रमन आनी कृष्णन हांचे उपरांत रोखडेंच जी. लँड्सबर्ग आनी एल्. मांडेलस्टाम ह्या रशियन संशोधकांक होच आविश्कार कॉर्टस हांगा जालो. पूण रामनान ह्या परिणामाविशीं केल्ल्या विवरणावयल्यान ताणीं केल्लें संशोधन चड सखोल आशिल्ल्याचें प्रस्थापित जालें. ह्या सोदाक लागून तांकां नोबॅल पारितोशीकाचो भोवमान मेळ्ळों.
आधुनिक भौतिकीच्या इतिहासांतलो एक आद्य विचारवंत म्हणून रमनाक सगळ्याक मान्यताय मेळ्ळी.
एन्. एस्. नागेंद्रनाथ हाचे वांगडा रामनान द्रवातलें श्राव्यातीत म्हळ्यार मानवी श्रवणक्षमतेचे पलतडी म्हळ्यार २०,००० हर्टझांपरस चड कंप्रतेच्या ध्वनीतरंगांक लागून प्रारणाच्या जावपी प्रकीर्णनाविशीं १९३५ आनी १९३६ वर्सा दोन म्हत्वाचे निबंध उजवाडायले. उपरांत ताणीं साद्या उजवाडांत दवरिल्ल्या स्फटिकांतल्या अवरक्त कंपनांचेर क्ष-किरणांक लागून जावपी परिणामाविशीं प्रायोगिक आनी सैध्दांतिक संशोधन केलें. १९४८ वर्सा ताणीं स्फटिकांच्या वर्णटविज्ञानीय वर्तनाचो अभ्यास करून स्फटिकक गतिकीतल्या मूलभूत प्रस्नांकडे पळोवपाचो नवो द्दश्टीकोन मांडलो. १९५०–५८ ह्या काळांत मुखेल करून हिऱ्याचे संरचनेचो आनी गुणधर्मांचो तशेंच लॅब्रॅडोरायट, अकिक, ओपाल, मोती अशा रंगदीप्त पदार्थांचे संरचनां आनी प्रकाशीय गुणधर्मांचो अभ्यास केलो.
१९६० उपरांत ताणें रंग आनी तांची संवेदना हेविशीं संशोधन करपाक सुरवात केली. ताणीम फुलांचो वर्णपटविज्ञानीक अभ्यास करून पाकळ्यांचे रंग आनी तरातरांच्या फुलांच्या जातींचे देखीक- गुलाब, ऍस्टर, हिबिस्कस ह्या जातींचे वर्णपट हेविशीं १९६३ वर्सा एक निबंदमाळ उजवाडायली.
१९६४ वर्सा ताणें रंगनदरेविशीं नवो सिध्दांत मांडलो. ह्या विशयाचेर ताणें बरयल्ले ४३ निबंद १९६८ वर्सा फिजिऑलोजी ऑफ व्हिजन ह्या नांवांखाल उजवाडायले.
१९२६ वर्दसा ताणेंच स्थापणूक केल्या इंडियन जर्नल ऑफ फिजिक्स ह्या नेमाळ्याचो तो खूब तेपमेरेन संपादक आशिल्लो. १९३४ वर्सा स्थापणूक केल्ले इंडियन ऍकॅडेमी ऑफ सायन्सेसचो तो सुरवातीसावन अध्यक्ष आशिल्लो. बेंगलोरच्या करंट सायन्स ऍसोसिएशनाचोय तो अध्यक्ष आशिल्लो.
ताणें वेगवेगळ्या विशयांचेर ५०० परस चड संशोधनात्मक निबंद वा लेख बरयले आनी ते फिलॉसॉफिकल मॅगझीन, नेचर, फिजिकल रिव्ह्यु, प्रोसिडिंग्ज ऑफ द रॉयल सोसायटी, Zeitschrift fur Physik, इंडियन जर्नल ऑफ फिजिक्स, प्रोसिडिंग्ज ऑफ द इंडियन ऍकॅडेमी ऑफ सायन्सेस, करंट सायन्स ह्या नेमाळ्यांनी उजवाडा आयले. हाचेभायर ताणें Hand buch der Physik ह्या जर्मन विश्वकोशाच्या आठव्या खंडांत तंतुवाद्यांच्या सिध्दांताविशीं एक म्हत्वाची नोंद बरयली. द न्यु फिजिक्स (१९५१) ह्या आपल्या ग्रंथांत ताणें आधुनिक भौतिकीविशींचे ताचे विचार मांडल्यात.
१९२४ वर्सा लंडनचे रॉयल सोसायटीचो सदस्य म्हूण ताची वेंचणूक जाली. ब्रिटीश सरकारान ताका १९२९ वर्सां ‘नायट’ हो किताब भेटयलो. ताका कितल्याश्याच डॉक्टरेट पदव्यांचो आनी वैज्ञानिक संस्थांच्या सदस्यत्वाचो मान मेळ्ळो. तेचभशेन ताका इटालीयन ऍकॅडेमी ऑफ सायन्सेसचें मेल्यूसी पदक (१९२८), रॉयल सोसायटीचें ह्यूझ पदक (१९३०), फिलाडेल्फियाच्या फ्रँक्लिन इन्स्टिट्यूटाचें फ्रँक्लीन पदक (१९४१) हे भोवमान मेळ्ळे.
भारत सरकारान ताका भारतरत्न (१९५४) हो सर्वोच्च नागरी पुरस्काराचो सन्मान दिला.
-कों. वि. सं. मं.
रमण महर्षीः (जल्मः १८७९, तिरुच्चुळी (रामनाड जिल्हो, मदुराय); मरणः १४ एप्रिल १९५० अरुणाचल).
एक आधुनिक संत. रमण महर्षीचें पाळण्यांतलें नांव वेंकटरामन अशें आशिल्लें. ताच्या बापायचें नांव सुंदर अय्यर आनी आवयचें नांव अळगम्माळ. तिरुच्चुळीकच ताचें शिक्षण जालें. वेंकटरामन बारा वर्सांचो आसतनाच ताच्या बायायक मरण आयलें. ताका लागून ताचें सगळें कुटूंब मदुराक ताच्या बापोलयागेर वचून रावलें. थंय तो इंग्लीश शाळेंत वचपाक लागलो. पूण अभ्यासांत ताचें लक्ष कशेंच लागनाशिल्लें.
इश्कोलांत शिकता आसतना वेंकटरामनाच्या जिवितांत एक सुचक असो प्रसंग घडलो. एक खेपे तो एकटोच बशिल्लो आसतना ताका आपूण मरतलों अशें दिसपाक लागलें. पूण धीर सोडीनासतना तो शांतपणान मरणाचें गुपीत जाणून घेवपाचो यत्न करपाक लागलो. मरणाचो भायलो देखावो तशा तसो सादपा खातीर ताणें तोंड बंद केलें, दोळे धांपले आनी उस्वास बंद केलो. पूण दुसऱ्याच खिणाक ताच्या मनात एक विचार आयलो. तो म्हण्जे, शरीर मेलें, पून आपूण कांय मरूंक ना, तशेंच, शरीर जड आनी अचेतन जालें खरें, पूण शरीरा भितर ‘हांव’ म्हणून कोणतरी मरण पळोवपी आसाच. शरीरापरस वेगळो आशिल्ल्या ‘ताचो’ ताका भास जावपाक लागलो.
हो साक्षात्कार इतको खर आशिल्लो, जाका लागून ताचो पयलींचो सभाव बदललो, एकलेंपण ताका मानवपाक लागलें. वेळ मेळटा तेन्ना देवळांत वचून तो भक्तिभावान नतमस्तक जावंक लागलो.
