکنام
|
| ڕوخ کە هۆرێزا کەفت نەخاک پاش
|
بە هەزار زبان مەوانا سەناش
|
| وات سا هۆرێزە گیانم بۆ فدیت
|
تا بیاونووت بەدەریای موحیت
|
| بەیۆن نەپشتم هەرسێ چەنی شا
|
با بەرشین نەموڵک مالکان سیا
|
| سوار ڕوخ بین هەرچوار بەهەم
|
واتن یا ئەڵڵا و چەم نیان بەهەم
|
| مورغ خۆش ئاهەنگ پەرواز کەرد نەخاک
|
بوڵەند بی نەئەوج جە کورەی ئەفلاک
|
| نەرووی هەوادا هیچ نەبی محەل
|
بەیەک چەم سۆزان یاوان بە مەنزل
|
| بە ئەندەک ئەندەک ئاما وە پاین
|
شازادە و یاران نیا وە زەمین
|
| شازادە و یاران یاوان بەوماوا
|
چون گوڵ نەگوڵزار جەنەت شکاوا
|
| دیشان کەباغێ پڕ جە هەزار گوڵ
|
وەنەوشەی وەش بۆ و ڕەیحان و سونبڵ
|
| جە پەهلووی ئەو باغ یەک کۆهـ عەزیم
|
سەخت و سەهمناک پڕ تەرس و پڕ بیم
|
| جە باڵای ئەو کۆ عالی دەرەختی
|
قەوی بوزورگتەر چون کوهـ سەختی
|
| شازادە زانا ڕوخ بەستەن لانە
|
کەردەن پەی بەچەش یە ئاشیانە
|
| یەک تەرەف دەریای موحیت دیارەن
|
یەک تەرەف وادیی پڕ نەشکارەن
|
| شازادە واتش مەکەن مدارا
|
هۆرێزن بشین بە دەشت و سارا
|
| ئەی سەحرای موحیت پڕ نەشکارەن
|
جە وحووش جە گۆڕ ماهی تەیارەن
|
| هۆرێزان لوان یاران پەرێ گەشت
|
بە شادی و مەزاق ڕوو کەردن نەدەشت
|
| دیشان گەوەزنان چەنی غەزاڵان
|
بەڕووی سەحراوە پۆل پۆل مەگێڵان
|
| دەست بەردن پەی باڵ جوقەی چووب تیر
|
خەدەنگان ڕاست پەهلووی شێرانگیر
|
| هەی وەتیر تەمام (جاجە) مەدان تاو
|
پەیکان زەڕتیر موهر حەجەر کاو
|
| چەپ و ڕاست نەپۆل وەحشی مەشەندن
|
جەگەوەزن و گۆڕ خەیلێ فکەندن
|
| ئەوەند نەوسەحرا شکار کەردشان
|
ئارەزووی هەوەس بەتاڵ کەردشان
|
| هەرچی شکار بی جەم کەردن یەکسەر
|
جە گەوەزن و گۆڕ غەزاڵان بەڕ
|
| بەعزێ پەی وێشان کە بابشان کەرد
|
باقی دان بە ڕوخ پەی بەچەگان بەرد
|
| ڕوخ یاوا وە پای ئاشیانەی پاک
|
دیش فەرزەندانش نیشتەن بە غەمناک
|
| وەختێ فەرزەندان مادەر دین وە چەم
|
کەردشان شادی فارێغ بین جە غەم
|
| توعمەی بێ حەساب ئاوەرد پەرێشان
|
وەردن توعمەی پاک تەمام گردینشان
|
| جەودما خەبەر پەرسان جە مادەر
|
ئینە سێ ڕۆژەن چێشت ئامان سەر
|
| مادەر قسەی وێش سەرئەنجام تەمام
|
وات بە فەرزەندان ئاخر سەر ئەنجام
|
| جووجە جە گوفتار مادەر بین شادان
|
واتشان جە کۆن ئادەمیزادان
|
| جەواب دا یاران شێران خوونخۆ
|
هان نەدەشت دا نەدامان کۆ
|
| فەرزەندان بە شەوق واتن ئەی مادەر
|
سەوگەندت مەدەین بەزات داوەر
|
| ئێمە جە باڵا ببەر وە پاین
|
بشین بە خدمەت شازادەی گوزین
|
| ڕوخ قەبووڵ کەردش حەرف بەچەی وێش
|
ئاوەرد بە پاین بێ خۆف و ئەندێش
|
| بەرد بەلای یاران سوجدە بەردشان
|
زوبان بە سەنا گوشاد کەردشان
|
| شازادە دەست بەرد پەرێ بان سەر
|
دیدەشان بۆسا شێر هونەروەر
|
| دەست بە پەڕوباڵ مەماڵا بەناز
|
بە مهرەبانی چەنیش مەکەری دراز
|
| با کە بمانۆ ئەی ڕاز و ئاواز
|
بشین بە سەروەخت شۆخ نازئەنداز
|
