हुड्डमेथी करतात. महाराष्ट्राच्या एवाजदेश वाठारांत ज्वारीच्या पिठांत हुडदाचें हुडदाचे दाळीचो चड वापर जाता. हुडीद उश्ण, कामोत्तेजक, मूत हुडदाचो काडो दितात वा भायल्याज लायतात. हाडां दुश्वल्यार हुडदाच्या वजश्पतीची मूळां उपेणी पडटात. पिठाचो लेप कपलार लायल्यार जाकांतल्यानं जावपी रक्तश्ञाव थांबता. रोण : ह्या पिकाक भुरी आजी तांबेश हे रोग लागतात. ह्या शेणाक आळाबंदा हाडपाक बरे प्रतीचे बीं वापरप योज्य थारता. कीड : बारीक जीवापसूज ह्या पिकाक बादा जाता. सांठोवज दवरिल्लया हुडदाक बरड वा जीव पडपाची शक्यताय आसता. देखूज २वाशेलतेपण : सोयाबीन सोडल्याश् प्रथिनांचे प्रमाण चड आशिल्ले कइडण (कडधाव्य) म्हूण हुडदाक म्हत्व आसा. तातूंत फोस्फएस अम्लनाचेय प्रमाण चंड आसता. - कों, वि. सं. मं. हुइडमेथी : हुडीद आजी मेथी हांची फोडणां दिवल केल्लो शेस वा हुमण. हुइडमेथी शिवशक आजी जुस्त्यांची अशी दोन तरेज करूं येता, कर्जाटक, कुमठा - कारवार ह्या वाठाशंजी जेवणाच्या पदार्थात हुडीद आली मेथी हांचो वापर करतात. शेजारच्या वाठाशंतली ही पद्दत गॉयकारांजी आपणायली आसुये. शेसाच्यो (शिवशक) तरा कश्पाच्या उद्देशाज आजी जुस्त्याची हिंवसाण हुडीद-मेथयेच्या फोडणेल पद्दत आयली. गॉयांत हो पदार्थ सर्रास करतात. आमल्यो, बिमलां, आमाडे हांची शिवशक हुड्डमेथी करतात. शिवराक हुइडमेथी : एक कुलेर हुडीद, तितलीच मेथी करपाची आसता (आमाडे, अामल्यो वा बिमल्तां) तो शिजोवञ घेतात. उपशंत तातूंत वांटिल्ली सोय, इल्लेशें गोड आजी मीठ घालूज शिजोवज काडूज घालतात. जुस्त्याची हुइडमेथी : इल्ले हुडीद, मेथी आजी तांदूळ घेवल तापिल्लया तव्यार फुलोवज, मात्शे धोडावज ताचो कसकशीत पिठो हळद, इल्ली आनटाण वांटून घेवल, तातूंत हुडीद - मेथी हांचो पिठो, तळशिल्लो कांदो, मीठ आजी ज्या जुस्त्याची हुइडमेथी करवी आसा ते ९९0 कोंकणी विश्वकोश : ४ जुस्तें घालूज शिजयतात. हुइडमेथी काडचेवेळार तातूंत सोयेचो आपरोस घालूज थोडो वेळ शिजयतात. - धर्मीक कार्यावळीच्या जेवणांत शिवशक हुड्डमेथी आसता. – सुधा सु. आमोणकार हुतुतू * (पळेयात कबड़ी). हुमाणें हुमाणें हो पुर्विल्लया काळासावल चलत आयिल्लो झाहित्यप्रकार, हुमाण्यांक धर्म आली संस्कृती हांचीय बसका आसा. हुमाण्यांक संस्कृतांत प्रहेलिका अशें म्हण्टात. हिंदीत तांकां तमिळ आनी मलयालमांत विडिकदाई अशीं उतरां मेळटात, हुमाण्यांक आहाणा, कोहाडा, उमाण, उमाज अशीं हेर जांवां असिांत, हुमाण्यांक दोज वांटे आसतात - एक प्रस्ज आजी दूसरी जाप. प्रस्ञ विचारता आसतना लिपयल्ली वस्त जाप ठितज्ञा उकती आसता, काय हुमाणीं मज रिझवपाश्वातीर वापरतात. चडशीं हुमाणी महत्वाच्या प्रसंणार घालतात. ती योउटा त्या वेळाश्च घालपाक जाय, असो पुर्विल्लया काळाप्तावन जेम चलत आयला. मजशाच्या जिवीतांतले लज्जाचें कार्य अशावेळार हुमाणी घालताले. THE STANDARD DICTIONARY OF FOLKLORE ILP 940 ETEITHIVI gĦTUÍ घालपाची पद्दत पुशय संवसाशंत चलता. वेदकाळात लेणीत हुमाण्याचे उल्लेख्व मेळटात. देरचीक - सप्त युञ्जन्ति रथमेकचक्रमेको अश्वो वहति सप्तनामा । ब्रिजाभि चक्रमजश्नजवं येत्रेमा विश्वा भुवजाधि तस्र्थु। अर्थ - सात जाण एक चक्राचो एथ चल्तयतात. तो एथ 'सात' जांवाचो घोडो ओडटा. त्या चक्रांक बिजघावाच्यो आजी धुंवतजा थांबलाशिल्लयो अशो तीन अन्यो आश्मात. त्या चक्रांत प्राणिमाञ शवतात. हाची आशय असो - सात पुरयत यज्ञाच्या योगाज सूर्याचो रथ चलयतात. हो रथ झात घोडे ओडटा. सूर्य रथाच्या चक्रांक तीज ऋतूंच्यो तीन अन्यो आसात. ह्या ऋतूचक्रांचेर सगळे प्राणी जियेतात. णोंयांत कुवाडीं अशेय म्हण्टात. देश्वीक - १) इजसा बायलें तीनशीं दोळे. जाप : 3ानम २) आशटज ताशटून बांदलो भरो �
