dan da iso ti yan ti disso a sinarita ti pannakabagi ti pagiwarnak
iti suratna. Dagiti prinsipales ti ili, dagiti kakastila ken dagiti
babaknang a sangsangaili inda tugawanen dagiti naur-urnos a
palpalangka. Ti ili, dagiti tattao nga awan sa-ad ken takem da,
isuda ti agyan iti nabati iti plasa; addada nagbaklay iti bangko a
saan da a pagtugawan, ngem inda pangnayon iti kurang ti katayag
da; ti kasdi patanurenna ti napalalo a riri dagiti awan bangkoda,
dagidiay dagusenda ti bumaba, ngem iti mabiit, agsublida man
met la nga agtakderen kadagiti bangbangko da a kas la awan
ti naaramid.
Panagapan-apan, ik-ikkis, ririaw, pagpaga-ak, maysa a pal suot, maysa a rebentador isuda ti mangnayon pay iti ringgor. Ditoy, matukkol ti saka ti maysa a bangko ket matnagda a katkatawaan dagiti ado a tattao dagiti naggapgapo iti adayo a mapan agbuya, ket ita isuda metten ti buyaen: sadiay, adda agapa ken agsubang gapo iti pagyanan da; iti ad-adayo pay, adda mangngeg a uni dagiti tagtag-ayan ken botbotelia a mabubuong: iso ni Andeng a mangipan iti pagpalamiis ken in-inumen: igiggamanna a si-a-annad kadagiti dua nga im-imana ti dakkel a bandeja, ngem masabatna ti mangar-arem kenkuana, iso a kayatna met a irana ti...
Ti teniente mayor, ni don Filipo, iso ti mangidaulo iti pagbuyaan, ta ti gobernadorsilio naayat iti sugal a monte; ni don Filipo, makisasao ken lakay Tasio.
—?Ania ti innak aramiden?—kunkunana;—ti Alkalde dina kinayat a inannugot ti panagikkatko; “Pawan pigsam a mangtungpal kadagiti an-annong mo?” sinaludsudna kaniak.
—?Ket, ania ti insungbat yo?
—!Apo Alkalde!—insungbatko;—dagiti an-annong ti maysa a teniente mayor, numan pay awan kaibatbatuganda, kas da met kadagiti an-annong dagiti iso amin nga agturturay; aggapuda ka dagiti nangatngato a tuktukad. Ti pay Ari awatenna ti Turayna iti Ili, ket ti Ili awatenna iti Dios. !Awanannak iti daytoy pay met ket di, apo Alkalde!—Ngem ti Alkalde dinak kinayat a inpangag ket kinunana nga agsaukamto maipanggep itoy a banag kalpasan dagitoy a ramrambak.
—!No kasta, ni Apo Mugna ti tumulong kadakayo!—kinuna daydi lakay ket kinayatna ti timmalaw.
—?Saan yo a kayat ti agbuya?