Jump to content

Page:An-Kaduntan-Han-Bungto-ni-Jose-Rizal-1962.pdf/401

From Wikisource
This page has been validated.
391

han pagtinuhay han mga kasamukan nga hinimo la ngahaw han iya utok; an tawo sinmabot nga an iya sulundanon amo an haluag nga kalibutan nga aada la ha iya mga kamot kun iya talinguhaon; takas na han buhat nga kinaga la ug waray hinungdan, itinamod an ulo ngan manginano han iya hinmumutangan. Kitaa daw kun diri ba nagpapangulpot na yana an aton mga parasiday;an mga Musas nagtikang na panhatag ha aton han ira magpakawiwili nga hinimos ngan nahiyom ngan nag-aagda ha aton nga kita manalinguha. An mga kinadaan nga batakan nagpakita na hin himurulsan: an kulang na la nga pag-aydon han panahon. Say na ginsusunod han bag-o nga mga abogado an Pilosopiya han Katadungan: may ada na ha ira natipa ha butnga han kasisidman nga naglilibot han aton mga hukmanan ngan naabat nga may ginkaibhan na han mga panahon. Pamatii yana an mga pamulong han mga batan’on, sudla an mga liburan ngan lain na nga mga ngaran an hibabatian mo ha sakob han mga panurutduan diin hadto say ta la hidudunggan an mga ngaran nira Santo Tomas, Suares, Amat, Sanchez(3) ug iba pa nga mga darayawon han akon pa pana­hon. Kawang na la an mga laygay han mga prayle tikang ha mga walihan patok han magraot nga mga hilig, baga na la hira an magbaraligya hin isda nga nagnginginurutob tungod han kamakitatawaron han mga pumaralit, waray sasabot nga an iya isda butod na ngan waray na gamit! Kawang na la an panmutang han mga kombentos hin mga kapadian ha kaburubungtuhan ha pagpugong nga umawas ngadto an bag-o nga sulog; an kadidiyusan nanlalabay; an mga gamot han kahoy nakakapagasa han ngatanan nga tumuturok nga ha iya nasarig, kundi diri makasaping han iba nga maburuhi nga, sugad pananglit han tamsi, aadto ha langit pagaagi.

May kasindak an pagpanyakan han pilosopo; masiga an iya mga mata.

—Bisan la kay an bag-o nga binhi gutiay; kun manalinguha ngatanan, ini nga kauswagan nga ginpipinalit ta hin mahal mahihimo hin paglumsi,—rinmiwa hi D. Filipo, waray tutuod. —Paglumsi! Hino in makakahimo? An tawo, ito nga gutiay ngan maluyahay nga butang, makakahimo paglumos han Kauswagan, han gamhanan nga anak han panahon ug han pangahas? Kakano pakahimo? An mga tinuuhan, an