سیہرفیاں علی حیدر ملتانی

by علی حیدر ملتانی

1. الف-الا دا آسرا مینوں
الف-الا دا آسرا مینوں،
تاں ہی ہاں ننگ بھرنگڑا میں ۔
نام اﷲ دے اگے سدھا،
تے لوکاں دے اگے جو ڈنگڑا میں ۔
واؤ دی ہی میں لنگی بدھی،
اتے کیتا علف دا لنگڑا میں ۔
حیدر توڑی میں ونگڑا کپڑا،
کڈھیا داؤد رنگڑا میں ۔29۔

2. الف-ایتھے اوتھے اساں آس تینڈی
الف-ایتھے اوتھے اساں آس تینڈی،
تے آسرا تینڈڑے زور دا ای ۔
مہیں سبھ ہوالڑے تینڈڑے نے،
اساں خوف نہ گنڈڑے چور دا ای ۔
توں ہی جان سوال جواب سبھے،
سانوں ہول نہ اؤکھڑی گور دا ای ۔
علی حیدر نوں سکّ تینڈڑی اے،
تینڈے باجھ نہ سائل ہور دا ای ۔1۔

3. این-عنایت ربے دی ہووے
این-عنایت ربے دی ہووے،
ایویں ہی فضل کریندا چا ۔
تخت ہزارے توں رانجھن سدّ کے،
ہیر سیال ملیندا چا ۔
عشقَ اساڈے دے چھیڑن کارن،
مہیں دے نال چھڑیندا چا ۔
واہ واہ کم اﷲ دے حیدر،
آپے جوڑ جوڑیندا چا ۔18۔

4. بے-باجھ تینڈڑے کون باجھ(واعظ) کرے
بے-باجھ تینڈڑے کون باجھ(واعظ) کرے،
تینڈے اگڑے کون وسیلڑا اے ۔
تینڈے باجھ میں تاں نت رہاں کھڑی،
رنگ رتڑا سانولا پیلڑا اے ۔
کر باہڑی تے سن کوک میری،
مینڈی پسلی دے مڈھ ویلڑا اے ۔
حیدر یار ملے تاں مے جیونی ہاں،
دارو جیونے دا ایہا ہیلڑا اے ۔2۔

5. دال-دلے دا مرہم رانجھا
دال-دلے دا مرہم رانجھا،
کینوں میں کوک سناونا ایں ۔
آ لباں اتے جند کھلوتی،
آؤ پیاریا جے آونا ایں ۔
عمر وہانی کاگ اڈیندیاں،
اوڑک پھیرڑا پاونا ایں ۔
حیدر دیہہ سنیہڑا مینڈا،
جے سوہنا مکھ وکھاونا ایں ۔8۔

6. فے-فالاں لواندڑی نت پھراں
فے-فالاں لواندڑی نت پھراں،
پئی تینڈڑا راہ تکینیاں میں ۔
اکھ پھڑکے تن جند پوے،
کاؤں کوٹھیاں اتوں اڈینیاں میں ۔
چرخہ گھکے تے ماہل بلیندی،
سن سن جیؤ دھرینیاں میں ۔
علی حیدر آکھیں ڈھولن نوں،
کئی کر کر ہیلڑے جینیاں میں ۔20۔

7. غین-غریب نمانڑی گولی
غین-غریب نمانڑی گولی،
رانجھے دے دست وکانیاں میں ۔
رانجھا مہیں نوں چار لیاوے،
تاں رڑکاں مٹّ مدھانیاں میں ۔
مینوں تے تینڈے ناؤں دی عزت،
نہیں تاں کون نمانیاں میں ۔
اوگن بھی گن جیہے وے حیدر،
جے رانجھن من بھانیاں میں ۔19۔

8. ہے-ہیلڑے سبھ بنا رہی
ہے-ہیلڑے سبھ بنا رہی،
رٹھا یار منیدڑا مول ناہیں ۔
بلبل وانگ میں گیت سنا رہی،
ایہہ تاں مول کھڑیندڑا پھول ناہیں ۔
ایس رستے نوں میں سودھ رہی،
ہتھ آنودا عرض تے طول ناہیں ۔
علی حیدر تکدی تھکّ رہی،
اجے ہونودی عرض قبول ناہیں ۔6۔

9. ہے-ہو اﷲ تاں اوہو ہی اے
ہے-ہو اﷲ تاں اوہو ہی اے،
جو ہر کوئی ذکر کریندا میاں ۔
ویکھ ویکھاں دم دم دے وچ،
ہو ہو تے پیا سنیندا میاں ۔
عرض فلک تے چن سورج وچ،
ہو ہو دا نقش دسیندا میاں ۔
حیدر اسم جو اعظم الٰہی،
سو ایہا ہو اکھیندا میاں ۔27۔

10. جیم-جمال تساڈڑے دی مینوں
جیم-جمال تساڈڑے دی مینوں،
سکّ سینے وچّ اڑک لگی ۔
اڑک کہے کائی بھاہ ترکھڑی نوں،
لوں لوں دے وچّ بھڑک لگی ۔
لاٹ چراغ تساڈڑے دی مینوں،
بجلی دے وانگ کڑک لگی ۔
حیدر توپ برہوں والی چھٹّ کے تے،
آ اچنچیت ای تڑک لگی ۔5۔

11. قاف-کدے تاں مینڈا بھی آہوں
قاف-کدے تاں مینڈا بھی آہوں،
ہن کیوں پیاریا نسنا ایں ۔
جے وت حالَ ن پچھیں مینڈا،
تاں نال میرے کیوں ہسنا ایں ۔
نت گلیاں نوں ملّ کھلوویں،
نت ویہڑے وچّ وسنا ایں ۔
حیدر آکھ وفا کر ڈھولن،
کیوں مینڈا دل کھسنا ایں ۔22۔

12. قاف-'قدوری' تے 'کنز ہدایا'
قاف-'قدوری' تے 'کنز ہدایا'،
میں پڑھ پڑھ کے ہمبھ کجھ رہی ۔
'ردو کداہ' کر بھیت مانی،
میں رمز دکیکی(حقیقی) بھی بجھّ رہی ۔
فقراں بہت دلائل دے وچّ،
ایہہ دل میرے سمجھ رہی ۔
حیدر نیہں لگائندے دل نوں،
جھیڑیاں دے وچّ رجھّ رہی ۔21۔

13. کھے-خدا اساڈا بھی ہے
کھے-خدا اساڈا بھی ہے،
جے لوک کھیڑیاں دی دھیر کرے ۔
قاضی میں ویکھاں جے ویکھ کتاباں،
آدم کیا تدبیر کرے ۔
ہیر تے رانجھے دا ہکّ وجود،
کیونکر کوئی دو چیر کرے ۔
حیدر ماں نوں مان ہے کھیڑیاں دا،
اتے ربّ دا آسرا ہیر کرے ۔7۔

14. لام-لگی مینوں چاٹ چاکے دی
لام-لگی مینوں چاٹ چاکے دی،
اتن وچّ کتیندڑی نوں ۔
اپر واریؤں جھات جو پائیوسو،
سئیاں دے وچّ ہسیندڑی نوں ۔
رنگ کراندڑی سوہے بانے،
سیالیں وچّ سہیندڑی نوں ۔
حیدر گل وچّ تندڑی پائیؤسو،
چرخے تند گھتیندڑی نوں ۔23۔

15. لام-لئیا لبھّ ڈھولن نوں جے
لام-لئیا لبھّ ڈھولن نوں جے،
غیر کنوں دل دور کیتا ۔
نال مزہری لام نفی دے،
بھنّ بتاں نوں چور کیتا ۔
باجھ خدا اﷲ ن کوئی،
اوسے سبھ ظہور کیتا ۔
اس دل مینڈے نوں روشن وے حیدر،
پاک رسول دے نور کیتا ۔28۔

16. میم-مثال محمد اگے
میم-مثال محمد اگے،
میں باہاں بنھ کھلوتی رہاں ۔
یا ربّ سلک محمد دی وچّ،
لعلاں دے وانگ پروتی رہاں ۔
سے سنگار تے سوہڑے بانے،
اس دربار جو پہتی رہاں ۔
اس دربار کنوں کیوں حیدر،
باہج جواہر موتی رہاں ۔24۔

17. نون-نگاہ عنایت کرنی
نون-نگاہ عنایت کرنی،
ہک وار مینوں مڑ بھالنا ایں ۔
سکّ سکیندی تے میہر کریں،
ہکوار تاں مکھ وکھالنا ایں ۔
مینڈے کیتڑے ول ن ویکھیں،
توں اپنا فضل سمھالنا ایں ۔
حیدر دیاں تقصیراں دا نامہ،
نال عنایت ڈالنا ایں ۔25۔

18. رے-رہم کریں مینڈے حالَ اتے
رے-رہم کریں مینڈے حالَ اتے،
جے دل تینڈڑا سنگ نہیں ۔
میں ساولی پیلڑی نیہں کنوں،
اتے کیسر دا ایہہ رنگ نہیں ۔
کیوں وت قاضی قرآن ن چایا ای،
جے ہیر رانجھے دی منگ نہیں ۔
علی حیدر قاضی بھی بھلدا اے،
کائی ہور ہیرے ناؤں جھنگ نہیں ۔10۔

19. سین-سرائے جہان سبھے
سین-سرائے جہان سبھے،
اک رات گزاری تے اٹھ چلے ۔
ایہہ ساہ دمامڑا کوچ دا ای،
اک رنگ پئی لدّ اٹھ چلے ۔
ایہہ ٹلڑیاں زنگار پئیاں،
سن گنڈھڑیاں بنھ رٹھّ چلے ۔
اک تکھڑے تے اک مٹھڑے ساتھی،
حیدر اساں تھی فٹّ چلے ۔12۔

20. سے-ثابت دین اساڈڑا ای
سے-ثابت دین اساڈڑا ای،
اک رانجھے دا قول پچھان ناہیں ۔
دھاں دھاں دمامڑا عشقَ والا،
میکوں لیلیٰ دے وانگ سیان ناہیں ۔
مینڈے بھاہ پیا پندھ عشقَ والا،
مجنوں وانگ ڈٹھا بیابان ناہیں ۔
علی حیدر یار پیارڑے نوں،
مجلس وچ مینڈے ول دھیان ناہیں ۔4۔

21. شین-شراب دے مست رہن کیہے
شین-شراب دے مست رہن کیہے،
نین تینڈڑے متوالڑے نے ۔
سرخ سفید سیاح دمبالڑے،
باجھ کجل ایویں کالڑے نے ۔
نال نگاہ دے مست کرن،
کیہے چینی دے رنگ پیالڑے نے ۔
حیدر چھک چھک تیر چلیندے،
کیہے ظالم مارن والڑے نے ۔13۔

22. سواد-سبرد ناہیں کائی زہر دی بوٹی
سواد-سبرد ناہیں کائی زہر دی بوٹی،
مل مل اساں پیونی ایں ۔
اساں رضا تساڈڑی منی،
تھیوے پیا جو تھیونی ایں ۔
سوزن پلک نگاہ دے دھاگے،
زخم اساڈڑے سیونی ایں ۔
حیدر جند پیارے اتوں میں،
سدکڑے کر دیونی ایں ۔14۔

23. تے-تاریاں لاریاں تینڈیاں نے
تے-تاریاں لاریاں تینڈیاں نے،
مینوں لاریاں قاریاں ماریاں نے ۔
ہیر جیہیاں سے گولیاں گھولیاں نے،
صدقے کیتیاں تے تیتھوں واریاں نے ۔
چوپاڑ مار توڑ نہ پاسڑے نوں،
پاسے دتیاں ہڈیاں ساریاں نے ۔
علی حیدر گھولڑی تینڈڑے توں،
اساں جتیاں بعضیاں ہاریاں نے ۔3۔

24. توئے-طرحاں تساڈڑے خوبی دی
توئے-طرحاں تساڈڑے خوبی دی،
مول شرع نہ کیتڑی ویندڑی جے ۔
دیکھ ہاسیا خط تساڈڑے دا،
آ کے درس طبیعت کیندڑی جے ۔
سبھ بہم دلائل دور تسلسل،
مصلیٰ زلف سنیندڑی جے ۔
حیدر ملاں تے فاضل قاضی نوں،
ہیبت حرف پڑیندڑی جے ۔16۔

25. واؤ-وڈیائی اساں نوں ہووے
واؤ-وڈیائی اساں نوں ہووے،
جے انگن پھیرا پائیں میاں ۔
منہ مہتاب سہاوڑا مینوں،
جے ہکوار وکھائیں میاں ۔
اپنا قول سنبھال پیاریا،
توں سائیں دے نام بچائیں میاں ۔
حیدر یار پیارے تائیں،
آن ملائیں میاں ۔26۔

(توں اپنا قول سمبھال ڈھولن،
جہڑا اساں نوں آکھسائیں میاں ۔
علی حیدر یار پیارے تائیں،
کدے اساں نوں آن ملائیں میاں ۔)

26. یہ-یار پیارے نوں نت سدینیاں
یہ-یار پیارے نوں نت سدینیاں،
یا ربّ نت کوکینیاں میں ۔
یا ربّ یا ربّ نت کرینیاں،
پیراں نوں نت سدینیاں میں ۔
یا ربّ آن ملاؤ پیارے نوں،
تاں دم کوئی جینیاں میں ۔
حیدر آن ملائیں ڈھولن نوں،
کئی کر کر ہیلڑے جینیاں میں ۔30۔

(حیدر آن ملا ڈھولن،
تینڈے باجھ دماں گولی تینیاں میں ۔

27. زال-ذکر تساڈڑا مٹھڑا اے
زال-ذکر تساڈڑا مٹھڑا اے،
مینوں شکر کند نبات کنوں ۔
گاہل مٹھی مٹھڑے ڈھولنے دی،
مینوں مٹھڑی آب-حیات کنوں ۔
سئیاں دے وچّ سہاگن تھیواں،
جے کرم کریں اک رات کنوں ۔
حیدر نوں جے چا نوازیں،
تاں دور نہیں تینڈی ذات کنوں ۔9۔

28. زے-زاریاں کر کر تھکّ رہی
زے-زاریاں کر کر تھکّ رہی،
ہن میں بھی تے ناز کرینیاں نی ۔
کالڑا ناگ کھزانڑے تے،
ہن میں بھی زلف کھلھینیاں نی ۔
بجلی دے رنگ ناز کنوں،
ہن متھے تے ول پوینیاں نی ۔
علی حیدر ویکھ تماسڑا مینڈا،
کیونکر یار چھکینیاں نی ۔11۔

29. زوئے-ظہور کیتا تینڈی خوبی
زوئے-ظہور کیتا تینڈی خوبی،
باغ چمن سبھ آرسیاں ۔
گل گل رنگ بہار گلستاں،
سرو سخن سبھ آرسیاں ۔
منہ مہتاب تے سنبل زلفاں،
سیم بدن سبھ آرسیاں ۔
حیدر کون جو حیرت اندر،
دیکھ سجن سبھ آرسیاں ۔17۔

30. ضواد-ضلالت کفر کنوں میں
ضواد-ضلالت کفر کنوں میں،
ساتھ نبی دے آ پئی ۔
کافر نفس شیطان دے اتے،
فوج نبی دی دھا پئی ۔
نہ'ت نبی رسول دی مینوں،
شکر وانگ رس آ پئی ۔
حیدر دے سر فضل الٰہی،
تے دشمن دل بلا پئی ۔15۔

1. الف-اہف اولڑا نیزہ لگا
الف-اہف اولڑا نیزہ لگا
تیغ پریم دی گڈیاں میں ۔
انت ایانی میں کاگل ویکھاں،
کہ مورتاں کھیڈاں گڈیاں میں ۔
ٹھنڈڑی واؤ پریم دی جھلی،
باجھ پراں دے اڈیاں میں ۔
حیدر ڈھوؤن(ڈھولن) جھوٹڑے دیندا،
وچّ بھنگوڑے لڈیاں میں ۔1۔

2. الف-اوسف سنہری پھنڑے دا
الف-اوسف سنہری پھنڑے دا،
دل ڈنگڑا مینوں کمند تھیا ۔
سونے دی والڑی کنّ دی نوں،
مل اوہ کمند دو-چند تھیا ۔
زلف دے چھلیاں اندر بدھی،
دل دا بند اوہ بندھ تھیا ۔
حیدر پھاہی والڑیاں تھوں،
ہن بند دلے دا رند تھیا ۔29۔

3. این-عہد ہو احمد بندہ
این-عہد ہو احمد بندہ،
میم کنوں دھر وجع کھڑا ۔
حق خداوند احمد بندہ،
میہر کنوں مچ رجّ کھڑا ۔
کہے محبت کنوں ہکایت،
شاہد کند ہے لجّ کھڑا ۔
حیدر عشقَ جو ونڈن لگے،
دل وتّ احمد بھجّ کھڑا ۔18۔

4. بے–برہو رانجھن دی بھاہ تھیا
بے–برہو رانجھن دی بھاہ تھیا،
ویکھو وانگ کباب دے بھنیاں میں ۔
جنج کھیڑیاں دی آن کھڑی ہوئی،
گھتّ کپڑا مکھ تے رنیاں میں ۔
ترم ترم وسن رتّ دیاں ہنجھو،
بھوچھن کیتے چنیاں میں ۔
حیدر گھولیاں یاراں اتوں،
اکے رافزی ہاں نہ سنیاں میں ۔2۔

5. دال-دھوڑ تساڈڑے راہ دی ہاں
دال-دھوڑ تساڈڑے راہ دی ہاں،
جے وت خاک کمینیاں میں ۔
aڈ اڈ شوق تھوں دامن لگاں،
کیوں وت چھڈ سٹینیاں میں ۔
دامن لگی دی شرم تسانوں،
گولڑی تینڈی سدینیاں میں ۔
حیدر مینہہ کرم دا وسے،
تاں پل وچّ گلشن تھینیاں میں ۔8۔

6. پھے-پھمی شو تکّ درد مینڈا
پھے-پھمی شو تکّ درد مینڈا،
کھبسورتاں صورتاں آئتاں نے ۔
منہ مسہف رخ اس یار دا اے،
ہور ساز مجاز روایتاں نے ۔
یار مینڈا دلدار سجن،
اس مسہف سوہن کرائتاں نے ۔
علی حیدر آئت زلف دے اندر،
درج دراز حکایتاں نے ۔20۔

7. غین-غلامی دعویٰ نہیں
غین-غلامی دعویٰ نہیں،
پر گولیاں دی پڑگولیاں میں ۔
واؤ وچھنی وانگر تینڈیاں،
مہیں دی خاک توں گھولیاں میں ۔
اڈیاں پریم دے جھلیاں ول،
دل بیلے دے بولڑی جھولی آں میں ۔
مہیں دی خاک امبر کریساں،
حیدر کھیڈساں ہولیاں میں ۔19۔

8. ہے-حرام آرام تھیا مینوں
ہے-حرام آرام تھیا مینوں،
تدھ بن پلک نہ پلک لگے ۔
پلک لگی مینوں پلک تساڈڑی،
بجلی وانگوں جھلک لگے ۔
پلک زیادہ پلکاں ظالم،
بجلی اکھیاں ڈھلک لگے ۔
حیدر ایویں ویکھدیاں گزری،
اج لگے کہ بھلک لگے ۔6۔

9. ہے-ہیرے کون نمانڑی تیتھوں
ہے-ہیرے کون نمانڑی تیتھوں،
سبھ سیالیں گولیاں نے ۔
کیا چوچکانیاں کیا پٹھرانیاں،
کیا پتھرانیاں گھولیاں نے ۔
جھنگ سیالاں دے غازیاں وانگوں،
نڈھیاں بڈھیاں رولیاں نے ۔
مہرم رانجھا گاؤندیاں مٹھا،
پنجرے توتیاں بولیاں نے ۔
روندیاں روندیاں رتّ ہوئیاں،
اےنہاں جالیاں لال دیاں جولیاں نے ۔
دلدادیاں تے پھرآدیاں حیدر،
زخماں پٹیاں کھولھیاں نے ۔27۔

10. جیم-جگ جگ جیواں جگّ تے تھیواں
جیم-جگ جگ جیواں جگّ تے تھیواں،
جگّ پیارے دے نال کدی ۔
آ لگی جند چھناں پلاں اتے،
آ پیاریا صورتَ سمال کدی ۔
اسیں پیاسے تساڈے پاسڑے دے،
پاسہ اساں ول ڈھال کدی ۔
ساڑیاں وانگ سٹّ نہ پاسے،
حیدر پاسے بھی جال کدی ۔5۔

11. کاف-قیامت نیہں تھیا
کاف-قیامت نیہں تھیا،
دینہ نیزے برابر آ کھڑا ۔
میں کیہ جاناں نیہں نوں لگیاں،
شینہ اساڈڑے بھاہ کھڑا ۔
رانجھن اسرافیل تھیا،
ہتھ ونجھلی لے کرنا کھڑا ۔
جہڑی وجنی آہی سو وجع رہی،
ہن حیدر آکھ وجا کھڑا ۔21۔

12. کاف-کوک مینڈی سن صاحب مینڈے
کاف-کوک مینڈی سن صاحب مینڈے،
کوکاں اس کوکاک دیاں ۔
ایس نمانی کٹھی آجز،
گلیاں وچّ رلاک دیاں ۔
پاک شکار دی ہڈی آں میں بھی،
پالی تینڈڑی لاک دیاں ۔
جے اصحاباں کہپھ دی تھیون،
حیدر صاحب پاک دیاں ۔22۔

13. کھے-خمار اےنہاں اکھیاں نوں
کھے-خمار اےنہاں اکھیاں نوں،
مینوں وصل فراقَ سماولا ۔
شاہ-رگہ توں بھی نیڑے ڈھولن،
دل کیوں شوق تھیں راولا ۔
ڈھولن وسدا وچّ دلے دے،
سینے وچّ اجاولا ۔
حیدر توڑ تنی شاہ-رگہ تھیں،
جے وت شوق اتاولا ۔7۔

14. لام-لین والی میں بھی یوسف دی ہاں
لام-لین والی میں بھی یوسف دی ہاں،
توڑے آندیاں نے جدوں اٹیاں میں ۔
بندی ہاں میں ایہناں صاحباں دی،
توڑے ذات کمینڑی جٹی آں میں ۔
مکھن دی ہمسائی آں،
توڑے وانگر چھاہ دی کھٹی آں میں ۔
حیدر جائے شراب دی ہاں جے وت،
خاک نمانی دی مٹی آں میں ۔28۔

15. لام-لجّ اساڈڑی تدھ نوں ایں
لام-لجّ اساڈڑی تدھ نوں ایں،
لجّ لا مینڈی ہتھوں چھوڑ ناہیں ۔
ایہہ کچڑا لوتھڑا سٹّ ن کھوہے،
انھیرے دے وچّ بوڑ ناہیں ۔
پھڑ پھڑ چھک سمھالی تھکاں،
وصلاں نال تروڑ ناہیں ۔
آب اساڈی دا آپ نگاہبان تھیؤ،
ویکھ کے مکھ مروڑ ناہیں ۔
ویکھن یار دا آب حیاتی،
حیدر آکھن ہوڑ ناہیں ۔23۔

16. میم-محمد مست کیتا مینوں
میم-محمد مست کیتا مینوں،
میم شراب دا مٹّ تھیا ۔
شیشہ تے جام صراحی نوں،
دل طائب سٹّ پلٹّ تھیا ۔
کل شیشے تے جام پئے روون،
میخانا الٹّ پلٹّ تھیا ۔
سنگ اساڈے تھوں سنگدا شیشہ،
سنگ دا کولڑا پٹّ تھیا ۔
بھٹھی شراب دی بھٹھّ گھتاں،
شوق ایس شراب دا بھٹّ تھیا ۔
کھمر انگور کیا کجھ اس توں،
کھمر ظہور بھی ہٹّ تھیا ۔
علی حیدر اس شراب کنوں،
اک ایس شراب دا گھٹّ تھیا ۔24۔

17. نون-نور نگاہ اساڈی دا توں
نون-نور نگاہ اساڈی دا توں،
دور ن تھیویں اکھیاں تھوں ۔
ایہناں پپنیاں دیاں گلاں کولوں،
جھوکاں والیاں پکھیاں تھوں ۔
پل پل پلکاں لین کلاوے،
نسّ ن اےنہاں بھکھیاں تھوں ۔
نسّ ن وانگ داؤ دے ڈھولن،
پپنیاں دیاں بکھیاں تھوں ۔
حیدر وہشی یار گھنیرا،
چشم سیاہاں بھکھیاں تھوں ۔25۔

18. رے-رانجھن نال سبالڑے وانگوں
رے-رانجھن نال سبالڑے وانگوں،
دامن کڈھ پوینیاں میں ۔
پلکاں دے سر گھڑا گھڑولی،
بھر بھر نت ڈلینیاں میں ۔
چین کیوں پائے متھے جے وت،
دامن پکڑ چھکینیاں میں ۔
حیدر لرزا دامن وانگوں،
لک لک سنیہڑے سوینیاں میں 10۔

19. سین سنیہڑا گولیاں دا دیویں
سین سنیہڑا گولیاں دا دیویں
پانہدے پیاریاں بیلیاں نوں ۔
گل پیراہن کیتے نے نیناں،
نرگس تے راویلیاں نوں ۔
کیتے نے چاک گریبان چھاتی،
چمبے دے رنگ چمبیلیاں نوں ۔
حیدر دیکھ کے تانگھ لگی اےنہاں
لاڈلیاں البیلیاں نوں ۔12۔

20. سے-صقیل تھیواں اس نینیں
سے-صقیل تھیواں اس نینیں،
جیوں جیوں روواں میں ہنجھ رتی ۔
جھابڑی مینڈیاں اکھیاں دے توڑے
وسن پل پل رتی رتی ۔
ترکڑی کیتے ناز ترکھڑے،
ترکھڑیوں جند گھول گھتی ۔
حیدر مڑکے وتّ نہ ملسن،
ناز رتی اتے رتّ رتی ۔4۔

21. شین-شطرنج دی گیٹی آں میں
شین-شطرنج دی گیٹی آں میں،
مینوں مان تے تان تساڈڑا اے ۔
نہ میں گوٹ ن گوٹڑی جاندی
گوٹ گمان تساڈڑا اے ۔
نہ میں جنگ ن جھٹّ جانا،
تیر کمان تساڈڑا اے ۔
'مارمیت ازرمیت' بھی،
ہک پھرمان تساڈڑا اے ۔
حیدر متّ ہیات ن جانے،
جان انجان تساڈڑا اے ۔13۔

22. سواد-سادد تساڈڑے نین سبھا
سواد-سادد تساڈڑے نین سبھا،
خشکھتّ لکھے بادشاہ دے نے ۔
یا وت سرمادان سیاح،
یا تکیاگاہ نگاہ دے نے ۔
یا وت دارو سکے والے،
سوہنے برج پناہ دے نے ۔
پلک تپھنگ چھڑیندے پل پل،
ایہہ سردار سپاہ دے نے ۔
جان گیان دمبالڑے حیدر،
دیدے چشم سیاح دے نے ۔14۔

23. تے-تسبیح پڑھیندیاں اکھیں مینڈیاں
تے-تسبیح پڑھیندیاں اکھیں مینڈیاں،
ہنجھو منکے لالڑیاں ۔
ورد وظیفہ اے مینڈا تینڈیاں،
مٹھیآں مٹھیآں گالڑیاں ۔
بندیاں بند کیتا دل مینڈا،
اتے کمند سنہری والڑیاں ۔
حیدر میں بھی تسبیحاں پڑھیاں،
پھاہیاں ملاں والڑیاں ۔3۔

24. توئے-طرف تساڈڑے راہ دے
توئے-طرف تساڈڑے راہ دے،
اکھیں لگیاں اینویں عمر گئی ۔
دھوڑ تساڈڑے راہ دی پل پل،
تکدیاں اینویں عمر گئی ۔
بھلّ بھلاوڑے تینڈڑے اٹھ اٹھ،
ویکھدیاں اینویں عمر گئی ۔
طرف تساڈڑے راہ دے تک تک،
تھکیاں اینویں عمر گئی ۔
لکھدیاں نت نت کاغذ حیدر،
اکیاں اینویں عمر گئی ۔16۔

25. واؤ-وسؤ ساڈے کول سجن
واؤ-وسؤ ساڈے کول سجن،
دل کھسّ کے نسّ توں ونج نہیں ۔
جے وتّ کالی کوجھڑی میں،
بھور گلاں توں رنج نہیں ۔
جے وتّ اکھیاں ساون لایاں،
ہسدی بجلی رنج نہیں ۔
علی حیدر خون جگر دا آیا،
اکھیں ویکھن ہنج نہیں ۔26۔

26. یہ-یاری تینڈی تاریاں میں
یہ-یاری تینڈی تاریاں میں،
باجھ تلھے دے پار اتاری آں میں ۔
آسرے تینڈڑے پار لنگھینی آں،
بوہلیں والیاں بھاریاں میں ۔
تینڈڑے ساہ وساہ ہیاتی،
نہیں تاں کون وچاری آں میں ۔
حیدر ہن منہ بند کریساں،
وچ سمندر سدھاری آں میں ۔30۔

27. زال-ذات صفات تساڈڑی عزت
زال-ذات صفات تساڈڑی عزت،
ناہیں تاں کون کمینیاں میں ۔
جے وت سوندیاں سندیاں بھندیاں،
تینڈی سند کھنینیاں میں ۔
میں ضدل تھیں بھی صدقے وینیاں،
سنداں دی ریس کرینیاں میں ۔
شاہ عبدل قادر جیوے وے حیدر،
جیندے آسرے جینیاں میں ۔9۔

28. جے-زر وانگوں دمک تساڈڑی
جے-زر وانگوں دمک تساڈڑی،
باجھ سہاگ دے گالیاں میں ۔
گلھاں دی آتش زلف دی چھلیاں
گلیاں گھت کٹھالیاں میں ۔
کول ہووے کیوں گولی ہوواں،
جل کوئل وانگوں کالیاں میں ۔
حیدر وانگ سنارے دے رانجھن،
ونجھلی پھوک کے بالیاں میں ۔11۔

29. زوئے-ظاہر جویں بہار گلاں نوں
زوئے-ظاہر جویں بہار گلاں نوں،
حق جویں سنسار کنوں ۔
یا وت جوبن گجھڑا ہاسہ،
لال شکر گفتار کنوں ۔
یا وت جوبن ناز سجن دا،
گاہل کنوں رفتار کنوں ۔
یا وت جویں تجلا حق دا،
احمد دے دیدار کنوں ۔
یا وت جویں نبوت حیدر،
اس نبی مکھتار کنوں ۔17۔

30. جواد-زواہا وانگ تساتھوں
جواد-زواہا وانگ تساتھوں،
سدکڑے تے کربانیاں میں ۔
وچّ مینا بازار دے ڈھولن،
تینڈڑے دست وکانیاں میں ۔
کراں تواپھ بہانڑا ایویں،
اہلڑے گھولڑے جانی آں میں ۔
اوہ منہ مکھ تے صورتَ کعبہ،
ویکھدیاں حج پانی آں میں ۔
کھال سیاح ہجر اسود حیدر،
بوسے دے دے آنیاں میں ۔15۔

1. الف-اہف اولیاں ڈنگیاں ٹھاٹھیں
الف-اہف اولیاں ڈنگیاں ٹھاٹھیں،
شوق تینڈڑے تروینیاں میں ۔
ناؤں تساڈے دی ناوَ کراں،
کوئی بیڑیاں تے چڑھ وینیاں میں ۔
عشقَ تساڈا جے گوتڑے دیوے،
موتیاں دے سر وینیاں میں ۔
گھمر گھیر میں عشقَ دے گھیریاں،
حیدر ہن نروینیاں مے ۔29۔

2. الف-اوسف سلکھنے یار بناں
الف-اوسف سلکھنے یار بناں،
مینوں سانگاں دے چوبھ پھٹکنے نے ۔
زیر زبر تلواری مینوں،
نکلے پیش اچکنے نے ۔
آ با ان بن ان بن،
بھا مینڈے شینہ بکنے نے ۔
حیدر آکھسو نال نگاہ دے،
حرف غلط مینڈے تکنے نے ۔1۔

3. این-این این میں جانا ناہیں
این-این این میں جانا ناہیں،
نیہں لائیں آپے اتے آپ کریں ۔
والوں نکی تے کھنیوں ترکھی،
بھجّ بھجّ اوتھے پیر دھریں ۔
اتے عذر مینڈے تقصیر بھی مینڈی،
واہ آکھیا سی تے آپ کریں ۔
پر چند ابھار پھسے بھی سوئی،
حیدر غم دا کیوں تکرار کریں ۔18۔

4. بے-باجھوں رنگ دے رنگ لائے
بے-باجھوں رنگ دے رنگ لائے،
ایس رنگ بھی اس نوں رنگ لئیا ۔
مہندی سونہدی انگلیاں تھوں،
ڈوڈیاں رنگ توں رنگ لئیا ۔
مہندی دے ہتھ رنگ تھیا،
اس اوس دے ہتھوں منگ لئیا ۔
ہن رنگ بھی لے کسے ڈھنگ پیا،
جے ڈھنگ نے نوشہ انگ لئیا ۔
حیدر منگ ن سنگ سجن توں،
لعلاں دا رنگ جو سنگ لئیا ۔2۔

5. دال-دھوڑ کنوں ماہی دسدا ناہیں
دال-دھوڑ کنوں ماہی دسدا ناہیں،
تاں مہیں ن بھاؤندیاں ماہی بناں ۔
ایہناں کالیاں بدلیاں دے وچ،
کھنڈی بجلی کہاؤندی کیونکر ماہی بناں ۔
بھورا ویکھ ویکھاں توں بھورا،
بدل بھورا ماہی بناں ۔
بھورا بھورا تھیواں میں حیدر،
جند بھرے دی بھورا تناں ۔8۔

6. پھے-فکر تے خیال دی نہیں مجال
پھے-فکر تے خیال دی نہیں مجال،
جو تینڈا جمال خیال کرے ۔
'کھرا موسیٰ س'اکا' تھیوے
جے 'رب ارنی' سوال کرے ۔
ہکّ ذرہ جلوا پہاڑ نوں تینڈا،
ذرہ ذرہ مثال کرے ۔
حیدر درسن منگن توڑی مٹھی،
'لنترانی' دی گال کرے ۔
ویکھدیاں چہرا ڈنگیاں مسکن،
کویں تاں یار مکال کرے ۔
یا وت شوق تھوں رجدا نہیں،
ایویں کوکداں حالو حالَ کرے ۔
ڈھولن ناز کنوں فرمایا،
کون جواب سوال کرے ۔
حیدر مہرم حالَ دے اگے
کیونکر عرضی حالَ کرے ۔20۔

7. غین-غصہ کیہا اساں آجزاں تے
غین-غصہ کیہا اساں آجزاں تے،
ایہناں کھیڑیاں تے کیہی تنگ آئے ۔
ہوئی شکر پھاہی ایہناں کھیڑیاں نوں،
بس زلف کیوں گاہل تھوں تنگ آئے ۔
ظالم خط ہے تلک متھے دا،
خون غریباں دے رنگ آئے ۔
ہکے گھڑی سانوں ہکے کھوہ گھتے،
ہکے بوڑ سانوں وچ رنگ آئے ۔
حیدر زلف دا اساں نے کی کیتا،
راہ جاندیاں جو سانوں ڈنگ آئے ۔19۔

8. ہے-حالَ جو ڈٹھا ای آکھنا پانہدی
ہے-حالَ جو ڈٹھا ای آکھنا پانہدی،
کیا کجھ لکھنا ایں کاغزان ۔
ڈھولن پچھے جے گلّ مینڈی،
کھولھکے لکھنا اے کاغزان ۔
ڈھولن دا لکھیا وانگ تاویزاں،
گل وچّ دیکھنا اے کاغزان ۔
جو کجھ لکھیا ملیا وے حیدر،
کیا پڑھ دیکھاں کاغزان ۔6۔

9. ہے-ہریا باغ تھیا دل مینڈا
ہے-ہریا باغ تھیا دل مینڈا،
یار متاں میتھیں آنودے نے ۔
اوہ لام دا چیتا نوشہُ مینڈا،
کھولھ تنی گل لانودے نے ۔
اج پاناں دے رنگ بھی ہور طرحاں،
اج سرمہ بھی چشم سکھانودے نے ۔
اج سیج تے سبھڑے بھانودے نے،
دل شادی دے سیہرے گانودے نے ۔
میں تے بھلیاں کہ آپ اویں،
سب نیور اوہ چھنکانودے نے ۔
حیدر لکھ مبارکاں ہون تیں کوُ،
آ چھتر سہاگ جھلانودے نے ۔27۔

10. جیم-جوگی میاں سچ آکھ ویکھاں
جیم-جوگی میاں سچ آکھ ویکھاں،
کدی یار مینڈا پھر آوسی بھی ۔
ویکھ پتری لے گن وار ویکھاں،
پھر سائت میں دھر آوسی بھی ۔
آخر آئی جند وچھوڑے تھوں،
سچ آکھ کدی آخر آوسی بھی ۔
اوس چنن رخ دا سایہ وے حیدر،
پھر مینڈے سر کدی آوسی بھی ۔5۔

11. کاف-کینہدڑی بکری گھا گھتے
کاف-کینہدڑی بکری گھا گھتے،
میں تے تینڈڑے ہتھ وکاونی آں ۔
توں مینڈا انال میں تینڈا انال،
میں رو رو دھاڑاں ہاونی آں ۔
ویکھ بگھیاڑ تے واگیاں نوں،
ترہ ترہ تدھ ہی ول آونی آں ۔
چھیہ چھیہ کریں مینوں چجّ آوے،
گل گھنگرو میں چھنکاونی آں ۔
ہتھ ہتھ تینڈے مینڈی چاوڑی،
کھیڈن تھا تھا کر اڈکے آونی آں ۔
رل سئیاں نے توڑے دبلیاں میں،
پر تینڈڑے ناؤں لیاونی آں ۔
اگل اگل کے ذکر تینڈا،
دلوں جیؤ تھیں چھکّ لیاونی آں ۔
دے لتّ ہتھیں مینوں آپ کوہیں،
تاں وتّ جھمر پاونی آں ۔
عید ہووے قربان تھیواں،
تاں سوہا ویس بناونی آں ۔
صورتَ تینڈی دیکھدیاں میں،
کھڑی کدی ن پلک ہلاونی آں ۔
گھاہ چراں کویں موٹی تھیواں،
لسی کم ن آونی آں ۔
پر کیونکر حیدر موٹڑی تھیواں،
خنجر تھوں ترساونی آں ۔22۔

12. کاف-کل کل شیشے جام کنوں
کاف-کل کل شیشے جام کنوں،
جویں آکھدا اے سوالیاں نوں ۔
رو عرض کریں جھک کے پانہدی،
خبر کریں متوالیاں نوں ۔
گھتّ کمند اوہ بند کریندے
کئی آکلاں تے متوالیاں نوں ۔
فاہیاں گھتّ کے پھاہی ناہیں،
گھتّ کنیں متوالیاں نوں ۔
دفتر ڈال تے گھتّ گناہ،
اساں کملیاں تے متوالیاں نوں ۔
علی حیدر دفتر ڈال ایہناں
جھب یار دیویں متوالیاں نوں ۔21۔

13. کھے-خبر پئی ڈھولن آؤندا ای
کھے-خبر پئی ڈھولن آؤندا ای،
اتے تھینودا اے مینوں نیر گھٹاں ۔
سن سن اڈیاں اوریاں ہتھ وچ،
باولی میں تاں تانا تناں ۔
ول ول پیر اٹھانی آں میں،
اتے جنگل میں لکھ ہزار مناں ۔
حیدر اوس شمار نہیں میں،
کتنے نوں سو ہزار گناں ۔7۔

(پاٹھ بھید)

سن سن آنودے جانودے نوں
میں ہتھ وچ پونیاں تار تناں ۔
اہا اکا تند جو ہتھ،
بھاویں لکھ ہزار گناں ۔
ول ول پیر اٹھادیاں میں،
اتے جنگل نیہں دے وچّ مناں ۔
حیدر اس شمار نہیں،
توڑے چہسی نرسی ہزار وے ناں ۔

14. لام-لتاپھت بے رنگ دئے
لام-لتاپھت بے رنگ دئے،
ویکھ اگّ نگاہ دے رنگ کیتا ۔
بے رنگ دے منہ گھنڈ تھیا،
ایس رنگ توں برقع انگ کیتا ۔
جویں آتشرنگی نوں گھنڈ تھیا،
مینڈی دید کنوں گھنڈ سنگ کیتا ۔
دیہیں تھیا تھیں ساری رتیاں،
درباروں جنہاں سنگ کیتا ۔
تھا تھا تھکیاں تھاں تھیں جے،
رنگ عرض نوں تنگ کیتا ۔
تھکیاں ٹھاٹھیں تاں موسیٰ تے فرعون،
اتھے وت جنگ کیتا ۔
اس زلفاں ول ول والی اتے،
ناگ سپاہ دا رنگ کیتا ۔
اساں سوہنے دے گنج توں کوت ہمیشہ،
سنج صبا جیندا ڈنگ کیتا ۔
ویکھ سبزی خط دی رتّ روواں،
اےنہاں نیناں لال اس تنگ کیتا ۔
حیدر لال لباں والے مینوں،
نال شراب دے رنگ کیتا ۔28۔

15. لام-لئیا چھکّ تل دی پھاہی
لام-لئیا چھکّ تل دی پھاہی،
مسیع صفعہ کنوں تلک لئیا ۔
پاناں دا رنگ لگا متھے،
ہندو جورو جفا کنوں تلک لئیا ۔
مانی مس مٹھی لب قطرہ،
کلک قضاع کنوں تلک لئیا ۔
یا وت جویں طور تھیں موسیٰ،
مست لقا کنوں تلک لئیا ۔
ویکھ چاہِ زنکھداں ایہہ دل مینڈا بھی،
زلپھِ دتا کنوں تلک لئیا ۔
حیدر پوسیں تاں یار دے گل ہن،
گب گب چاہ کنوں تلک لئیا ۔23۔

کاف-کجل اکھیں نین سپاہی،
خونی مست نگاہ ولے ۔
اکھیں ہاتھی مہاوت خونی،
دیدے کرن فناہ ولے ۔
مینڈے بھا جو ہاتھی دے منہ وچ،
پھاتھی چوڑیدار گیاہ ولے ۔
علی حیدر ہاتھی والے نوں،
چوڑے دا کرے نگاہ ولے ۔
اکھیں دے ڈھولن ساڑ مینڈے
واسطے ہو بےحال وتاں ۔
جدوں چھیڑ مہیں بیلے ونجنا ایں
میرا دل آکھے تینڈے نال وتاں ۔
مینوں جینودی مول نہ جان ڈھولن،
موئی تینڈڑے نال خیال وتاں ۔
حیدر دیس ڈھولن دے ویساں،
چھوڑ کے جھنگ سیال وتاں ۔

16. میم-محمد مولٰی دے کلھ
میم-محمد مولٰی دے کلھ،
اساں کہیا ہول حساب دا ای ۔
جیندا صاحب ہووے مصاحب شاہد،
تاں اساں کیہا خوف عتاب دا ای ۔
جہڑا ضامن ہو اساں گولیاں دا،
اسے زماں سوال جواب دا ای ۔
جنہاں مست کیتا مینوں نال نگاہ دے،
تنھاں شرم حساب کتاب دا ای ۔
ساقی جے کرے سوال جواب دے تے،
کل کل شیشہ شراب دا ای ۔
تابڑ توڑ توں دیہہ پیالے،
لیکھا ن مٹّ خراب دا ای ۔
آجز بندہ عاصی تڑے،
لایق بہت عذابِ دا ای ۔
پر منکر اتے نکیر نوں حیدر،
ادب اس جناب دا ای ۔24۔

17. نون-نیڑے پئی سدھ یار دی مینوں
نون-نیڑے پئی سدھ یار دی مینوں،
'نہن اقرب حبل ال ورید' کنوں ۔
اکھیں دے وچ پیارا وسے
گھنڈ کڈھے مینڈے دید کنوں ۔
پل پل پلکاں گھنڈ چکیندیاں،
کھلے ن کفل کلید کنوں ۔
یار اڑے تے یاری پڑھے،
ویکھے کیونکر دید بعید کنوں ۔
اتھے نامہ اگے تے قاصد پچھے،
تاں کیہی پچھ رسید کنوں ۔
میرے یار دی گلّ نیاری وے حیدر،
باہر گپھتو شنید کنوں ۔25۔

18. رے-رفو سینہ چاک کرے
رے-رفو سینہ چاک کرے،
جس چاک کیتا اوہی سینے لگے ۔
چارہ لگی مجھیں پونیاں یاری
سے نہ میرے سینے لگے ۔
چار وکھاں مورا جیؤ گیا،
بن پیا جلن میرے سینے لگے ۔
حیدر اس بن مانس نہ کجھ،
آرسی نہ لگی آ گر سینے لگے ۔10۔

(پاٹھ بھید)

رے-رات رات وسال دی افضل مینوں،
قدر اتے شبرات کنوں ۔
لال لباں وچ مٹھڑا ہاسہ،
مٹھڑا کند نبات کنوں ۔
سخن مبارک تنگ دہن تھیں
بیہتر ہے آیات کنوں ۔
آب جلال ڈھولن دا حیدر،
آوے آب حیات کنوں ۔

19. سین-سونے دیاں والیاں لکھ نے
سین-سونے دیاں والیاں لکھ نے،
ماہی دے نال سنواریاں نے ۔
سونے دا رنگ ہے مچھلیاں نوں،
کالا وے رنگ سنگاریاں نے ۔
جھکّ پیاں اس گالاں اتے،
جنہاں آب صفعہ دیاں تاریاں نے ۔
زلف دی پھاہی پھس رہیاں
ہن ہتھ وچ پھس کے ماریاں نے ۔
سبھ سنگاریاں تاریاں حیدر،
ماہی دے اپروں واریاں نے ۔12۔

20. سے-صقیل تھیئے بو گل دی
سے-صقیل تھیئے بو گل دی،
جے تینڈڑی بو بہار پئے ۔
گنڈھڑی کھولھ سٹے سر اتوں،
جے غنچے تینڈی تلوار پئے ۔
کلیاں بھی سکیاں تلیاں دے وانگوں،
بہار گلاں دے تار پئے ۔
نسّ نسّ ویندی بو گلاں دی،
جنہاں دے کنّ پکار پئے ۔
حیدر ہاسے دی جا تھیا،
گل-باؤلی دی جس کار پئے ۔4۔

21. شین-شکرنجی یار دی مینوں
شین-شکرنجی یار دی مینوں،
تلخ کیتا سبھ شیر شکر ۔
گنج شکر دے شکر ونڈاں
جے ایویں کرے ربّ شیر شکر ۔
رانجھن کھیر تے ہیر شکر،
ربّ پھیر کرے جھب شیر شکر ۔
جو لبھیئے لب لب تے حاضر،
پیو پیالہ شیر شکر ۔
حیدر غصہ پیوے تاں آکھے،
پیو مٹھا لب شیر شکر ۔13۔

22. سواد-صورتَ سوہنے یار دی مورت
سواد-صورتَ سوہنے یار دی مورت،
پلک نہ جھمکے ویکھ رہے ۔
بے خود پردے جھڑے منہ پرنے،
کتھا سیوا کر ٹیک رہے ۔
دام نہ نام حرام کیتا سو،
ہن پیریں میں متھا ٹیک رہے ۔
کافراں کاوڑیاں کنّ ناہیں،
اوہ آکھ سلام الیک رہے ۔
مورت کون محمد ڈٹھا،
تاب نہ مول الیک رہے ۔
علی حیدر عشقَ دی بھاہ جو بھڑکی،
موت ہکے سی سیک رہے ۔14۔

23. تے-تینڈڑی خوبی بوئے چمن سن
تے-تینڈڑی خوبی بوئے چمن سن،
بادِ-سباِ آ تنگ لئیا ۔
تھیئی تیار گلستاں بھی بلیا
جوگڑے رنگ سرنگ لئیا ۔
پے شکستہ رنگ بھی چلیا،
جو سرو دا آسا سنگ لئیا ۔
جوگن ہوئے باہر چلی،
جس جامہ گیرو رنگ لئیا ۔
رتو رتّ ہویا گل حیدر،
خام قدم نوں ڈنگ لئیا ۔3۔

24. توئے-طبیباں دی رگ پگ کیہی
توئے-طبیباں دی رگ پگ کیہی،
پھڑ پھڑ پئی بلیندڑی رگ ۔
آتشرنگی دی بھاہ لگی،
مینوں گرمی تھوں پئی کوکیندڑی رگ ۔
ٹھمک ٹھمک جیندی لٹک مینوں،
اوہو طبیب دسیندڑی رگ ۔
زوری آن چھڑیندے 'شیراں،'
نہیں تے دھا مریندڑی رگ ۔
جتھے طبیباں کوں ہتھ نہ آوے،
لوکاں ہور پچھیندڑی رگ ۔
نیم طبیب ایہہ خون کریندے
کم شیشہ تے شاشا کریندڑی رگ ۔
ویداں دا ہتھ بھاوس ناہیں
ویکھ حیدر ہتھ سٹیندڑی رگ ۔16۔

25. واؤ-واؤ کیتا شاید عجز مینڈا
واؤ-واؤ کیتا شاید عجز مینڈا،
اج زلف دے ول اولڑے نی ۔
ایہہ مینڈا گھیر تے گھمن گھیری،
ویکھو تاں بھی پیندے چھلڑے نی ۔
اج حسن دی ٹھاٹھ اولڑی اے،
اتے ویکھ پریت دے تلھڑے نی ۔
اج متھے دا ول بھی سکھر تے ہے،
پرے نینی خیر دے ملڑے نی ۔
اوڑک یار تھیا اک حیدر،
اتے دوتیاں دے سر کھلڑے نی ۔26۔

26. زال-ذرا سنیہڑا دیویں وے پاندھی
زال-ذرا سنیہڑا دیویں وے پاندھی،
جے اوہ سورج-مکھ ونجے ۔
دکھاں دیاں گاہلیں لے تک چکی،
جے مکھاں دی میندڑی تکّ ونجے ۔
سورج-مکھی تکیندی کھلی تھیوے
تالا' سورج دکھ ونجے ۔
سورج-مکھی میں پھل پھل ہوواں،
سورج ویکھاں تاں بھکھ ونجے ۔
سورج حیدر پیر نوں پچھاں،
سورج میتھوں ن لک ونجے ۔9۔

27. زے-زور تساڈڑے اڈدی ویندی
زے-زور تساڈڑے اڈدی ویندی
مست مینوں ول سدّ ناہیں ۔
کپ دولیاں چھوڈ ناہیں،
ڈور گھتّ مینوں ول سدّ ناہیں ۔
ولی لا رہا سٹّ ایویں،
لے ہتھ مینوں ول سدّ ناہیں ۔
باز بھوا شتاب وے حیدر،
اس ہٹّ مینوں ول سدّ ناہیں ۔11۔

28. زوئے-ظلم جہول اسیں
زوئے-ظلم جہول اسیں،
اساں چایا جو چا ن سکدے سی ۔
اساں نیہں لایا نال ڈاڈھیاں دے،
تے ن لایق اسدے سنگدے سی ۔
وگ پچھے پچھے رنگ اساڈا،
اتے طالب اسیں سکدے سی ۔
اسیں ہڈی کاؤں کتے دی ہوئے،
حیدر شائق سکدے سی ۔17۔

29. زواد-'زواہا اشراک' پڑھاں نت
زواد-'زواہا اشراک' پڑھاں نت
یا ربّ سورج مکھ ویکھاں ۔
پوے نیاز قبول مینڈا،
تھیوے تالا' سورج سکھ ویکھاں ۔
سورج وانگوں اپر واریوں،
جھات پیندڑا جھک ویکھاں ۔
توڑے ذرہ کپ گھتیں،
تاں بھی باریاں وچوں مکھ ویکھاں ۔
حیدر شرم توں لک لک ویکھاں،
نہیں تاں چیر کے رخ ویکھاں ۔15۔

30. یہ-یا اﷲ خیر کریں مینوں
یہ-یا اﷲ خیر کریں مینوں،
اتے خاتمہ خیر دا دیونا ایں ۔
پل پل ویکھاں تے گھولی تھیواں،
میں تے بجلی وانگوں کھیونا ایں ۔
ایس مصلے تے جبے ریا دے نوں،
میں نال شراب دے بھیونا ایں ۔
نال پیالڑے تابڑ توڑے،
ہوش مینڈا ساقی ونجیونا ایں ۔
وچّ چھوٹے پیالے حیدر دے ایہہ،
مٹّ شراب دا میونا ایں ۔
کعبے دا راہ دیکھاؤ مینوں،
راہ ن دیر دا دیونا ایں ۔
وچّ باغ بہشت دے حیدر نوں بھی،
بہرا شیر دا دیونا ایں ۔30۔

(کئی نسخیاں وچ ایہہ بند بھی
اس سیہرفی نال دتے گئے ہن)

نون-نت نہ ماہی تے نت ن مجھیں
تے نت ن ساؤرے رتڑے نے ۔
نت ن مہندی تے نت دیہندڑی
تے نت ن زلفاں نوں چھلڑے نے ۔
نت ن شادی تے نت ن غمی
تے نت ن کرم سولڑے نے ۔
پے ہوالڑے ربّ دے وے حیدر،
تے باہر سنیہڑے گھلڑے نے ۔

وا-ونج آکھو مینڈے سجناں نوں،
اساں کول تساڈڑے آونا اے ۔
جہڑا تینڈڑے نال قرار مینڈا،
اساں اس نوں توڑ نبھاونا اے ۔
ساڈے حالَ نوں دیکھ ہن سجنا وے،
سانوں کدے تیکر ترساونا اے ۔
حیدر ٹھوکراں مار نہ ڈگیاں نوں،
کی مویاں تے تیر چلاونا اے ۔

ہے-ہتھ وچ یار دے مینڈڑے اوہ،
لے گڈیاں وانگ اڈاریاں میں ۔
کدی چھکدا تے کدی چھوڑدا اے،
ایہناں غوطیاں ول تاریاں میں ۔
جت ول چاہے ڈھولن پھردا نی،
نہ میں عذر مینڈا کھاکساریاں میں ۔
پایا کہندے والی باز کنوں حیدر،
ڈھولن دے نازاں توں واریاں میں ۔

لام-لیٹن تائیں کدے ساں لڑیندے،
من اتے عنا اﷲ ساردا اے ۔
کوہ طور دے آتش بھلّ گیا،
'رب ارنی موسیٰ' پکار دا اے ۔
لنترانی، شوق ترانی،
مار دا اتے تار دا اے ۔
آکھی دوس ناہیں گل سچ ناہیں
'لاتدرک اﷲ' بسار دا اے ۔
کھر موسیٰ ساکہ حیدر،
مست ایتھے گفتار دا اے ۔

الف-اکلڑا حمزہ آہا،
تے حمزہ شیر مریلڑا اے ۔
الف دا نیزہ پھمن والا،
تے ایہہ اسوار دہیلڑا اے ۔
الف تے حمزہ بدیاں گل وچّ،
پکھن تے کہن اوہ یار دبیلڑا اے ۔
علی حیدر یار دا ناں لے تاں
وحدت یار دا میلڑا اے ۔

الف-احمد دے وچّ میم دا گھنگٹ،
چھلن چھوڑ دراز تھیا ۔
اکو نقطہ وحدت والا،
جمبس وانگ دراز تھیا ۔
اساں راگ پریم دا سنیاں،
سوز دا ہن ساز تھیا ۔
وحدت دے دریا اندر،
علی حیدر میم جہاز تھیا ۔

یہ-یاری مجازی کجھ نہیں آ،
پئے روندیاں تے غم کھانا کی ۔
ایہی سکھ وے کون دکھ آپ والا،
ساری عمر دا دکھ دکھانا کی ۔
اڑک پیت پریت دا پیارا،
ایہو پیت لاکے تیڑ مچاونا کی ۔
حیدر ربّ دا عشقَ چنگیڑا اے،
کچ پکّ دا یار بناونا کی ۔

1. الف-اہف اولڑا حمزہ کوئی
الف-اہف اولڑا حمزہ کوئی،
گمزا ایہناں اکھیاں دا ۔
یا وتّ لٹکن جھمر دے وچّ،
کڑیاں نازک لکیاں دا ۔
یا وتّ نازوں کرے نزاکت،
ہتھ لگا ٹک دکھیاں دا ۔
حیدر حمزہ متھے تے ول،
ایہہ پریم دیاں اکھیاں دا ۔29۔

2. الف-اہف سلکھنا یار مینڈا
الف-اہف سلکھنا یار مینڈا،
مے تاں لکھیا چونچگونا نہیں ۔
کیا کجھ وصف بیان کچیوے،
جو اسدا شبیہ نمونہ نہیں ۔
سبھ پرچونی جونیں چنیاں والڑے،
اس دا توڑے چونا نہیں ۔
حیدر مٹھڑے یار جیہا کوئی،
بھاؤندا ہور سلونا نہیں ۔1۔

3. این-عجب کیہی مشکل گلّ اوہ
این-عجب کیہی مشکل گلّ اوہ،
نینیں وسدا تے دسدا ن ۔
ایہہ گل نرگس مینڈی اتے،
وانگوں تریل دے تصدع دسدا ن ۔
چل کرن نین گل پون میتھوں،
لک لک ہسدا دسدا ن ۔
چندن باغ(مانگھ) بہار پھر آئی،
پربت کسدا دسدا ن ۔
علی حیدر پلکاں لین کلاوے،
پربت نسدا دسدا ن ۔18۔

این-عبس دا ایویں کم
سبھی باجھوں یار دا کاروبار ایویں ۔
تیل پھلیل تے چمبا ایویں،
کوڑے ہار شنگار ایویں ۔
سوہنے رنگ پلنگھ بھی ایویں،
باجھ پنوں چھنکار ایویں ۔
حیدر باغ بہار نے ایویں،
سنبل باجھ سوہنے دلدار ایویں ۔

4. بے-بسّ میاں جیؤ وسّ ناہیں
بے-بسّ میاں جیؤ وسّ ناہیں
دل کھسّ لیا اوہناں ہسدیاں ۔
کاکل(کاغذ) مست اساڈڑے لکھے،
اوہ لب ملے ترسدیاں ۔
جیؤ کھسیں تے پھیر جوائیں،
حرف اسانوں دسدیاں ۔
علی حیدر کیونکر حرف پکاواں،
میں دل سبکوں نسدیاں ۔2۔

5. دال-دمامڑا کوچ دا اے
دال-دمامڑا کوچ دا اے،
ایہہ ساہ جو مینڈڑا آوندا اے ۔
کار الہار جو دل وچّ مچے
ول ول جھاتیاں پاوندا اے ۔
بھجدا تے دھڑکدا سینہ،
کھلّ وچّ ساہ نہ ماوندا اے ۔
حیدر گرمی عشقَ دی ہوئی،
پکھڑا کون ہلوندا اے ۔8۔

6. پھے-فکر تصور پھہم سخن مینوں
پھے-فکر تصور پھہم سخن مینوں،
سبھا مطالعہ یار دا اے ۔
عاشق تے معشوقاں دا لکھیا،
زید عمر نوں ماردا اے ۔
نہ وت مار توں زید عمر نوں،
ایویں ملاں نحو سواردا اے ۔
علی حیدر ایویں ہاسے،
تار مگس دلدار دا اے ۔20۔

7. غین-غیر کیہا مینڈی جان دا ملّ
غین-غیر کیہا مینڈی جان دا ملّ،
اک دھپّ نگاہ دے چوک میاں ۔
قرض کیہا تے ہدھار کیہا،
ہتھ دیہہ جو دینا اے روک میاں ۔
ملّ کیہا میں تاں گھول گھتاں،
تیتھوں سبھ جہان دا تھوک میاں ۔
علی حیدر صدقے رانجھن اتوں،
مہیں بھی نالے جھوک میاں ۔19۔

8. ہے-ہرپھ کیہے ایہہ ناگ ایانے
ہے-ہرپھ کیہے ایہہ ناگ ایانے،
ول ول کنڈل گھتدے نے ۔
اوہ ملاں دے ہن ایہہ شوخ قلندر،
بغلی جائے وتدے نے ۔
ایہہ ناگ کیہے کالے کالیاں،
سیہلیاں ہتھ وچّ گھتدے نے ۔
حیدر کملی کملیاں نوں،
منتر مریندڑے وتدے نے ۔6۔

9. ہے-ہیرے ہیرے مینوں آکھدا اے
ہے-ہیرے ہیرے مینوں آکھدا اے،
اتے نال دلاسڑے ماردا اے ۔
ہر ہر کرکے گیڑے وانگوں،
نال گھمانی اڈاردا اے ۔
کوہ کوک مینڈی ن بھاوندی اے،
مینوں ایہہ دلاسڑا یار دا اے ۔
وچّ سیالیں دے رانجھن وے حیدر،
سرو جویں گلزار دا اے ۔27۔

10. جیم-جمعے دی چھٹی بھائی
جیم-جمعے دی چھٹی بھائی،
ویساں رانجھن یار داؤں ۔
بلبل چھٹی پنجریوں ہن،
ویسی اس گلزار داؤں ۔
طوطی چھٹی قید کنوں ہن،
ویسی سبزہ زار داؤں ۔
حیدر جتھڑے یار پیارا،
ویساں اسے پار داؤں ۔5۔

11. کاف-کرم تھیا بسملا جیؤ
کاف-کرم تھیا بسملا جیؤ،
آ بہہ ایہناں اکھیاں تے ۔
ایہہ سکّ سکدیاں روندیاں روندیاں،
راہ بھلیندیاں تھکیاں تے ۔
ایہہ سوہنی صورتَ ویکھدیاں،
راہ ویندیاں ہکیاں بکیاں تے ۔
حیدر ہن جے ملے پیارا،
اکھیاں تے دل بھکھیاں تے ۔22۔

12. قاف-قسم مینوں تینڈڑی اے
قاف-قسم مینوں تینڈڑی اے،
ہن اکھیں نہ سونا نہ کھاونیاں ۔
منہ مسواک نہ دند مسی،
نہ میں کاجل پاونیاں ۔
سبھ سیالیں جھمر کھیڈن،
نیور ن چھنکاونیاں ۔
حیدر رانجھن ماہی باجھوں،
میلڑا ویس ہنڈھاونیاں ۔21۔

13. خے-خدا دا واسطہ ای مینوں
خے-خدا دا واسطہ ای مینوں،
لاریاں لاریاں مار نہیں ۔
کیوں وتّ بھاہ اساڈڑے مڑ،
بھالے دی تلوار نہیں ۔
کیوں گجھڑا ہاسہ متھے تے،
دل بجلی دا لشکار نہیں ۔
حیدر یار جے ایویں بھاوے،
تاں گولیاں نوں انکار نہیں ۔7۔

14. لام-لگا لئیا دل مینڈا
لام-لگا لئیا دل مینڈا،
ایہناں نیناں ہسّ ہسّ ویکھدیاں ۔
سحر کیتو نے ٹھگّ لئیو نے،
ایویں رس رس ویکھدیاں ۔
چوری کیتی لٹ لیتو نے،
ہتھیں کھسّ کھسّ ویکھدیاں ۔
ہتھیں پوندے تیر چلیندے،
حیدر کس کس ویکھدیاں ۔23۔

15. لام-لالا دے رنگ سیالیں سبھ
لام-لالا دے رنگ سیالیں سبھ،
پر ہیرے دا واگ نویکلا اے ۔
سبھ سیالاں دی مہیں منگو،
پر ہیرے دا بھاگ نویکلا اے ۔
سبھ سیالیں اتن گاون،
پر ہیرے دا راگ نویکلا اے ۔
حیدر گھاہ تے بوٹی لباں،
پر ہیرے دا باغ نویکلا اے ۔28۔

16. میم-محمد سلے اﷲ دا
میم-محمد سلے اﷲ دا،
ہردم سانوں آسرا اے ۔
اوسے دی امید اساہاں،
عملاں دا ن-بھرواسڑا اے ۔
اوسے دے دربار دے سائل،
ہتھ اساڈے کاسڑا اے ۔
اوسے دے دلاسے حیدر،
ہنجھو والا ہاسڑا اے ۔
سبھ جگّ دیوے جھڑکاں حیدر،
اوسے دا اک دلاسڑا اے ۔24۔

17. نون-نگاہ چرائے دل نوں
نون-نگاہ چرائے دل نوں
نین تینڈے کیہے کالڑے نے ۔
کاٹھے راٹھ اولڑے نے کٹھے،
ظالم جھوکاں والڑے نے ۔
ایہہ منہ تینڈا دینہ تھیں روشن،
دینہ وچّ دیوے بالڑے نے ۔
کھسّ لون دل وت ن دیون،
حیدر نین دوالڑے نے ۔25۔

18. رے-رات وصال دی افضل مینوں
رے-رات وصال دی افضل مینوں،
قدر اتے شبرات کنوں ۔
لال لباں وچّ مٹھڑا ہاسہ،
جہڑا مٹھڑا کند نبات کنوں ۔
سخن مبارک تنگ دہن تھیں،
بیہتر ہے آیات کنوں ۔
آب جلال ڈھولن دا حیدر،
مینوں اولا آب-ہایات کنوں ۔10۔

19. سین-سبق مینڈا کچڑا جیہا
سین-سبق مینڈا کچڑا جیہا،
پکدا ناہیں تھکیاں میں ۔
ہائِ دو چشمی ویکھاں یا وت،
ویکھاں تینڈیاں اکھیاں میں ۔
آ رانجھا گل لگّ سوائیں،
ٹھپّ کتاباں رکھیاں میں ۔
علی حیدر کتنا نیہں چھپاواں،
سبھ سیالاں لکھیاں میں ۔12۔

20. سے-سمرا کیہا ابجد ہوز
سے-سمرا کیہا ابجد ہوز،
ایہو مانے دسّ میاں ۔
ایویں مغز کھپا ن مینڈا،
میہر پوے ہن وس میاں ۔
آپ جدا ن تھینویں شالہ،
تیر کیوں مارے کسّ میاں ۔
حیدر حرف جدائی والا
کینوں آکھاں ہونودے وسّ میاں ۔4۔

21. شین-شکاری نین تینڈے
شین-شکاری نین تینڈے،
گھنڈ کھولھ گھتّ ایہناں بھکھیاں دے ۔
شاہیں شاہاں والیاں دے ایہہ،
کار شکار دے رکھیاں دے ۔
دلبر لاہ ن رکھ ایویں،
ایہناں بھکھیاں زخماں چکھیاں دے ۔
باوریاں میں باولی حیدر،
ایہناں تیز کٹاریاں اکھیاں دے ۔13۔
22. سواد-'سمم بکمم' ہو رہی مینوں
سواد-'سمم بکمم' ہو رہی مینوں،
اس بن کجھ ن آوندا اے ۔
سوہنی سوہنیاں دیکھ کے گنگا،
سمر سمر پچھتاوندا اے ۔
قاعدہ مینوں زلف سجن دی،
سطراں نال بجھاوندا اے ۔
حیدر گلاں سمجھ ن سکاں،
اوہ بن جوڑ سناوندا اے ۔14۔

23. تے-تکرار سبق دا کیہا
تے-تکرار سبق دا کیہا،
اساں سیالیں جٹیاں نوں ۔
پٹیاں لکھ لکھ دیہہ ن ملاں،
اساں پریم دیاں پھٹیاں نوں ۔
پھٹیاں اتے حرف پڑھاں،
کہ گھٹّ گھٹ بنھاں پٹیاں نوں ۔
حیدر آکھ تاں سٹّ گھتاں،
ایہناں کلکاں کانیاں کٹیاں نوں ۔3۔

24. توئے-طور دی آتش نکھل کنوں
توئے-طور دی آتش نکھل کنوں،
یاں گاہل دسیوے زلف کنوں ۔
یا وت آسا موسیٰ دا
تمثیل کچیوے زلف کنوں ۔
یا بسملا لال ورق تے
مثل رکھیوے زلف کنوں ۔
حیدر دور تسلسل مصلے
سبق پڑھیوے زلف کنوں ۔16۔

25. واؤ-واؤ لگی اج ٹھنڈڑی مینوں
واؤ-واؤ لگی اج ٹھنڈڑی مینوں،
جو آئی یار دی پار کنوں ۔
واؤ جھولنا کنڈل پائے،
جو آیا زلف دی تار کنوں ۔
پھیریاں دیندا گھولڑی ویندا،
انگ ببھوت غبار کنوں ۔
حیدر نیہں دا جھولا لگا،
شاہ پریاں دی ڈار کنوں ۔26۔

26. یہ-یار دی صورتَ مسہپھ مینوں
یہ-یار دی صورتَ مسہپھ مینوں،
ہن میں حافظ ہو رہی ۔
ایہہ سوہنی صورتَ آیت صورتَ،
دتے مینوں امر نہیں ۔
اوہ گجھڑا ہاسہ متھے تے ول،
سبھ کجھ ایہیا امر نہیں ۔
حیدر شکر خدا دا کیجے،
آیا مینوں حرف صحیح ۔30۔

27. زال-ذات سپھات سیالیں دی
زال-ذات سپھات سیالیں دی،
سب گھولی رانجھن چاک کنوں ۔
مشک امبر تے عطر بھی صدقے،
مہیں دے پیراں دی خاک کنوں ۔
سنبل تے ریہان بھی صدقے،
تلڑی مرک سواک کنوں ۔
علی حیدر بیلا بیلی والا،
مینوں چنگا باغ عراق کنوں ۔9۔

28. زے-زبر ن تپھاوت
زے-زبر ن تپھاوت،
مسہپھ رخ اس یار دا اے ۔
نقطہ بے بسملا دا اوہ،
خط سیاح رخسار دا اے ۔
پچھے خط بسملا لکھی،
زلف ورق زرکار دا اے ۔
علی حیدر ویکھ الحمد پڑھیوے،
لکھیا ایہہ ستار دا اے ۔11۔

29. زوئے-ظاہر تینڈے نوروں بجلی
زوئے-ظاہر تینڈے نوروں بجلی،
ناہیں تے کالڑا دھاگڑا اے ۔
تینڈا حسن بہار چمن دا آہا،
تاہیں تے باقر پھاگڑا اے ۔
تینڈے زوروں شیر زوراور،
نہیں تے سگ بے-دھاگڑا اے ۔
علی حیدر تینڈے شعر؎ کنوں،
ایہہ چوتڑا دلی آگرہ اے ۔17۔

30. ضواد-ضرورت سانوں کیہی
ضواد-ضرورت سانوں کیہی،
سکھاں بنّ الاون نوں ۔
مستر لگی دل وچّ مینڈی،
پریم دے حرف لکھاون نوں ۔
رگ رگ تار طنبورے والی،
ناکھن نال وجاون نوں ۔
راگ دی مالا گل وچّ حیدر،
روپ سجن دا گاون نوں ۔15۔

1. الف-آلف زبر آ زیر آ پیش
الف-آلف زبر آ زیر آ پیش،
الِ اسف روکیاں میں ۔
زیراں زبراں کاتیاں چھریاں،
عشقَ رانجھن دے چوکیاں میں ۔
میں کی جانا درس تے مکتب،
رانجھن جھوکی جھوکیاں میں ۔
علی حیدر قاعدہ عشقَ دا پڑھیا،
بھیتیاں بھیت انوکھیاں مے ۔1۔

الف-انف بن ایہناں سوہنیاں دے،
کوئی بھا اساڈڑے وعدہ اے ۔
الف بے تے سبق ایہناں دا،
اتے عاشقاں نوں ہیئے ہائے دا اے ۔
زبر زیر کر شہرتو مینڈی،
دردمنداں نال دا قاعدہ اے ۔
حیدر کہے میہر کچیوے،
واسطہ نام کھدائدا اے ۔

2. الف-اکھیں دا حمزہ گمزا
الف-اکھیں دا حمزہ گمزا،
برکنداز تپھنگ دا اے ۔
گوڑے کوہڑے دے تیر چلیندا،
بڑا بہادر جنگ دا اے ۔
وچ رکو' سجود مراکب،
فتح نیناں دی منگدا اے ۔
حیدر ڈھولن بانہہ پکڑی،
ڈگڑا ٹوٹڑا ونگ دا اے ۔29۔

3. این-عبس ایویں کم سبھے
این-عبس ایویں کم سبھے،
باجھوں یار دے کار تے بار ایویں ۔
تیل پھلیل تے چمبا بھی ایویں،
ہار اتے سنگار ایویں ۔
سوہنے رنگ پلنگھ بھی ایویں،
نیور دی چھنکار ایویں ۔
علی حیدر باغ بہار چمن دی،
باجھوں رانجھن یار ایویں ۔18۔

این-الہدڑستی دا رنگ
تے پاناں دا رنگ الہدڑا اے ۔
شان شپھک دا رنگ الہدڑا،
تے تلیاں دا رنگ الہدڑا اے ۔
اوہ لب گالیاں دیندڑا مینوں،
اینہاں دا جنگ الہدڑا اے ۔
حیدر لال لباں دا سائل،
تے کھال پلنگ الہدڑا اے ۔

4. بے-بابت مشق ستم کی کردے
بے-بابت مشق ستم کی کردے،
ظالم لکھن والڑے نے ۔
خط اتے سروپا سنہری،
کنّ سونے دے والڑے نے ۔
زلف وچوں چن بجلی وانگوں،
گھنگٹ گھتّ وکھالڑے نے ۔
حیدر مشکی والاں والڑے،
غیر دی رکھن والڑے نے ۔2۔

5. دال-دھمال اساں کھیڈنا اے
دال-دھمال اساں کھیڈنا اے،
ہن نچن لگی تے گھنگٹ کیا ۔
گھنگٹ کڈھن جھمر کھیڈن،
پردے دے وچّ پوپٹ کیا ۔
وہساں بیلے بیلی والے،
ایہہ جوہ گھر تھوں انگٹ کیا ۔
جیا ساڈا عشقَ توں گھردا،
ایہناں طبیباں دا جھرمٹ کیا ۔
حیدر ویلا ہتھ ن آوے،
ہتھوں تتر چھٹّ گیا ۔8۔

6. پھے-پھہم نہیں ایہناں جٹیاں مولے
پھے-پھہم نہیں ایہناں جٹیاں مولے،
سہنیاں سمیاں نسیاں نوں ۔
کیوں وتّ میں تے لے لے آون،
کڑیاں پھٹیاں ہسیاں نوں ۔
بھاہ لگے ایہناں پھاہیاں نوں،
میں گل کویں گھتاں رسیاں نوں ۔
کیوں وتّ ناؤں کھیڑے دا کہندا،
اساں رانجھن دیاں تسیاں نوں ۔
حیدر وسّ اساڈڑا ناہیں،
مت کہ عشقَ دیاں کسیاں نوں ۔20۔

7. گین-گلڑا اےنہاں ہنجھوآں دا
گین-گلڑا اےنہاں ہنجھوآں دا
ہن من من اکھیاں پیندیاں نے ۔
جیوں جیوں پیون دانیاں تھیون،
ایہہ نشانیاں نیہں دیاں نے ۔
مارے مار جوالے ایہہ وتّ
گالیں نیہں دے شینہ دیاں نے ۔
حیدر وسن لالڑیاں ایہہ،
کنیاں کہیئے مینہہ دیاں نے ۔19۔

8. ہے-ہیا ایمان کنوں
ہے-ہیا ایمان کنوں
ایہناں نیناں دا نت بہانڑا اے ۔
دل ویکھدے نسے شرم کنوں،
دل دین اتے دیوانڑا اے ۔
آب شراب مستی اوہناں اندرے،
صورتَ بھی میکھانڑا اے ۔
حیدر کجلا رسمس گھلیا،
ایہہ رند سیاح مستانڑا اے۔6۔

9. ہے-ہور نے جنہاں نال محبت لاکے
ہے-ہور نے جنہاں نال محبت لاکے،
چھوڑ لاہور ونجن ۔
سونڑے رنگیاں میسر کرکے،
دیکھکے نکّ مروڑ ونجن ۔
نیندر دے وچّ سسی وانگوں،
سیج تے ستیاں چھوڑ ونجن ۔
حیدر نال پیارے ویساں،
جھنگ ونجن بھاویں شور ونجن ۔27۔

10. جیم-جمال ایہناں سوہنیاں دا
جیم-جمال ایہناں سوہنیاں دا،
کوئی بھا اساڈڑے پھاہ تھیا ۔
دور چراگ انھاندڑا مینوں،
سینے اندر پھاہ تھیا ۔
کیہی پھڑک لگی پروانڑے نوں،
ایہہ گھولیاں خواہ شاہ تھیا ۔
حیدر کیہا پروانڑا ایہا تھا،
سو موتوں بے-پرواہ تھیا ۔5۔

11. کاف-کتا بھلاوت ہتھ جے ناہیں
کاف-کتا بھلاوت ہتھ جے ناہیں،
نال سجن گل ونگڑیاں ۔
ہتھ ہتھوڑیاں یار بناں مینوں
سوہنیاں ایہہ ونگڑیاں ۔
کچیاں ونگاں اک ن تھیون،
پوپٹ وچّ دل سنگڑیاں ۔
جنہاں ڈھولن دی بانہہ سرھانے،
حیدر سوئیؤ نے چنگڑیاں ۔21۔

12. کاف-کیپھ جانا نیہں کویہا
کاف-کیپھ جانا نیہں کویہا،
تھیندا کون بلا ولے ۔
زلف دی پھاہی تے کھال دا دانا،
لئیا سو جیؤ پھاہ ولے ۔
اﷲ ہو اکبر تیغ نگاہ دی،
کٹھڑا نے مینوں چا ولے ۔
علی حیدر بھنّ کباب کیتوئی،
عشقے دی آتش لا ولے ۔22۔

کاف-کجھ نہ سی کن کنّ پیا،
متھا کجھ کنپھ یکون تھیا ۔
کن دی کاف سی کھونڈی ہوئی
تے کھونڈی دا سر توں تھیا ۔
کن بھی آہا تے کن مینہہ بھی،
کن کن گونا-گونا تھیا ۔
وجیا مارو عشقے والا،
سدھ بدھ ہوش جنون تھیا ۔
آئی لیلیٰ ایہہ جند مینڈے،
کیس کھلا مجنوں تھیا ۔
تیسا ڈھیا سخن شیریں
فرہاد نمانڑا خون تھیا ۔
صاحباں نوں لے مرزا جاندا،
زیدا شان زبون تھیا ۔
کلیئے پلا شیرینی شربت،
پھہیاں اتے لون تھیا ۔
سارے عاشق کٹھے وے حیدر،
جان سے کن پھا' کون تھیا ۔

13. کھے-کھوبی تینڈی بجلی ڈٹھی
کھے-کھوبی تینڈی بجلی ڈٹھی،
چولڑی سہج نہ ماوندی اے ۔
جھمر کھیڑے ہیبت مارے،
آ رانجھا کر گاوندی اے ۔
رتیاں ساویاں پٹّ دیاں لاساں،
اچڑ پینگھ اڈاوندی اے ۔
حیدر لمبڑے جھوٹے لیندی،
اڑ کر جھاتیاں پاوندی اے ۔7۔

14. لام-لکھاں نال خون جگر دے
لام-لکھاں نال خون جگر دے،
تیں ول چٹھے چٹھیاں وے ۔
لگا بیٹھی راہ اوہناں دا،
سبز کبوتر لٹھیاں دے ۔
رت وسن اکھیں بہندے نالے،
میں جیہے عشقَ دے کٹھیاں دے ۔
حیدر چھالے پیریں لشکن،
راہ پریم دے ڈھٹھیاں دے ۔23۔

15. لام-لک لک وانگوں دوتیاں ویکھن
لام-لک لک وانگوں دوتیاں ویکھن،
کڑیاں ایہہ ادا ولے ۔
ہسّ ہسّ وانگوں ہسدیاں مینوں،
گل نہ بانہہ ولا ولے ۔
کڑا اساڈڑا توڑ ن ڈھولن،
نیور ن چھنکا ولے ۔
آپ ن بیڑا کھڑکاؤ وے حیدر،
لوکاں کنوں چھپا ولے ۔28۔

16. میم-محمد منّ یار پیارا
میم-محمد منّ یار پیارا،
تے منن فضل خدا دا اے ۔
میم تے نون گواہی دیندے،
منّ شرح دا قاعدہ اے ۔
زیر زبر وس خط نشانی،
لکھیا سنج صبا دا اے ۔
میم دے پچھے نون جو آوے،
ایس رمز دا فائدہ اے ۔
حیدر کھشکھو مہراں لگیاں
لکھیا قدر قضاع دا اے ۔24۔

17. نون-نال امید دے زندہ میاں
نون-نال امید دے زندہ میاں،
ناہی تا نہ وجود اساں ۔
بہر غماں دیاں خونی ٹھاٹھاں
ہونیاں آن نمود اساں ۔
وانگ نمازی دے اڑیا جسا،
باجھ رکو' سجود اساں ۔
حیدر جند خیال ڈھولن دا،
چمّ تے ہڈّ غدود اساں ۔25۔

18. رے-رکو سجود اساڈڑا سبھ کچھ
رے-رکو سجود اساڈڑا سبھ کچھ،
رانجھن یار داؤں ۔
منہ مقابل قبلے دے ہووے،
دل وتّ اس دے پار داؤں ۔
اوہ منہ مکہ صورتَ کعبہ،
حج اوسے دربار داؤں ۔
علی حیدر اکبر حج تھیا،
میں وچ مینا بازار داؤں ۔10۔

19. سین-سیج اتے گل-کھار چبھن
سین-سیج اتے گل-کھار چبھن،
نینیں نیند ناہی اس یار بناں ۔
کٹھڑے وانگر پئی تڑپھاں میں،
ڈھولن دی تلوار بناں ۔
دینہ تے رات ن جاتا میں،
اس زلف اتے رخسار بناں ۔
حیدر دارمدار ڈھولن تے،
دار ہووے دیدار بناں ۔12۔

20. سے-سکہ نظام الملک دا اے
سے-سکہ نظام الملک دا اے،
ایہہ نین مینڈے بادشاہ دے نے ۔
آپ سلونے بھاویں مٹھے،
منکر لون دے راہ دے نے ۔
کر منصوبہ دلی لٹیندے،
ایہہ امیر سپاہ دے نے ۔
حیدر دور قمر بھی صدقے،
اس منہ سوہنے ماہ دے نے ۔4۔

21. شین-شطرنج وچھا نیناں دی
شین-شطرنج وچھا نیناں دی،
ایہہ منصوبہ بھی لاونیاں ۔
کجلا ہاتھی پلک پیادے،
اسپ نگاہ تے پاونیاں ۔
پھرزیں بند کمند اوہ زلفاں،
گل اساڈے پاونیاں ۔
حیدر شاہ رخ مات کیتا،
ایہہ اچن کھیڈ کھڈاونیاں ۔13۔

22. سواد-صدارت نیناں تائیں
سواد-صدارت نیناں تائیں،
بخشی کل سپاہ دی بھی ۔
عالم عالم سبھ رعیت،
حاکم شرع پناہ دی بھی ۔
میہر کرن پروانڑے تے تاں،
میہر پوے تن بھاہ دی بھی ۔
تن تسدی دیون حیدر،
گھائل اک نگاہ دی بھی ۔14۔

23. تے-تلوار نگاہ نیناں دی
تے-تلوار نگاہ نیناں دی،
پلکاں تیر کھدنگ دے نے ۔
مورچے بنھن پپلیاں دے،
گمزے تیر تپھنگ دے نے ۔
ایہہ ایرانی نادر ظالم،
کوہنوں مول ن سنگدے نے ۔
مینڈی دل دی دلی لٹی وے حیدر،
ہور کی ساتھوں منگدے نے ۔3۔

24. توئے-طوبیٰ قد تے کھد گلستاں
توئے-طوبیٰ قد تے کھد گلستاں،
باغ بہشت جمال تھیا ۔
سنبل زلفاں ؤ لب کوسر
کھال سیاح بلال تھیا ۔
نین جھروکھڑے، پلکاں چھجے،
مومن نور مثال تھیا ۔
رمزاں گمزے حوراں رزواں،
حیدر ویکھ نہال تھیا ۔16۔

25. واؤ-وکیل اکھیں مینڈیاں تینڈیاں
واؤ-وکیل اکھیں مینڈیاں تینڈیاں،
نیناں دے نال چھڑیندیاں نے ۔
ایہناں ڈھاڈیاں شوخ الاؤنیاں،
ایہہ رو رو عرض دھریندیاں نے ۔
تیر سوال جواب ایہناں دے،
رو رو رتّ بجھیندیاں نے ۔
گجھڑے ہاسے ویکھ نیناں دے،
دل دا جوڑ کریندیاں نے ۔
حیدر شابش اکھیاں نوں،
ایہہ دیکھ کے تاب جھلیندیاں نے ۔26۔

26. یہ-یکا یک آکھیں پاندھے
یہ-یکا یک آکھیں پاندھے،
حالَ اساڈڑا بیلیاں نوں ۔
انگ ببھوت تے گل وچ کھرکا،
زرد سیالی چیلیاں نوں ۔
گل وچ گھتاں کالیاں سیلھیاں،
زلفاں تیل پھلیلیاں نوں ۔
حیدر ویکھ کے حب لگی مینوں،
ہیر اتے سہیلیاں نوں ۔30۔

27. زال-زیہن نہ سمجھے سوہنیاں دا
زال-زیہن نہ سمجھے سوہنیاں دا،
ایہہ نال اساڈڑے ان بن کیا ۔
اسیں نیور پکڑے پیر اوہناں دے،
چھنڈن اتے چھن چھن کیا ۔
بکل وچ طنبورے رکھن،
ناکھن اتے تن-تن کیا ۔
حیدر مینہہ کرم دے وسن،
کارکن اتے کن کن کیا ۔9۔

28. زے-زیارت سوہنیاں دی نے
زے-زیارت سوہنیاں دی نے،
کھسّ مینڈی تدبیر لئی ۔
ن وتّ مال ڈھاکے دے ڈوگر،
ن وتّ لٹّ وسیر لئی ۔
اس مٹھڑے ہاسڑے نال بھلاوڑے،
ہکسے ٹھگّ اوہ ہیر لئی ۔
گجھڑا ہاسڑا ناوک حیدر،
پڑھ مینڈی تکبیر لئی ۔11۔

29. زوئے-ظلم ایہناں سوہنیاں دا
زوئے-ظلم ایہناں سوہنیاں دا،
کوئی سوہنیاں پڑھ بھاونا ایں ۔
خنجر ایہناں سوہنیاں دی بھی،
آبہیات پواونا ایں ۔
عیسیٰ وانگوں بسمل تائیں
دم دے نال جواونا ایں ۔
حیدر وانگوں کبوتر لوٹن،
جیوندا پکڑ کہاونا ایں ۔17۔

30. ضواد-'زہا، تے لیل سجا' سبھو
ضواد-'زہا، تے لیل سجا' سبھو،
زلف اتے رخسار دی اے ۔
شسم زہا تے قمر تلاہا،
وصف مینڈے دلدار دی اے ۔
تاہا تے یٰسین مزمل،
مدہ اک مینڈے یار دی اے ۔
چار کتاباں ثابت حیدر،
نہ'ت نبی مکھتار دی اے ۔15۔

1. الف-الف دا آکھن بہت مٹھا
الف-الف دا آکھن بہت مٹھا،
نت میم دی خادم تھینیاں میں ۔
واؤ صاد دی سکّ ہمیش مینوں،
پانی لام توں وار کے پینیاں میں ۔
عطر گلاب تے صندل کیوڑا،
شیشے این دے نال ملینیاں میں ۔
علی حیدر نوں تقویٰ ربّ دا اے،
کلمے پاک دا ذکر کرینیاں میں ۔1۔

2. الف-عہد دے وچّ میم رکھیں
الف-عہد دے وچّ میم رکھیں
تے احمد نام کہاوندا اے ۔
الف دی جاں وتّ میم بنائیں،
ہو محمد آوندا اے ۔
اننسر دے وچّ اوہو وسیندا،
لامکان بتاوندا اے ۔
اوتھے چوں چراں دی جا ن حیدر،
'سمم بکمم' بھاوندا اے ۔29۔

3. این-علیحدہ پان دا رنگ
این-علیحدہ پان دا رنگ
تے مسی دا رنگ الہدڑا اے ۔
شام شپھک دا رنگ علیحدہ،
نیناں دا رنگ الہدڑا اے ۔
اوہ لب گاہلیاں دیندڑا مینوں،
ایہناں دا جنگ الہدڑا اے ۔
حیدر لال لباں دا سائل،
کھال پلنگ الہدڑا اے ۔18۔

4. بے-بھیناں ویر سجن دے بھی کیہی قیامت
بے-بھیناں ویر سجن دے بھی کیہی قیامت،
جے ان ویر قیامت بھی ۔
وچّ سلسلہ زلف سیاح دے،
لٹکن سے خورشید قیامت بھی ۔
جے وعدہ وصال محشر دا ہووے،
گھنڈ دیوے کھولھ قیامت بھی ۔
حیدر دلبر نیڑے وسے،
من ہبلؤل 'ورید' قیامت بھی ۔2۔

5. دال-دل دی گھنڈی کھولھ کے دیکھاں
دال-دل دی گھنڈی کھولھ کے دیکھاں،
ایہناں زلفاں کالیاں لمبیاں نوں ۔
اوہ امبر دے وچ پالیاں نوں،
اوہ تیل پھلیل پلمیاں نوں ۔
اوہ زلفاں شام کنار شپھک،
اوہ نال صبا دے جمیاں نوں ۔
سچ کنوں دل طالع بھی ایہناں،
راتیں مول نہ دھمیاں نوں ۔
لے ہتھ حیدر زلف دا دامن،
گاہلیں چھوڑ نکمیاں نوں ۔8۔

6. پھے-پھزل تینڈا بہت عزیز
پھے-پھزل تینڈا بہت عزیز،
میں لایق تینڈے غضب دے بھی نہ ۔
پر رحمت عامَ نہ نوکوف اتے،
لایق وڈے نصب دے بھی نہ ۔
پر مینوں داہیں(چاہیں) چا نوازیں
موقوف اتے حسب نصب دے بھی نہ ۔
آپے دریا مارے موج کرم دی،
وکوپھ اتے طلب دے بھی نہ ۔
پر میں تل شکر ماشا ن جانا،
کھال سیاح اتے لب دے بھی نہ ۔
پر اوسے دا واسطہ ای جس جیہا،
وچّ عجم عرب دے بھی نہ ۔
ایس حیدر دے سروں سایہ نہ ٹالیں،
تاں وچّ روضے-شبزے دے بھی نہ ۔20۔

7. غین-غریب دی بات بھی نیک بھواں
غین-غریب دی بات بھی نیک بھواں
پر عشقَ دی چوٹ انوکھڑی اے ۔
اٹھاں گھوڑیاں اپر سیر چنگی،
پر شیر دی لیٹ انوکھڑی اے ۔
جنّ تے پری سایہ بھواں،
پردے دی پھیٹ انوکھڑی اے ۔
عاشق دا غلام وے حیدر،
معشوق دی ریت انوکھڑی اے ۔19۔

8. ہے-ہیاتی جلدیاں گزری
ہے-ہیاتی جلدیاں گزری،
تینوں پر پرواہ نہ وے ۔
چھکیں ڈور گڈی ہو اڈاں،
خود ہوواں پروانہ وے ۔
یا خاک راہے دی ہوئے اڈاں،
مشکاں کی پروانہ وے ۔
ہن پوساں حیدر شمع دے گل،
ہوساں میں پروانہ وے ۔6۔

9. ہے-ہک تل لال لباں دا مٹھا
ہے-ہک تل لال لباں دا مٹھا،
نو-لکھ شکر گنج دا ای ۔
گاہل بھی شکر گل بھی شکر،
تل دکھ شکر-گنج دا ای ۔
پاک پٹن دا گڑ کیہا مٹھا،
بر حق شکر گنج دا ای ۔
اوتھے بوٹا کانا کمادوں مٹھا،
ہر ککھّ شکرگنج دا ای ۔
اس بابے فرید دا ناؤں کیا مٹھا،
لے چکھّ شکر گنج دا ای ۔27۔

10. جیم-جوم کجھ لکھیا مٹے ناہیں
جیم-جوم کجھ لکھیا مٹے ناہیں،
پر ہن بھی اسدے ہتھ ولے ۔
لکھے حرف نوں قاعدے وانگ،
بولیندے کتنے بھتّ ولے ۔
رہے پاسے لکھیا خط کرے،
جے سائیں الٹ پلٹّ ولے ۔
توڑے پتھر دے وچ لکھن،
اکر اکر کڈھے وتّ ولے ۔
جے کھال لباں والا والی نہیں،
پر کجے سونے دی نتھّ ولے ۔
اسیں چرکا خط لکھاون والا،
دیویں زلفاں جے مینڈے ہتھ ولے ۔
مویاں نوں چا جوائیں توں،
اس بندڑی نوں جند گھتّ ولے ۔
لگی سٹّ نوں سٹھّ کریندا ای،
حیدر یار دا سٹّ ولے ۔5۔

11. کاف-کیا غم خوف اسانوں
کاف-کیا غم خوف اسانوں،
جے شاہ مہیؤدین اساڈڑا اے ۔
شاہ ابدلکادر جیلان دا جو
لطفَ آمین اساڈڑا اے ۔
سبھ چین ارلین اساڈڑا اے،
جے اوہ بت حسین اساڈڑا اے ۔
کیہا ڈر گور اندھیری کنوں،
جے اوہ ماہ جبین اساڈڑا اے ۔
علی حیدر کیا پرواہ کسے دی،
جے شاہ مئیین ادین اساڈڑا اے ۔22۔

12. کاف-قرب حضور نصیب ہووے
کاف-قرب حضور نصیب ہووے،
دنیاں قرب کرابتاں کوڑیاں نے ۔
جنہاں قرب حضور نصیب نہیں،
نکّ وڈھیاں تے کنوں بوڑیاں نے ۔
جنہاں قرب حضور نصیب ہویا،
نکّ نتھّ، سوہے ہتھ چوڑیاں نے ۔
علی حیدر جنہاں قرب نہیں،
جویں گدھیں پھرن اروڑیاں نے ۔21۔

13. کھے-خبر دیؤ نی یار نوں
کھے-خبر دیؤ نی یار نوں،
سی-مرگی دتا آنا وے ۔
آکھ کے ایویں آساں دل نوں،
کس آ گیا ای آنا وے ۔
ناہیں کملا دیوانہ میں،
آہ یار دا مستانہ وے ۔
لے میں ایہہ جند گھولی حیدر،
اوسے دا دیوانہ وے ۔7۔

14. لام-لکھ دے ملاں تھکیاں میں
لام-لکھ دے ملاں تھکیاں میں
وتّ نت نت کانگاں لنگھاونی آں ۔
کاگاں دے گل بنھ بنھ تھکی،
کبوتر نت اڈاونی آں ۔
پربت توں بھی سخت اے ظالم،
میں مول جواب ن پاونی آں ۔
اکھیں ساون لایا بجلی کھیوندی،
بن کوئل کرلاونی آں ۔
ہن بھڑک لگی او رانجھن مینوں،
بجلی ہو اڈاونی آں ۔
بھڑک بھڑک مروینیاں حیدر،
شاہ-رگہ جے بھڑکاونی آں ۔23۔

15. لام-لوک نصیحتاں دے تھکے
لام-لوک نصیحتاں دے تھکے
سوہنے یار توں مکھ ن موڑساں میں ۔
توڑے موڑے پھوڑے کڈھ چھڈن،
جانی یار پچھے گھر چھوڑساں میں ۔
میں تاں بیلے ویساں ہردم ماہی والے،
متے ویندیاں نوں کھوہے بوڑساں میں ۔
علی حیدر نے اکھیاں لائیاں
کیتے قول نوں مول نہ توڑساں میں ۔28۔

16. میم-میں کتا بن آل رسول نجیب دا
میم-میں کتا بن آل رسول نجیب دا،
پاہرا ہاں گھر بار اتے ۔
اپر اگوں اوہ اندھیری،
میں ہوندیاں ایس دربار اتے ۔
نام دھریک دا بھی میں کھادم،
صاحباں دی پچکار اتے ۔
پر اہلِ-علوم دی عزت رکھن،
واجب ہے سنسار اتے ۔
حیدر الماں وارسے امبیا،
کون ہووے انکار اتے ۔24۔

17. نون-نینگرا چھلیاں والیا وے
نون-نینگرا چھلیاں والیا وے،
زلفاں تینڈیاں کالیاں بندیاں بھی ۔
منہ بنھ دبندیاں مار ن ظالم،
جے میں مندیاں بندیاں بھی ۔
کیوں بس نہیں مینں زلف دی پھاہی،
وتّ مینڈے گل تندیاں بھی ۔
اس راہ تے دل پا ن ظالم،
ایہہ کماناں تے بندیاں بھی ۔
جس دینہ لئیا عشقَ رانجھن دا،
نال سیالیں دے سندیاں بھی ۔
حیدر بھی خیر عشقَ دا پایا،
منگ منگ اتے کڈھ دندیاں بھی ۔25۔

18. رے-رانجھا جے بیلے وتے
رے-رانجھا جے بیلے وتے،
تے اکھیں کنوں بھی دور ناہیں ۔
سوہنیاں دے وچّ اوہو ویکھاں،
تے حور پری بھی منظور ناہیں ۔
آرسیاں وچّ سوہنی صورتَ،
ہور بھی ن جے حور ناہیں ۔
رنگ لباں بے رنگ اکھنیوے،
حیدر پر دستور ناہیں ۔10۔

19. سین-سوہنیاں دی کائی چال سوہنی
سین-سوہنیاں دی کائی چال سوہنی،
کوئی سبھ چال مروڑدے نے ۔
گھنّ کریندے چھنڈ کریندے،
چال چھناور چور دے نے ۔
پبّ چھنکیندے تے پیر مریندے،
بندش وانگ لاہور دے نے ۔
حیدر دل دی دلی لٹ لئی،
ہن نت دینوں موڑدے نے ۔12۔

20. سے-ثابت عشقَ اساڈڑے او
سے-ثابت عشقَ اساڈڑے او،
تینڈے جیؤ دی خبر ن کا رانجھا ۔
مجھی چھیڑ کے جھلّ دے وچ سائیاں،
اتے ہیر نمانی تے آ رانجھا ۔
چھیڑ کے مرلی وحدت والی،
تے گاون سوہنے گا رانجھا ۔
علی حیدر بیٹھ تماشہ دیکھے،
تے رٹھڑا یار منا رانجھا ۔4۔

21. شین-شرع ملاں پڑھدیا نینگرا وے
شین-شرع ملاں پڑھدیا نینگرا وے،
کیہا کتھنی کہانی متالا، کر ۔
زربن زیدن امرن سن،
تیری عمر وہانی متالا، کر ۔
'ال کلمتُ لپھجُ وزائیل مئنی
فرد مانی متالا، کر ۔
ہووے حاصل حصول جے توں ن،
اپنی ذات پچھانی متالا، کر ۔
حیدر تینوں ایہہ کافیاں کافی،
ہووے اسانی متالا، کر ۔13۔

22. سواد-صدقہ اکھیں متوالیاں دا
سواد-صدقہ اکھیں متوالیاں دا،
مڑ بھال وے دلبرا واسطہ ای ۔
صدقہ زلفاں پریشان کالیاں دا،
ویکھ حالَ وے دلبرا واسطہ ای ۔
بھلا صدقہ سوہنیاں گالیاں دا،
سن گال وے دلبرا واسطہ ای ۔
متھا صدقہ گلاں آب والیاں دا،
غم ٹال وے دلبرا واسطہ ای ۔
تقصیراں حیدر والیاں دا،
نامہ گال وے دلبرا واسطہ ای ۔14

23. تے-تیرے ساہمنیاں ہوئی دیکھے
تے-تیرے ساہمنیاں ہوئی دیکھے،
ناہیں تاں کیا تکابل آرسی نوں ۔
اس گال صفعہ تے زلف سیاح نوں،
گلشن سنبل آرسی نوں ۔
تینڈے عکس دا عکس پوے دل،
گال تے دور تسلسل آرسی نوں ۔
جنا کھیڈ پئیوں گل ولول،
آوے میلن دل کلھ آرسی نوں ۔
ویکھ رہی اک پلک نہ جھمکی،
ہوش گیا پھلّ(بھلّ) آرسی نوں ۔
جے شوق تینڈے تو روندیاں روندیاں،
اکھیں بھی بھلّ آرسی نوں ۔
پر پھیر کریسیں نین سیاح تینڈا،
کجل گھل گھل آرسی نوں ۔
جے حیدر یار دا عکس پوے،
کرے آلھنا بلبل آرسی نوں ۔3۔

24. توئے-طلب مینڈی حق پاک ولوں
توئے-طلب مینڈی حق پاک ولوں،
توڑے نال گناہاں دے اٹیاں میں ۔
ایہناں صاحباں دے دھرم بنھیاں میں،
سوہنیاں دے نیناں پٹیاں میں ۔
مکھن دی ہمسائی ہاں میں،
توڑے چھاہ نمانڑی کھٹیاں میں ۔
علی حیدر جائے شراب دی ہاں،
توڑے خاک نمانی دی مٹیاں میں ۔16۔

25. واؤ-ویکھاں کرے کیا شاہ جو آکھیں
واؤ-ویکھاں کرے کیا شاہ جو آکھیں،
کٹھی یار دی تینڈی شائق آں میں ۔
اوہو شہنشاہ صلاحَ سنے نت،
اکھیاں تینڈے دیاں عاشق آں میں ۔
اتے آکھے نہیں کجھ توڑی ن اس دی،
کیتیاں بھی نا لایق آں میں ۔
جے اصحاب کہپھ دے تھیویں،
نبی دی کیتیاں کھائپھ آں میں ۔
پروردگار دے کرم دی لایق آں،
حیدر جے نا لایق آں تے پھاسک آں میں ۔26۔

26. یہ-یا ربّ بخش گناہ اساڈے
یہ-یا ربّ بخش گناہ اساڈے،
واسطہ اپنے یار دا ای ۔
اوس خاص بندے اپنے دا،
اوس عالم دے سردار دا ای ۔
اوتے بھی واسطہ اس دی آل دا ای،
اتے وت اسہاب کبار دا ای ۔
یو بقر، عمر عثمان دا ای،
اتے حیدر علی قرار دا ای ۔
یا ربّ بھیج صلوات سلام اوہناں تے
جویں فضل بہار دا ای ۔30۔

27. زال-ذرا جلوا کولڑا تینڈڑا ڈٹھا
زال-ذرا جلوا کولڑا تینڈڑا ڈٹھا،
بھلّ گئے سنسار دوویں ۔
ہکا موتی ہار دا ڈٹھا،
بھلے تسبیح تے زنار دوویں ۔
میں لٹّ لئی اتے لڑدے چھوڑے،
کافر تے دیندار دوویں ۔
میں گاہل دے پائے کھال سیاح،
اوہ دتے زلف دی مار دوویں ۔
دوہاں نیناں حیدر گھیر کے ماہی،
دل تھوں پئے پار دوویں ۔9۔

28. زے-زید عمر ناؤں جاندا سی
زے-زید عمر ناؤں جاندا سی،
تے دید انہاں دے دید سجن ۔
نافے دی سنگھ بو جے چاہیں
کریں تماشہ ملکے کھتن ۔
مٹھے دی تنگ شکر جے دیکھیں،
دیکھیں سجن دا تنگ دہن ۔
آپ سورج نوں دیکھیں اکھیں،
دیکھیں سوائیں چودھویں چن ۔
اوہ جان جہان انلہک آکھے،
دیہہ ن جند بن آکھ سجن ۔
جے نیور پائے چوڑا دیکھے،
سن وے حیدر چھن چھن چھن ۔
جے رحمن دی بو دا شائق،
اٹھ سنگھ حیدر بادِ چمن ۔
من محمد من وچ لبھے
'حقِ تعالیٰ زلمنن' ۔11۔

29. زوئے-ظلم کیتا ایہناں کھیڑیاں نے
زوئے-ظلم کیتا ایہناں کھیڑیاں نے،
ہیر گھنّ کے تے ڈولی چا ٹرے ۔
رانجھن یار تاں ٹر گیا نال مجھیں،
اوہ تاں اپنا حکم چلا ٹرے ۔
آ پھیر دیر ن لگیؤ نے،
جٹی ہیر نوں لے اپنے دا ٹرے ۔
قادر کرم کیتا ملے ہیر رانجھا،
حیدر ڈولی نوں خیر اٹھا ٹرے ۔17۔

30. ضواد-ضرورت کی ہے میں کوُ
ضواد-ضرورت کی ہے میں کوُ،
دکھاں دین الاونے دی ۔
کول یار نہیں تکرار نہیں،
جس کارن رمز سناونے دی ۔
حالَ حالَ کنوں تاں بےحال ہوئی،
شیراں واسطے تیر چلاونے دی ۔
راگ دی مالا گل وچ حیدر،
آس تیرے مل جاونے دی ۔15۔