قصہ سیف الملوک/16
16. ذکر وادی وا منزلے توحید مے گوئد
(توحید دی وادی دا ذکر)
اگوں منزل آوے بھائی وچ وادی توہیدے
عابد تے مئبود ملیندے دوئی نہ پیر مریدے
سرّ کڈھن ہکّ گلمے وچوں لکھ سراں دے رل کے
اس گلمے تھیں باہر نہ جاوے خسخس دانہ چل کے
اضل عبد دا جامہ ہکو ایہہ گلما وچکاروں
ہر دا روپ محمد بخشا ہے ہکسے سرکاروں
توڑے بہتے روپ دسیون توڑے تھوڑے تھوڑے
اصل اندر سبھ ہکّ ہوونگے ندیوں نیر وچھوڑے
ازلوں گھن عبد تکّ بھائی کم ہویا جد سارا
کون دوآ پھر باہر رہسی ہکو ہکّ اکارا
ہکس دیوانے کولوں پچھیا شخصے ہک پیارے
دس اسانوں کی کجھ کہیئے ایہہ کنجھ عالم سارے
اگوں پھیر دیوانے کیہا دساں نال مسالے
ستھے دا ہکّ رکھ بنایا کاریگرے کمالے
ڈالی پتر پھلّ بنائے سینکڑے کلی ممولے
ہتھ وچ ملے بھجے سبھ چتر بنے ہکو مڑ گولے
جاں اوہ ہکو ستھا آہا نقش گئے بھجّ سارے
ہکو حق محمد بخشا میں توں کون وچارے
جے کوئی غرق نہ ہویا بھائی وحدت دے دریاوے
کی ہویا جے آدم دسدا لیک نہ مرد کہاوے
نیکی بدی نہ تکدے سوئی جو وحدت وچ پہتے
نیکی بدی تداہیں بھائی اسیں تسیں جد بہتے
جاں جاں اپنے آپے اندر جائ بندے دی ہوسی
کر کر شادی کدی ہسیگا کدی غماں وچ روسی
جاں ایہہ اپنے آپوں نکلے نہ کوئی غم نہ شادی
دوزخ دا غم خوشی جنت دی دوہاں تھیں آزادی
ہر ہکّ اندر دوزخ جس وچ سپّ اٹھوئیں واسا
اس دوزخ تھیں باہر آویں خطرہ رہے نہ ماسہ
جے اج باہر آئؤں ناہیں دوزخ نالے جاسی
ہر ہکّ سپّ اٹھوآں اینویں روز حشر تکّ خاصی
جاں سالک اس جائی پہتا آپ مرے مر جیوے
گمّ ہووے مڑ باہر نکلے گنگا ڈورا تھیوے
کدے رلے اس زاتے اندر کدے گرے مڑ ذاتوں
صورتَ عجب بنی پر خالی بدنوں بدن صفحہ توں
چار چوہاں تھیں باہر آون ودھدے لکھ لکھاں تھیں
اس دفتر دے حرف نہ دسدے اناں عقل اکھاں تھیں
دور کتے اس شہروں باہر پھردا عقل بیچارا
جس ایہہ سرّ ذرا ہکّ لدھا سر تھیں ہویا پارا
عقلوں فقروں باہر آوے نچدا پھرے دیوانہ
آکھے خبر نہیں میں کہڑا کہڑا میرا خانا
نہ میں بندہ یاری سندا نہ میں نر نہ مادی
بندگیاں گمّ ہویاں نالے نہ کجھ رہی آزادی
نالے صفتاں والا ہندا پھیر اوہ صفت نہ جانے
عارف ہندا پر اس ویلے مئرفت نہ جانے
منا-منی کجھ رہندی ناہیں کوئی کہاوے کس دا
جے کر اس ولّ تکیئے اگوں اپنا آپ ہی دسدا
اپنے ولوں جدھر پھر ویکھے اوہو نظری آوے
جت ولّ ویکھے ایہو لیکھا کوئی نکھیڑ نہ پاوے
جاں توں گمّ ہوویں وچ اس دے اپنی چھوڑ نشانی
ایہہ توحید محمد بخشا دسے کون زبانی