یا فەرد ئەعزەم، یا فەرد ئەعزەم!
Appearance
یا فەرد ئەعزەم، یا فەرد ئەعزەم! | یا حەییی قەییووم، یا فەرد ئەعزەم! |
یا شنەوەندەی ناڵەی سوبحدەم! | پەنای بەندییان بەندیخانەی غەم |
یا فەرازندەی چەرخ موعەللەق! | یا نیگارندەی نۆ تاق ئەزرەق! |
یا بانیی بونیان قوسوور و ئەیوان! | ڕێفعەت بەخش تەخت هەفت پایەی کەیوان! |
بێ زاد و نەمیر، بێ خواب و بێ خوەر! | نە عەرەز، نە جیسم، نە ڕۆح، نە جوهەر! |
بینای بێ دیده، شنەوای بێ گۆش! | جە ئەسرار غەیب واقیف و خامۆش! |
بێ هەمتا و بێ میسل، بێ شەریک، بێ باک! | جە عەیب موبەڕڕا، جە ئالایش پاک! |
نەقشبەند لەوح سەحیفەی هەستی! | نەشئەبەخش جام بادەی سەرمەستی! |
نیزام دەهندەی ئەرواح نە ئەجسام! | تەرکیب کونندەی ئەعزا نە ئەندام! |
بە ماهـ و خورشید خەلعەت بەخش نوور! | نومایندەی سوبح نە داج دەیجور! |
بەرپا کونندەی خەیمەی بێستوون | دەوران دەهندەی باد بێ سکوون! |
جەمین پڕ نوور ماهـ مونەووەر! | نە توڕڕەی گێسووی شەو نومایان کەر! |
تەئلیف دەهندەی چار عونسور بە هەم | زاهیر کونندەی وجوود نە عەدەم! |
فرۆزندە بەرق نە سینەی سەحاب | ئولفەت دەهندەی ئاتەش چەنی ئاب! |
شوعلە بەخش نار، پوڕتەو ئەفزای نوور | ڕۆزی دەهندەی مەل و مار و موور |
فەرمان دەهندەی موڵک و مەلەکووت | شەهەنشای ئیقلیم لاهووت و ناسووت |
نەققاش نوقووش هەیوولا و سووەر | ڕەزامەند جە خەیر، باخەبەر جە شەر! |
ڕەهانەندەی نووح نە تۆف تۆفان | خەلاس کونندەی یووسف نە زیندان |
ڕۆی ڕەوشەن بە شەو، شەو بە ڕۆ ئاوەر | گەدایان بە شاهـ، شاهـ بە گەدا کەر! |
جە شەڕ فیرعەون مووسا نەجات دەر | ئاتەش پەی خەلیل وە گوڵستان کەر |
موونس یوونس نە گێجاو غەم! | نە کۆی سەرەندیب ڕەهنومای ئادەم! |
هەمڕاز یووسف نە چاهـ کەنعان | ئەنیس یەعقووب نە بەیتولئەحزان! |
ڕەهبەر مووسا بە نار شەجەر! | بە دەم عیسا مەردە زیندەکەر! |
ناقە بەرئاوەر جە سەنگ خارا! | ئەسکەندەر جادەر نە تەخت دارا! |
کەرەم کەر بە لوتف بە مووسای عیمران! | ئیعجاز بەیزا و موعجیزەی سوعبان! |
ڕوبایندەی تاج نە فەرق شاهان | بەخشایندەی جاه وە ساحیب جاهان |
میفتاح ئەبواب خەزانەی غەیبی | میشکات زیای بەزم لاڕەیبی |
خالق الأرواح، فالق الاصباح | مصباح النجاح، مفتاح الفلاح! |
گیرندەی بەهەشت جە دەست شەدداد | بەرباد کونندەی قەوم عاد وە باد |
کەوکەبەی فیرعەون غەرق دەریا کەر! | وە پەشەی زەعیف نەمرود فەنا دەر! |
جا دەهندەی جەم جە موغاک خاک | بەرئارندەی مار نەدوش زەححاک |
نیگوون کونندەی چەتر فەریدوون | خوسرەو خەڵتان کەر نە گێجاو هوون |
جام جەم نە دەس جەمشید بەرئاوەر! | کەللەی کەیکاووس وە تووتیا کەر! |
بەرهەم زەنندەی سوپای سەلم و تورور | بەرباد دەهندەی ئەساسەی تەیموور |
مەششاتەی توغرای زوڵف دێز لەیل! | ڕەهنومای مەجنون نە هەردەی دوجەیل! |
پەی خوسرەو شیرین نە ئەرمەن ئاوەر! | پەی شیرین فەرهاد وە بێستون بەر! |
ڕەنگ ڕێز کاڵای گوڵناریی گوڵان | نەغمەی نەوای دەنگ ناڵەی بوڵبوڵان |
تەڕڕاز باڵای گوڵ نە چەمەنان | عەنبەربێز زوڵف مشکین کەمەنان |
سەفا دەهندەی سینەی دەروێشان | عیلاج کونەندەی دەرد دڵڕێشان |
میسکینان نەواز، غەریبان یاد کەر! | بەندییان جە بەند میحنەت ئازاد کەر |
قیبلەی عاشقان جە کەعبە و جە دەیر | گەردش دەهندەی چەرخ سەبوک سەیر |
مەبدەء ئیجاد کولل کائینات | سزاوار بە حەمد مەوسووف بە سیفات |
هەم جە مەساجید، هەم جە بتخانان | موئمین و کافر سەنات موانان |
پەرێ بێ کەسان تۆنی فریاد ڕەس | باڵا دەس تۆ نییەن دەس کەس |
یا ڕەب! بە حاجەت ذولجەلالی وێت | بە ذات و سیفات لایەزالی وێت |
بە موقەڕڕەبان بارەگای عیززەت | بە پەردەداران سەریر وەحدت |
بە عەرش و کورسی، بە لەوح و قەڵەم | بە مەلائیکان خاسەی موحتەرەم |
بە دەفتەر داران دیوان لاهووت | بە ذیکر تەوحید جەرگەی مەلەکووت |
بە سۆز ئادەم بە دیدەی نمین | ئەوڕۆ جە بەهەشت کەفت نە ڕووی زەمین |
بە خەلاسییی نووح جە تۆف تۆفان | بە شادیی خەلیل ڕۆی عید قوربان |
بە سیدق هاروون، بە قورب مووسا | بە پاکیی مریەم، بە تەقوای عیسا |
بە ڕاستیی هوود، بە دۆسیی ئیدریس | بە نەغمەی داوود، بە ناڵەی جرجیس |
بە ویرد یوونس، بە سەبر ئەییووب | بە حوسن یووسف، بە زاریی یەعقووب |
بە ئاوازەی ذیکر ئەڕڕەی زەکەریا | ئەوڕۆ کە نە جەوف شەجەر شەق کریا |
بە ئیخلاس پاک سەیید موختار | بە زۆر بازووی حەیدەر کەڕڕاڕ |
بە ڕاستی و سیدق، سیددیق ئەکرەم | بە دین دۆستیی فارووق ئەعزەم |
بە نێکنامی و مەزڵوومیی عوسمان | بە شەهیدیی ئەو شاهیدەن قورئان |
بە حەلق تەشنەی حوسەین مەزڵووم | بە ئەرواح پاک ئەئیممەی مەعسووم |
بە سوحف و زەبور، تەورات و ئینجیل | بە ئایەی قورئان، ئاوەردەی جوبریل |
بە ئەسحاب کەهف، خواب ئالودەی غار | ئەمین بین جە شەڕ شەرارەی کوففار |
بە «قطب الاختيار» بە غەوس ئەعزەم | بە «رجال الغيب» ئەوتاد عالەم |
بە «بَيْتِ الْمَعْمُورِ»، بە «مَسْجِد أَقْصَى» | بە یەسریب زەمین، بە ئەرز بەتحا |
بە شێخ بەسری، بە شێخ بایەزید | بە سوڵتان جونەید، شێخ ئەبووسەعید |
بە چەهار دەروێش موڵک هیندستان | بە هەفت ئەوداڵان خاسەی کوردستان |
بە ئەسحاب بەدر کولل شەهیدان | بە گشت مریدان سەعادەت نیشان |
بە شەو بێداران عیبادت خانە | بە حەق ئاشنا، جە خەڵق بێگانە |
بە خاک نشینان بادیەی پەستی | بە جورعە نۆشان بەزم سەرمەستی |
بە سیاهـ پۆشان سەرحەڵقەی ماتەم | هووناو ئەسرین مڕێزان نە چەم |
بە قەدەح نۆشان جورعەی سەبووحی | بە تۆبەکاران تۆبەی نەسووحی |
بە یاهوو یاهووی ئەودڵان بەڕ | بە ناڵەی پیران وادەی سوب سەحەر |
بە سۆز سینەی سەفتە دەروونان | بە ئاب دیدەی دڵ پڕ جە هوونان |
بە قەلەندەران مەست مەیخانە | مکێشان نە دڵ نەعرەی مەستانە |
بە عیشق ڕەندان سەرمەست و مەدهۆش | بە جام بادەی پیر مەی فرۆش |
بە سۆز سینەی سفتەی دەروێشان | بە ئاب دیدەی دڵ پڕ جە ڕێشان |
بە دوردی کەشان بەزم ئیرادەت | بە گۆشەگیران کونج قەناعەت |
بە بانگ حەججاج، بە ئاب زمزەم | بە لەحن ئینجیل بە تەوف حەرەم |
بە تەئسیر سەوت قاری قورئانان | بە سەدای ناقووس نەوای ڕەهبانان |
بە سەحەرخێزیی ساکنان دەیر | بە دوعای پیران عاقیبەت وەخەیر |
بە سەفای سینەی سۆفیان ساف | بە ذیکر شێخان «جامع الأوصاف» |
بە سەرگەشتەگان وادیی حەیرانی | مکەران نە ڕای حەق جانفشانی |
بە سەرگەردانیی کەڵپۆس وە پێڵان | نە بادیەی عیشق وێڵ وێڵ مەگێڵان |
بە عیش سینەی ساف دەروێشان | بە سۆز دەروون یاهوو مکێشان |
بە کۆنەپۆشان کونج خەرابات | جە نیمەشەوان موانان حاجات |
بە ڕەقس و سەماع وەجد ئەهل حاڵ | موینان وە چەم جەمین ویساڵ |
بە حیکمەت وانان سیڕ ئیلاهی | جە ئەسرار غەیب مدان گەواهی |
بە تۆبەکاران جە گشت ویەردە | بە بێوەفاییی دنیا بێ پەردە |
بە عەدڵ شاهان ڕەعییەت پەروەر | کەس جە پەناشان نەدیەنش زەرەر |
بە سەیل ئەسرین ئەبر نەوبەهار | بە شوعلەی دەروون بەرق شەرەروار |
بە سەر ئاوێزیی بەڕەزای بەرزان | بە لەرەی ئەندام تووڵ قەڵوەزان |
بە گۆنای ڕەنگین گوڵان وەهار | بە ناڵەی حەزین بوڵبوڵان زار |
بە داغ دەروون سوپای گوڵاڵان | بەیداشان ماوان وێنەی ئەوداڵان |
بە وەفای لەیلی، بەعیشق مەجنوون | بە ناڵەی کۆکەن نە پای بێستوون |
بە جیلوەی بتان شۆخ مەهـ جەمین | منمانان جەماڵ جیهان ئافەرین |
بە غەمزەی جادووی سورمەسای جانان | لیقای سوبحانی بە خەڵق منمانان |
بە ذیکر مورغان بە یاهوو یاهوو | موانان «يا مَنْ لَيْسَ إِلّا هُو» |
یا شا! جە دەرگات ئێدەمەن ڕەجا | ببەخشی گونای بەندەی ڕووسیا |
من کە سەرحەڵقەی گوناکارانم | سەرتۆق جەرگەی شەرمەسارانم |
سەر تا پا غەریق لوججەی عیسیانم | سفتەی نائیرەی نار حیرمانم |
شەرت ئەمر تۆم وە جا ناوەردەن | جە تەقسیراتم تەقسیر نەکەردەن |
هەر چێوەم کەردەن جە نافەرمانی | نادانیم بیەن، تۆ وێت مزانی |
ئەر مسۆچنیم، ئەر بەخشیم گوناهـ | ڕەزام ڕەزای تۆن «أَلْحُكْمُ لِلَّه» |
یەک ئەمجار بە لوتف ببەخشەم گوناهـ | «استغفرالله، استغفرالله» |
جورمم بێ حەدەن، گونام بێ شومار | «رَبِّ نَجِّنِي مِنْ عَذَابِ النَّار» |
نەکەری مەحرووم بەندەی ڕووسیاهـ | «وَلَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللّه» |
بار عیسیانم کۆ کۆ بیەن جەم | «يا غَافِرِ الذَّنْب! فَاغْفِرْ لِي وَارْحَمْ» |
نیازم ئێدەن یا حەی، یا قەییوم | خالید جە دەرگات نەکەری مەحرووم |
This work was published before January 1, 1929, and is in the public domain worldwide because the author died at least 100 years ago. |