გიშარტებული
I
სადიდებულო ჯიშთი გვალაში,
ორბეფს, არწივეფს
ველაფართქაფუ,
ბერთო-ბერთო ჸინ თირ დო
ჭვიმაში
ბჟასუ ამიორს
ვათონდღულაფუ.
გოსისინაფე უდაბურება,
აჭიჭოლიში ხუმა უნჭაფუ,
ტყვაცი დო გურგინს, თექ
მეუფება,
ჸინ დო ბორიას, შხვას ვაჸუაფუ.
ძეშარეფს? თე ჸინს, თი ჟამს
გინულირს,
ოხვალახე მუქ გითაფოქვაფუ?
შიწირ? - მიქ შეწირ ქირსეთ
გიმულირს?
სახელი ბეთლემ ნაღდო
გოლაფუ?
წმინდა სადგუმურო... ჸინიში
ჯიხა
მოხილ ცალო მუს
გიმუთოლაფუ?
კირდ პის არწივიშ მიკნაჯიჯიხა
ბუდე ცალ, კარ მის
მიშუკვათაფუ?
ჯიხაშ ქვინჯიშა ჯაჭვი რკინაში
გიმერხიალუ, გიმელანჭაფუ,
თი ჯაჭვით ვარ-და, თექ
ეშულაში
ცადას, ეყოფა დღას ვაჭარაფუ.
II
ეთი შვანს არძო თექ დოშაყარე,
მის ქიანაშა ოჯიშ ქურთაფუ,
დო ჯიშთი გვალაშ გურ
გუმახარე
თექი მინეფიშ ცქვაფა იჭყაფუ.
თექი განენა, გაშორებუნა
რინაშ ჩილათეფს, ნამს
მიკუნჭაფუ?
უკულ გინულას ქოღირსებუნა,
იშო იალუს გეგნუჸუნაფუ.
ათე ქიანა გიშულებუნა
დო ოხვალახე დიკილუაფუ...
(შურო მუთუნსი ვეჩიებუნა
ახალეფქ მუშენ ვედემოწაფუ?)
ჰე, თინეფიშით? _ მარდიშ
ეფუნა
მოგვალეეფი წკუმა იცქვაფუ.
ეთი ადგილი ამდღაც ერი-თემს,
ოარემარეს ირწყუმუაფუ,
თექ მითოლაფილ ნადირს
ნაჸოთემს
ხე მითინიშე ვენკოქანცაფუ.
ართ თიშ ღირსისუ მიღენს
კორინით,
უღირსიე და, მუს მიკანჭაფუ,
ქუგაბედუდა? _ ჟინი
ჭყორინით
ტყვაც დო გურგინი
გიაბენჭაფუ.
III
გუმოღურელი თი ოხვალახე...
გიშარტებული მი-რდ,
გეკოლაფუ:
თი ქიანაშენ თენა გოლახე,
დეთხი, ოფარე გართინუაფუ.
გაიშარტებუ ცოდაშ ოხირზეს,
ირო გილახა აქიმნუაფუ.,
ვეიართინე მართალ მონირზეს,
თიც ორთ, მუთ ეშმას
ამუდუაფუ?
ცოდა მოთხოზუ ამდღა დო
ამსერ,
მუჭოთ ქვირთუ დო თი
გიმანთხაფუ,
აქ მართალიშა მართალს
ქიმშასერ,
ცოდამიში ხეთ ცოდა ქორთაფუ.
აქ აფუჭენა, აქ პატ წაულას,
ჯიმა, ჯიმაში ზისხირს
გირთქაფუ,
მონძეში, მონძეშ ნასასტაულას
ჸოროფა გუნგარ, გუჯოგუაფუ.
დო... გაიშარტებ... ფუ,
წუთორენჯი:
სქანწკმა, ირნერ ნიჭ
გიცხირუაფუ,
სქანწკმა სისქვამეც, ზნეც
გუმმარენჯი,
ეშმაკიშ მახეთ აკუჩხუაფუ
IV
დო ოჸინეთიშ ოხვალახეშა
დუდმუში ხვალე გემთუჸონაფუ,
დო, ეთიმ დღაშე ცოდაშ მახეშა
ფირქეფ ვემუჩამ, მუ
გუჸონაფუ?
ფირქი სოფლური, კორინ,
წადილი
გეშუღალ გურშე, გუთხინუაფუ,
შურ გოხვარჩალერ დო
გობონილი,
ანთარ საგარჩოს იჩხონუაფუ.
თიშ ხვამა-ხვეწას დართუდ
წისქვილი,
ხორცი შურიშენ უნდღულუაფუ
დო მუჭოთ ლაგვან
დინოწიკვილი,
თოლიშ ჩხეთ ეშურჩხ,
ეშურტუაფუ.
მულაღაღადი ირ სერ დღაშური,
კირდეს თირჸინო იშ
ქიმკორჩაფუ.
ხვამაშ ჩილამურ ულუჭყვადური
თეზმა, ორგუ ღალს
ვეშერგუაფუ.
გაიშურტებუ წუთორენჯიშე,
თაქ შური თიში ივარდუაფუ,
ირნერ ხორციელ კორნებეფიშე
ხორცი ღურელო ასვანჯუაფუ.
V
ათაშ წმინდენდუ, ვარდუ
ხანიერ,
შურ-მაღალუა შიატყუაფუ,
მუჭო გუმუჩქუ, შური ჟინიერ
ეს შხვა ქიანას ახირზუაფუ.
სუსტ, გოჭყორინელ სახე
ვერზენს კილს,
სიწმინდეშ მარდით
ასქვამუაფუ,
მაღალი ჸვაში კვალერეფიშ
კილს
შარავანდედი ქუგოჸუნაფუ.
თოლეფი მითე მითაჩიებუ,
თეში აწყნარუ, ატკვილუაფუ
ნამდა, ითამდე თექ ჩასახებუ
ზნეჯგირეფი დო გაქუნუაფუ.
თოლეფსუ ითამ ნელი ხიოლით
იალუ-კარი ანარტუაფუ,
დო შურ წკმა ართო ართ თიშ
მიოლით
მიიჩქიჩქარუ, მიჩქარუაფუ.
ხვამათ, პიჩუათ ხორც
გოლიებულ,
წამებულ წმინდანს აგურუაფუ,
ტანჯებეფი დო ტანჯით
სუმრებულ
გომორძგუათი იდემუაფუ.
VI
წამება თიში ანთარქ ქიმისერ,
ხვეწება, ხვეწათ
მურჩქილუაფუ,
დო თეშ ნიშანო გეგმუთოისერ,
მოღალადეშო იღალუაფუ:
რუმე სენაკის, ბერი მულარენ,
ბჟაჸურ გითაჯინს აჯინუაფუ,
დო თეურეშე, მუჟანს მუკარენ
ბჟა დო თუთას ჩხორ
მუთალუაფუ.
ბეთლემიშ ოთოლს, გვალაში
ცხვინდშე
გობარჩხალელ ბჟა
გელებჟუაფუ.
ჩხორიას, სენაკ თი გითაჯინშე
ირი ოჭმარეს აძირუაფუ.
დო ბერქი ხვამა `ხვამაში~-თ
გუგრძელ,
ჩხორიას გედვანს,
გიდვალუაფუ?
ათურჩ ჩხორია, წიგნს, უძვალ,
უძელ,
ართიშ ზოჯუათ აკებუაფუ.
ათაში გიმმეშ დღალეფ დო
წანეფ,
თენერ უცოდეთ არინუაფუ...
დო მუშ სიწმინდეს, მიში
მოწამეფ,
თე თოისერი ვამოწმუაფუ?
VII
ართშახ, ხვამათი ეშულადირი
კარ წკმა გინორე, გინაჯინაფუ,
გინმაკინე ფირქს ასქილადირი,
გვალაში კართე იმწვანუაფუ.
ბჟა გილართელე, ბჟა
გილედალურ,
დიოც გვალაშ თუდ დალს
ვალანჭაფუ,
გვალ-კოპეჭიას ალიშ
ბარბალურ,
მუკმუკ ჩხორიათ იალუაფუ.
ცაშლებფონეფი ნაკვაჩხირ
ჯგურა,
ფერ მინ აჸვინთელ, აჭითუაფუ,
დო თეთ შურ გორძღელ
მუნაფეფ-ურა
შორს რე, იშენით რაკვალ
გელაფუ.
თე მოძირაფას, გიშარტებული,
თეშნერ მოცირეს,
ქათოჭკორაფუ,
ბჟას თოლს მიკმატენს
გასორებული,
ბჟაში დიდება-ხატი ხომ ვაფუ?
უცფას ბორიაქ უთურქი გესხაპ,
გერშვინ, რობუეფს
გეშარკიაფუ,
დო ოჸინეთშე გიმეგვეერშაპ
მუნაფა უჩან, მუ ინწყუაფუ?
VIII
აკილ, აკიძალ, აკიგვარგვაზუ,
ცას გიმ ქიგმანჯირ, იფაჩ,
იფაფუ,
ითამ ტერ-წკუმა, მი ¯უნს
გუმაზუ,
ტყვაც დო გურგინით
ქიდიღვართქაფუ.
აკინძრუ ართო ცა დო ქიანაქ,
თეშ მანწარას მუქ
გაგურგინაფუ.
გურგინ დო ტყვაცუ, კირცხუ
დო ვალუ,
მუნაფეფს რია-არია აფუ,
ბორიაქ გეირდ, გეიშხუფგალუ,
ირფელ, მიკანჭუნ,
აწაჟგერთაფუ.
თენა ირფელი არიებული
ანთარიშ ჭყორინს, ა,
ქოგურაფუ,
ცოდეფით იჸი შეწუხებული,
ეშ, მაჟრა მულა ვაკიჸუაფუ.
თე დროს თი ბერი
მოსენაკურე...
ხატმარაშნაშის ქაწორტუაფუ
ქიანაშ რსხებაშ აწმახვეწურე...
მის უჩქ, წავლაშე თიქ
ვარსხებაფუ?
IX
ხუმა... კოჩიშ რე, ალასიმუნი?
გეკვირუ, ვაჯერს,
გეგნორჩქვანაფუ.
ითამ მიდგარენს, ჸუჯი
ქათხუნი,
ვეშურკიაფუ, ვეშუძახაფუ?
ქარაგვ კარეფს დო ქიიგმეჯინუ,
მუდგარენს ჯაჭვშა
მუზინდუაფუ?
ჩქიჩქუში ხვეწაშ ნერქ გეშეინუ:
ვაითომტუა უშუჸონაფუ?
ენარჩქინა მი თაქ მუქ მიჸონუ,
ვარა მუჭომ სერს მუგორუაფუ?
ირფელ მუშ ბუდეს შიშს
გეუჸონუ,
ანთარჭყორინშა მურიდუაფუ.
გიმეძახ: - მი რექ? კოჩი
თუ ინა,
ეშმაკიშე მუ გამუდუაფუ?
_ მოსქანცალესუ ქომუჩი ბინა,
მირსხი ღურუშე, გამარდუაფუ.
მუნერო ვარწყექ, ცა
გუთმოხორცქუნ,
დო ჟი დიხაშა რე
გითმანთხაფუ?
მუ შვანს კითხულე? _
ქეშემბრალენქუნ,
ბინა სქან მაჸი უმუვარაფუ.
X
_ ცაშა მართალი
ქოკოჩენქუდა,
სქან გითოტება მაცოდუაფუ,
ართ თის უკორნებ,
ქომუდენქუდა,
გუმოცადება გუმაჸუაფუ.
მით რექუნ, ეშელ, ჭარას მუს
მუჩალ,
ხე მეთხი ჯგირო, გაჯაჭვუაფუ,
ვეშაუშქურდა, ეთით რე ეშალ,
ეშალო რგოლეფ არგოლუაფუ.
დო მიქ, უკმელას გეშემაღალუ,
ჯაჭვიშ მეტ შხვა მუ
მუხვარუაფუ?
ქუდოხვად ბერი... მის მუ
აღალუ?
უკმელაშ გონქ მის მუ
გარჩიაფუ?
_ ქეკმაჸუნი და, ბინასი მერჩა,
ათე სენაკი იჩქიმუაფუ,
ართ თიში ჸუდე... თაყვანეფს
ვერჩა?
უმუხვეწარეფს ვა¯უდუაფუ.
აწუჯღონს ბერი, ჟირხოლოქ
მინილ...
უკმელას აქ მეტ გუმორსუაფუ,
ხვალე ართ ადგილს, დოფათ
გეციმილ
ნადაჩხირს ნორცხვა
ქიმთუხვუაფუ.
XI
მარაშნახატიქ სენაკშა
გამნაშქვ?
ვაწყინუ, სუმარს
ვაგოჭყორაფუ?
აბა, _ გურიშა ბერქ ხუმა
გალაშქვ:_
უწინდურ მუ ვარ, კოჩ იჸუაფუ.
სუმარქ გეურჩქინდ დაჩხირ
გეტუტელს,
შოლირი ბარგი ტანს
გარტუაფუ,
გოჩხირკუ დოფა, ვორწყექ
მეხუნელს,
ხე ქუმნუჭოფუ, ატიბუაფუ.
სუმარი თქუანდ: -მუნერს
მოჩხურენდ?
დო, მემჩქუნ, გობსქანჩ,
მაჩხურუაფუ...
ბერს ხუმაქ გუკვირდ, ცირა
მოხუმენდ?
თე ხუმას შიში დინულუაფუ.
ეგება ბედის სახეთ ციარაში
ჩილათა მუთუნ მუხოლუაფუ?
ო, ათე ფირქის, გოვალუაში
ზმა ხანს ბერიშ გურ
გურულუაფუ.
მარა ეგებ დო, ბედი აბედუქ,
მორსება თიშე ანებუაფუ?
იშ განჯარებას ვაგუვაბედუქ,
თქუანს დო გურიც
აწყნარუაფუ.
XII
_ ვაგიძნო დიშქა? ქო და,
ვამკიღა?
ვე¯იქო დაჩხირ აკმარზამაფუ?
ჭუმან ართ ოღალს მა გეკოიღა,-
გობტიბე, ღორონთ
გაჸვენუაფუ.
სუმარქ კითხ, თხუ დო,
მენძელქით ეცად,
გამკოზინდ დიშკა, აკარზამაფუ,
გედირთუ სინთე, უკმელაც
ვეცად,
სენაკშე ფერი გაგმოდინაფუ.
ალდაჩხირიში სინთე სუმარსი
თექ ეკოხენი, ქუგაცარზამუ,
მითინ მი ძირუნდ თიშ
მასკვამასი,
ბერს ყებურიშ ვარ, შხვა მუ
გარზამუ?
ცალეფიშ ცირა, რინაშ ნაონწუ,
სისქვამეშ ჯადოთ
იზინთხუაფუ,
ცალ სიამაყეს სინაზე ონწუ,
ვე-ლაკად სქვერიშ ჸალ
გაშუაფუ?
თოლ ნაკაკაშე უჩა ეშხ მუცენს,
ყებურიშ სიტბა ანირზუაფუ,
მარა ონჯღორენს, ალეფს
ვეუტენს,
თიშ ვალ-ფერ წოხლე
დუნელუაფუ.
XIII
ჸოროფაშ მარდის კორინშა
ვარტებ? -
გეტანე, გილურს, მუ
დოუჭყაფუ?
უჯგუში სახე ის ვამუნარტებ,
თე სქვერით გესახ მუში
გოჭყაფუ.
მი მის ოსქვ ასენ, მის არაგადე,
მარდ სახენს, სახე იმარდუაფუ,
ნტერს, მენჯარეშის
ვეკარაგადე,
ზინთხუ რე, მუთუნ
ვაკილუაფუ.
თოლს ეშხიშ ვალი, ღვეფ
აებრითან,
გურ-ლუბა ულენს, - ტან
გახუაფუ,
ლერჩქვეფს დეკვირი: ¯ოროფას
თვითან
ნაზი ჯუნა მუქ მიკატებაფუ?
მის ვაჟინაჯუ შურობუმ
მუხურს,
¯ოროფას ჭყანა აჟითუაფუ,
ნარაგადიე: ნადირიც გითურს,
ოჰამ გოჯინა, დაჩოქუაფუ.
დო ქუდაჩოქუ ძალქ ¯ოროფაში
გურსქირი ბერიც, ათაშუაფუ,
ეშ, ულანდღვ, უცოდ გურიშ
ჭუაში
თოლით მიკმუჩენდ,
აჭკორუაფუ.
XIV
გვიანო ოკითხ: მინორექ მიშ ხე?
სისქანე თაქ მუს მოუჸონაფუ?
თეცალიც გლახათ აკნართი
შვან ხე,
ქიანაც დახე წყარს ქოჸუნაფუ.
_ ჭყიშ ვორექ ცირა, გვალ
ლაკადეფშა
ბაბაში ცხორი ეკომჸუნაფუ,
შხურ მოლქ ქიტყურუ ეკ წიმ _
წიმეთშა
დო ჟი მუშ ჭყიშიც გეკოჸუნაფუ.
მუში მასქვამარდ ამდღარ
ონჯუა,
ოსქვანდუ მუჭომს ბჟაშ
დალიაფუ,
თი ბჟა დო თი ცას შურს
ავორთუა,
თოლ, გასორებაქ
ვაჩმოთხინაფუ.
ანთარიშ სახე შარავანდელი
ჯგურა ბჟა, გვალ-დუს
გიანკიაფუ,
თე წარმოდგინა თოისერელი
თოლეფ წკმა ართო გურ-
მაჸონაფუ.
გითორულაფა ბაბაშ ნინაში? _
ოჸინეთიე უდუნდებაფუ,
ქოძირ, გიორე თაკარ თის
ბჟაში? _
ცაც გეიოლუ,
გეგმიღვართქაფუ.
XV
მარა, მუს ქიმინ? მორთი, ქუწი
გურს:
ჯგირიშ ძირაფა გაშურტუაფუ,
თის ქავოსქიდი... ოჸინეთი
წურს,
გუჭყორინ, წარეფ აკუხუაფუ.
გეგმეწკვერეტუ ცაქ,
გეგმამუნუნ,
გვალაშე ჸინქარ ეისუაფუ,
ო, ნოტე, ცხორი გიმ
გეგმამჸუნუან,
სიგვიანე რე უდურთიანაფუ.
აკორთელი დღაქ იშ ქიმშამიოთ,
გუმოკირცხანსუ,
გუმატყვიაფუ,
შხურქი ემებორჯ, ერჯ-ჭყიშიც
მიჸოთ,
უკმელაქ კუჩხ წიმ
ვანწმოდგუმაფუ.
დასურო უნდებ ჸოფე თე გვალა,
დაუკმელება ეგაუცფაფუ,
ოწაულეთიშ მოიღბლაფალა:
თე ტკვილ წამ, თი წამს
გაკოლუაფუ.
ფხვად, ვეშიბსვენე ნაჩი
ბაბაშინ,
მოფხვად, მოფხვადუნ,
მომბედუაფუ,
უნჩაშიშ ურჩი, გვიანს გუმაშინ,
ვეგეგუ შარას, გაურყუაფუ.
XVI
ბაბაში ურჩქილქ ცხორ
მივოჸოთი,
ბრალ მიჩქიმ, გამა მაგაფუაფუ,
მარა სი ფირქე, ვათქვიო ქოთი,
მუგანჭუ, მუთი მუგანჭუაფუ.
ვამოვნარღულე ნაჭყიშას
იზმას
გურს უჩქიმობა ქუგანტუაფუ.
შხურ მევუჸოთი, _ ორენჯი
ართით,
ოჯახი თითი ევჯუმუაფუ.
მარა ქობძირდა, მოიმენდ მა
თით,
უწუჸონ წარით ქუგმალუაფუ.
გიხიჭუ სუკი, ათვურექ
კირცხის,
ცაქ დონწყვას დიხან,
ანდომუაფუ,
ტყვაც-გურგინ წკუმა მი უჩირთ
`მირსხი ~-ს?
კუჩხ თუდო გვალ-ქვინს
ანწალუაფუ.
დუდი სო ბჩუა გაბეჩებული,
მუკოსქილადა მუკმაჭვუაფუ,
ბთქვი: თაქ ვორდა, ვარ, ბედს
მენდებული,
ყუდეშა მაქუნ, მაუჯგუაფუ?
XVII
ენა მუ მიჩქუ, გუვაჩენდენი,
ბედ-უჩა სერშა, მაწორუაფუ?
ვარ თე უკმელას ქიმვაწიმენი,
ქირქეს საქირქე ვაცოდუაფუ.
იშენი ვბევდუქ გიმ გიტოულას,
მომრთას მაქ, მუთი
მაიღბლუაფუ,
ეჩილათასი შარა გეგნულას,
დიკე-ეკეფით ხუჯი
ებრთუაფუ?
ოხვალახეშ თუდ ვაჩვაგუქ
ჯაჭვის,
ვაი, დუდი სო ამრინუაფუ?
მარა ბაბაში ვუკურცხუქ ნაჩის:
ეთექ ჟი, ბერი მულე¯უაფუ.
დიდხანს იბძახუქ ხიოლ
ნამუდა...
სი შურიშ ქალი გარძახ ვაგაფუ?
ეგება ხონარქ ვეშმაგონუდა?
ქუვორდე თუდონ,
გომთანუაფუ?
ქეშემბრალუო ემარჩქინექი,
ძახინი ჩქიმი გეშარსიმაფუ,
უკულდე...სით გიჩქ, ანთარს
ურექი,
ჩქიმი დუდი თიქ გინგოტუაფუ?
XVIII
_ მა ნუმ მიმარდუქ, სქუა,
სქანი ფონს,
ირ შურ, ართიშე ირსხებუაფუ,
მუშე უგმუმეტს ირდხას
აწუჯღონს,
შემწყნარ მარძგვანით
აწაჸუაფუ;
_ მა სი, ეშმაკო, მემჩქუნ,
მემრჩქინი.
_ ათეთ სისქანე მიწყინუაფუ,
მარა ვათქვიო, რე უნკუჯინი
გოჭყოლადირ ბერ, მის
აშუაფუ?
_ ჯიმა, და, ვარა მითინ
მოჯგირე
სქანო სოთინი ვეთურუაფუ?
_ პუნდუ.... გაგმვეთხი, ანწ
ვამმაძირე,
დუდი ღორონთშა
ქუგომლუაფუ.
_ ეთი ჟამიშე რე მუზმა წანა?
_ ვამიჩქ.
_ მუნერო?
_ ვებკოროცხაფუ,
წუთორენჯიში ვაბშუ
მერჩქვანა,
ჩქიმო წანეფი ვეთირუაფუ.
_ ვეთირუაფ დო
ხვათახვალენქუ?
_ ჟინური ნება ვეგნილუაფუ.
_ ის მუშო ოკო, დუს
იღორენქუ
ვარა, თე ¯ინს მი მითი¯უაფუ?
XIX
ართიქ შემინდი, სით
უდუმარდუ?
ურჩქინჯეფს ნინა ამეტუაფუ...
თუდო თაქ მუჟანს შხურ
მადიარდუ,
ჸინჯიშთ თოლიშა ალამ¯უაფუ.
ბაბაშ ნაჩია ხშირას გობშინუ: _
თი ო¯ინეთის კოჩ გალუაფუ,
შურიშენ ხორცით
ვეგლებითქინუ,
გაწვალ, უსოფლეთ მუს
არზუაფუ?
ათე ანბე მა ცაშა გაბკვირვებ,
თექიან რინა შურს არგუაფუ?
ართ თის ოწყინნო, კოჩ
მიაკვირვებ,
მიახიოლ მუშ ენაჸუასუ?
აბა, მუშ გურშენ გინუქუჩუჩუ,
წუთორენჯ მიშო აზინთხუაფუ?
თიშენ ხომ ვარი, კოჩ გურ
უგუჩუ
ეშაჭყენს დო ხეც აღალუაფუ?
ირფელს ოფარე? _ ჭკვერულს
ექიმინ? _
ტოლს, ცალს, რხინს, ხიოლს?
ვეტყარუაფუ?
ანთარ, ვამწყინა, თესი
ვაბქიმინ,
გურიშ ჸვილუა იადრუაფუ.
XX
წუთორენჯიში მუთ გარზი
უმშო?
ვაიჩქუ მუჭომს ინეუაფუ?
აქი ღურა რე, ექი რინ მუშო?
აქ ჭირი, ექ რექ, გარხინუაფუ.
სქანიან, ვარა სატოლ, საცალე
არძო გურშე მუქ ეგკოღალაფუ?
მითინ ვარშუნო. _ ირკოჩ
ვათვალე,
დარდ მითინიშით გურ
ვარწყუნაფუ?
ვაგგაშინენო დია დო მუმა...
ჸუდე უსქანეფს ვეგერცუაფუ?
მუნერო, მიორს მითინი წკუმა
გურმოზიარე, ა, ვერჸუნაფუ?
მუჭო დეთხინე?
_ მუ გიწუა ხეს,
ირფელს შურტკვილი
დამონუაფუ,
წუთორენჯული ირფელს, თიში
ტყვეს
ახაჯალურუ, აბორკუაფუ.
_ ვეგიბჯოგეთი რინან,
წავურთ, ვერგ,
ჩქინი შურ მუთუნს
ვარსხებუაფუ?
_ რსხება ირდხას რე ... მარა
შარაქ მერგ
მა უბედურსუნ... სო მინჭუაფუ?
XXI
უბედურსია? ბერს მუქ აუოლ,
გური კინე მუს ქუმუ¯ონაფუ,
ჩიულიში ნერქ მუჭო ეკუოლ,
ნინა ნო¯ორშა ვამლუჭოფაფუ?
უბედურსია? სიტყვა ითენერ,
გური აჭვუ, მის უწყუნუაფუ?
ეკოკუსაფი იუმოსხანერ?
ბედინერობა ხომ ვადინაფუ?
ბერს მუ უდინუდ? ვაუბაღუნო
რჯგინა: წუთორენჯ
ვაშინუაფუ,
გეიშერტ თიშე დო ვაუჩქუნო
შურგომორძგუა, თაქ ეჸუნაფუ?
გურს მუს ეკაჭვუ? რენო
დინაფა:
კორნებეფს ხორცით
ვაგახსნილაფუ,
ანწ მუშო ოკო კინორთინაფა,
უღურუობა შურს ქაშუაფუ.
მუქ მუკუოლუ? სო უღ ჩილათა,
ბედსაჩივარი მიქ ოჭარაფუ?
ონან, ქიანაშ თეს ეჩილათა ? _
იაჰვეშა ხომ ვემუჭარაფუ?
XXII
დანდურებელსუ ანთარს
ვაშქიდანს,
შურ შენახვეწი უგმუმეტაფუ,
თიშე კურთხელე, ობაღ,
ვაგუგანს,
მუსხი მარდეფი დუუხვუაფუ?
ვარი დო ვარი... აბა, მუქ მერუ,
`უბედური ~ მუქ ეკაკუსაფუ?
მუკმუკ გოლებათ თოლქ
დაშხვანერუ,
ხოლოს ნტერი ხომ
ვაწოლანტაფუ?
ვარე მითინი... მარა ყებურშა
ცირა შულადირს ქეკორულაფუ,
სინთინს ალიშის ვარიდ
ზინთხუშა,
ჸოროფილ ცალო მუნალა¯აფუ.
გუსასტაულუდ ეკორულაფას,
ზინთხალაშა თაშ მუქ
მაძინაფუ?
ნეტარუა დო თვითან ¯ოროფას
თიშ ერჩქინაშა ვემშუძინაფუ?
მარდ ხომ ვაგორჩუ
ზისნახალასი,
ღალა მუში მუქ ეკატებაფუ?
მუჭოთ ვარდიშა მაფშალიასი,
ეშხის, ღვაშა შურ
ქიმშუფარსაფუ.
XXIII
გიშარტებულქ კინ ქოძირ
ცირანი,
შურ ქუდახორუ, შური
მანთხაფუ,
რულენჯო ხოლო მითხუ
ჯინანი?
ბერ-თოლს ოჟინაჯ? მი? მუ
აჭყაფუ?
მუ ძალაქ მუჸონ თოლ-
მიკოტება,
ონეოჰამ თუ აუცხუაფუ?
ოკო, ვაუტენს თოლ, მორიდება,
ანოღუაფ დო აურჩუაფ.
დო გიოჯინე... მუშ რე ჩხორეფი,
ნელ-ტიბას გურშა ალარჩუაფუ,
კანკალანს, მარა თე კანკალეფი
აშამაჭარ ტანს, ახუჯუაფუ.
გურ-ლალუაშ ვარდ
უდუკვირებუ,
ასე შხვანერო აბეთქუაფუ,
ასე ითამ გურ გაებანებუ,
მითმიოგანსუნ, ა, ჸუს გელაფუ.
ვარწუმ, სახელშა ვეგეგორაფუ,
უგუჩინებ ნე ვემლენუაფუ,
უღურუობას, შურს აპირობუნ,
ცოდა ქორედა, მუშენ გურაფუ?
XXIV
კუჩხი წიმ ქუმწოდგ... მუშ
ლამობაშენ?
ცირა ჰამო რულს მიშართუაფუ,
რულს მიშაჸუნელ ნარტ-
ეულაშენ? _
პიჯ ანწყუმუ დო აძიცუაფუ.
თი გოძიცინი ჯადოთ იმენცარ:
გიოღურალო გაჯუნუაფუ,
`მორთიაშ ~ ნერი მუ საიმენდარ,
ჟინი ანთარშეთ ვეთვინუაფუ.
ბერი საწყალი... ვართი
გარზინუ,
დუს გიმუკინუ, აჯუნუაფუ?
წამი წუთმალი სო გიო¯ინუ:
ვეგუჯუნალუნ, დაფუჩუაფუ.
ცოდაქ გიერუ? ჯუნა ვებედუნ?
რიდ, იმენდი მუს დალახუაფუ?
თიშ შურს თე შვანშა მუთ
მოჸუმენდუნ, _
ეთი ოწყუშე ვეშაშვუაფუ?
ვარი დო ვარი, მარდის
ვეჸოთანს,
ართშე მერჩქინელ შურს
ვასქუაფუ,
ვადუთმენს ხორცის,
ვეიოჸოთანს,
წამებაშ წულა ვადაცქუაფუ.
XXV
ხომ წამირთია? _ ნე, მუ ოინუ,
ალაძახინქ ჸუს გელარკიაფუ,
_ ხომ გიგერია? _ მიქ
მოკიჟინუ,
ღურას ხიოლით მი ეყუნაფუ?
მი გიაძიცენს დო მი გახარხაშ,
რხინ-ხუმეფ გარე დო
გარშუაფუ,
თენა ირფელი ნაღდი გილეთაშ,
ვარ ჸუს ღორება მუშქიდუაფუ?
მუკმუკ ქიგიჯინ, მითინქ
ვეჭოფუ,
ცირას სოიშახ დარულუაფუ?
გერდუ დო უცფას კანკალქ
გეჭოფუ,
მარაშნახატის, ა, ქაწონთხაფუ,
იქ ვემეხვარე, მუ რე უცხადნა?
შიშ დო კანკალი აკინუაფუ,
თეზმა ხარხაში მუშენ ვაბაღნა?
ჸუჯიშ ბრალ ვარე,
ვაჸუნგუაფუ.
ეშახვეწება შურქ გურს ქოთხუ
დო...
მარა ჯორს `აჩუ~ ვააჩუაფუ,
თე მარაშნაში ოთხილმარდ
თუდოც
ხორც ჭყელს ცოდეფი
აბურჯუაფუ?
XXVI
ეშე ქეიჯინ, ხატ მარაშნაში,
თოლი გაუსწორ? ახვეწუაფუ?
მარაშნა გამათ, ვაი, წმიდაში,
თე რულენჯ ცირა ათომუაფუ?
ენას მუს ორწყე? ენაქ მიქ
მოურთ?
ცხადი ორე ვარ, აორუაფუ?
ეგბა მუშ ცოდას თიზმაქ
ქუგოურთ,
მარაშნა ხატი დაორუაფუ?
ანწი ანთარი ღირსო
ვათვალუნს,
ანწ იშო ინა ვემარაშნაფუ?
ბჯერდუ: თიშ წოხლე ცოდეფს
გეთვალუნს,
დო, _ ხორცი ვაყი უმურუაფუ.
პირჯვარი ოკო, ხე მუშ
ვადოჸუნს,
ხვამა ოკო დო ობურდინაფუ?
კინ, კინ ხატგამათ თინა
მუკმოურს,
ცირა ეჭყელი... აჸვერუაფუ?
დო კინ მიდგარენქ: `ჰე და,
ორჯგინიშ~
ძირგინით სენაკს გახარხაშაფუ,
ბერი საწყალი... ნერვეფქ
მევდინი?
მოჩალუქ კარ გაგმასოფაფუ.
XXVII
ღიუ-ღაუთი გუთმოთანდუდუ,
მუნაფეფიც სო გიფართხუაფუ,
დო წუთორენჯი წყნარო
სვანჯუდუ,
ოჭმარეშ ჰავა იჰავუაფუ.
მი გილერულე, მი აშეტანტალ
კირდეფ შქას? თუმა
აძვაძუაფუ,
გიშარტებული? ათენა მართალ:
ღურუს ღურფერი აფერუაფუ.
ამარ, გეკოლუ, ჯიხა პის ჩენდუ,
გვალ-წვანდიშა თოლ
ვათხინუაფუ,
ითამ თევრეშე გიმაიმენდუ
ნუგეშ-ბედინი, ათხინუაფუ?
მუს აგვიანენს, მუშენ
ველმურსი?
ჟამი ამდღაშა ვაუგინაფუ,
ასე წუთეფიც აკოროცხ
გურსი...
ბჟაშ ელულა დო, თიქით
ქიმნოლუ
მუში სენაკშა, ხიოლ დორთაფუ?
კინ თი ბჟაშ ჩხორი? კინ თექ
გამთოლუ,
გითაჯინუშე მიჩხორუაფუ.
XXVIII
გურს ეუშქვ, კინე
ქუგაჸოროფუ,
ხიოლს ჭოროფა გეგმათხუაფუ,
სახეც ქოძირუ, ქუგაგოლოფუ,
დიოც ჸოფენო უკუჯიკაფუ?
დასამარდი ჩხეც მურტინუაფუ,
ჩხორიაც ამარ ხომ ქაწუფინუ?
წიგნი `ხვამაში~ ახვამლუაფუ,
ქუმნოდვ ჩხორიას... იქ
ვადუკინუ.
გოსქიდ, ქინუწუ, თოლქ
გელაუჩარ,
ზარ გენთხაფილს ზარ
ვარეკუაფუ,
ართს: ეჸელენი... იალუქ
ქუჩქარ...
შურდინაფილი ხატს
ქათონთხაფუ.
_
დო თექ, სოთ ბერეფს
უდიდებუნა
მარდიშ მახარე ართიშ ეჸუნა, _
გაჭირებუნა ოღონს გეჸუნა, -
ცქვაფათ კირიბი სოთ
გეჸოფუნა,
გეხურგ ხურგ-ხურგო ანწ...
გეციმილი...
ხვალე ბორია აშერქიაფუ,
დო ტყვაც-გურგინით
ეშქურნაფილი
ნხეც მითოლაფილ, მითაღიაფუ.