Jump to content

Page:An-Kaduntan-Han-Bungto-ni-Jose-Rizal-1962.pdf/333

From Wikisource
This page has been validated.


323


an de diri manta binabaydan ngan nakakahatag pa ngani hin kategoriya han ngaran. Kun hiya napirma, nasurat hiya Victorina de los Reyes de de Espadana; ini nga de de Espa dana asya gud an iya natutuyawan; waray gud ha iya nakapirit pagkuha, bisan an nanhimo han iya mga tarheta, say pa an bana!

— Lurong, kun usa la nga de akon ibutang sisidngon nga waray ka! —asya an iya baton han iya bana.

Kanunay say niya ginyiyinakan an iya mga pangandam pag-igirikan, iya gintanog ha ulo an mga ngaran han mga harapitan, ngan diri tiaw pamation: "Makita ako han ismo dida ha kanal de Suez; hi de Espadana nasiring nga amo an labi nga makaruruyag, ta hi de Espadana nakaluob na hinin kalibutan". "Bangin diri na ako habalik nganhi hini nga tuna han waray mga batasan", "Diri ako naayon dinhi; mauruupay ko an Aden, kun Port Said man; amo ini an isip ko tikang han kabata," ug iba pa. Ginduduha la ni Da. Victorina an tuna dida han iya Geografia: Pilipinas la ngan Espanya; dapit nalutod hiya han mga chulos nga nasiring nga an tuna Espanya la ngan America, kun usahay China, pagpaiba han ngaran.

An bana sayod nga bahin hini nga mga yawyaw kaga, kundi iya na la hinihilom nga diri la hiya pagbusaan ngan pagbuyaktaron na man an iya kangual.(25) Tinutuyo niya in pangipa hin bisan la ano basi labi nga pagmatuuran an iya pagmabdos, ngan magtikang pagsinul-ot hin mga panapton nga may mga tina ngan hin pagdara ha lawas hin mga bukad ug mga laso ngan hin paglinakat ha Escolta nga bata an sulot; kundi, hay! kawaray upay! nahagos an tulo kabulan ngan an iya mga inop nagpapas ngan tungod kay waray na kaharadlukan nga an iya anak magin-insurrektos, an pag-igirikan waray na igpadayon. Nagpinakiana hiya ha mga mananambal, ha mga partera, ha mga tigurang ug iba pa, kundi kawang la ngatanan; an ginang nga nagtitinawa la kan San Pascual Baylon, ha dako nga kaurit ni Kapitan Tiyago, waray gud tutuod hin pagdangop bisan kanay nga santa; salit nagsiring ha iya in usa nga sangkay han iya bana:

— Tuod la ha akon, senyora; ikaw la dinhi hini nga makakauyam nga tuna in maisog nga espiritu!(26)

Tinmawa la hiya kundi waray sabot kun ano an maisog nga espiritu ngan han pagkagab-i, han pag-ipanhirigda, ipakiana ha iya bana: