Jump to content

Page:An-Kaduntan-Han-Bungto-ni-Jose-Rizal-1962.pdf/306

From Wikisource
This page has been validated.


296


tos! Usa han mga pulong nga labi niya nga ginkurian, labi pa kan Champolion han panupat niya 'han mga heroglipikos, asya an pulong nga Filipinas.(6)

Sumat nga han pagkabuwas tikang hira kakasla, han naghihimangraw hira, hadto kabo pa la an iya bana, nakasiring hiya Pilipinas; an kabo nakahunahuna nga iya turumanon an pagsaway ngan siniring, dinunganan hin dukol: "Oy, siring, Felipenas, diri ka man lurong! Diri ka nasabot nga asya ito an ngaran hinin imo tuna nga p... ka, tungod kay tumikang kan Felipe?" An babayi nga nag. iininop hin mga katam-isan, kaiya han bag-o nga kinasal, sinmugot ngan sinmiring "Felepinas." An kabo nakasiring nga diri na dako dida hadto an ginkakalainan, salit dinugangan an mga dagol ngan sininggaakan: "Oy, ikaw, babayi, diri ka nahababaro pagluwas hin Felipe? Ayaw kalipat an Hadi hi D. Felipe... nga ikalima... siring Felipe ngan dugangi hin nas, nga ha latin an kahulugan tuna hin mga indiyo, ngan asya na an ngaran han b.. han iya i.. nga imo tuna!"

Hi Consolacion nga hadto parapamunak la anay, kin- maraham han mga hubaghubag ha iya ulo dara han dagol, ngan sumunod, nangangalas na:

Fe...lipe, Felipe... nas, Felipenas, amo na?

An kabo nahapanganga. Kay ano nga nagin-Felipenas, diri Filipinas? Duduha la in tigo: Felipenas, kun diri, an ngaran han hadi luluwason nga Felipi.

Hadto nga adlaw nakaisip hiya hin diri na anay pagluya; pinabay'an an iya asawa ngan magbasa hiya han mga inimprenta nga mga barasahon. Dinmugang an iya kagupong nagkurukuso han iya mga mata: "Aber, hinaya ta daw! Filipinas ngatanan an siring han mga inimprenta ngan maupay nga kasurat: kun sugad diri la an iya asawa, pati hiya nagsasayop."

—Ano ba ini?-—nangutob, —nagbubuwa an mga Kaagi? Ini nga basahan nasiring nga hi Alonso Saavedra an nagngaran hini nga tuna pagpahanungod han infante D. Felipe. Ano ba in pagdaot na han kasurat hini nga ngaran? Bangin la indiyo ito nga Alonso Saavedra!

Pinmakiana hiya kan sarahinto Gomez nga han batan'on pa nagtuon pagkapadi. Ini nga Gomez, nga waray ngani ha iya siplat, nagpinaubuk-ubok la han iya tustos, nagbaton, an tingog kanan nagpapakamaaram:(7) —Han una nga mga panahon linuluwas ito nga Filipi;