Jump to content

Coche Seniëur Bepo Mahlknecht, ugrister d' Urtijëi

From Wikisource
Coche Seniëur Bepo Mahlknecht, ugrister d' Urtijëi (1807)
by Matie Ploner
ladin Gherdeina
166348Coche Seniëur Bepo Mahlknecht, ugrister d' Urtijëi — ladin Gherdeina1807Matie Ploner

Coche Seniëur Bepo Mahlknecht, ugrister d' Urtijëi, à da fé a giapé Stina dl Sigat


Da Seniëur Matie Ploner, ugrister a Ciastel (1800-30)

Fete da catif dassënn!
Canche Seniëur Cristl vën.
Ne te stilé nsci de lën!
Dì: Bon di! Uniëis' a bën?
Sëis unì? É bën drët gën
Che uniëis a me crì.
Ve spitan bën ert, sci sci.
Y cun vera mpazienza,
No mé nëus - dut Urtijëi!


Ve spitova ert - chël sei.
Pitl y grant, uniun l sà,
Che sëis n uem dlonch stimà.
Vo nes ëis mandà y dunà
san Benedët y si corp sant.
Chësc ie nosta cuntentëza;
Duc svaiova cun legrëza.
Pitl y grant, chimei udova:
Viva bera Cristl, viva!
Ël nes à mandà debant
su si spëises n corp sant.
Percie che l ie uem drët bon y rich,
L al dat debant a San Durich.
Prëia per nëus San Benedët,
Acioche vivonse bën y drët,
Y canche on finà nosc dis,
Ruvons su a Paravis!
Bossi po drët bel la man,
Dì: sëis' a bën nton y sann?
Fei n bel gran cumplimënt;
Ma ne unì drë tan ruvënt
A tuché la man a Stina.
Ies unida? Cara mina!
M' ues bon mo?
Ies bën ënghe drët nton?
O sci, sci, te cëles bon,
T' es n bel gran sumenton!
Po dirala: cëla vé
Chësc dij prësc de maridé.
Lasceme inant unì!
Posse pa bën mo te l dì.
O selinità festiva!
Ciantes tu, che duc audiva.
Ie ulësse na santa viva.
No mé l corp, no mé l os,
Ma che à pel y cërn ados.
Chiche ntënd, m' à ntendù,
Mo ne muesses dì deplù.
Viva, bera Cristl, viva!
Ie ulësse na santa viva.
Po scota chiet y lascia fé,
L vën pa bën mo a se l dé.
A dì dl mat, chël ses tu bën,
Te n bòt ne mazen n lën.
L maridé ie sciche n juech,
N muessa fé a puech a puech:


Tost suné,
Tost cianté,
Tost balé.
Tost sauté,
Tost sci, sci!
Tost no, no!
La va pa bën dedò!
Canche Stina uel cianté
Mësses, bespres o tanives,
Lascia pu jì aut la pives!
Po mët verda, cëla vé
Y mustrëve drët catives,
Lascia piesc y mans sauté!
Y fajëde gran rumor,
Canche Stina vën sul cor.
A suné pra l clavier
Lascia jì la mans lesier!
Sën mët verda dantaldut
Y cëla che t' la giapes,
Śën auza su la tlapes,
Ne sparanië la soles,
Ne sparanië ciauzei,
Ne sparanië paroles,
Ne sparanië stivei,
Sce Stina vën de mei.
Sce n auter vën po a la ulëi,
Po dì: ce ues pa tu cuion,
Po sauti pu mé ti ciavëi
Y dai tl cul n bon calzon.
Perete! Dì: Sce t' es piesc y mans
Scenó ne jì plu a mutans.
Tu ne unì plu te mi fava,
O te acuse pra ti ava!
Po diral: Lasceme jì,
Ie t' la lasce gën a ti.
Dai la beles, dai la bones
Y dì: mi cara bona Stina,
Chetù, che tu me toles
Cun volontà divina?
Sci, sce l ie drët a Die,
Dut bon, dut drët, dut bel.
Chësc scrij ënghe Matie
Tla cura da Ciastel.
Tu ses bën, chi che son,
Ne breve cun richëzes,
Ma ie t' ue eder bon

Y mostre gran belëzes.
Sce tu me toles, ie te l dij'
Tu me fejes n gran servisc.
O Stina dala Sia,
O Stina dl Sigat,
Sce tu ne n' ies la mia,
Devënti bele mat.
Tl prim farala n puech l sëurt
Y dirà bel puech y nia;
Po muesses tu i fé l acort.
Ie son tie y tu ies mia,
Śën ses tu, bela stria.
Ne me tré giut per l nes,
Sce tu ne n' ues tò me,
N' ulon fé gran pruzes,
Te toli ie mpo te.
Sce mei la dij per finta: no!
Ne muesses tu prëst zeder,
Damanda po: percie pa no?
Ie te ue pa bën fé veder,
Te cunësce bën Cristina,
Tu ies fauza, tu ies fina,
Tu ies furba, malandrina,
Ma deguni la ndevina.
A me tò dal cuer la spina;
Mé tu sëula - tu Cristina,
Percie tu m' es ferì,
M' es tu sëula da varì.
Es ntendù y es audì?
Śën dime bel prësc de sci!
Po dirala bën bel plan
Per tudësch o per talian:
Ja, ja, fürwahr!
San Balaran!
Tu prëies bel sciche n fascian.
Tu ies mpo n bon cristian,
Vie pu ca, te dé la man.
Ie te jure pra mi pristl,
Va damanda bera Cristl,
Po sce l te darà pro,
Messerei mpo te tò,
Tu ne des mpo no do.
Po sauti ite ala proza.
Y dì: Can ulons' a fé la noza?
Po dirala: bel prëst de mei.

O sie laudà Idie! śën t' ei!
Po n es mo una da passé,
Te muesses mo la damandé
A seniëur Cristl - cëla vé!
Chësc te farà pa mo sué!
Te muesses mefo la vaghé,
Y bel la cosses palejé.
Śën dì pu tu, co ues pa fé,
Te ies n puere gramac,
Piec che chël totl da Pradac.
Muesse bele ie tl dì.
Tuë tu ca y fé nsci:
Canche l leva da duman,
Va y bossi la man!
- Ëis' a bën drët bon durmì?
Ësse zeche da ve dì.
Ma bon di! Ie son tan gram,
Ne n' é plu sëit, ne n' é plu fam;
Me vën ertsëura a ve l dì,
Ma dirëis bën de sci.
Po diral: cie ues pa?
- L ie na cossa de mpurtanza,
Che me fej drë mel la panza,
Ma scusëde mi creanza,
Y l fossa na mancanza,
Sce ne n' ësse la fidanza
De ve l dì a Vo, seniëur,
Cie che ie l mi dulëur,
Che me druca tan l cuer.
Po diral: puere mut.
Dì bel prësc y ne fé tan giut!
- Sci, seniëur, l foss lier dì,
Ma dirëis' a bën de sci?
Cie uei ie tan pensé,
Muesse mefo palejé,
Muesse mefo la vaghé,
L ie śën piec che se pisté.
Dëssi dì? - L dije: ne sé.
Pudëis bën zënza ve l pensé,
L ie saurì da ndeviné.
Dì diral: Oh lascia sté,
Va pa pu a cheghé.
- Ulësse mefo me maridé.
Oh, diral, śën n ei assé.
- Ulëis'a forsci gor paré?
Ie ne sé, diral, co fé.

Dëssi pa propi t' la dé?
- Bën segur! dì tu, se sà!
Po per chësc v' ei damandà.
Vie pu, diral, tu bloza,
Can ulëis' a po fé la noza?
- Stina, Stina, es audì?
Vie pu ca, l dij de sci.
Po vën Stina su per scela,
Po damandel: Cara bela
Ues'a l tò y ues l avëi?
Po dirala: Ess plajëi,
Śën cialëde, bera Cristl,
É jurà nfin pra l pristl.
V' é dit de l maridé,
Ma per spas ne pon juré.
Sì, di certo, signor zio,
L'ho eletto per il mio
Per ispirazion di Dio
E con volontà dello zio
Lo prenderò poi io.
Po diral pa bën: per me
Poste tu l maridé.
Da per me mo chëst ann,
Mé dajonse bel la man.
Fé po tu ti cumplimënt
Y n bel rengraziamënt.
Bera Cristl, Die ve l paie,
Śën ulons pa cighé
Y bel prësc se maridé.
O solenità festiva!
Viva, bera Cristl, viva!
Śën ei bën mi santa viva!
Po va pu y gëura l viere
Y chërda prëst po bera Piere,
Ne fajëde gran cianfonies,
Jide prësc n calonia,
Jide po mo n chël di.
Jide bel drët do la via,
Che degun ne sebe nia,
Fajëde pa po cunedì;
La vedles ne n' à pa po da dì.
Es audì?
Fé tu nsci!
Y n chël di che tu es la noza,
Se n buvons pa na boza!