Bisan pa sa daghang mga pangandam nga dili mabutyag,
ang mga hungihong midangat gayod sa kadaghanan, bisan hinoog inusab na ug dili na gayod mao ang nahitabo. Mao ang
sumsuman sa mga sultisulti sa sunod gabii sa balay sa salapiang
banay ni Orenda, magpapatigayon sa mga alahas sa manggibuhatong balangay sa Santa Cruz. Ang daghanang mga higala
sa balay mao da gayod ang gisultihan. Wala magdula sa tresciete, bisan pa sa pagtugtog sa piyano, ug ang diyutay nga Tinay, ang kamanghuran sa tanang mga dalaga, gitak-an na ug
nagsungka nga nag-inusara, nga wala makasabot kon ngano
nga gikagubtan ang pagsulong sa usa ka lungsod, ang paghikay sa pagsukol sa kagamhanan, ang mga sinako nga polbora,
nga unta aduna may daghang mga matahom nga sigay sa pito
ka mga lungag sa sungkaan nga ingon sa nagpangidhat kanato ug nagapahiyom sa iyang ba-ba nga naganganga aron sila
idan-ok sa dakong lungag kun balayng-inahan sa sungkaan; si
Isagani nga kon mahiduol magadula kaniya ug unya motuyo
sa pagpalimbong, wala gayod patoo bisan giunsa na lang niyag
tawag, kay didto si Isagani nagpaminaw sa dakong kahinam
sa gisugilon ni platero Chichoy. Si Momoy, ang trato ni Sensia, ang kamagulangan sa mga anak ni Orenda, matahom ug
mapiskay nga batan-on bisag matiaw ug diyotay, mibiya sa
tamboanan diin usahay magabii anha sila magsultihayg ang
iyang trato. Kini nakapasuko pag-ayo sa piriko nga ang iyang
halwa didto ibitay sa tapangko, piriko nga nakapahimuot kaayo sa tagasulod-balay tungod sa iyang pagkatabian nga kon
mabuntag larino kaayong manghatag katahuran sa tanan uban
sa iyang tabi bahin sa gugma. Si Kapitana Loleng, ang kugihan ug masinabutong Kapitana Loleng, nagaukab sa basahon
sa ilang patigayon nga wala gayod siya mubasa ni mosulat bi
sag diyutay kaniya; wala magatagad sa mga pinggan nga na-