7
—Kundi. . .
—Ako pananglit,— an pulong ni Fr. Damaso nga dinarudako an tingog basi diri makasalyo an iya kahimangraw; —ako nga may karuhaan ko na kagtulo katuig nga pagkinaon bin saging ngan hin kanon makakahimo ako bin pamulong mabatungod hito. Ayaw ako pagsinumati bin mga teorias ug mga retoricas; nakilala ako han indio.(14) Hunahunaa nga tikang ako umabot nganbi hini nga tuna nahamutang ako dayon didto hin usa nga bungto, gutiay man gud, kundi makitinanom. Diri pa ako hadto nasabot kaupay han tinag-alog, kundi napapangumpisal na ako han kababayin’an ngan nagkakasarabot kami, ngan ginpaurog gud ako kaupay nga ha mga ikatulo katuig tikang hadto, han pagbalhina ha akon ngadto hin darudako nga bungto, nga nawarayan padi tungod han kamatay han kura nga indio, nanagtangis ngatanan, ginpun’an ako hin mga pabalon ngan ginpagikanan pa ako hin musika . . .
—Kundi dida kinikita la nga;. . .
—Ayaw anay, ayaw anay! bay'i kaikag! An linmiwan ha akon didto nadarudali pa ngani liwat, kundi han pag-iwas darudamo an nagpagikan, darudamo an luha nga nanuro ngan darudamo nga musika; ito ngani nga tigdarudamo lumamba ngan pinairuigbawan tubtob ha duha kapilo an mga baraydan ha singbahan.
—Kundi tutugutan mo ako nga. . .
—lini pa: didto ha bungto ha San Diego nag-ukoy ako hin kanan karuhaan katuig ngan may pira pa la kabulan ngada yana nga . . . iniiwasan ko, — dinhi baga dapit hiya nabudlay. —Karuhaan katuig, waray ha akon mariwa bi san hino, labis kaupay han igo nga ikikilala hin usa nga bungto. Iton San Diego may uunom kayukot katawo nga umurukoy ngan kinikilala ko hito an tagsatagsa ha ira, sugad ko hin igin-anak ug ginpasuso; maaram ako han mga tinago hini, han hinulikmusan hadto, han nangungulitawo hadi nga daraga, kun ano an hinpakulban hadto ngan kun hino an nakapatid, kun hino an totoo nga amay han bata ug iba pa, kaiya kay dinhi ha akon kukumpisal ngatanan; namamaghirot gud hin pagtalapas han ira mga turumanon. lito hi Santiago, an tagbalay, kun nagbubuwa ba ako; damo in iya didto mga tuna ngan didto kami pagkasangkay. Yana kikitaon mo kun ano an indio; han akon paglakat, sakuri nga may nagpagikan ha akon nga pira nga kalagasan nga
