Jump to content

Page:El Filibusterismo (Sinugbuanon) ni Jose Rizal, 1963.pdf/224

From Wikisource
This page has been validated.


208
EL FILIBUSTERISMO


pahiluna sa tagsatagsa sa iyang kaugalingong kahimtang; anaa diha ang kahusay. Mao kana ang kinaadman sa pamunoan.

Si Don Custodio, kon maghisgut na gani sa pamunoan, dili na siya mogamit sa pulong mga Arte. Ug kon magsulti na siya niini, iya dayon nga ituyhad ang kamut ug ipaubos sa gitas-on sa usa ka tawo nga nagluhod ug nagbakho.

Ug mahitungod sa tinuhoan, nagpagarbo siya sa iyang pagka katoliko, ah, ang katolikong Espanya, ang yuta ni Maria Santisima ... usa ka liberal mahimo ug kinahanglan gayud nga siya katoliko sa mga dapit diin ang mga dili mauswagon nagpakabathala kun nagpakabalaanon, sama sa usa ka mulato nga mahimong puti sa yuta sa mga agta. Bisan pa niini, si Don Custodio mokaog kame sa kuwaresma, dili hinoon sa Biyernis Santo, dili gayud mokompisal, wala motoo sa mga milagro ug sa pagka dili masayop sa Santo Papa, ug kon mosimba siya, pilion niya ang ika napulo ang takna kun ang labing dali, sama sa misa alang sa mga sundalo. Bisan sa Madrid, nagadaut siya sa mga prayle, aron dili siya mahilahi sa kadaghanan, ug namalikas batok sa “Inquisicion” ug magasugilon mga sugilanon nga hilas kun kataw-anan, diin maoy pagasumsuman ang mga sotana, kun ang mga prayle nga walay sotana, apan kon hisgutan na ang Pilipinas, ug ingnon nga angayan pahamtangag mga balaod nga espesyal, moubo, pagpasigpat sa usa ka tinanawan nga masinabuton, ug motuyhad pag-usab sa kamut sa usa ka gitas-on nga ato nang hibaw-an.

— Ang mga prayle gikinahanglan, maoy usa ka dautan nga kinahanglanon, magkanayon siya.

Ug maglagut siya kon adunay usa ka indiyo nga mangahas sa pagduhaduha sa mga milagro kon dili motoo sa pagka dili masayop sa Papa. Ang tanang mga silot sa Inquisicion diyutay da aron ipahamtang sa mapangahason.

Kon dunay molalis kaniya nga ang panlupig kun ang pagpuyo nga magsalig sa kaburong adunay laing ngalan nga mangil-ad nga pamation ug silotan sa balaod kon ang sad-an usa ra ka tawo, siya motubag dayon nga magngalan sa laing mga kolonya.

— Kita nagkanayon siya sa iyang paningog nga mapagarbohon, makahimo sa pagsulti sa taas nga tingog. Dili kita sama sa mga inglis ug mga olandis nga aron pagpatahud sa