- “Matuman an imo pagbuot dinhi sa tuna . . . !”
Hamtang nangangaturog pa, o namamaliaw man, inin aton mga tinawo, say ta anay paghihimangrawon hi Kapitan Tiyago. Diri kita niya inabiabi kakano pa man, salit waray naton katadungan, ngan diri ta man liwat turumanon, in pagsikway ha iya, in paghingalimot ha iya bisan dako kaupay an mga kahigayunan nga aton atubangon.
Hiya hamubo, malud-as an panit, malison an lawas, ngan kun pagkit’on ha bayhon, tungod ada han duro nga tambok, nga gawad han langit siring pa han mga dumarayaw, kun tungod ba han dugo han mga kablas nga iya ginsusupsop, siring pa han iya mga kaaway, kundi sugad han amon siring, tambok han mga hamon, hi Kapitan Tiyago daw barubata pa han totoo niya nga panuigon; may makakasiring nga hiya aada la ha mga katluan la kaglima katuig. Hadton mga panahon nga nanhihinabo inin mga kaagi nga akon na iginsumat, an panagway ni Kapitan Tiyago kanunay nga maligdong. An iya ulo nga lipurok, gutiayay ngan luob hin maitom nga buhok nga haglaba ha atubangan ug haglipot ha talikuran, nasiring an sumat nga damo kuno in sulod; an iya mga mata nga gudti, kundi diri insikon, diri gud nagbabalhin ha paniplat; an iya irong gamayay ngan diri pugngok, ngan kun an iya baba, diri nababarahiwi dara han duro nga pagtinabako ngan pagminama ngan dayon pagguguom han gupa(1) ha usa nga limugmugan, makakasiring kita nga matuod man-gud nga may iya katadungan hin pagpakamahusay nga tawo. Kundi, bisan duro adto nga pagpahusa, mabusag gihapon an pagdara niya han iya mga ngipon nga kalugaringon pati an duduha nga ipinahuram ha iya han dentista ha tinagpulo kagduha kapisos an usa.
Iginpapahamutang hiya nga usa han mga labi kamanggaran dida ha Binondo(2) ngan usa han mga dagko in karaanan nga kinukuhaan hin asukar tungod han iya mga tuna didto ha Pampanga ngan Laguna de Bay, labi na didto ha bungto ha San Diego, nga ibinabaligya o ibinabayad han mga utangan ha iya. An San Diego asya an iya ayon nga bungto, tungod hiton mag-upay nga karigusan, tungod hiton bantugan nga bublangan ngan tungod man han damo
