154
pitan Heneral, ug uban pa, midag-um ang iyang nawong ug sa katapusan misulti:
— Kini maoy usa ka yuta sa mga hunahuna . . . apan, padayon, padayon . . .
Si Isagani wala mausab. Misulti siya sa hukom nga gipaabut ug nagpahayag siya sa paglaum sa mga Batan-on nga siya, si G. Pasta, motabang sa ilang mga tinguha, kon si Don Custodio mangayo kaniyag pakitambag, sumala sa ilang gituhoan. Si Isagani wala mangahas sa pag-iingon nga patambagan, kay nakaalinggat siya nga ang manlalaban nagyam-id.
Apan si G. Pasta may hunahuna na diay nga daan, ug mao nga dili siya magilabut niadtong butanga. Siya nahibalo sa tanang naghitabo sa Los Banos, nahibalo siya nga may duha ka pundok ug nga si Pari Irene dili kay mao ra ang milaban sa mga batan-on ug nga dili mao siya ang nangayo nga iduso sa Comision de Instruccion Primaria. Si Pari Irene, si Pari Fernandez, ang Konesa, usa ka magpapatigayon nga nagpaabut nga makabaligya siyag mga galamiton alang sa bag-ong Akademya, ug ang taas nga Kawani nga naghisgut sa daghang mga kasugoan sa kagamhanan modaug na unta, apan si Pari Sibyla nahinumdum sa Commision Superior. Kining tanang nahitabo nahipatik sa panumdu man sa bantugang manlalaban, ug mao kadtoy hinungdan nga sa pagkahuman nag sulti ni Isagani, buot kini niya libuggon, aron paghisgut sa laing butang.
— Oh!, miingon siya nga nagpabudlot sa iyang ngabil ug nangawot sa iyang upaw nga ulo; walay makadaug kanako sa paghigugma ning yutaa ug sa iyang mga hunahuna sa pag-uswag. Apan . . . dili ako makapasalig . . . ambut kon ikaw nasayud sa akong kahimtang . . . daghan kaayo akog mga kabilingan . . . kinahanglan nga ako dih magpatakag dasmag . . . malisud kaayo.
Ang manlalaban buot libugon ang batan-on sa mga mahal nga pulong ug nagsugod nag sulti sa mga balaod, mga kasugoan, ug hilabihan na kaayo kataas sa iyang sulti, nga inay makalibug siya sa batan-on, siya na hinoon ang nasulod sa usa ka kahimtang diin ang paggula malisud na.
— Dili ikaw namo ibutang sa kalisud, mitubag si Isagani sa dakung kabugnaw sa buot; nga luwason kami ni Bathala sa paghatag kalisud sa mga tawo nga giila namo nga mapuslanon uya-
