- 371
panimalay....Pag-antus.... pagpasakit.... Unsa ugod kanang Usa ka Bathalaa?
-Usa ka Bathala nga makatarunganon uyamut, ginoo Simoun, mitubag ang pari; usa ka Bathala nga nagsilot sa atong kakulang sa pagtoo, sa atong mga bisyo kun kahilayan, sa atong walay pagtagad sa kadungganan ug sa mga maayong hiyas nga lungsodnon.... Atong gipasagdan lamang ug kita na- himong bisyoso sama kanila, ug usahay gahi ato nga gida- sig...ug tungod niini, dayag na lamang nga mag-antus kita usab sa sangputanan ug molakip sa pag-antus ang atong mga anak... Siya ang Bathala sa Kagawasan, ginoo Simoun, nga nagpugos kanato sa paghigugma kaniya aron magaan ang yugo nga atong gipas-an; usa ka Bathala sa kalooy, sa katarong sa atong mga paningkamot, usa ka Bathala nga mohatag ug maa- yong pagkabutang niadtong angay kaniya. Ang tulonghaan sa kagul-anan makahatag kusog sa atong mga kalag. Ako dili moingon atong Kagawasan makab-ut lamang nato pinaagi sa paggamit sa kusog, kay ang kusog kun ang hinagiban dili na kaayo magamit niining mga panahona, apan ato siya nga ma- kab-ut kon atong ipaibabaw ang Katarungan ug ang Kadung- ganan sa mga lungsoranon, kon ato nga higugmaon ang ka- tarungan ug ang Kabuot, andam sa pagkakamatay tungod ka- nila, ug kon ang usa ka lungsod moabut na nianang gitas-una, si Bathala mao ang mangunay sa paghatag kanato sa hinagiban, ug walay mga diyosdiyos nga motunhay, matumba ang mga malupigon sama sa pagkatumba sa usa ka balay nga binuhat sa baraha nga huypon sa hangin, ug mosilak dayon ang Kagawa- san inigbanagbanag sa Adlaw. Kini karong atong kahimtang walay laing sad-an kon dili kita da usab, ug dili kini nato anga- yan ipasangil sa lain. Kon nakita pa kita sa Espanya nga motutol batok sa mga panlupig, ug maantigo nga makig-away sa atong mga katungod ug katungdanan, ang Espanya da unta ang una nga motanyag kanato sa Kagawasan, kay kon ang bunga sa kahoy mahinog na gani, matagak na gayud siya ug walay kusog sa kalibutan nga makasanta kaniya. Sa laing ba- hin, samtang ang lungsod wala magpakita nga siya may ka- isog nga igo sa pagpaila, pinataas ang agtang ug pinakita ang dughan, sa iyang katungod sa usa ka kinabuhing gawas ug nga siya andam kanunay sa pagpanalipod niini sa tanang hina-
