VI
TOMÁS MAOL AGUS AN tSEAN-AIMSIR
An scoil dúnta arís, dubhán im’ mhéir, “Bád na nGort nDubh,” sárú na dlí, “an long dhóighte,” “an ‘Nóra Chríonna,’” “na h‑ath-mháighistrí.”
Do bhí an Rí insan lanntán céadna gur ghnáth leis agus mar do bhí sé mór trom ba cheart go mbeadh a rian sa stól. Do bhí sé ag cogarnaigh liom-sa i dtaobh an Daingin. Do bhí sé féin trí h‑uaire ann—turus i n‑éineacht le n‑’athair críona agus dhá turus i n‑éineacht le n‑’athair óg; ach is mílseáin bun a’ bhladair go léir do bhí aige liom. Do bhí ’fhios san agam agus dob’ olc an páirtidhe me, leis, dá ndéanfainn dearmhad air. Shíneas cheithre cinn chuige agus bhí sé lán-bhuidheach.
An uair a leigeadh amach lár an lae sinn:
“Cogar,” arsan Rí, “beidh an mhaighistreás ag imeacht uainn sara fada.”
“Cá bhfios duit?” arsa mise.
“Tháinig scéala indé chúichi. Beidh sí le pósadh láithreach.”
“Cad é an sórt fir?”
“Cóisteóir duine uasail atá i n‑áit éigin.”
Ba dho b’fhíor mar nár dhein sí ach an tseachtain a thabhairt. B’eo léi amach Dia Domhnaigh. An scoil dúnta arís.
Timcheall 1873 do scar an tarna máighistreás linn. D’fhág san mise sé bliana déag. Do bhí sé bliana ar scoil agam ach ní rabhas im’ ollamh ar Bhéarla ná i n‑aon ghaor do.
