Molaotheo wa Rephaboliki ya Afrika Borwa/Shejulu 3

[Shejulu 3 e lokisitswe ke karolo 2 ya Molao 4 wa 1999, le ka karolo 19 ya Molao 6 wa 2001, le ka karolo 3 ya Molao 9 wa 2002 le ke karolo 5 ya Molao 14 wa 2008.]

Karolo A: Ditsamaiso tsa Dikgetho tsa Basebeletsi ba Molaotheo

1. Tshebetso
1. Tsamaiso e ngotsweng Shejulung ena e sebetsa ka mehla ha—
a. Seboka sa Naha se kopana ho kgetha Mopresidente kapa Sepikara kapa Motlatsi wa Sepikara wa Seboka;
b. Lekgotla la Naha la Diprovense le kopana ho kgetha Modulasetulo kapa Motlatsi wa Modulasetulo; kapa
c. Lekgotla la ketsamolao la provense le kopana ho kgetha Tonakgolo ya provense kapa Sepikara kapa Motlatsi wa Sepikara sa lekgotla la ketsamolao.

2. Dikgetho
Motho eo e leng modulasetulo kopanong eo Shejulu ena e lebaneng le yena o lokela ho bitsa ho thonngwa ha bonkgetheng kopanong eo.

3. Ditlhoko tsa molao
1. Ho thonngwe ka foromo e balletsweng ke melawana e ngotsweng karolong 9.
2. Foromo eo ho thontsweng ka yona e lokelwa ho saenwa—
a. ke ditho tse pedi tsa Seboka sa Naha haeba ho kgethwa Mopresidente kapa Sepikara kapa Motlatsi wa Sepikara sa Seboka sa naha;
b. lebitsong la baromuwa ba diprovense tse pedi, ha ho kgethwa Modulasetulo kapa Motlatsi wa Moduasetulo wa Lekgotla la Naha la Diprovense a ka kgethwa; kapa
c. ke ditho tse pedi tsa lekgotla la ketsamolao la provense e amehang haeba Tonakgolo ya Provense kapa Sepikara kapa Motlatsi wa Sepikara sa lekgotla la ketsamolao.
3. Motho ya thontsweng o lokela ho bontsha hore o amohela ho thonngwa ka ho saena foromo eo a thontsweng ka yona kapa ka bopaki bofe kapa bofe bo ngotsweng.

4. Phatlalatso ya mabitso a bonkgetheng
Kopanong eo Shejulu ena e tla sebediswang teng, motho eo e leng modulasetulo o lokela ho phatlalatsa mabitso a batho ba thontsweng ho ba bonkgetheng, empa a se dumelle diphehisano dife kapa dife.

5. Nkgetheng ya mong
Moo ho thontsweng nkgetheng a le mong, modulasetulo o lokela ho phatlalatsa hore nkgetheng eo o kgethilwe.

6. Tsamaiso ya dikgetho
1. Ha ho thontswe bonkgetheng ba fetang bonngwe—
a. ho lokela hore ho etswe kgetho ya sephiri;
b. setho ka seng se teng, kapa haeba e le kopano ya Lekgotla la Naha la Diprovense, provense ka nngwe le e nngwe e emetsweng kopanong e lokela ho kgetha hang hape; mme
c. modulasetulo o lokela ho phatlalatsa hore motho ya kgethuweng ke ya tla fumana dikgetho tse ngata.

7. Tsamaiso ya ho ntshwa
1. Ha ho se nkgetheng ya fumaneng dikgetho tse ngata, nkgetheng ya fumaneng dikgetho tse nnyane ka ho fetisa o lokela ho ntshwa ebe ho boetse ho kgethwe bonkgetheng ba setseng ka moo karolo 6 e hlalosang ka teng. Mokgwa ona o nne o tswele pele jwalo ho fihlela ho fumaneha nkgetheng ya fumanang dikgetho tse ngata.
2. Ha ho sebediswa karolwana (i), haeba bonkgetheng ba babedi kapa ka bomong ba na le dikgetho tse tlase, kgetho e ka thoko e etswe ho bonkgetheng bao mme e phetse kgafetsa ka moo ho ka hlokahalang ka teng ho akanya hore ke nkgetheng ofe ya tla ntshwa.

8. Dikopano tse ding
1. Ha ho ka ha thonngwa bonkgetheng ba babedi feela kapa ha ho ka sala bonkgetheng ba babedi ka mora tsamaiso ya ho ntsha e entswe mme bonkgetheng bao ba babedi ba fumana palo e lekanang ya dikgetho, kopano e nngwe e tshwarwe matsatsing a supileng ka nako e balletsweng ke modulasetulo.
2. Ha ho ka tshwarwa kopano e nngwe ho ya ka karolwana (1), tsamaiso e balletsweng ke Shejulu ena e lokela ho sebediswa kopanong eo jwalo ka ha eka ke kopano ya ele ya dikgetho.

9. Ditaelo
1. Moahlodi e moholo o lokela ho etsa melao e hlalosang—
a. tsamaiso bakeng la dikopano tseo Shejulu ena sebetsang ho tsona;
b. mesebetsi ya motho ofe kapa ofe eo o leng modulasetulo wa kopano, le motho ofe kapa ofe ya thusang modulasetulo;
c. foromo eo mabitso a ba thontsweng a ngolwang ho yona; le
mokgwa oo ho tlang ho kgethwa ka ona.
2. Melao ena e phatlalatswe ka mokgwa oo Moahlodi e moholo a ka hlwayang ka teng.

Karolo B: Mokgwa wa ho hlwaya Mokga Boromuweng ba Provense Lekgotleng la Naha la Diprovense
1. Baromuwa ba boromuwa ba provense Lekgotleng la Naha la Diprovense leo mokga o tlamehang ha ba ho ona le tlameha ho akanngwa ka ho atisa palo ya maemo eo mokga o nang le ona lekgotleng la ketsamolao ka leshome mme ho arolwe palo e fumanwang ka palo ya maemo a lekgotleng la ketsamolao ka nngwe.
2. Haeba tshebetso ya ho latela ntlha ya 1 e fana ka keketso e sa ananelang baromuwa ba abetsweng mokga ho ya ka ntlha eo, keketso e tlameha ho phehisana le dikeketso tse tshwanang le yona tse tswang mokgeng ofe kapa ofe kapa mekga mme baromuwa ba sa ajwang boromuweng ba abuwe mokgeng kapa mekgeng ho ya ka tatelano ya keketso e hodimo.
3. E bang keketseho eo ho buang ka yona karolong 2 di lekana, barongwa ba sa hlongwang ba tshwanetse ho nehelwa mokga kapa mekga, ho kenyeleditswe mekga e meng e kopantsweng jwalo ka ha ho hlalositswe karolong 61(2)(b) ka yona keketseho eo le ka mokgwa oo dikgetho di hatisitsweng ka ona, ho qalwa ka mokga kapa mekga e hatisitseng palo e hodimo ya dikgetho, ho kenyeleditse le dikgetho tse kopantsweng tabeng ya mekga e kopantsweng nakong ya dikgetho tse fetileng tsa lekgotla la ketsamolao la province.

[Ntlha 3 e kentswe ke karolo 2 ya Molao wa tokiso ya bone ya Molaotheo wa 1999 le ho fetolwa ke karolo 3 ya Molao wa tokiso ya borobong ya Molaotheo wa 2002 le ke karolo 5(a) ya Molao wa tokiso ya leshome le metso e mene ya Molaotheo wa 2008.]

4. E bang mokga o mong le o mong o na le keketseho e tshwanang ya dikgetho dikgethong tse fetileng tsa lekgotla la ketsamelao la provense, lekgotla la ketsamolao le hlaloswang le lokela ho nehelana ka barongwa ba bang mokgeng ka palo e lekanang keketseho ka tsela e tsamaisanang le demokrasi.

[Ntlha 4 e kentswe ke karolo 5(b) ya Molao 14 wa 2008.]