LX
AGASAWA NI MARIA CLARA
Ni Kapitan Tiago makaáy-ayat unay. Iti bayat dagiti naka butbuteng nga aldaw, awan nakalaglagip kenkuana: saan a naibalod, saan a naipukok, saan a nasalsaludsudan, saan napakpakatan iti “makina eléktrika”, saan a naipadas iti kanayon a pannakayuper dagiti saksaka kadagiti silsiled nga adda iti uneg i daga, ken sabsabali pay a panusdusa nga am-ammo a nalaing dagiti tattao nga agkunkuna nga addaán sursuro. Dagiti gagayyemna, kunami ket di, dagidi gagayyemna idi (ta daydi tao naglikudannan dagidi gagayyemna a Pilipino nanipod idi, ti Turay inna inatap ida a dakes) nagsublida metten kadagiti balbalayda, kalpasan ti sumagmamano nga aldaw a "panagbakasiónda" "kadagiti balbalay ti Turay." Ti met laeng Kapitan Jeneral ti nagbilin a pagtalawenda ida kadagiti balbalay a kukua ti Turay, ta iti pamanunutanna, saanda unay a maikari nga agnaéd kadakuada, a kasta unay a luksaw daydi singkol, ta kayatna kuma no agpaskua iti yan ti nabaknang ken nabuslon a yanda.
Ni Kapitan Tinong nagawid iti balayna a masakit, nabessag, agebbal.— ti panagbakasionna saan a nasayaat, ket kasta unay a panagbaliwna, ta ita saan nga agsaón iti uray no maysa, ket dina payen kamag-anen ti asawana ken dagiti annakna, isuda nga agsasangit, agkakatawa, agsasaó ket kasda la agmauyungen gapo iti ragsakda. Daydi nakakaási a tao saan a rumuaren iti balayna tapno saan nga agpeggad a kumablaáw manen iti maysa a pilibustero. Uray ni kasinsinna a Primitivo, agraman amin dagiti sirsirib dagidi inauna, dina maákkalen iti adina nga agsao.
—Crede, primo.1 —kunkunana;—no diak pinuuran amin a pappapelmo, binekkelda ti tengngedmo; ngem no pinuurak ku-
(1) Patiem, kasinsin.