لەیلا و مەجنوون/11
Appearance
خانا شکار کەرد، خانا شکار کەرد | یەک ڕۆ نوفڵ شا عەزم شکار کەرد |
قەبیلەیێ جە قەوم عەرەب سوار کەرد | قیتال غەزاڵ ئاهووی تاتار کەرد |
یاسا دا قۆشەن، سپای بێ سامان | ڕەم ڕەم وەحش و تەیر ماڵا وە دامان |
فەرما قوشچیان هەرکەس پەی وێشان | کڵاوە جە فەرق شاهینان کێشان |
چاوشان داشان نە تەپڵ بازان | یوزان ڕاهی بین، بازان پەروازان |
دەستەی کەماندار ڕجل ڕاست خەمدا | قەوس قەزاح وەش ڕاست پەیی چەمدا |
هونەی باڵباز، پڕ تاف پای یووز | جە جووق ئەسپان ماهی خۆش ئامووز |
جە شاخەی شاهین، شەیدای ئاهووگیر | جە قاژەی پەڕ داڵ، شەققەی شەستتیر |
ماهی هەراسان جە تیپی ئاهوو | کێشان پەی جەبەل گوڵبانگ یاهوو |
نۆفەڵ بەو کومەیت ڕای مەنجوڵەوە | ڕکاب دا نە ئەسپ شی نە چۆڵەوە |
یاونا وە کاو هەردەی کۆهساری | لوا چەنی دەنگ زایەڵەی زاری |
دیش نیاس نەبەرز سای قوللەی کەمەر | مەیۆ سەدای شین چەمەری و چەمەر |
دوود شیوەنش گرتەن قوللەی کۆ | ها وەختەن کەرۆش بە خاک نەی کۆ |
تاودا وە کێلان خاسەی دیاری | ماهوور عەزیم سەخت ناچاری |
دیش شەخسێ نیشتەن، یەکتای لۆنگ لەکۆڵ | نە دێوەن نە جن نە ئادەم نە غۆل |
مووی سەرش ئامان باڵای سەر پۆشان | تەیران پەی سەهەند سایەش مەکۆشان |
ناخونش بییەن وە قوللابەی شێر | بێ پەروان جە قەتع مەودای ناخونگیر |
نە فەوق فەرقش چون سەهی سەروان | لانەشان بەستەن قومری و تەزەروان |
تەکیە دان وە سەنگ سەرد سیاهێ | خەیاڵ مەبەرۆش گاهێ وە ڕاهێ |
گاهـ نە شادی و زەوق، گاهـ نە گرینەن | گاهـ خاتر پەشێو مات و خەمینەن |
گاهـ خەندەی بێ وەقت، گاهـ شین بێ شوون | گاهـ چون ئەلف ڕاست، گاهـ چون حەڵقەی نوون |
گاهـ مەردەی بێهۆش، گاهـ نیمەگیانەن | گاهـ نە شوکر زات زیکر سوبحانەن |
گاهـ ئەحیا وە مەیل خەیاڵ یارەن | گاهـ مەلوول دەرد، گا دڵئەفگارەن |
نۆفەڵ نیگاهـ کەرد وە جەستەی حاڵش | ئاما وە تەقریر، پەرسا ئەحواڵش |
وات ئەی بەندەی زات زاهیر و باتن | هەردەی بێدی ماڵ بیابان وەتەن |
پەیچێش نیشتەنی نەی خەرابەی بەڕ | دامانت وە زووخ زامان کەردەن تەڕ |
بنچینەی هۆشت کێ کەندەن جە بن | ئەسڵت ئامادەن یا جە گرۆی جن |
گیرۆدەی تەڵسم کام ڕەنگ ڕێوی | جە نەسڵ ئادەم، یا جن و دێوی |
زاریت نە چێشەن پەی کێ تاسەتەن | سەرت سەرگەردان کام سیاسەتەن |
زاریت چون خەزان جەرگم ڕێزنان | پەشێویت پەرداخ شاهیم بێزنان |
زاریت پەی کێ هەن، بەی تەور گرفتار | ئەندام تەنت زەعیف زامدار |
ڕاست واچە پەرێم، نە سای سەنگەوە | جە داخت تەکم دان وە مەرگەوە |
زاریت نە چێشەن، پەی کێ تاسەتەن | سەرت سەرگەردان کام سیاسەتەن |
مەجنوون دیش مەوبەت شای فەرەیدوون فەڕ | والیی مەمالیک عارەبان بەڕ |
واتش ئەی نەجیب نەتیجەی شاهان | فەرمان فەرمای موڵک حوشمەت پەناهان |
جەی وەرتەر نامم مەوانان وە قەیس | نە چون ئیسە من بەرگ بەدەن لەیس |
شاهان کەس وە من مەقابڵ نەبی | هیممەتی حاتەم لێم حاسڵ مەبی |
کەیخوسرەو نەبیش چون من سایە و سام | سادەی ساقییان، دەور بادە و جام |
نەوڕەس غوڵامان، چابوک سواران | نیمچە کەنیزان، ناسک نازداران |
سپای سەهمگین، ڕەزمی و سەلەحشۆڕ | تەپڵ جەنگ کوبان، داوا و شەڕ و شۆڕ |
تەحسیل کەردە بیم هەر یەک نە جایێ | هەر یەکێ لایەق سەر کار شایێ |
جە سوب تا ئێوار دەست نە کار بی | جە بەخشای درهەم دانە دینار بی |
دانشم مافەوق دانشوەران بی | تەبعم باڵا تەبع سوخەنوەران بی |
لاڵ بام پەی نامش یەک لەیلێ نامێ | خاڵ دانەی فەرهەنگ و زڵف دەستە دامێ |
بینا کەرد غارەت سەرمایەی هۆشم | لونگ مەجنوونی شانا وە دۆشم |
ڕەقەم بەست بە نام نەرگسان مەست | دەروازەی نیشات کامەرانیم بەست |
بابۆم ناوەردش پەی من بە ڕەزا | بابۆی ئەویش شی بە قین و قەزا |
بابۆی من مەلووح، بابۆی ئەو مەهدی | هەردوو عامیری جە ڕای بەدعەهدی |
بێ لوتف بین پەی من خوڵاسەی کەلام | ئیستە قەوڵش دان وە ئیبن سەلام |
تەرک شاهیم کەرد، لۆنگم وەست نە کۆڵ | چۆڵم کەرد وە زێد، زێدم کەرد وە چۆڵ |
ئیسە هام وەی چۆڵ، بێدی هەردەوە | تەکیەم دان وەی سەنگ سیای سەردەوە |
یە بار لەبان خوشک و قاخمەن | یە ئاهـ ڕەنگ بەست سیا زاخمەن |
یە دوود دەروون تەوەن تاومەن | یە بەرگ و بۆشاک، خورد و خاومەن |
یە زیادی شەعر تەن جەی غەرقمەن | یە لانەی مەلان فەوق فەرقمەن |
یە جە بوڵەندی و لۆنگ، دەست وە عەسامەن | یە شێوەی ئادەم جە تەواسامەن |
یە موڵک و مەکان ماوای دەیرمەن | یە هامڕاز ڕاز وەحش و تەیرمەن |
یە بار خاتر جە خەم کەیلمەن | یە وێڵ وڵات پەرێ لەیلمەن |
نە جای خوراکات ئەغزییەی لەزیز | خۆراکم گیا و ئاوی شۆرەڕیز |
غەیر جە تەیر و توور، وەحش وەحشی | بەشەر نەپەرسان جە حاڵم ئەحواڵ |
ئارۆ تۆ نە شۆن سپی تەتاران | ڕات غەڵەت کەردەن چون ڕاو یاران |
مەعلوومەن جە خۆف خودا مەتەرسی | لوتفت شامڵەن ئەحواڵ مەپەرسی |
نام تۆ چێشەن بفەرما بەیان | دیارەن نەسەب نەتیجەی عەیان |
وات منم نۆفەڵ ئیبن مەساحیق | وەیسی ڕەئیسم پەی ەنی ماریق |
واتش بزانام حالی نژادی | نەوەی ئەمیران، هەم جە پاکزادی |
هەر سەلامەت بی، دەور بە کامت بۆ | جە شەرق تا بە غەرب، بەرزیی نامت بۆ |
نۆفەڵ وات ئەی قەیس بەرگ بەدەن چاک | سەوگەندم بە زات فەرد تەنیای تاک |
جەی وەر کەس جە بەخت بەد ئیقباڵ تۆ | نەکەردەن خەبەر من جە حاڵ تۆ |
تا من بە تەوفیق بینای لایەنام | پەرێت باوەردام لەیل جەمین جام |
حەرفێ پێت واچۆم، ئەر هەنی ڕازی | کۆتا کەر تەقریر ماجەرای مازی |
پەرێ تۆ عەیبەن ئی هەردە چۆڵە | ئی عەسا و کەشکۆڵ، کەڵپۆس نە کۆڵە |
هۆرێزە چەنیم بەرۆت وە دامان | قەسەم وە بارگای بەرزی ئیمامان |
هەر گاهـ دەوای زام نەسرەفتت لەیلەن | شاهی و موڵک و ماڵ نەڕات توفەیلەن |
مەجنوون وات نۆفەڵ پادشای عەرەب | تاسەر بۆت شاهی، بە شادی و تەرەب |
دڵداریم داشان فرە کەس پیسەو تۆ | گردوو نە گونبەد جاگیر نمەبۆ |
فرەکەس نە ڕای من ڕێحانی کاشتەن | حەرفشان پەرێم سوودێ نەداشتەن |
ستارەم داخڵ بورج مرێخەن | ڕەسم ئەعزەم و ئاخ و درێخەن |
دەلوەن تاڵعم ئاوێزان بییەن | فریشتەم جە من گورێزان بییەن |
بەختم گرفتار دێوی ڕەجیمەن | مەحبووس نە تەڵسم بەستەی قەدیمەن |
سەوای زات پاک، کار كن فيكون | هیچ کەس نەکەردەن دەوای دەرد من |
نۆفەڵ وات مەجنوون بەهانە وەسەن | سەوگەندم بەو کەس بێکەسان کەسەن |
جە گەنج قاروون گەنجم فزوونەن | فەوج قۆشەنم مەوج جەیحوونەن |
تەمام نەڕات تۆ توفەیلم کەردەن | یا مەبۆ مەردەن یا لەیل ئاوەردەن |
نیگاهـ کەر وە کار کەردەی ئەمیران | ڕەحمسان چۆنەن چەنی فەقیران |
ئەووەڵ بە مۆبەت بە میهرەبانی | وە ڕەسم قانوون پەی جانفشانی |
دووهەم وە قوماش نادرەی شاران | لایەق وە سەر کار سەلیقەداران |
سووەم وە پێشکەش سەگڵاوی سەعدان | واچانی مەنجووڵ جڵفای کەمیدان |
بەحری کەحێڵان، جەهینی ئەڕنەب | قەباڵەداران نەتیجەی عەرەب |
پانسەد چەنی زێن ئیرسال بۆ پەرێش | هەر ئەسپێ چەنی جڵەودار وێش |
ناقەی لاڵ پەشم جەرەس نە گەردەن | هەزار مەکیانۆم پەرێ بار کەردەن |
چوارەم وە یاقووت ئەڵماس ئابدار | مرواری بە سەنگ، گەوهەر بە خەروار |
قەومانش بەو تەور غەنی بان جە زەڕ | هیچکام نەکەران داوی حەرف شەڕ |
ئەر بە گەنج و ماڵ نەبۆ ڕازیشان | مەبۆ سەر بەروون پەی سەرفرازیشان |
ئەر حەق لەیل وە تۆ بوینۆ لایەق | ئینشاڵڵا سپام لێش مەبۆ فایەق |
مەکەرۆش وە پەند واتەی مانگ و ساڵ | ماوەرۆم پەرێت لەیل سۆسەن خاڵ |
غەرەز، شای نۆفەڵ بە میهرەبانی | وە هەزار ئەفسوون شیرین زوبانی |
ڕازی کەرد مەجنوون بار میحنەتکێش | پۆشاک لۆنگ وە پشت بەرد چەنی وێش |
یاونا بە قەسر ئەیوان شاهی | فەرما قەیس وە عەزم حەمام بۆ ڕاهی |
نەدیمانی وێم ڕەفێق بان چەنیش | نەک خەیاڵ بەرۆش وە ڕاگەی هەنیش |
هەروەخت بەر ئاما نە گەرمایەی ساف | بپۆشان وە بەر زەڕتار و زەڕباف |
باوەران نە جەمع جەرگەی مەینۆشان | تا بەر شۆش نە سەر مایەی خامۆشان |
ئەلقسە، یاران مەجنوون بەردشان | داخڵ وە حەمام شاهی کەردشان |
بەدەن جە حەدەس کەردشان زاهێر | شێوەی ئادەمی وەنەش بی زاهێر |
شا یەکدەست خەلعەت خاسەی شاهانە | کیاست پەی مەجنوون نە جبەخانە |
پۆشا وە ئەندام لیباس شاهی | وە عەزم حزوور نۆفەڵ بی ڕاهی |
سەلام دا وە ڕەسم، قاعیدەی قەدیم | یاران مەجلس کەردشان تەعزیم |
نۆفەڵ وە قانوون بزورگان پێش | جاش دا نە جانب دەست ڕاست وێش |
نەڕای قەیس مەجلس بەزم مەی سازان | موتریبان سازان ڕەسمی نەوازان |
سەدای سەمتوران، چەنگ خۆش ئاهەنگ | ڕەقس ڕەققاسان، شەیدای شۆخ شەنگ |
کزەی مووکەشان ناڵەی نەوای نەی | سۆز مەقامات عارەبان تەی |
خۆشوانان سەرمەست بادەی عینابی | مەوانان مەقام ڕاح ڕەیاحی |
سەروەران مەسروور دڵ خاڵی جە خەم | ویاران بە عەیش تا بە سوبحدەم |
سەحەر فەڕاشان دارای جەهانگیر | هۆرپێچا تەناف خەیمەی سیاقیر |
سەدای تەپڵ کۆس شای خاوەر خێزا | سپای ستاران تەرسا و گورێزا |
جە مەکان وێش نەقڵوو مەکان کەرد | ئیرادەی سەفەر لای لامەکان کەرد |
سان سپای داج بینای فەرار کەرد | خەفیف بی جە سەف خەندەی شەفەق زەرد |
ساکنان بەحر، خاکییان خاک | ئافەریدەگان سونع تەنیای تاک |
بێدار بین جە خاو ئەحیای حەفت ئیقلیم | مەشغووڵ بین وە فیکر پادشای عەلیم |
مەجنوون بێدار بی جە خاو شیرین | شوکرش کەرد بە زات رَبٌّ الَعالمين |
شوکرانەم بە تۆن کان کۆی کەرەم | نوور بەخش حۆران گوڵباغچەی ئیرەم |
کێت کەردەن وە شا کێت کەرد وە دەروێش | هەرکەس سازیان چەنی بەخت وێش |
غەیر جە من فێشتەر حاڵم پەشێوەن | ڕۆحم گرفتار تەڵسم دێوەن |
گاهـ چای بابڵ، گاهـ شەهر دەرد | گاهـ زەلیل زام، گاهـ هەناسەی سەرد |
جار جار جەفای دەرد، تاو تاو زوخ زام | دەم دەم بار غەم بپێچۆ نە پام |
دەسگای دەرد و گاز مەینەت مەدۆم لوول | مەکێشۆم نە حەلق هەتیتەی مەفتوول |
سەوای زات پاک بەسیر و بینا | نیگارەندەی نەقش نەو تاق مینا |
ئاگا بن جە گرد دەرد حاڵ من | ویەردەی ئەوقات ماهـ و ساڵ من |
هیچ ئەحیای تۆمار دەردم نەوانان | مەخفیم چون مەزموون مەلفووفەی خانان |
هەر شوکرانەمەن زات لایەزال | الحمد للله علي كل حال |
ئەلقسە، نۆفەڵ واناش دەبیرێ | دانای هونەرمەند، نوکتەپەزیرێ |
واتش ئەی دەبیر نامەی ئینشاکەر | ئیبتدا بە نام موشکڵ گوشادگەر |
ڕەقەم کەرد بەنام فەساحەت فەرجام | بە نام مەهدی عامیری ئەنجام |
وە موهر نۆفەڵ ئیبن مەساحیق | ئووەیسی ئەمیر پەی بەنی ماریق |
نامەی خۆش مەزموون بە جەواهیر کەیل | بکیانە وە لای عارەبان لەیل |
بنویس ئەی عیزام نەتیجەی عیزام | ئەسڵ مەنسەب خاس نیکزادەی نیکنام |
تا دنیا دنیاس دەور بە کامت بۆ | دوشمنان مەجرووح زەدەی زامت بۆ |
تا دنیا دنیان هەر تۆ بمانی | وە عەیش و نشات وە کامەرانی |
گوڵزار عومرت چون ڕشتەی ڕەزان | دوور بۆ جە ئافەت حادیسەی خەزان |
دمای شەرح شەوق ئارەزووی دیدار | جۆیای هەواڵم وە گیان خەریدار |
موکشووف مەعلووم زاکیرەی عالی بۆ | موزموون نامەم وەنەت حاڵی بۆ |
مەکشووف زەمیر حاڵ مەزهەر بۆ | مەشهوود مونیر قەلب ئەنوەر بۆ |
تەزکار خاتر عاتر عالی بۆ | مەزموون نامەم سەرکار حاڵی بۆ |
نە پەردەی حیجاب کناچێت بەندەن | ماچان ضوء جە شەوق ئافتاب سەندەن |
حۆری تەلعەتەن، عولیا جەنابەن | قەمەر ئیجتیناب، خورشید نەقابەن |
باڵاش سیم ساف، سێوی ساوانەن | نەوتۆڵ نەوخێز یانەی باوانەن |
شێوەش کەردەن باج هومەیلای پەری | بێ شەوقەن جە لاش لیقای موشتەری |
گیسووش سونعێوەن کە نەزان چێشەن | حوکم عەسای دەست مووسەوی پێشەن |
ماچان مەگێڵۆ ساتێ بە سەد لەون | بەتاڵ کەردەن سیحر باتیڵەی فیرعەون |
پێشانیش وە جام جەمشید مەوانان | جەهان نمای دەست نامی کەیانان |
ئەبرۆ و موژانش سیای قەترەتەن | کەشیدەی پەڕگار ئوستای قودرەتەن |
دیدەش دیدەی چەرخ ماڵ جە موغارەن | بێ سورمە سێونگ، بێ مەی خومارەن |
زڵفش لوول وەردەن چون لوول لەولاو | کڵفەن چون کڵاف خەیاتەی خام تاو |
بەلقیس مەقامەن، فریشتە خامەن | دووهەفتە کامڵ بەدر تەمامەن |
خاڵش زمڕڕود دانەی تێ نشان | ئەفعا کۆر مەبۆ جە دیدەنشان |
ئاسیبش وە قەیس ناموراد یاوان | چون ڕێزەی ئەڵماس جەرگش شکاوان |
دەست جە تەخت بەخت ئەیالەت کێشان | ها جە تەریقەی ڕاگەی دەروێشان |
تەنیا و بێ ڕەفیق مات سەرگەردان | ئینە چەند ساڵەن وێڵەن نە هەردان |
من یەک ڕۆ بە عەزم سەید شکاران | ڕام کەفت نە کۆی نەجد نە پەی تەتاران |
قەیسم دی چ قەیس دێوانەی بەدڕەنگ | مووی سەر باڵاپۆش، فەرش باڵای سەنگ |
ڕەحمم ئەسەر کەرد، دێوییان چەنێش | پەنەم ئێزهار کەرد دەرد حاڵ وێش |
ڕاستی دوودنەفەرق کەللەم جۆش ئاوەرد | نە جەفای مەجنوون ڕوخ نە هیجران زەرد |
وە سەد دەلالەت سەد دڵنەوازی | وە هەزاران ئەفسوون کەردەنم رازی |
لێم قەبووڵ نەکەرد عوزر و بەهانە | چەنی وێم ئاوەرد بە دەوڵەتخانە |
هەرگاهـ لوتف شاهـ چەنیمان یار بۆ | حەرف خەیر خاس هەر ئاشکار بۆ |
حەیفەن شەهزادە عالی نژاد بۆ | ساحێب ئەرکان بێخ و بونیاد بۆ |
پەری خاڵ لەیل وێڵ بۆ نە کاوان | قەیس نە کاوان بۆ لەیل نەباوان |
ئیستعدام ئێدەن وە ئیشفاق شا | وە عەین ئەڵتاف کەرۆ تەماشا |
قەیس کەرۆ وە عەبد موخلیس دەرگا | وێنەی فەرزەندان پێش کەرۆ نیگا |
قوفڵ بەستەی بەند بەختش باز کەرۆ | سەرش جە مەینەت سەرئەفراز کەرۆ |
شەرتبەستەی دۆستیمان جە باڵای ئێدەن | جای ئومێدەنی وە تۆم ئومێدەن |
جەوابم وە عوزر موعەتتەڵ نە بۆ | شەفەق وە دەیجوور موبەددەڵ نە بۆ |
ئەر نەبۆت سەلاح خولاسەی کەلام | عەزمم وە ڕەزمەن، باقی وەسەلام |
نامەش دا وە پەیک سیرین خەرامێ | گەردەن کەشان تەور، نەسیمی فامێ |
وات بە زبانی هەم واچە پێشان | نەبان وە باعیس بەدبەختیی وێشان |
حەرف خەیر واچان هەرتا مەتاوان | بەڵکە لەیل و قەیس بە هەم بیاوان |
وەر نە وە مەعبوود بێ زەوج و فەرزەند | بێ خورد و بێ خاب بێ مسل و پەیوەند |
هەرتا نە جای وێم کەردەنم ئاخێز | سەر مەبۆ وە نرخ ڕێزی گەڵاڕێز |
قاسید سەرئەگراز پەیغام شاهـ بی | سوجدەی زەمین بەرد ڕەوانەی ڕاهـ بی |
مەدارا نەکەرد، یەڵغار دا وە جەخت | مەنزڵان تەی کەرد بە وەقت و بێ وەقت |
یاوان بەو مەکان بادییەی بێدی | دیش سەحرا پۆشان سورخی و سفیدی |
چەتر و چادران، خەیمە و خەرگاهان | کێشان وە قانوون قاعیدەی شاهان |
خەیمەی عەزیمێ دوورەن جە یانان | تێدا بییەن جەمع نامی جەوانان |
بەعزێ نیشتەجان، بەعزێ سەف کێشان | عالی نەژادێ ها نە دڵێشان |
قاسید نە زاناو و بێ سەلام سەف | نامەش بەراوەرد نیاش نە ڕووی کەف |
مەهدی جەو قاسید نامێش ستانا | مەنشی تەڵەب کەرد سەرانسەر وانا |
مەفهووم بێ تەستیر مەزموون نامە | مەجلیس بی وە عەشر يوم القيامه |
واتشان نۆفەڵ فکری خام کەردەن | بەهانە پەی وێش سەرئەنجام کەردەن |
قەومیشان چێشەن نۆفەڵ چەنی قەیس | قەیس عامیری و نۆفەڵ بەنی وەیس |
ئەڵبەت بە نیرووی سپای وێش نازان | تەمای لەیل کەردەن ئی حیلەسازان |
تەڵەب کەرد دەبیر پەری جەوابش | هەر ئێد نەزانوم پەری سەوابش |