Ti ragsak nangin-inot met la a nagsubli, nagtudo dagiti salsaludsod ket immado dagiti sarsarita.
—¡lso gayam daytay ti Elias a nangitublak iti alperes iti pilaw!—kinuna ni Leon a sipapanunot.
—¿Ket, kasano ti pannakaaramid dayta? ¿kasano?—sinaludsod dagiti naunton.
—Kunada nga itay bulan ti Septiembre, maysa nga aldaw a natutudo unay, nakasabat ti alperes iti maysa a tao a nagbaklay iti kayo a pagtungo. Ti dalan napalalo kan a naglutlot ket isuna la nga adda nailet a pagnaan iti igid, a maymaysa a tao ti makalasat. Kunada a ti alperes dina inggawid di kabayona, ngem inabugna kan ket di a pinukkawanna daydi tao tapno agsubli: toy, a nalabit dina kinayat ti nagsubli gapo iti binaklayna, wenno nalabit dina kinayat ti mailumlom iti lutlot, intuluyna ti nagna. Ti alperes, a nakapungtot, kinayatna a kinabil, ngem daydi tao nangala iti sangkaguped a kayo, minaluna ti ulo ti kabayo a kasta unay pigsa, ta uray la naitublak ket ti nagsakay nairamraman a natnag iti kalutlutan. Kunada pay a daydi tao intuluyna ti nagna a sitatalna a dina ket ingginggina dagiti lima a balbala nga inpaturong kenkuana ti alperes, a nabulsekan iti pungtot ken pitak, nanipod iti kalutlutan a nakailabsunganna. Gapo ta naminpinsan a saanna nga am-ammo daydi tao, inatapna nga iso daydi agdindinamag a Elias, a mano la a bulan a dimteng ditoy a probinsia, a di ket ammo ti naggapuanna, iso nga am-ammo unay dagiti sibil kadagiti sabsabali nga il-ili gapo kadagiti ar-aramidna a kakasta.
—¿No kasta a ket, tulisan?—sinaludsod ni Victoria a nagkintayeg.
—Diak patien, ta kunada a sinarangetna met dagiti tutulisan iti naminsan nga aldaw nga adda inarangda a balay.
—¡Awan rupana nga agar-arang! —innayon ni Sinang.
—A wan, isuna la a ti panagkitkitana naliday unay; diak nakita nga immisem iti bayat ti nagbigat,—kinuna met a sipapanunot ni Maria Clara.
Kasta ti panagpalabasda iti daydi a malem, ket idi kuan, nadanunanen ti kanito a panagawidda iti ili.
Babaen dagiti maudi a sinsinamar ti arinpapatayen a init, pimmanawda iti bakir ket limmabasda a siuulimek iti asideg ti nalmeng a nakaitabunan daydi apo ni Ibarra. Idi kuan, dagiti naragsak a sarsarita nagsublida a nabiag, napunnuda iti pudot, babaen