მარგალური ნინათჷ მარგალური ნინაშე
ამშვი წანაში წოხოლე, მუჟამცჷ პირველო ქიბკითხი გაზეთისჷ გოჭყოლადირი მარგალური ზიტყვეფი, სანძღო ვოუღუდუ ჩქიმი თაკვირცჷ. თი ზიტყვეფი თეში ჭექჷნდესჷნი ჸუჯისჷ, ნამჷდა გიჩქჷდჷ ხუმათჷ ჭკჷრჷნდესჷნი ჸუჯისჷ. სათაკვირო თინა ხოლო რდჷნი, გჷნაგონი ხოლო ვამაფუდუნი თინეფიშე ბრელი ზიტყვა.
ბორჯი მეურდუ. ზიტყვეფიში გჷშარაგადი მანგარი ძნელი რდჷ დო დამახსოვრება ხოლო უმოსი ძნელი. ათეში გურშენი დიბჭყი გოჭყოლადირი ზიტყვეფიში მჷშაჸუნაფა ლერსეფიშა. ლერსიში მჷშაჸუნაფაში უკული ახალი ზიტყვეფი ვაგმოჭყორდჷდჷნი დო თინეფი ამდღარი დღაშახჷ რენა გჷმორინაფასჷ.
თაში ბრელი ბორჯიში უკული, მა ქიდიბგურეე ოშინერი მარგალური ზიტყვეფი. თინეფი გეგმიბრინე სტატიეფცჷ, თანგეფცჷ, ლერსეფც დო შხვადოშხვა ლიტერატურული ჟანრიში ნაჭარეფცჷ. არძაში უმოსი ძნელი ოთანგალი რდესჷ პოლიტიკური ტექსტეფი. თინეფი ვეთანგედესჷნი ქორთული ზიტყვეფი უგმუ-რინაფუო, რადგანცჷ მარგალეფი თიცალი რაგადისჷ ვორდითჷნი მერჩქვანელი დო თი ზიტყვეფი ვამჩქჷდესჷნი შხვანერო. თიცალი ზიტყვეფი, მაგალითო, მოძრაობა-წჷმეულა, საზაგადოება-თემი, დროშა-ბერაღი, ლტოლვილი-ჸენჯი დო ბრელი შხვა ამდღა მიჩქჷნა ათეცალი თანგილო.
გასაშინეთჷ მჷმორჩქჷ ჭარუა ჩქიმი პირველი ლერსელი არიკიში `კაკალი, ნამჷ რე აკონწყიილი 30 ოთხსტოპიანი ლერსიშე. არიკისჷ რეე გჷმორინაფილი გოხოლუაფირო 30 გოჭყოლადირი მარგალური ზიტყვა. ძნელიქჷ იჸუუ არიკიში პირველი ვარიანტიში კითხირქჷ დო კორექტირებაქჷ. არიკიში მაჟია ვარიანტიქჷ გჷშართჷ უსქვამაში დო უმოსო ქექასჷ ოკითხექჷ. ჭიჭე ბორჯიში მერჩვანაში უკული არიკიქჷ გინირთჷ საჸოროფოთჷ.
დუდპირველო, ძნელი რდჷ მარგალურო თანგუა ნინათმენცარი მ. ძაძამიაში მენცარული სტატიეფიში. პირველო ოკო ფთქვიიკონი თიცალი ზიტყვეფი, ნამნეფი რენა, მაგალითო, ენათმეცნიერი-ნინათმენცარი, ენათწარმომავლობა-ნინაგორჩქინუუ, ჭეშმარიტება-სითახმე დო ბრელი შხვა. ამდღარი ბორჯისჷ თეცალი ტექსტეფიში თანგუა გჷშოურცუ, ქორთული ზიტყვეფი უგმურინაფუო ხოლო.
გასაშინეთჷ მუმორჩქჷ პირველი მარგალურ-რუსული კალენდარიში კორექტირება, ნამუქჷ გჷშართჷ 2013 წანასჷ. ტექსტეფცჷ თიცალი ზიტყვეფი რდესჷ, ნამნეფი მარგალურო ვეთანგედესჷნი, თინეფი ოკო ფთქვიიკონი შხვაში ზიტყვეფითჷ, ნამნეფიში მჷშაჸუნაფასჷ უთხილანდჷ მარგალური ნინასჷ. ლერსეფიში თანგუა მარგალური ნინაშე რუსულიშა, მუჭო ტექსტეფიში, მანგარი ოფირქებელი რდჷ, რადგანცჷ რუსული ნინასჷ ვარე თიზმა სინონიმეფი, მუზმა რე მარგალური ნინასჷ.
ვ. ცაავაში "მარგალურ-რუსული ორაგადეში" აკონწყუალაში დო კორექტირებაში ბორჯისჷ ხოლო რდჷ ბრელი პრობლემა. მაგალითო, მანგარი ოხანდებელქჷ იჸუუ მარგალური ზიტყვეფიში ტრანსკრიპციაქჷ რუსული ანბანეფითჷ, რადგანცჷ ძნელასჷ იკითხირუაფუდუ. მაგალითო, ბგერა U-ქჷ ზიტყვაში შქასჷ დო ბოლოსჷ რუსული ბგერა Ы-თჷ ვეგმიხანტჷ, ზიტყვაში შქასჷ U უჯგუშო გაგმოხანტჷ რუსული Ъ-ქჷ (ტვიორდი ზნაკიქჷ). მა იშენითჷ, ფირქენქჷ, ნამჷდა გაგშომირთესჷ "მარგალურ-რუსული ორაგადექჷ", ნამუქჷ მალასჷ ოკო გჷშართასჷ.
მანგარი ნახანდიითჷ მჷმორჩქჷ ჩქიმი წიგნი "ჩქჷნი ნინა", ნამუქჷ ოკო გჷშართასჷ ხოლო ოლირცჷ. თისჷ რე მარგალურო დო რუსულო წჷმორინაფილი გრამატიკული მიმართულება, ნამუთჷ რე ჭარილი წიგნი. ჭარუაში ბორჯისჷ ვოხვილჷდჷნი თი საკითხეფი მიმართულებასჷ გასაგებო რე მოჩამილი. გარკვიებულო რე ძირაფილი მარგალური ალფავიტი, ნამუსჷ რე 35 ანბანი. ხუმამი (ხმოვანი) დო თანხუმამი (თახმოვანი) ბგერეფი დო U-გვერდოხუმამი ეჭარილი რენა მუნეფიში ფუნქციეფითჷ. წიგნისჷ თარი არდგილი უკებუ მარგალურო `აბჷგჷდჷ~-სჷ, ნამჷ რე ანბანეფიში საგურაფო. თინასჷ ასქვამენცჷ ფერა ილიუსტრაციეფი, დო შხვადოშხვა ლიტერატურული ჟანრიში ჭარილეფი. წიგნისჷ რე არხამა ეთნოგრაფიული მასალეფი, ნამ-ნეფიში აკოგორუა, აკონწყუალა დო კომპიუტერიში მჷშაჸუნაფაქჷ იჸუუ მანგარი ოხანდებელქჷ. წიგნიში ბოლოსჷ რე მარგალურ-რუსულ-ინგლისური ლექსიკონი, ნამუში აკონწყუალაქჷ ალფავიტიშორო ხოლო იჸუუ ძნელქჷ. ლექსიკონიში დოგურაფაში უკული, ირფელი ნაჭარა, ფირქენქჷ, იჸუაფუუ უმოსი თახმი მარგალური ნინათჷ.
გასაშინე ბრელი რე, მარა თარი ორაგადეთჷ თინა მჷმორჩქჷ, ნამჷდა მარგალური ლიტერატურული ნინა რე განთელებური. თაში ვარდასჷნი თიწკჷმა, მუჭო შილებე ასეიანი ბორჯიში გაზეთიში მარგალური ნინათჷ ჭარუა შხვადოშხვა ლიტერატურელი ჟანრითჷ, ნამუში მაძირაფუ რე წიგნი "ჩქჷნი ნინა".
ჩქიმი არზითჷ, მარგალური ნინა ვარე დინაფილი, თინა განთელებური რე დო ოლირცჷ (მომავალცჷ) ხოლო იხვარჩალჷ ულიუ ზღვაშორო.