—Rebbengko a patien a saandak nga ang-angawen, —kinuna
ni Ibarra, a timekna ti nakapoy, kalpasan ti sumagmamano a
kanito a panagulimekna. — ¿Mabalinyo nga ibaga kaniak no
ania ti gapona nga adda idi iti pagbaludan?
Daydi lakay kas la nagpanunot.
—Masdaawak unay ta di pay met ket inpakaammo kadakayo dagiti naar-aramid iti balayyo.
—Iti naudi a suratna a makatawenen a napasangpetko. kinunana kaniak a diak agdandanag no awan suratna nga awatek, ta nalabit nga ado unay ti aramidna; inpaganetgetna nga ituluyko ti agadal . . . binenbendisiunannak.
—No kasta, dayta a surat inpatuludna idi nganngani matay; istay makatawenen a inpunpunmi idiay iliyo.
—¿Ania ti nakabaludan daydi ama?
—¡Gapo iti maysa a banag a pakaidayawan! Ngem surutendak, ta innak idiay kuartel; inton magmagnatayo, innakto saritaen. Agsadagkay itoy takiagko. Nagnada a siuulimek iti sangkabassit a kanito; daydi lakay kas man agpanpanunot ket kasna ur-urayen a palti-ingan ti sang kabassit a iming a nagtubo iti timidna, iso nga inna ap-aprusan.
—-Kas paggaammuyo a nalaing, — rinugyanna ti nagsao — daydi dakkel yo iso ti kabaknangan iti pangukuman, ket numan pay aduda dagiti mangay-ay at ken mangdaydayaw kenkuana, addada met dagiti gumurgura wenno umap-apal kenkuana. Dakam man a kakastila nga umay ditoy Pilipinas, dakes a gasat, ta saan a dakam ti maiparbeng a umay kuma; kunak toy, saan la a gapo iti maysa ka dagidi appoyo a lallakay, no di pay ket gapo kadagiti kabbusor daydi ama yo. Ti kanayon a pannakasuksukat, ti pannakadadael dagiti tattao nga adda kadagiti nangato a pagsasaadan, ti panagisubo kadagiti pagtaktakeman kadagiti kakabagyan ken gagayyem, ti kinalaka ti pagbayad ken ti kinadaras ti yaay ditoy, isuda ti akinbasol kadagitoy amin a maar-aramid; dagiti kadadaksan sadi Espania isuda ti umay ditoy, ket no adda mailaw-an a maysa a naimbag, iti mabiit, madadael met ditoy. Ala wen, daydi dakkelyo, aduda unay dagiti kabbusorna kadagiti kukura ken kakastila.
Nagsardeng bi-it.
—Sumagmamano a bulan kalpasan daydi ipapanawyo, nangrugi ti guranggura da ken Padre Damaso. a diak ket maa-
