Ludwig Strackerjan

<< Haudsiede << Haadside

Beend 1
Truch aanklikjen koast du dät Bouk hier leese

Beend 2
Truch aanklikjen koast du dät Bouk hier leese

Ludwig Strackerjan Beend 1 + 2 - Aberglaube und Sagen aus dem Herzogthum Oldenburg

• stq.wikipedia.org/wiki/Ludwig_Strackerjan Artikkel uur Strackerjan in ju seelterske Wikipedia

Aberglaube und Sagen aus dem Herzogthum Oldenburg

Beekmans Wille (1:417)

Ätter Strackerjan 1:417-419:

(Scharreler Mundart.) Bäkmanns Wille was in sin olde dege scheper. Det alder hidde weil sin hëire blek't un sin reg krûm maket, man hi hidde nog kraft for tjen ourswêike. Dit mate ungefär in do tid wäse, as op 'e Gälenbëirg nog nen husse wierne un ok was op 'e Barenbëirg nog nen hus; dann do kemene erste as di grote bround 1821 in Scherrel wäsen was un vull van do verbarnde plaze op 'e Barenbëirg nemene. Vartied was die Barenbëirg un ganz Swotefan un ok, weir nu Gälenbëirg leit, meente wëide. Di Barenbëirg heerde do Seter, un di Gälenbëirg heerde do Hummelske, man so jüst gingt med' weedjen nit tou, un de Hummelske kemen ofte op des Seter. Do was ôk Bäkmanns Wille inzen op 'e Bärenbëirg med sin koppel schëipe. Ofte hidden do Scherreler al dëir op luret, do Hummelske bi't been tou krigen, man al tide wiërne jo him nog entkemen dan do schëipe wiërne dëirop ongjucht, un wan die scheper man floitede, dan ronnene do schëipe al dat se wegkemene. Man ditmal mendene do Scherreler dog, jo wilne den olden Wille weil krige. Twein ut Scherrel hiddene den ganzen dej al op him luret un wiërne al vor di dej utgan un hiddene sik in un sloot verkrepene. As Wille nu fiër genoug op 'e Barenbëirg herope was, do gingene do bee op him tou un wilne him do schëipe nime; man as hi det merkede quad hi „No Jungens, will ji mi dei Schape nehmen? dat schall abers int Gode nich passeiren!“ un do nohm hi den tjukke stock, den hi in do honde hidde, un trahlde 'ne stuf ouw, det do splittere herum fleine. Di stock was weil un eirm tjuck un dëirtou un ekene. As do bee Scherreler det sigene, gingene jo slipsteiten weg un litene Bäkmanns Wille sille weedje. (Bäkmanns Wille war in seinen alten Tagen Schäfer. Das Alter hatte wohl seine Haare gebleicht und seinen Rücken krumm gemacht, aber er hatte noch Kraft für zehn andere. Es mochte ungefähr in der Zeit sein, als auf dem Gälenberg (Neu-Arensberg) noch keine Häuser waren, auch war auf dem Bärenberg (Neuscharrel) noch kein Haus, denn die kamen erst, als der große Brand 1821 in Scharrel gewesen war und viele von den Abgebrannten Wohnplätze auf dem Bärenberge nahmen. Vor Zeiten war der Bärenberg und das ganze Schwarzemoor und auch, wo nun Gälenberg liegt, gemeine Weide. Der Bärenberg gehörte den Saterschen, und der Gälenberg gehörte den Hümmlingschen, aber so genau gings mit dem Weiden nicht zu, und die Hümmlingschen kamen oft auf das Satersche. Nun war auch Bäkmanns Wille einst auf dem Bärenberg mit seiner Schafherde. Oft hatten die Scharreler schon darauf gelauert, die Hümmlingschen beim Bein zu kriegen, aber immer waren sie ihnen noch entkommen, denn die Schafe waren darauf abgerichtet, und wenn der Schäfer nur pfiff, dann rannten die Schafe schon, daß sie wegkamen. Aber diesmal meinten die Scharreler doch, sie wollten den alten Wille wohl kriegen. Zwei von Scharrel hatten den ganzen Tag schon auf ihn gelauert und waren schon vor Tag ausgegangen und hatten sich in einem Graben verkrochen. Als Wille nun weit genug auf dem Bärenberg herauf war, gingen die beiden auf ihn zu und wollten ihm die Schafe nehmen. Aber als er das merkte, sagte er „Na, Jungens, will ji mi dei Schape nehmen, dat schall abers int Gode nich passeiren!“ und dann nahm er den dicken Stock, den er in Händen hatte, und schlug ihn stumpf ab, daß die Splitter herumflogen. Der Stock war wohl armsdick und noch dazu ein eichener. Als die beiden Scharreler das sahen, gingen sie sanftmüthig – eigentlich mit schleifendem Schweife wie ein retirierender Hund – weg und ließen Bäkmanns Wille ruhig weiden.)

---

Beekmans Wille waas n gjucht grooten un stäärken Mon, die der uum 1800 lieuwed hääbe schäl in Wräis ap n Hümling. Hie schäl die Lääste fon do Hüünen weesen hääbe. Fon him honnelt ju foulgjende Geskichte:

'Beekmans Wille waas in sien oolde Deege Scheeper. Dät Oaler hiede wäil sien Hiere bleeked un sien Rääch kruum moaked, man hie hiede noch Kraft foar tjoon Uurswäkke. Dit moate uungefeer in de Tied weese, as ap e Geelenbierich noch neen Huuse wieren un uk waas ap de Boarenbierich noch neen Huus; dan do keemen eerste as die groote Bround 1821 in Skäddel weesen waas un fuul fon do Ferbaadende Ploatse ap e Boarenbierich noomen.
Foartied waas die Boarenbierich un gans Swottefoan un uk wier nu Geelenbierich lait, Meenteweede. Die Boarenbierich heerde do Seelter, un die Geelenbierich heerde do Hummelske, man so juust geen t mäd weedjen nit tou, un do Hummelske koomen oafter ap dät Seelter.
Do waas uk Beekmans Wille insen ap e Boarenbierich mäd sin Koppel Schäipe. Oafte hieden do Skäddeler deer al ap luurd, do Hummelske bie t Been tou kriegen, man altied wieren jo him noch äntkeemen, dan do Schäipe wieren deerap ougjucht. Un wan die Scheeper man floitede, dan ronnen do Schäipe al dät se wächkoomen. Man ditmoal meenden do Skäddeler daach, jo wüülen dän oolde Wille wäil kriege. Twäin in Skäddel hieden dän ganse Dai al ap him luurd un wieren al foar dän Dai uutgeen un hiedeen sik in n Sloot ferkreepen.
As Wille nu fier genouch ap e Boarenbierich häärappe waas, do geenen do bee ap him tou un wüülen him do Schäipe nieme. Man as hie däat määrkte, kwad hie: “No Jungens, will ji mi dei Schaape nehmen? Dat schall abers int Gode nich passeiren!” un do noom hie dän tjukke Stok, dän hie in de Hounde hiede, un troalde ne stuuf ou, dät do Splittere hääruume floogen. Die Stok waas wäil n Ierm tjuk un deertou n eekenen. As do bee Skäddeler dät seegen, geenen jo sliepstäitjen wäch un lieten Beekmans Wille stil weedje.'

Hoagebööken Evangelium (2:297)

Ätter Strackerjan 2:297f.:

617. Hageböken Evangelium.

Deir bäte det Osterwold was un Bur,
Di hidde trei Sune.
Di ene hit Just, di tweide hit Knust,
Di tredde Jan Berend Fent.
Di ene was blind, di tweide was lomm, [5.]
Di tredde splinter-blod-nakend.
Do giengen alle trei weil op do Jagd.
Di blinde schot un Hase, di lomme di grep 'ne,
Di nakende statt 'ne in'n Bouse.
Do giengen jo noch un bitsken ferre, [10.]
Do kemen jo bi 'n grot Water,
Un bi det Water deir ligen trjo Schippe,
Dat ene was leck, det our was gebreck,
In det tredde was gar nan Bouden one.
Un wir gar nan Bouden one was, [15.]
Deir giengen alle trei in sitte,
Di ene versonk, di our verdronk,
Di tredde kom gar nit wir.
Un di gar nit wir kom,
Di kom bi 'n groten Wohld. [20.]
Un in den groten Wohld
Deir stud' un grote Cerke,
Un in de grote Cerke
Deir stud' un holtenen Pastor
Un un buskbomen Köster, [25.]
Do delden det Weiwater med un Kneppel ut.
Gluckselig is de Monn,
Di det Weiwater entlopen konn.

1. Dort hinter. 3. Der eine hieß Just. 4. Fent: Jüngling. 5. lahm. 7. weil: wohl. 9. stieß ihn in den Busen. 10. ferner. 14. gar kein Boden an. 15. und wo. 22. da stand eine große Kirche.

Dies Lügenmärchen stammt in vorliegender Aufzeichnung aus dem Saterlande, wo es bei Gelagen nach der katholisch[-]kirchlichen Evangelienmelodie langsam gesungen wird. Eine Niederschrift trägt den Titel Hageböken Evangelium secundum Wurmploug. Wer dieser Wurmploug (Wurmpflug) gewesen, ist nicht zu ermitteln. Vorliegende Fassung des Märchens scheint mir besser zu sein als die von den Grimms No. 138 und Anm. mitgetheilten; vollständig wird sie aber auch nicht sein. Wenigstens ist der Rhythmus, der im Allgemeinen in dem Gedichte herrscht, eine Zeile von vier Hebungen mit einer Zeile von drei Hebungen wechselnd, mehrfach unterbrochen. Man hat auch ein Räthsel: De Blinde sach 'n Hasen, de Lahme greep 'n, de Nakde steek 'n in de Task. Wat is dat? Die Antwort lautet: Dat is lagen.

---

Hoagebööken Evangelium secundum Wurmploug

Deer bääte dät Osterwold waas n Buur,

Die hiede träi Suune.

Die eene hiet Juust, die twäide hiet Knuust,

Die trääde Jan Berend Wänt.

Die eene waas bliend, die twäide waas lom,

Die trääde splinter-bloot-noakend.

Do geenen aal Träi ap de Jaacht,

Die Bliende schoot n Hoase, die Lomme greep ne,

Die Noakende statte ne in n Bouse.

Do geenen jo noch n bitsken fääre,

Do koomen jo bie n groot Woater,

Un bie dät Woater liegen tjo Schiepe,

Dät eene waas läk, dät uur waas gebräk,

In dät trääde waas goarnaan Boudem oane.

Un wier goarnaan Boudem oane waas,

Deer geenen alle träi in sitte,

Die eene fersoank, die uur ferdroank,

Die trääde koom goarnit wier.

Un die goarnit wierkoom,

Die koom bie n grooten Woold.

Un in dän groote Woold

Deer stuud ne groote Säärke.

Un in de groote Säärke,

Deer stuud n holtenen Pastoor

Un n buskboomnen Köäster,

Do deelden dät Wäiwoater mäd n Knäppel uut.

Glukseelich is die Mon,

Die dät Wäiwoater äntloope kon.

Düütske Uursättenge:

Dort hinter dem Osterwald war ein Bauer,

Der hatte drei Söhne,

Der eine hieß Just, der zweite hieß Knust,

Der dritte Jan Berendfent.

Der eine war blind, der zweite war lahm,

Der dritte splinterbloßnackend.

Die gingen alle drei einmal auf die Jagd;

Der blinde schoß einen Hasen, der lahme griff ihn,

Der nackte steckte ihn in die Tasche.

Da gingen sie noch ein bischen weiter,

Da kamen sie an ein großes Wasser.

Und auf dem Wasser lagen drei Schiffe:

Das eine war leck, das andere war gebrochen,

In dem dritten war gar kein Boden in.

Und worin gar kein Boden war,

Darin gingen alle drei sitzen,

Der eine versank, der andere ertrank,

Der dritte kam gar nicht wieder.

Und der gar nicht wiederkam,

Der kam in einen großen Wald,

Darin stand eine große Kirche.

Und in der großen Kirche,

Darin stand ein hölzerner (buchsbaumener) Pastor

Und ein buchsbaumener (hölzerner) Küster.

Diese teilten das Weihwasser mit einem Knüppel aus.

Glückselig ist der Mann,

Der dem Weihwasser entlaufen kann.

Do foulgende Fertälster sünt ätter ju Seelterfräiske Sproake uursät:

Ienleedenge fon dän Uursätter

Do ätterfoulgjende Tälstere sunt in do grootste Deele uursät af ättertälld ätter „Aberglaube und Sagen aus dem Herzogtum Oldenburg“, een Bouk fon Ludwig Strackerjan. Iek häbe mie deerbie dät Gjucht nuumen, een poor gans litje Seeken so tou ferannerjen, dät dät aal ap mien Määlne is, un iek hoolde sukke litje Ferannerengen uk faar legitim, uumdät dät je n oolden Bruuk is, dät do Tälstere sik aaltied wier ferannerje, so as die Täller meent, dät dät goud is.

Dät is maast in Skäddeler Taal heelden, bloot dät Tälster fon dän Pestoor un sin Koaster, dät is ap Roomelster Seeltersk, uumdät dät nit uurs weese kon, as dät dät uut Roomelse kumt: Innerdoat skrift Strackerjan, dät koom uut Skäddel, man ap Skäddeler Seeltersk riemt sik een fon do Riemsele nit: Holt un Saalt gungt nit. Dät is wäil die Gruund, wääruume Strackerjan dät, wilst hie aal do uur Seelter Tälstere ap Bupperloundsk-Düütsk uursät häd, düt ap Plat häd, Holz un Salz gung nit, man Holt un Solt. Wan dät Tälster nu uut Seelterlound kumt, dan kon’t bloot uut Roomelse weese, uumdät do kweede: Holt un Soalt, dät is bloot n gjucht litjen Ünnerskeed un kon as Riem wäil truchgunge. Dät Tälster häbe dan wäil do Skäddeler fon do Roomelster uurnuumen, un Strackerjan häd dät in Skäddel heerd. Man uumdät sik dät bie do Skäddeler nit gjucht riemde, un hie nit wisde, dät dät ap Roomelsk sik beeter riemt, häd hie’t dan ap Plat uursät (Hie skrift deer uk tou, dät dät uut dät Seelterske uursät is, so kou-wie also uutsluute, dät dät aaltied bloot ap Plat tälld wuden is.

Wäkke fon do Tälstere, do Strackerjan as Seelter Tälstere biteekend häd, sünt nit bloot in Seelterlound bikaand. Ünner do Seelter wieren je aleer fuul Honnelsmonljüüde, do deer wäil uk Kultuurgoud as Tälstere fon Seelterlound ätter buute un fon buute ätter Seelterlound wäi broacht hiede. So waas aan Uuttuusk fon Tälstere twiske Seelterlound un Aastfräislound wäil gewöönelk, un fääre häbe uk wäil Tälstersammlere as do Bruure Grimm do Tälstere wieded. Iek weet nit, in wäkke Gjuchte dät geen, un iek weet uk nit, af me dät wäil noch hääruutfiende kon, man – Uk wan düsse Tälstere nit fon Seelter Uursproang sünt, so häbe daach do Seelter ap älk fon düsse Tälstere hieren gans aainen Stämpel täid. Me moud deer bloot in dät (gans fier inne Waareld bikaande) Tälster fon do Knäppele-uut-dän-Säk, dän Gouldhoone un dän Dääsk-däkke-die kiekje: Nit bloot, dät dät uurswäin n Gouldiesel is, naa, uk do Noomen, un sogoar ju Biskrieuwenge fon dät Plaggenhuus, wier do äärme Ljüüde woonje: Dät is aal so äächt Seeltersk – do äärme Ljüüde in Seelterlound woonden je in juust sukke Plaggenhutten, do uutseegen as Skäipekoowen un dät uk maast in’t faaren ween häbe.

So sünt düsse Tälstere, uk wan do fielicht nit fon Seelter Uursproang sünt – in disse Faatenge fon Strackerjan – Seelter Kultuurgoud, dät dät wäid is, dät dät ärheelden un, wan muugelk, wier ünner’t Foulk broacht wäd. Mien litje Ferannerengen, fon do iek skrieuwen häbe, häbe oun dissen Seeltersken Charakter niks annert, die waas deer al bie Strackerjan oane.

Bruur Lustich (Bruder Lustig) (2:301)

(Een Tälster, dät in Seelterlound un Ooldenbuurich bikoand waas)
Dät is in ju Skäddeler Skrieuwwiese heelden
ätter Strackerjan 2:301

In ju Tied, as Kristus un do Apostele noch ap ju Äide wonnelden, koom dät insen deertou, dät Kristus mäd Petrus uur Lound geen. Jo uurhaalden n äärmen Hondwierksbusse, die ap n sälgen Wäi look, un die aaskede fon him wät toun lieuwjen, hie hiede dän heelen Däi noch niks häiwed. Afwäil die Busse so gjucht as n Bruur Lälk uutsaach, broachte hie Jesum daach so toun Meelieden, dät die tou Petrus kwad, hie skuul sin Ruksäk eepenje, dät Brood deer ruut nieme un mäd dän Fraamde Mon deele. Petrus heerde ap sin Heere, deelde dät Brood, laide n Haaldeel wier in sin Ruksek un raat dän uur Haaldeel dän Busse. As die apieten hiede, wonnerden aal träin strääwich fääre un as dät Middäi wude un ju Sunne hooch an n Heemel stuud, laiden do sik ünner aan Boom toun släipen deel. Kristus un Petrus wieren uk bolde iensliepen, man die Hondwierksbusse heelt sik woak, un as hie do bee snurkjen heerde,eepende hie dän Ruksäk un noom sik dän uur Haaldeel fon dät Brood uk noch, eerste dan laide hie sik uk deel toun släipen. As do aal apwoakeden, kwad Kristus tou Petrus: „Nu wolle wie dät uurige Brood iete.“, man as hie dän Ruksäk eepende, waas dät Brood wääge. Deer kwad Kristus: „Wäl dät Brood ieten häd, skäl dät bloot bikanne.“; man neemens mäldede sik. Do wonnerden nu fääre un koomen tou n groot Waater. Kristus un Petrus koomen mäd druuge Fäite deer uur, man as die Bruur Lustich dät fersoachte fersakkede hie. Deer fräigede Kristus him: „Häst du dät Brood nuumen, so bikanne dät, dan wol iek die hääruurhälpe.“ Man juns bleeuw bie’t outällen un fersakkede aaltied japper, bit Petrus läiweloa faar him biddede un Kristus him uur’t Waater wonnerje liet. Ätters koomen jo in een groote Stääd, ju ju Haudstääd fon dät Keeningriek waas. Ju Keeningsdochter liech deer oane läip kroank un die Keening hiede bikoand maakje lät, wäl hier wier suund maakje kuud, skuul fjauer Tunnen Gould kriege; man wäl kwäd, hie waas n Dokter, un daach dät Wucht nit heelje kuud, die skuul stierwe. As do träin Wonnersmonljuude dät heerden, do kwad Kristus tou dän Bruur Lustich, hie skuul rauelk wäigunge un kweede, hie kuud dät Wucht heelje, dan skuul dät him uk lukje; man dät Gould wüülen jo sik deelje. Bruur Lustich diede, as Kristus him kweeden häd, man ju Keeningsdochter wude fon dät Middel, dät die Bruur Lustich hier raate, skienboar bloot noch läpper kroank. Deeruum skul hie toun Dood fierd wäide, un Kristus un Petrus stuuden deerbie, as hie buunen tou ju Gjuchtsteede broacht wude. Un Kristus kwad noch insen tou him: „Wolt du nu kweede, dät du dät Brood nuumen häst, dan wol iek die fon dissen Dood rädje.“;man hie bleeuw bie sien Outällen un liet sik fääre fiere. As Petrus uk dit Moal faar him biddede, kwad Kristus: „Wees man sinnich, dät wol aal noch goud wäide.“, un hie hiede dät juust kweeden, as uk al die Bifeel fon’t Kastäil koom, dän Feruurdeelde fräi tou läiten, uumdät ju Kroanke sik nu daach sjuchtboar beeterde. Bolde waas ju Keeningsdochter wier appe Beene keemen, un die Bruur Lustich kreech do fjauer Tunnen Gould, do dän Heeler toukweeden wieren.Tjou broachte hie do tou Kristus un Petrus, wierap Kristus dät Gould in fjauer Deele deelde. „Aan Deel faar Bruur Lustich, aan Deel faar Petrus un aan Deel faar mie.“, kwad Kristus dan. „Man wäl kricht dan dän fjooden Deel?“, fräigede Bruur Lustich. Kristus oanterde: „Dän kricht die, die dät Brood nuumen häd.“, wierap Bruur Lustich gau kwad: „Dät häbe iek däin.“
Ätter Strackerjan 2:301

Petrus un Paulus wieren eenmoal ap de Raise (2:302)

Noch n Tälster fon twäin Apostele, dät in Seelterlound bikoand waas
Dät is in ju Skäddeler Skrieuwwiese heelden
ätter Strackerjan 2:302

Petrus un Paulus wieren insen ap Fierd un moasten, uumdät jo Smaacht hieden, moal fon n Höid wät Brood aaskje. Die Höid deelde meeliedend mäd him, wät hie hiede, un as jo fon him Oubiskeed noomen, raat Petrus him aan Ruksäk un kwad: „Dät hier is naan gewöönelken Ruksäk, uumdät aal, wät du die deer oane wonskest, fluks deer oane lait.“ Die Höid waas deer uur gjucht bliede un geen mäd dänsälge fluks ap Wonnerenge, uum sien Gluk tou säiken. Deer böärde dät, dät hie ap aan Ieuwend in n ferlät Huus ienkeere moaste un sien Naachtleeger apslo moaste. Dät Huus waas fon Moanskene loos, man uurs waas dät wäil iengjuchted un mäd een heele Huushollenge fersäin. Die Höid geen ap Bääd, man hie kuud nit iensläipe,l un as dät juun Klokk tweelich geen, koomen aal do Düüwele uut ju Hälle sätten sik oun n Dääsk un spüüdelden Koarten. Die Höid saach dät Spil n Tied laang tou, man uumdät hie bie sien Lieuwendstied jädden spüüdelde, koom hie bolde uut Bääd faar, sätte sik mee oun dän Dääsk un spüüdelde mäd do Düüwele. Hie hiede aaltied n Bäiden fon dät Gluk weesen, un dät duurde nit laange, deer hiede hie do Düüwele aal ounuumen. Deeruur wuden do Düüwele so dul, un bigonnen, him ünner n Dääsk tou gnubjen un tou kniepen. As him dät läiweloa tou fuul wude, kwad die Höid: „Nu wüül iek, dät aal do Düüwele in min Ruksäk wieren!“ – Un fluks, as hie dät kweeden hiede,hiede sik sin Wonsk ärfild. Dan noom hie sin Ruksäk, laide him appe Gruund, haalde sik noch gau n tsjukken Knäppel un ferhäuw dät Ruksäk, dät do Düüwele deer oane läip böälkeden un hie switte moaste. Dan eepende hie dän Ruksäk, un do Düüwele koomen deer ruut un stoofen uut Huus un rieten deerbie in hiere Nood un Iele ju Doore uute Hange. Een Tied ätters koom dät deertou, dät die Höid do bee Apostele wier mätte, un Petrus fräigede, af hie wäil goud toufree waas, un wäk Gluk die Ruksäk him wäil broacht hiede. Deer tällde die Höid sien Bilieuwnis mäd do Düüwele un meende, die Ruksäk skuul him noch tou n grooten Käärdel maakje. Un as Petrus him waadende, hie skuul ap naan Fal dän wieden Wäi gunge, die tou ju Hälle fiert, uumdät him do Düüwele dät dan dubbeld touräächbitoalje wüülen, oanterde die Höid: „Dät häd niks tou kweeden: Wäl lustich lieuwet un seelich stäärft Dän Düüwel sien Reekenge ferdäärft.“ Un deermäd geenen do uutnunner. Ätter een laang Lieuwend ful fon Bliedskup stoorf läiweloa die Höid, man hie noom sin Ruksäk mee uursiede.Toufäärme geen hie ap ju Heemelsdoore uumetou, kloppede deer oun, un as Sänt Petrus fräigede wäl deer wäil faar stuude, kwad hie: „Iek bän’t.“ Deer kwad Petrus: „Die kou wie hier nit bruuke, gung du man fääre dän wieden Wäi, die in ju Hälle fierd. Die Höid noom sin Ruksäk wier ap n Pukkel un wonnerde tou ju Hälle, kloppede oun, un as die skillernde Düüwel fräigede, wäl deer wäil faar stuude, kwad hie: „Iek bän’t.“. Deer maakede die Düüwel groot Hallaam, sköätelde ju Doore twäie un böälkede mäd aal sien Kroasje, ju hie in dän Lieuw hiede, die Höid skuul sik wäägepakje, jo kuuden him hier nit bruuke; do Buulen wieren noch nit heel un aal suund, do hie him slaain hiede. So wonnerde dan die Höid noch insen tou ju Heemelsdoore un mäldede sik. Deer wude Petrus dül un skoolt un kwad, hie hiede him al moal kweeden, hie skuul gunge; hie skuul fluks ferswinne, faar him waas naan Plaats deer boppe in n Heemel. „Wan faar mie naan Plaaats in n Heemel is, ruup die Höid, dann im uk din Ruksäk wier, die mie dät Ferdierwen broacht häd.“ Petrus eepende ju Doore, noom dän Ruksäk un hongde him oun ju Heemelswooge ap. Man nu kwad die Höid: ,,Iek wüül, dät iek in min Ruksäk waas!”, un hie hiede dät juust kweeden, deer seet hie uk al deer oane, un Petrus kuud deer niks moor oun maakje. Ätter Strackerjan 2:302

Do Lieuwendsbloumen (2:306)

Dät is in ju Skäddeler Skrieuwwiese heelden
ätter Strackerjan 2:306

Deer waas insen aan Keening, die hiede träin Suune un een Dochter, un faar älk fon do Bäidene groide in dän Keeningstuun een Bloume, dät waas een Lieuwendsbloume, ju bloide un groide, so laange as dät Bäiden lieuwede, man ferwüülkede un ferweederde, sobolde dät Bäiden stoorf. Nu hilkede ju Dochter aan rieken Mon, die fier wääge woonde, un look mäd him wääge, un dät duurde heel un aal nit laange, deer ferwüülkede un ferweederde ju Bloume in dän Keeningstuun. Do seegen do bee Bruure, dät hiere Süster dood waas, un uumdät jo nit wüülen, dät hieren Swaager in siien Truur heel sunner Traast un Touspröäk bleeuw, maakeden jo uut, dät die ooldste Bruur him bisäike skuul. So reed dan die ooldste Bruur uut un sin Faar raat him hunnert Doaler Wonnerjäild mee. As die Keeningssuun een Wiele rieden waas, koom hi far n Häk, un aan Buur stuud deer jieuwnske. Deer aaskede die Rieder fon dän Buur, dät hie dät Häk eepenje skuul, man die Buur kwad. Wäl is deer faar?“ „Aan Keeningssuun“, oanterde die Rieder. „Keeningssuun mout Tol bitaalje“, kwad die Buur. „Man wo fuul?“ „Hunnert Doaler.“. Die Keeningssuun raat dän Buur sien heel Wonnerjäild. As wie wier n gouden Wäi rieden waas, koom hie wier oun n tichtsleeten Häk un aan Buur stuud deer jieuwnske, un wier aaskede hie fon dän Buur, dät hie him dät Häk eepenje skuul, un wier kwad die Buur: „Wäl is deer faar?“ Un as die Keeningssuun oanterde: „Aan Keeningssuun.“, „Keeningssuun mout Tol bitaalje!“, un ferlaangede dän Saadel fon him. Ätter een Tied kom hie oun dät trääde Häk, un moaste dän Buur, die deer jieuwnske stuude, sin Haangst reeke. So look hie dan as n äärmen Foutgunger tou dät Kastäil fon sin Swaager. Man as hie deer roane geen, saach hie sien Süster möärend ap dän Waal lääsen, un die Swaager, sätte him seedene Maanskenfäite un Hounden toun ieten faar. Un as sik die Keeningssuun wäigerde, deer wät fon tou ieten, fierde him sin Swaager truuch moorere Koomeren in aan Möärenderkäller, wier aal do Moortreewen oane stuuden, deer ünner aan Galge, een Jool un aan Bloudommer. Hier kwad die Swaager tou dän Keeningssuun: „Nu moast du stierwe, man ju Wiese, wo du stäärfst, koast du die säärm uutsäike.“. Deer köärde die Keeningssuun dän Galge, un as hie köärd hiede, so böärde dät mäd him. Deer ferwüülkede un ferweederde uk ju Bloume fon dän ooldsten Suun, un die twäide Suun look uut, uum ätter dät Skiksaal fon sin Bruur un sien Süster tou föärskjen. Hie look uut mäd n saadelden Haangst un mäd hunnerd Doalere in sien Taaske, man dät geen him juust so as sin alleren Bruur, un hie stoorf as dissen oun dän Galge, dän hie in dän Möärenderkäller fon sin Swaager köärde. As nu do tjo Bloumen in dän Keeningstuun ferwüülked un ferweederd wieren, maakede sik uk die jungste Suun ap n Wäi, die waas n Stutterbuk, man hie noom naan Haangst un neen Jäild mee, sunnern bloot sin litsjen Huund Phylax. As hie oun’t fäärme Häk koom, wier sien Bruure bee hunnert Doaler Tol bitoald hieden, stuud die Buur wier deer. Die Keeningssuun aaskede fon dän Buur, him dät Häk tou eepenjen, man die Buur fräigede: „Wäl is deer faar?“ Un as die Keeningssuun kwad: „Aan Keeningsuun“, kwad die Buur: „Keeningssuun mout Tol bitaalje.“ „Wo fuul?“ „Hunnert Doaler.“ Man die jungste Keeningssuun täide sien Stutterjen deel un ruup sin litsjen Huund mäd fääste Stämme tou: Phylax, spring du uut min Säk, spring dän Käärdel in sien Näk, bit dän kwooden Buur fluks dood, smit him in sin aainen Sood. Deer siet die litsje Huund fluks in dän Buur sien Näkke, die biddede uum sien Lieuwend un raat as Löösejäild do twohunnert Doaler, do hie do bee uur Keeningssuune ounuumen hiede. Oun do bee uur Häke geen dät juust so, die twäide Buur moaste do bee Saadele reeke, un oun’t trääde Häk kreech die Keeningssuun uk do bee Haangste fon sien Bruure tourääch. So koom die jungste stutternde Bruur, die mäd niks as sin litsjen Huund uutleeken waas, tou dät Kastäil fon sin Swaager, saach deer sien möärende Süster ap n Waal lääsen un kreech seedene Maanskenhounden un Fäite toun Ieten faarsät, un as hie dät nit wüül, moaste uk hie meekuume in dän Möärenderkäller. Uk hie wude fräiged, wo hie dan stierwe wüül, un hie kwad, hie wüül in dät Jool stierwe, man die Swaager skuul him toufäärme wiese, wo me deer sin Kop roanestopje mout. As die Swaager him dät biliekteekende uns in Kop deer so truchstatte, as dät die Keeningssuun dwo skuul, koom die Stutterbuk fluks deerwäi un traalde dät Jool, sodät die Swaager in sin aainen Möärenderkäller stoorf. Un mäd dän Dood fon dän kwooden rieken Mon wieren do bee Bruure un uk ju Süster wier tou lieuwend broacht un die Keening tou Huus wunnerde sik, as do Bloumen wier groiden un tou bloien bigonnene, man noch moor wunnerde hie sik, as aal sien Bäidene heel un suund wier ätter Huus wäi koomen. Ätter Strackerjan 2:306

Die tonkboare Doode (2:308)

Dät is in ju Skäddeler Skrieuwwiese heelden
ätter Strackerjan 2:308

Aan Koopmon skikkede sin oankelden Suun mäd n Skip uut, in fraamde Lounde Weeren ientouhonneljen. Goud uutrusted statte dät Skip in See un hiede tou Bigin glukkelke Fierd. Man as dät een Tied loang Ünnerwäiens waas, bleeuw die Kumpas stounde, un die Skipper wiste nit moor, wier hie wäifiere skuul. Dät maakede ju Monskup uut, dät me dät Skip dän Wiend uurläite skuul, un dät duurde nit laange, dan loundede dät Skip goud un heel oun ju ängelske Kuste. Die Koopmonssuun steech oun Lound, un uumdät tichte bie ju Kuste een Stääd liech, geen hie wäi, uum sik uumtousjoon un tou fräigjen, af hie deer wäil naan Honnel ousluute kuud. Faar ju Stäädpoute saach hie een Lieke uunbigreeuwn ap dät Fäild lääsen, un meeliedend wo hie waas, fräigede hie aan Faarbiegungenden, wääruume me ju Lieke nit bigreeuwn hiede. Dissen oanterde, dät hiede aan äärmen Mon ween un hiede niks bääterlät, uum dät Grääf tou bitaaljen, deeruum hiede me ju Lieke uunbigreeuwn faar ju Stääd smieten. As nu die Keeningssuun fääre fräigede, wo hooch dan do Kosten faar n Grääf wieren, kreech hie kweeden, dät dät trüütich Doalere wieren, un hie bitaalde do trüütich Doalere, un die Mon wude wöidich bigreeuwn. Ätters geen hie in ju Stääd, un dät foont sik, dät hie deer goude Geläägenhaid hiede, wät fon do Weeren, do hie bruukte, ientouhonneljen. Wilst hie sik nu wäägen sin Honnel deer apheelt, mätte hie ap aan Däi two Wuchtere, do in Skloueräi heelden wuden, un in sien Barmhaatigaid koopede hie do bee fräi, uun uumdät do heel un aal ferlät wieren un uurs neen Hälpe hieden, un mäd Bidjen uk nit apheerden, noom hie do bee tou sik. Bolde hiede hie dän Honnel faar sin Faar mäd gouden Ärfoulch ousleeten un dät Skip kuud wier räägels fiere un loundede glukkelk wier in Huus, wier hie do bee Wuchtere loope liet un tou sin Faar geen, Reekenskup outoulääsen. Dissen fraude sik innerdoat uur ju billich ärhonnelde Weere, man hie wude dul, as hie heerde, dät sin Suun two Wuchtere meebroacht hiede, un sien Düllegaid dreeuw him so fier, dät hie sin Suun trots sein Ljoofte tou him fon sik statte. Do Wuchtere hieden sik fluks, as jo deer wieren, een Woonenge hierd un wieren deer roaneleeken un lieuweden fon’t Hondwierk, un uumdät do bee gjucht froai stikje un säie kuuden, fertjoonden jo uk fuul Jäild. As jo seegen, dät hieren Rädder so äärm un ferlät ap ju Sträite stuude, noomen jo him uut Tonkboargaid ap, un jo wieren so tonkboar, dät hie in dät Huus neen Wierk tou dwon hiede, dät dieden aal do Wuchtere. Ätter een Tied hilkede die Koopmonssuun een fon do bee, un do tjo lieuweden in dät Huus fääre, spoarsoam man toufree. Man ätter n poor Jiere, as die Koopmon fäilde, dät dät Oaler uur him koom, wude sin Sin wooker, un hie noom sin Suun, dän sein Wieuwmaanske un dät uur Wucht tou sik in’t Huus, un as die Koopmonssuun un sien Wieuwmaanske noch n litsjen Wäänt kreegen, waas in dät Huus heel un aal Skieregaid maaked. Intwiske wude dät nöödich, dät iwer een Leedenge Weeren uut ju Fraamde haald wäide, uni t wude twiske dän Koopmon uns in Suun uutmaaked, dät dissen wier een Fierd unnernieme skuul. Dätsälge Skip wude uutrusted, un die Koopmonssuun, uumdät hie sein Wieuwmaanske mäd dät Bäiden touräächläite moaste, noom touminst noch do Bielden fon hier mee. As dät Skip in See keemen waas un sowät ap ju sälge Steede ounkeemen waas, wier ap ju fäärme Fierd die Kumpas stilken steen waas, stude dissen wier stilken, un ju Fierd moaste ap goud Gluk foutsät wäide. Dät Skip wude oun een uunbikoande Kuste drieuwen, un as die Koopmonssuun oun Lound steech un in ju naie Stääd geen, deer wieren aal do Huuse mäd n swooten Douk bihonged, do Ljuude geenen in Truurkloodere un uk die Keening un ju Keeningske, do ap ju Sträite juun him koomen, hieden swoote Göitjen oun. Die Koopmonssuun fräigede dän Keening, wääruume wäil ju aalmeene Truur waas. Die Keening oanterde deer ap: „Däälich faar fieuw Jiere is mien Dochter ferswuunen, sänt dit Böärnis wäd älk Jier düsse Truur ounstaald. Do latte die Koopmonssuun dän Keening uns in heelen Hoafstoat ap sien Skip ein, uum do fon hiere Truur outoulänkjen, un Traast tou spändjen. Die Keening noom ju Ienleedenge oun, man hie waas juust in ju Kajüte fon’t Skip roane keemen un hiede een Bielde fon dän Koopmonssuun sien Wieuwmaanske blouked, deer huulde hie luud ap un ruup: „Mien Dochter, mien Dochter!“. As dan die Koopmonssuun dän Keening ferkloorde, wät dät faar een Bielde waas, un die Keening heerde, dät sien Dochter noch lieuwjen diede, deer waas een groote Bliedskup, die Koopmonssuun moaste aaltied wier näi biginne, tou tällen, wo hie ju Keeningsdochter in ju Skloueräi fuunen un wät fääre böärd waas, wo hie hier dan hilked hiede un ju him dän litsjen Wäänt appe Waareld broacht hiede, un die Keening wüül nit apheere, him sin ljoowen Sweegersuun tou naamen un him aal ju Tied tou täien. Uk waas bolde ju Truurfaawe in ju Stääd ferswuunen, do swoote Göitjen moasten fäästelke buunte Kloodere wieke un ju Bliedskup ferspratte sik uur dät heele Lound. Die Keening kuud dän foulgjenden Mäiden nit ferwachtje, wier dät Skip in See steete skuul sein Dochter tou haaljen, so oarich baadende hie faar Bigierdelkhaid, sien Dochter wier tou sjoon. Uk wees sik ap dän uur Mäiden dät Mäidenrood, as die Koopmonssuun do Säile uutsponje liet un wier oufierde. Die Keening hiede dät Skip riek mäd Skatse ful maaked un faar sein Dochter, deermäd ju gauer koom, aan Breeuw meeraat. Buute dät hiede hie, uum hier Eere tou ärwiesen, sin Minister meeskikked. Man die Minister hiede sik insen mäd dän Keening sien Dochter bislo lät, un bloot hier gau Ferswienden häd him deer oun hinnerd, dät froaiste Wieuw un do grootste Riekduumere ap ju Waareld bolde sien aain tou naamen. Deeruum haatede hie dän Koopmonssuun un soachte bloot ätter een Geläägenhaid, him uut dän Wäi tou skafjen, un as hie insen alleenich mäd him ap Däk waas, lokkede hie him mäd ferkierde Woude oun n Rant fon’t Skip un statte him oolk in’t Waater. As nu die Koopmonssuun in’t Waater fersakked waas, ruup juuns uum Hälpe un kwad, die Koopmonssuun waas in’t Waater faald, man do, do härbieronnen koomen, kuuden him nit moor sjo un kuuden him deeruum uk nit hälpe. Man dät Skip fierde fääre un loangde goud un heel in ju Heemat fon dän Koopmon oun. Die Minister löägende ju Keeningsdochter faar, hieren Mon wu bie dän Keening ap hier teeuwe, un bliede geen ju ap Skip, uum tou do bee tou ieljen. As ju nu bie hieren Faar ounkeemen waas, kwad hie, hieren Mon waas al ap ju Fierd tou hier in’t Waater faald, un hie hiede dät hier nit eer kweeden, uum hier ju Piene so laange as muugelk tou ärspoorjen. Do truurde ju Keeningsdochter, un uk die Keening truurde un kwad tou dän Minister, die fräigede, af hie ju Dochter wäil hilkje doarste, dät waas daach bloot gjucht, wan me uum dän Mon fon sein Dochter juust so laange truurjen diede as uum ju Wieuwmaanske, eerste, wan die Mon ätter fieuw Jiere noch nit tourääch waas, eerste dan doarste hie ju Keeningsdochter hilkje. Man intwiske waas die Koopmonssuun, as hie fon Däk smieten wuden waas, nit in ju See ferdronken, sunnern do Buulgen hieden him oun n fraamd Ailound späild. Dät Ailound waas wöist ferlät, naan Maanske waas deer ap, die him hälpe kuud, un hie iet wüülde Wuttele un Bäien, sien Kloodere wieren ätter n Tied gans ferrieten un fällen him fon n Lieuw, un hie liekede uurlaang moor n Diert as n Maanske. As hie Jier faar Jier so bidröiwed ap dät wöiste Ailound fäästseet, beedede hie insen tou Goad, hie skuul him fon düssen Jammer fräi maakje, un Goad skikkede him dän Mon, dän hie in Änglound bigreeuwe liet, die raat him Touspröäk un maakede him Moud, dan skikkede hie him een wiete Duuwe, ju him mäd uurnatüürelke Kroasje pakkede un uur ju wiede See tou n Keening broachte. Hier waas een groote Blieskup un Fierelkgaid, uumdät juust ju Truur faarbie waas, un die Minister skuul däälich dän Keening sien Dochter hilkje. As n Plünker ounleeken, koom die Koopmonssuun stilken in’t Kastäil un biddede uum n Glääs Wien. Dät Koomerewucht raat him uk een un as hie dät uutdronken hiede, smeet hie sin Ring in’t loose Glääs, dän hie bie ju Kaploatjoon kreegen hiede un biddede dät Wucht, dät Glääs mäd dän Ring tou ju Keeningsdochter tou brangen. Ju koande dän Ring fluks wier un liet dän Plünker kuume, uumdät ju toachte, ju kreech Ättergjucht fon hieren Mon, man wät waas ju bliede, as hie säärm lieuwend faar hier stuude. Uk die Keening wude ruupen, un die Koopmonssuun moaste aal bigjuchtje, wät hie in do lääste fieuw Jiere bilieuwed un uutsteen häd. As nu die Keening heerde, wäl Skeeld hiede oun dät Uungluk fon sin Sweegersuun, deer bistimde hie, dät die Minister säärm sein Uurdeel kweede skäl. As nu aal do Gaste uum dän Werskupsdääsk fersammeld wieren, fräigede die Keening dän Minister: „Wät häd aan Mon fertjoond, die uurs aan oolk inne See smieten häd, deermäd die äilendich in do Buulgen stierwe skäl?“. Die Minister toachte, dät geen uum n fraamden Fal, uumdät hie nit toachte, dät sin Fal bikoand wäide kuud. Hie kwad also: „Wäl dät däin häd, häd fertjoond, fon fjauer Oksen uutnunnerrieten tou wäiden.“ Deer liet die Keening sin Sweegersuun roanekuume un kwad toun Minister: „Du häst dien aain Uurdeel kweeden.“ Die Minister biddede uum Gnoade, man die Keening oanterde: „Faar uurs aan Ferbreeker hiedst du uk nit uum Gnoade bidded, un du bäst nit moor wäid.“ Deer kwad die Sweegersuun, die aaltied aan barmhaatigen Mon waas: „Die Minister is n hädden Mon un häd uk sien aain Uurdeel tou häd maaked. Iek wu faarslo, die skäl uk fieuw Jiere ap dät wöiste Ailound sitte, deer skäl hie sien Doat uurlääse, un wan hie wierkumt, wol hie sowät nit moor dwo.“ So bistimde die Keening dät dan uk. Man ju wier bienunnerkemene Famielje fierde een laang Fääst ful fon Bliedskup uk die oolde Koopmon un dät uur Wucht wude in’t Lound haald un fierde mee, un jo lieuweden, älken faar sein Tied, bliede mädnunner in dät Kastäil.
Ätter Strackerjan 2:308

Fon Dääsk-däkke-die, Gouldhoone un Knäppele-uut-dän-Säk (2:312)

(Een wied bikaand Tälster in ju Wiese, as me sik dät aleer in Skäddel fertäld häd)
ätter Minssen Beend 3, Siede 21, 1846
Düütske Uursättenge truch Strackerjan, 2:312, 1867

Sjuch bie Minssen: Fon Dääsk-däkke-die, Gouldhoone un Knäppele-uut-dän-Säk

Dokter Aalwietend (2:348)

(een Ferälster uut Skäddel)
ätter Minssen Beend 3, Siede 55, 1846
Düütske Uursättenge truch Strackerjan, 2:348, 1867

Sjuch bie Minssen: Dokter Aalwietend

Ätter-’t Noude-wäi (Noord-inn) (2:365)

Dät is in ju Skäddeler Skrieuwwiese heelden
ätter Strackerjan 2:365

Deer waas insen aan Skipper, die hiede sien Skip ferlädden. Ferträt geen hie ap n Stround wäi un wier, toachte ätter uur sin Läst ätter un uurlaide, af hie’t woogje doarste, mäd dän Räst fon sien Fermuugen een näi Skip tou koopjen. Deer koom him aan litsjen swooten Huund toumäite, die boalde him Moud tou un kwad: „Läit die man n näi Skip baue; man wan dät ounuumen wäide skäl, wol iek meegunge, un älk Stuk Holt, wier iek oun miege, skäl truch uurs een ärsät wäide.“ Die Skipper foatede Fertjouen un liet een näi Skip apsätte. Un as dät kloor waas un ounuumen wäide skuul, ärskeen uk die Huund wier, un älk Stuk Holt, wier hie oun meech, wude uutskeeten un moaste truch uurs een ärsät wäide. Ätters wude dät Skip fon n Stoapel lät un die Skipper naamde it Ätter-’t-Noude-wäi. As die Skipper ap sien fäärme Fierd geen un in See statte, geen die Huund mee ap dät Skip un kwad tou dän Skipper, hie skuul aaltied ätter’t Noude wäi fiere, so as die Noome fon dät Skip dät kwad. Die Skipper fertjoude dän Huund un fierde aaltied ätter’t Noude wäi. Ätter n Sät koomen jo oun een fraamde Kuste. Do kwad die Huund toun Skipper: „Stieg uut un gung ätter ju Stääd wäi. Ap dän Wäi wol die een Wieuw toumäite kuume, ju wol die aisje un pooije, man du duurst niks kweede, du moast hier swiegend ouweerje, un wan du die uurs nit hälpe koast, mäist du hier doodje.“ Die Skipper geen oun Lound, un hie moaste dät Wieuw doodje, uumdät hie sik uurs nit juun hier weerje kuud. Juust so geen dät oun n twäiden un trääden Däi, un älk Moal moaste die Skipper dät Wieuw, dät him toumäite koom, doodje. Man as die Kaptäin ap n trääden Däi wier ätter sien Skip wäi koom, waas die Huund ferswuunen, un insteede fon him foont hie aan froaien jungen Mon, uumdät die Huund aan ferwonskeden Prins ween hiede, dän nu ouholpen waas. Un do, do him ferwonsked hieden, hieden do tjo Wieuwljüüde ween, een waas dän Prins sien Stäifmuur, do bee uur sien Süstere. Die Prins geen nu mäd dän Skipper ätter ju Stääd wäi, dät waas ju Haudstääd fon dät Riek, wier dän Prins sin Faar as Keening uur häärskede. Hier wuden jo mäd groote Bliedskup apnuumen, un die Keening hiede uur dän wier fuunenen Suun Wieuwmaanske un Dochtere ferjeeten. As die Skipper läiweloa wier ätter Huus wäi wüül, wude hie riek biskoankt äntlät. Die Prins raate him noch aan Räid un wikkede: „Wan du wier in Huus bäst, dan lai dien Skip ap n Waal un läit it tunnerch wäide un ferrootje uumdät it bie ju fäärme Fierd, ju deer wier mäd maaked wäd, ap n Gruund gunge skäl.“ Die Skipper bifoulgede dän Räid. Hie laide dät Skip ap n Waal un wüül it ferrootje läite. Uk hiede hie fon dän Keening so fuul Jäild kreegen, dät hie faar sien Lieuwendstied nouch faar sik un sien hiede. Man dän Stjuurmon ferträtte it, dät dät froaie Skip so fergunge skuul, un hie koopede i tun statte deermäd in See. Een Tied laang geen ju Fierd goud, un die Stjuurmon, die nu Kaptäin waas, meende al, dät waas niks mäd ju Wikkeräi fon dän Prins. Man as hie midde ap ju hooge See koom, duukeden tjo dookerge Wieuwljüüde uut dät Waater ap un looken dät Skip mäd Mon un Muus inne Jüpte. Dät wieren do tjo Wieuwljüüde, do dän Prins ferwonsked hieden, un do die oolde Kaptäin dooded hiede.
Ätter Strackerjan 2:365

Rott sin Fädder

Dät is in ju Skäddeler Skrieuwwiese heelden

Deer waas insen aan äärmen Mon, die hiede niks tou breeken un niks tou bieten. Truurich geen hie insen uur’t Fäild, deer koom aan griesen Mon juun him, die fräigede, wääruume hie so truurich waas. Die Äärme tällde him sien Nood, deer kwad die griese Mon: „Iek wol die wäil hälpe, man du moast mie toukweede, dät du die fon nu oun as Rot sin Fädder biteekenje wolt un lieuwje wolt as een Fäi, du duurst die nit keeme un nit waaskje un iete moast du mäd dien Hounden. Kwäst du mie tou, dät aal tou hoolden, tjo Jiere laang, so skääst du so fuul Jäild häbe, as du bloot wolt, un laanger as tjo Jiere hougest du dän Kontrakt nit tou hoolden.“ Man die oolde griese Mon waas die Düüwel, daach kwad die Äärme tou, uumdät him uurs naan Wäi eepenstuude. Hie geen in ju Stääd un koopede sik Linnen un liet Säkke deer uut maakje, so groot as Bääduurträksele, do wonskede hie sik ful Gould, un gjucht, mädeens wieren aal ful fon luuter Gouldstukke.Man uumdät hie sik nit keemen un uk nit waaskjen diede, saach hie so aainsk uut, dät me bong faar him wäide kuud, un neemens wüül him in sein Huus apnieme. Läiweloa died dät daach aan Weerd, die dät Jäild grääsich jädden liede kuud un saach, dät die smeerige Mon deer fuul fon hiede. Ätter laange Tied koom tou dän Weerd aan Greeuwe, die diede Jäildkröäk lieden un fräigede dän Weerd, af hie him wäil uut disse Nood hälpe kuud. Die Weerd kwad: „Iek häbe neen Jäild, man iek häbe deer een Koomere ferhierd oun aan Mon, die häd fuul Jäild, man die is so smeerich, dät iek Jou nit tou him brange mäi.“ Die Greeuwe kwad: „Dät maaket mie niks uut, brangt mie man tou him.“ As die Greeuwe nu tou Rott sin Fädder koom, kuud him dissen so fuul Jäild leene, as hie häbe wüül, un wude fon dän Greeuwe uut Tonkboargaid toun Ieten ienleeden. Ap n foulgjenden Middäi geen Rott sin Fädder, smeerich, as hie waas, tou dät Kastäil, deer waas uk al die Dääsk däkked un do Gaste fersammeld, un uk do Dochtere fon dän Greeuwe wieren deer. As dät oun’t Ieten geen, un ju Soppe apdrain wude, deer biddede Rott sin Fädder do uur Gaste, jo skuulen sik toufäärme nieme, un as sik aal wät nuumen hieden, deer noom sik Rott sin Fädder dän Pot, un dronk deer as n Swien sin Deel fon ju Soppe ruut. Uk dät uur Ieten eet hie mäd Hounde.As ju Mäiltied faarbie waas, fräigede hie ju ooldste Dochter, af ju wäil hilkje wüül. „Jäi.“, kwad ju. Af ju him wäil häbe wüül? „Naa!“, kwad ju. „Wääruume nit?“ „Uumdät iek Jou nit liede mäi.“ Nit beeter geen him dät bie ju twäide Dochter. Man ju jungste kwad „Jäi.“, un deer tuuskeden do hiere Ringe uut un Rott sin Fädder kwad, dät hie bolde wierkuume wüül. As nu do tjo Jiere faarbie wieren, kännigede Rod sin Fädder dän Kontrakt. Deer wude die Düüwel dül un ferlaangede faar älk fon do tjo Jiere een Seele. „Dät wol sik fiende“, kwad Rott sin Fädder, dan geen hie in ju Stääd, uum sik boartje tou läiten. Die fäärme Boartskeerder, tou dän hie geen, wüül dät nit dwo, uumdät die Boart so smeerich un uunkaamd waas, man die twäide, dän hie fräigede, die diede dät, un dän raat hie toun Loon uk een groot Gouldstuk. Deer geen die fäärme Boartskeerder wäi un sneet sik säärm mäd sien aain Saaks dän Haals ou, dät waas ju fäärme Seele faar dän Düüwel. Man dät kummerde Rott sin Fädder nit, die putsede sik toun fainen Heere hääruut un geen wier ätter dät Kastäil fon dän Greeuwe wäi. Deer waas wier een groote Sälskup, un hie wude ienleeden toun ieten, man neemens koande him wier, un nu eet hie uk as aal do uur Ljüüde. Ätter ju Mäiltied fräigede hie ju ooldste Dochter, af ju wäil hilkje wüül. „Jäi“, kwad ju. Af ju him wäil häbe wüül? „Jäi“, kwad ju. „Wääruume dät?“ „Uumdät iek Jou wäil liede mäi.“ Man hie kwad deer ap: „Man iek mäi Jou nit liede.“ Juust so geen dät bie ju twäide. As hie ju jungste Dochter fräigede, kwad ju „Naa.“ „Wääruume nit?“, fräigede hie tourääch. „Uumdät iek al kloor mäd uurs aan bän.“ Deer wees hie sin Ring un kwad, dät hie die sälge Mon is, mäd dän ju al kloor is, un deer waas een groote Bliedskup in’t Kastäil – Bloot nit bie do bee uur Wuchtere, do sik uur hiere Duumhaid äärgeden, dät jo aleer naa kweeden hieden, un sik in hiere Ferträit säärm ferseepen häbe, un dät wieren dan do uur bee Seelen faar dän Düüwel.

Hans Baar

(Uut Skäddel)
ätter Minssen Beend 3, Siede 34, 1846
Düütske Uursättenge truch Strackerjan

Sjuch bie Minssen: Hans Baar

Ju Wunnerfloite

Dät is in ju Skäddeler Skrieuwwiese heelden

Faar fuul Jiere lieuwede insen aan äärmen Mon, die hiet Geerd, un hiede aan oankelden Suun mäd dän Noome Jan. Wilst die Faar ju Huushollenge bisuurgede, moaste Jan tichte-bie in dän Woold Takken säike, un as hie ap aan Däi sien Wierk so ättergeen, koom him aan griesen Mon toumäite, die raat him een Floitepiepe un kwad, aaltied, wan hie deer ap spüüdelde, skuulen aal sien Wonske, do hie sik deer bie toachte, uutfiere. Jan meende, dan hougede hie je neen Takken moor tou säiken, un geen bliede ätter Huus wäi. Man as hie deer wäi koom, foont hie sin Faar in läipen Ferträit, uumdät do neen litstet Stuk Brood moor in’t Huus hieden. Do geen Jan in ju Köäkene, bigon, tou floitjen un wonskede sik dän heelen Dääsk ful mäd Ieten. Aal koom so, as hie sik dät wonsked hiede, un Jan sin Faar, die toufäärme nit gjucht meeiete wüül, uumdät dät mäd ju swoote Kunst tou geen, häuw daach toulääst uk fäl roane, un dät smaakede him goud. Man Jan waas ätter n Tied deer nit moor mäd toufree, älken Däi goud un sääd tou ieten, un so wonskede hie sik een groot Huus un Jäild, un uumdät dät Wonskjen aaltied so iensluuch, goolt hie bolde as die riekste Mon deer uume tou. Ap aan Däi koom Jan ätter ju naiste Stääd wäi, dät waas een Seestääd, ju fon aan machtigen Greeuwe bihäärsked wude, deer saach hie dän Greeuwe sien Dochter oun’t Finster stounde, un ju waas so froai, dät hie sik fout in hier ferljoowede un hier jädden hilked hiede. Do noom hie sien Floitepiepe un spüüdelde un wonskede sik, ju skuul fon disse Uure oun dreegend weese un tou hiere Tied aan Suun ap ju Waareld brange. As die Greeuwe saach, dät sien Dochter dreegend waas, wude hie dul, un uumso moor, as ju him nit dän Deeder kweede kuud. Die Greeuwe ruup do Wiese fon dät Riek touhoope un wüül fon him wiete, fon wäl sien Dochter Dreegend waas. Do Räide kwieden, hie skuul aal do Monljüüde wied un sied touhooperoupe un een wiete Duuwe loosläite, un die, ap dän sien Haud ju sik deelsätte, die waas die Skeeldige. Deer ätter ferfierde die Greeuwe, un ju Duuwe sätte sik ap Jan sien Haud deel. Jan wude fout griepen un mäd dän Greeuwe sien Dochter ap een Skip broacht, un twiske do bee, wude een fääste Wooge apbaud, dät do uutnunner wieren. Dan wude dät Skip do Buulgen fon ju See uurlät, sunner Mast un Säile, sunner Stjuur un Ruur un sunner Ieten un Drinken, deermäd do bee truch Hunger un Toarst stierwe skuulen. Man Jan hiede sien Wunnerfloite bie sik un spüüdelde un wonskede sik toufäärme ju Wooge wääge, dan wonskede hie sik een wunnerboar Ieten un Drinken ap dät Skip, un läiweloa liet hie dät Skip wier oun Lound ounkuume. Hier wonskede hie sik een groot Kastäil, Tjoonste un masse Suldoaten. As die Greeuwe dät heerde, dät tichte bie him aan rieken Mon mäd een groot Heer ounkeemen waas, leeuwde hie, deer waas aan machtigen Fürst keemen, uum Kriech juun him tou fieren, un hie geen tou him un biddede him uum Gnaade, man hie koande Jan nit wier. Jan skoolt him uut, dät hie so roar juun sien Dochter ween hiede, man as hie saach, dät dän Greeuwe dät suur apstiet, raate hie sik tou ärkannen un do waas een groote Bliedskup. Jan wude dän Greeuwe sin Minister, un as die Greeuwe stuurwen waas, wude hie säärm Greeuwe un lieuwede noch laange in Bliedskup fääre.

Fon dän Wäänt, die nit bong waas

ätter Minssen Beend 3, Siede 50, 1846
Düütske Uursättenge truch Strackerjan

sjuch bie Minssen: Fon dän Wäänt, die nit bong waas

Päit, die meende, dät Bongwäiden waas een Hondwierk

(een änelk Tälster)
Dät is in ju Skäddeler Skrieuwwiese heelden

Deer waas insen aan Mon, die hiet Päit, un uumdät hie uurs neen Hondwierk ferstuude, meende hie, hie kuud eenfach leere, bong tou weese, un dät waas je wäil neen stuur Hondwierk. Hie maakede sik also ap un geen tou dän Pestoor un fräigede him, wier hie dät wäil leere kuud, un die Pestoor kwad, dät skuul Päit wäil fonsäärm leere, wan hie tjo Naachte laang in ju Säärke ienspeerd waas. In düsse Säärke spoukede nämelk ju Dochter fon aan Greeuwe, ju älkunaan blouderch slaachtede, die twiske tweelich un een snaagens inne Säärke waas. Päit maakede sik also sieuwns in n Säärkenboudem een Gat, wier hie sik oane ferstatte, un – gjucht! – ju Ärskienenge, as hie um Klokk tweelich uut dän Doodenkäller koom, foont him nit, eerste, as ju kuut faar een wier tourääch ätter ju Luuke in dän Boudem geen, fäl uur Päit sien Gat, un ju wüül him juust bie do Fäite pakje, as dät al Klokk een sluuch, do moaste ju sik bi’ielje, dät ju wier in hieren Doodenkäller koom, un Päit uurlieuwede ju Naacht. Faar ju foulgjende Naacht moaste sik Päit uurswät uuttaanke, uumdät die Jeest seeker nu ätter Gate in dän Säärkeboudem soachte. Also klieuwerde Päit boppe ap dän Altar, wilst die Jeest aaltied blot appe Gruund ätter him soachte, man as deer niks waas, keek hie daach moal ätter boppe, saach ätter n Tied uk Päit deer boppe sitte, man as die Jeest him juust pakje wüül, sluuch dät wier Klokk een, un die Jeest moaste fon him ouläite. Do toachte sik Päit: „Touken Naacht wol iek hier fon’t Spoukjen ouhälpe“, un hie hiede sik uk al aan Plaan maaked, wo dät tougunge skuul. Hie sätte sik sieuwns bääte ju Luuke, un as ju Greeuwendochter ju Luuke eepende, waas hie deer fon ferbuurgen, un as ju inne Säärke ätter him soachte, geen hie in dän Doodenkäller un hielt ju Luuke ticht. Nu moaste ju spoukjende Greeuwendochter buute blieuwe un kreech smäidens ju Sunne ou, un deermäd waas hier fon’t Spoukjen ouholpen. Man Päit foont in dän Doodenkäller so fuul Jäild, dät hie neen Hondwierk moor tou leeren hougede. Jiere leeter, as Päit hilked hiede, fersoachte sien Wieuwmaanske nu daach, him dät Bongjen bietoubrangen. Ju koopede masse Gäise un liet do uut aan Säk freete, bit do dät uurs nit moor koanden, un dan statte ju hieren Mon in dän Säk, un as nu do Gäise mäd hieren Smaacht uur dän Säk wäi fällen, deer ruup Päit ful Nood uut, hie hiede dät Bongjen nu leerd, un ju skuul him ruut läite.

Die Pestoor un sin Koaster

Dät is in ju Roomelster Skrieuwwiese heelden
ätter Minssen 3:62
Düütske Uursättenge truch Ludwig Strackerjan

sjuch bie Minssen: Die Pestoor un sin Koaster

Die Mon un dät Koolich

(Uut Skäddel)
ätter Minssen 3:62
Düütske Uursättenge truch Ludwig Strackerjan

sjuch bie Minssen: Die Mon un dät Koolich