Estatuto d'Autonomía d'Aragón: Esposizión de motibos
de reforma d'o Estatuto d'Autonomía d'Aragón
Sumario
- Exposición de motivos
- Títol preliminar
- Títol I - Dreitos y prenzipios rectors
- Títol II - Organización institucional d'a Comunidat Autonoma d'Aragón
- Títol III - L'Admenistración Publica en Aragón
- Títol IV - A Chusticia
- Títol V - Competencias d'a Comunidat Autonoma
- Títol VI - Organización territorial y gubierno local
- Títol VII - Cooperación institucional y acción exterior
- Títol VIII - Economía y Ficienda
- Títol IX - Reforma d'o Estatuto
- Disposicions
Aragón, nacionalidat historica, exerce o suyo dreito a l'autonomía a la emparanza d'a Constitución Espanyola. As suyas institucions d'autogubierno alazetan a suya actuación en o respecto ta la lei, a libertat, a chusticia y as valors democraticas.
O Reino d'Aragón ye a referencia d'una luenga historia d'o pueblo aragonés que en o curso de sieglos dio nombre y contribuyó a la expansión d'a Corona d'Aragón. Sinyal d'identidat d'a suya historia en ye o Dreito Foral, que s'alazeta en dreitos orichinarios y ye fidel refleixo d'as valors aragonesas de pauto, leyaltat y libertat. Iste caráuter foral se refleixó en a Compilación d'o sieglo XIII, en o clamato Compromís de Casp de 1412 y en a identificación d'as suyas libertatz en o Chusticia d'Aragón.
Iste Estatuto encorpora disposicions que afondan y perfecionan os instrumentos d'autogubierno, amillora o funcionamiento institucional, aculle dreitos d'os aragoneses que quedan asinas millor protechitos, ixampla y asola espacios competencials y s'ubre enta nuevos orizonts como lo d'a suya vocación europea, asociata a la suya tradicional voluntat de superar buegas.
Iste Estatuto sitúa Aragón en o puesto que, como nacionalidat historica, li corresponde a dintro d'Espanya y, per meyo d'ella, a suya pertenencia a l'Unión Europea y dota a la Comunidat Autonoma d'os estrumentos precisos ta continar fendo realidat l'avanze social, cultural y economico d'os hombres y mullers que viven y treballan a Aragón, embrecando los suyos poders publicos t'a promoción y esfensa d'a democracia.
Per totz istos motivos, o pueblo aragonés, representato per as Cortz d'Aragón, ha proposato, y as Cortz Chenerals, respectando a voluntat popular aragonesa, han aprebato iste Estatuto d'Autonomía que remplaza l'aprebato per meyo de Lei Organica 8/1982, de 10 d'agosto, con as suyas modificacions posteriors.