Ti timidna insadagna iti dakulapna, kct kitkitaenna ti kumiaw ken nakapoy nga apoy dagiti bisbislak, a dagiti beg-beggangda agbalinda a dapo iti madaras; naliday a isem ti mangraniag
iti rupana. Malaglagipna piman ti naragsak a burtia da banga
ken apoy a inbaga ni Crispín kenkuana iti naminsan, Daydi ubing kinunana:
“Nagtugaw ni Nangisit, tinudok ni Nalabaga, Di nagbayag, garaw a garaw, di makaidna.”
Ubing pay laeng ket makita nga idi unana, nalapsat ken napargi. Dagiti matmatana, kas met ti kararuana, nga inna inted kadagiti annakna, nasayaat da, atitiddag dagiti kurkurimatmatda ket nauneg ti panagkitkita da; ti agongna, nataraki; dagiti nabessag a bibbibigna, nasayaat ti pannakayugis da. Iso ti kuna dagiti tagalog iti kayumangging kaligatan, wenno napugot bassit, ngem nalinis ket nasin-aw. Nupay ubing pay, ni ladingit wenno ni bisin, nalabit, rugyannan a ilesseb dagiti nabessag a pingpingpingna; ti napuskol a buokna, nga idi unana, iso ti buya ken ramen ti bagi na, no nasayaat pay la ti pannakasagaysayna, saan a gapo iti kinagarampang, no di ket gapo ta iso ti kadawyanna: natinggol nga awan an-aniana, awan tudok, awan sagaysayna.
Nabayag nga aldaw a saan a pimmanaw iti balayna, ta dinadaitna ti pinaaramidda kenkuana a naibilin a leppassenna iti madaras. Iso, tapno makategged iti sangkabassit, saan a nakimisa iti daydi a bigat, a ta dua nga uras na kuma a napan iti ili ken nagawid: —ti kinamarigrigat pilitenna ti tao nga agbasol! —Idi nalpasnan ti aramidna, inpanna iti akinkukua; ngem toy inkarina a bayadannanto.
Iti daydi a nagmalem inna pinanpanunot dagiti ragragsakna no dumanon ti rabii; naammuanna a dagiti annakna sumangpetda, ket kinayatna ida nga insaganaan. Gimmatang iti tuyó, pinurusna iti bassit a minuyunganna dagiti kalalapsatan a bungbunga ti samatis, ta ammuna nga isuda ti kaay-ayo unay ni Crispín; dimmawat ken karrubana a pilósopo Tasio, a ti balayna kagudua ti maysa a kilómetro ti kaadayona, iti pindang nga alingo ken maysa a luppo ti papa, nga isuda ti imasen met unay ni Basilio a sida. Ket, sipupunno iti inanama, inapuyna ti bagas a kapudawan, a iso ket saan a sabali ti nangani. Daydi, pudno a pangrabii ti kura
kadagidi nakakaasi nga ububbing.
—108—
