چل حیکایەت/حیکایەتا هەڤدێ

by مەلا مەحموودی بایەزیدی

نەقل دکەن کو ژ گوندێد حەریرێ گوندەکێ مەزنێ ئەکرادان هەیە، ناڤی «خانکێ»، ل وی گوندی، مالێ ری سپیێ وی گوندی، مرۆڤەکێ «عەلی ناسران» هەبوویە، خوەیی مال و دەولەت، و کوڕ و بووک و کچ د مالێدا ژی زاڤ بووینە، رۆژەکێ مرۆڤەکێ بیانی، بێ ناڤ و نیشان تێتن و ل مالا عەلی ناسران دبیتە مێوان و چەند رۆژەکان دمینە، بێ جهـ و وار بوویە، ناڤی ژی حەیدەر بوویە، ئێدی ئەو حەیدەر دبینە کو مالەکا تێر و تژی و خوەیی نان و ئاڤ، نان و زک خزمەتا وان دکەتن و ل مالا عەلی ناسران ساکن دبیتن، میقدارێ شەش مەهان دمینە، مەگەر بووکەکا عەلی ناسران بەد ئەسل و بێ سوی هەبوویە، ناڤی وەردێ، ئەو بووک و حەیدەر بخەف هەڤدوو دەحەبینن و بدزی دگەل یەک و دوو ددەن و دستینن، لاکین کەس پێ واقف نابی. رۆژەکێ حەیدەر دبێژە وەردێ، کو وەرە ئەز تە بڕەڤینم و ببەم و بچین، ئیجارێ وەردێ دبێژە حەیدەری، ڕەڤاندن نابی، عەلی ناسران ژ مالێ هندە مێر هەین ب پێ مە دکەڤن، ل کو بە مە دگرن و دکوژن، یا قەنج ئەوە کو ئەم شولەکێ بکەن، کفش نەبی، و ئەڤ مال و حالە ژ بۆی مە ب مینتن، و ئەم یەک و دوو مار بکەن، تو هەڕە قەدەرەکێ «مەرگە مووشێ» ژ بۆی من بینە، ئەز دێ تێکەل زادی بکەم و بدەمە ڤان، دا پێ هیلاک ببن، ئێدی مال و حال دمینە ژ بوێ من و تە ئەز ژی تە مار دکەم، ژ ڤێ چێتر نابی، ئیجارێ حەیدەر ب بەهانەیەکێ دچیتە باژێرێ ئورمیێ و قەدەرەکێ زاڤ مەرگە مووشێ تینتن و ددەتە بووکێ، ئیجارێ بووک ژی تێتن، ئەوێ ژەهرێ حەموو بجارەکێ دکەتە نێڤا زادێ ئێڤاری، ددەتە خەلقێ مالێ، پاشی چەند سەعاتەکان، ئێدی ژەهر کار دکە، ژ مالێ مێرو ژن، حەڤدە نەفەر هەبوونە، پێکڤە نەخوەش دبن، چار ژی حسێب کە د هندەک وەقتی دا هیلاک دبن، ئێدی مایی ژی قەوی بەد حالن و جیران و خەلقێ گوندی تێنە سەروان، کو ئەڤ چ بەحسە، ب پێی پرس و پرسیاران دکەڤن، حەیدەر ژ پرسیارا وان دترسە، هەمان وەقتێ فەجرێ ژ گوندی بدەر دکەڤە و دڕەڤە، دچیتە شولا خوە، لاکین وەردێ دمینە و خەلقێ گوندی پرسیار دکەن کو ئەڤ زادەکێ چێکرییە، ئیجارێ دبێژنە وەردێ کو تو ژ بۆی چ نەخوەش نەبووی، مەگەر تەژ ڤی زادی نەخوارییە و حەیدەر کانێ؟ خولاسە خەلق دکەڤنە شبهەیێ، ئێرە و ئەوێدا، حەیدەر ژی توننە، ئیجارێ جەبرێ ل وەردێ دکەن، کو ئەلبەتە تو دێ ژ ڤی زادی بخوەی، وەردێ زادی ناخوەتن، ئیجارێ وەردێ دگرن و گرێ ددەن، کو ئەم دێ تە بکوژین و یانێ تۆ دێ ڕاستی ب بێژی، ناچاری ئیجارێ وەردێ وەکو بووی دبێژە، چەندەک سوار دبن و ب پێ حەیدەر دکەڤن و گەلەک لێ دگەڕن، حەیدەری نابینن، حەیدەر بێ نام و نیشان چوو و خلاس بوو، ئیجارێ وەردێ ژی، وارسان، ژ کەزیان ب داردا کرن و کوشتن و عەلی ناسران ژی دگەل پانزدە نەفەران کوڕ و بووک و کچ تەلەف بوو، ئێدی مایی شەش نەفەرێ بچووک و زارۆک موعالەجە کرن، ساغ بوون، لاکین ژ حەیدەری ئەسلەن نام و سالوغ و نیشان پەیدا نەبوو، چوویە شولا خوە، پاشی ڤێ شولێ، ل ئەترافێد حەریرێ ئێدی کەسێ بیانی و نامەعلووم نێزوکی مالێد خوە ناکەن، ژ خیانەتێ دترسن.