Jump to content

Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/18

From Wikisource
This page has been validated.


8

Ngatanan hinmaruyagan han proyekto ngan ira ipinakita an ha pagkaruyag dida ha pagtinangutango han ira mga ulo. Hi don Custodio la, an liberal nga don Custodio, tungod han iya kamutangan nga diri alagad han iba, tungod han iya hagtaas nga mga katungdanan, amo la in nakahunahuna nga turumanon niya in pagtipa hadto nga proyekto nga diri tumikang ha iya. Usa adto nga pagtalapas! Ngan inmubo, hinmapyod han bungot ngan gamiton niya an iya makatarag-ob nga tingog, sugad kun aadto hiya ha sesyon han Ayuntamiento, namulong:

—Pasaylua ako, senyor Simoun, tinahod ko nga sangkay, kun magsiring ako nga diri ako uyon ha imo; dako nga salapi an kinahanglan hito ngan tingali magguba hin mga bungto.

—Gub’on kun amo man!—binmaton hin waray kabarak’an hi Simoun.

—An salapi nga igbabayad han mga tawo?...

—Diri kinahanglan baydan. May mga bilangguan, may mga binilanggo...

—Hm! diri makakasadang, senyor Simoun.

—Ada, ta, kun diri makasadang, patrabahuon an ngatanan nga bungto, an kalagasan, mga batan’on, pati kabataan magtrabaho, diri la an nanapulo kaglima kaadlaw nga kasugtanan, kundi tulo, upat, pati lima kabulan nga pagpasugo ha Pamunuanan, lakip an turumanon nga pagluto ngan pagdara han kasangkapan.

Hi don Custodio nabaraka, linmingi panginano kun may indiyo nga namamati. Salamat kay an nakada ha hirani mga hurunandn la, ba man an mga timonel Ebang kaupay han mga likduan han salog.

—Kundi, senyor Simoun....

—Ayaw ak pagsinumati, don Custodio,—nagpadayon hi Simoun hin diri maalantad.—Dida la hin sugad him nga paagi nahihimo in dagko nga mga buhat ha sakob han kasayunan. Sugad hint nahimo an mga Piramides, an danaw ha Moeris ngan an Coliseo ha Roma. Tigusa kalalawigan nagtatara han kamingawan, nagkakagaramo hin mga sibuyas nga ira balon; katigurangan, mga batan’on ngan kabataan namamagguol paghakot hin bato nga ira gintitip-ak ngan ginpapas-an, ginsusunod han punuan nga may latigo; ngan katima nagpapanguh ngadto ha ira mga bungto an nahabibilin nga buhi, kun diri man, nagpapatay dida han kabarasan ha kamingawan.