Lʼ mat e lʼ porcel
da Proverbi, tradizioni e anneddoti delle valli ladine orientali
Lʼ mat e lʼ porcel.
Te na bona ciasa i dôn da doman al porcel mesa na gran fana de scarté avanzé. Al capitëia n teʼ püre mat che patî na fan da lu y prëia: “Mëda patrona, i ves prëii lasceme gosté cun le porcel iló, i á tan fan.” “Váton bur mat.” “Mëda, bona mëda, prëii pö tan bel, i möri da fan.” “Nia, váton, scenó chërdi le cian; le scarté é dl porcel ël.” “Bëgn, mëda, i ó pa perié le porcel, forsc chʼ ël se mëna picé de me. – Porcel, bel gran porcel, i te prëii tan bel, lásceme mangé cun te”. Le porcel i ciara, mo ne capësc nia ci che chël püre om ó. Ala fin se stüfa ʼci le mat, pëia le porcel tles orëdles y le sciüra te n piz y se mangia fora le scarté. Döt contënt sʼ un vál da porta fora le püre mat dijon: “Dilan bëgn fort, porcel, dilan bëgn fort.” Mo le porcel ti ciarâ pa ma feter da dessené ël. Te nʼ atra ciasa de püra jënt vëgnel n de chël mat plëgn de fan y prëia: “Mëda, bona mëda, sce savesses ci fan chʼ i á.” “Ci oressesʼ pa?” “Mëda, prëii bel de n pice zigher, i i á tan la gola.” “Chiló, n zigher te dái bëgn,” “Oh mëda, na teʼ grazia ne mʼ á fat degügn ciamó.” I prëii pa Chëlbeldî, chʼ ël se toles chël bel pice möt sön paraisc; ciarede pa, canchʼ i vëgni pa nʼ atra ota, él pa sön paraisc chël pice.” “Oh, al é mat,” se pënsa la mëda. Mo ara é stada insciö ëra; le pice sʼ é amaré y mör prësc; mo le mat vëgn a mangé canifli ël pro cëna da mort.