Jump to content

Page:An-Kaduntan-Han-Bungto-ni-Jose-Rizal-1962.pdf/374

From Wikisource
This page has been validated.


364

―Diri; iniisip ko sugad hin usa nga makuri mailob nga tambal nga danay ta gamiton pagbulong hin usa nga sakit. Ta yana; an aton tuna amo in usa nga lawas nga may daradara nga sakit, nga basi mag-upay, an Pamunuan nagkikinahanglan gumamit hin mga katigayunan, nga magping-it ug magsuol, kun sidngon man, kundi himurulsan ngan kinahanglanon.

―Maraot, senyor, nga mananambal an nagtatalinguha la pagpahinugay han inaabat ha gawas nga kasuol, diri nagtutuyo pamiling han tinikangan han sakit, o kun habaro man, nahadlok paglabot. Amo la ini an turumanon han Guardia Civil: an paggamit han kusog ug kapintas ha pagsuna han mga pagtalapas, kundi ini natutuman la kun iginhihiigo. Labot pa, senyor, an katig-uban makakagsirot la han sala kun naghatag han ngatanan nga katigayunan nga kasuruk'an basi an tawo mahabaro ngan magmaupay. Dinhi ha aton tuna, tungod kay waray katig-uban an tawo, salit an bungto ngan han Pamunuan diri nagkakausa, an pamunuan angay magmapinasayluon, diri la tungod kay an tawo kinahanglan pasayluon, kundi tungod kay iya la ginpapabay an, diri gin-aagak, gutiay in kasalakban kay gutiay la nga kapawa an kinakarawat. Labot pa, kun dayunon ta an imo pagtarutanding kanina, an tambal nga ginagamit ha pagbulong han sakit han aton bungto uraura hin kawaray paid nga dida babatia han bahin han bungto nga waray kaduntan, salit naluya ug naaaghat la lugod ha pagkamaraot. Diri ba mauruupay lugod tagan hin karig-on an lawas nga may sakit ngan iban-ibanan an kamapintas han tambal.

―Kun magmaluya an Guardia Civil madadako an kahihirutan han kamurayawan han mga bungto.

―An kamurayawan han mga bungto! ― nakasiring hi Elias hin mapait nga pamulong. ― Manapulo na kaglima katuig nga ini nga mga bungto may Guardia Civil kundi kitaa may ada la gihapon mga tulisan, nababati la gihapon nga may gintikasan nga bungto, nga may ginamaan ha dalan; waray hunong an mga panikas ngan diri ginbibiling an mga salaan; an pagtalapas diri nauutod ngan an matinalapasnon murayaw an paglinayawlayaw, an buutan nga bungtuhanon diri lugod mutang an kaukoy. Pakiana hin bisan hino nga taghimungto kun inin Guardia Civil usa ba nga kaupayan, kun usa ba nga kabulig han bungto, diri usa nga pinas-an, diri usa nga panlupig nga labi pa kamakasisi-