Jump to content

Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/296

From Wikisource
This page has not been proofread.

संशोधन केलें. अँथोसायनिनां आनी फ्लॅव्होनां हांच्या अभ्यासांतल्यान ताणें वनस्पतिज आल्कलॉयडांत आपलें लक्ष घालें. काळ्या धुलऱ्यासावन मेळपी ट्रॉपिनोन आनी अँट्रोपिन ह्या संयुगांची संरचना ताणें तांची विस्काटावणी आनी संश्र्लेश्रण करुन थारायली. हाचे उपरांत ताणें अफूच्या बोंडांतल्या पॅपॅव्हरीन, नार्कोटीन, मॉर्फीन, ब्रुसीन आनी स्ट्रिक्नीन हांचेर संशोधन करुन तांची संरचना थारयली. पेनिसिलिनाचो सार्रास वखदी उपेग जातलो पूण ताची संरचना सिध्द जावंक नाशिल्ली. ती अमेरिकन शास्त्रज्ञ, रॉबिन्सन हाच्या मार्गदर्शनाखाला इंग्लंड आनी अमेरिका ह्या दोनूय देशांनी हें संशोधन जालें. इ. स. 1917 वर्सा ताणें वनस्पतींनी मेळपी वेगवेगळीं द्रव्यां कशीं तयार जातात आसुंये हेविशीं एक उपपत्ती मांडली. 1921-30 ह्या काळांत ताणें इलॅक्ट्रॉनांच्या देवाण- घेवाण आनी समाईकत्व ह्या कल्पनांच्या आदारान बऱ्याचशा रासायनिक प्रकियांचे स्पश्टीकरण केलें. हाचेपयलीं कार्बनी रसायनशास्त्रांत इलॅक्ट्रॉन वा प्रोटॉन हांचो विचार जायनाशिल्लो. 1950 वर्सा पुण्यांत भरिल्ल्या भारतीय विज्ञान परिशदेच्या अधिवेशनाक तो भारत सरकारच्या खास आमंत्रणावयल्यान हजर आशिल्लो. रॉबिन्सनाच्यो विद्यूत संयुजी आनी सहसंयुजी ह्यो कल्पना पयलीं शास्त्रज्ञांक मान्य नाशिल्ल्यो. 1939 वर्सा ब्रिटीश सरकारान ताच्या वावराचो भोवमान म्हणून ताका नायट हो किताब भेटयलो. उपरांत अध्यक्ष (1945-50) जालो. ताका ब्रिटीश आनी परदेशी विद्यापिठांनी सुमार वीस मानादीक डॉक्टरेट पदव्यो दिल्यो. कॅमिकल सोसायटीन लाँगस्टाफ, फॅराडे आनी फ्लिंटॉफ, रॉयल सोसायटीन डेव्ही, रॉयल आनी कॉप्ली हां पदकां ताका दिलीं. स्वीस, अमेरिकन, फ्रेंच आनी जर्मन रासायनिक संस्थांनीय ताचो भोवमान केलो. फिलाडेल्फियांतल्या फ्रँक्लिन इन्स्टिट्युटन ताका फ्रँकलिन पदक दिलें. सन्माननीय फ2लो, परदेशी वांगडी म्हणून पन्नास देशी आनी परदेशी नामनेच्या संस्थां कडेन ताचो संबंद आयिल्लो. तो ब्रिटीश बुध्दिबळ फेडरेशनाचोय अध्यक्ष आशिल्लो (1950-53). तशेंच गिर्यारोहण, छायाचित्रण आनी संगीत हातुंतूय ताका आवड आशिल्ली. -कों. वि. सं. मं.

रॉबिन्स, फ्रेड्रिक चॅपमन : (जल्म: 25 ऑग्सट 1916, ऑबर्न, अँलाबॅमा मरण: ) अमेरिकन बालरोगतज्ञ आनी सूक्ष्मजीववैज्ञानिक. बालपक्षाघाताच्या (polio) व्हायरसांच्या विविध मानवी संवर्धित ऊतकांत वाड करुं येता हो सोद लायिल्लेखातीर रॉबिन्साक जॉन फ्रँक्लिन एंडर्स आनी टॉमस हकल वेलर हांचे वागंडा 1954 वर्साचें वैजकी वा शरीरक्रियाविज्ञानाचो नोबॅल पुरस्कार वांटून मेळ्ळो.

ताणें मिसुरी विद्यापिठाच्यो ए. बी . (1939) आनी बी. एस्. (1938) ह्यो पदव्यो घेतल्यो आनी 1940 वर्सा मेरेन ताणें बॉस्टनांतल्या चिल्ड्रन्स हॅस्पिटल मेडिकल सँटरांत सूक्ष्मजंतुविज्ञानाचो निवास वैज म्हणून काम केलें. उपरांत ताणें अमेरिकेच्या सेनादलाच्या पंदरावे वैजकी प्रयोगशाळेंत ताणें व्हायरसा आनी रिकेट्सियाजन्य रोग विभागाचो मुखेल म्हणून अमेरिका, उत्तर आफ्रिका आनी इटलींत चार वर्सां काम केलें. ह्या काळांत ताणें संसर्गजन्य यकृतशोथ, प्रलापक सन्निपात ज्वर (टायफस ज्वर) आनी क्यू ज्वर हांचेर संशोधन केलें आनी वांगडाच निदानात्मक चिल्ड्रन्स हॅस्पिटल मँडिकल सँटरांतलें आपलें प्रशिक्षण ताणें फुडें चालू दवरुन 1948 वर्सा पुराय केलें. 1950 वर्सा मेरेन तेच संस्थेच्या करतना तो नॅशनल रिसर्च कौन्सिलाच्या व्हायरसजन्य रोग विशयाचो वरिश्ठ अधिछात्र आशिल्लो. एंडर्स हाचेवांगडा काम करतना रॉबिन्सान पोलिओक कारणीभूत आशिल्ल्या व्हायरसाची संवर्धित ऊतकांत वाड करपाविशीं आनी तातुंतल्या तंत्राचो हेरकडेन उपेग करपाविशीं खूब संशोधन केलें. हो व्हायरस तंत्रिका ऊतकाच्या भायर वाडूंक शकता आनी चडसो तो शरिराच्या तंत्रिकाबाह्रा ऊतकांत अस्तित्वांत आसता आनी उपरांतूच तो मेंदूच्या तळा कडल्यान भागांत आनी मेरुरज्जूच्या कांय भागांनी आक्रमण करता, अशें रॉबिन्स आनी ताच्या वांगड्यांनी प्रस्थापीत केलें. ह्या संशोधनाक लागून पोलिओवयली लस तयार करपाक, प्रकृश्ट निदान पद्दत विकसत जावपाक आनी वेगवेगळे नवे व्हायरस वेगळे जावपाक आदार मेळ्ळो. हाचेभायर रॉबिन्स हाणें गालगुटां, सरपी(herpes) आनी गोरवांची देवी हांकां कारण आशिल्ल्या व्हायरसांचोय अभ्यास केलो. इ. स. 1952 वर्सा हार्व्हर्ड मॅडिकल स्कूल, चिल्ड्रन्स हॉस्पिटल आनी मॅसॅच्युसॅट्स जनरल हॉस्पिटलांत सहयोगी वैज. सहयोगी संचालक, संशोधन अधिछात्र अशा विंगड विंगड पदांचेर ताची नेमणूक जाली. फुडें त्याच वर्सा तो क्लिव्हलँड (ओहायओ) च्या वॅस्टर्न रिझर्व्ह युनीव्हर्सिटी स्कूल ऑफ मेडिसीन हातूंत बालरोगविज्ञानआनी संपर्कजन्य रोग विभागाचो संचालक जालो. 1966 वर्सा तो केस वॅस्टर्न रिझर्व्ह युनिव्हर्सिटी स्कूल ऑफ मेडिसिनाचो अधिश्ठातो आनी 1980 वर्सासावन गुणश्री अधिश्ठातो आसा.

रॉबिन्स, नॅशनल अँकॅडेमी ऑउ सायन्सीस आनी अमेरिकन फिलॉसॉफिकल सोसायटी ह्या संस्थांचो वांगडी आसून वैजकी शिक्षण, बालरोगविज्ञान, संपर्कजन्य आनी संसर्गजन्य रोग हेविशीं वेगळ्या