जमिल्ल्या बायलांक हळदकुकूम आनी विडे दितात. उपरांत दुसऱ्या घरांतलें पाळणें मागून हाडून तातूंत भुरग्याक न्हिदयतात. त्याच दिसा वा म्हयनो जावचे आदीं खयंच्याय दिसा भुरग्याचें नांव दवरतात. चलयेचें नांव तिचो मामा दवरता.
तिसऱ्या, सातव्या वा बाराव्या म्हयन्यांत भुरग्याचें जांवळ करतात. तेखातीर झाडींत वा दोंगराच्या मुळसांत आशिल्ल्या मुमिश्र्वराची पुजा करतात आनी ताका निवेदूय दाखयतात. चडशा सगळ्या रेड्डी लोकांमदीं जातीनेमांआड वागप्यांक ख्यास्त करपाखातीर ‘कट्टेमणे’ वा कोर्ट आसताले. तांच्या अध्यक्षाक येजमान म्हण्टात. ताच्या हाताखाल भंडारी नांवाचो नोकर आसता. कोडटी रेड्डींच्या कट्टेमेणे मुखेल्याक गौड अशें नांव आसा.
न्हवऱ्याक आपले व्हडले भयणीच्या, मामाच्या वा आत्याचे चलयेकडेन लग्न जांवक मेळटा. रेड्डींच्या सगळ्या पोटजातींनी लग्नविधी सारकेच आसतात. लग्नाआदीं साकरपुडो जाता. तेखातीर चल्याचे आवय – बापूय आपल्या सोयऱ्यांक घेवन चलयेगेर वतात. वताना आपले वांगडा, साडी, वस्त (भांगार) आनी मंगलकार्याच्यो वस्तू घेतात. 64 वा 500 शेर तांदूळ, 16 वा 80 शेर दाळ, 5 वा 160 शेर तूप, 5 शेर गोड, 10 वा 20 शेर सुपाऱ्यो आनी विड्याचीं पानां ह्यो वस्तू सुखमंचींत आस्पावतात. चलयेच्या घरा वतकच देवामुखार दिवो लायतात. हो दिवो संथपणान तेवत रावलो आनी पालीचें चुकचुकप आयकूंक आयलें जाल्यार चल्याचो बापूय आपलो येवपाचो हेत परगटायता. चलयेच्या बापायक हो संबंद पसंत आसल्यार तो पुरोयताक आनी सोयऱ्यांक आपयता. उपरांत चल्याची आनी चलयेची पत्रिका जुळयतात. पत्रिका जुळ्ळ्यार चल्याचो बापूय चलयेक साडी आनी वस्त दिता. चली न्हावन दिल्ली साडी आनी वस्त घालून गणपतीची पुजा करता. उपरांत चल्याची आवय तिची होंट भरता. सुखमंचीच्यो सगळ्यो वस्तू शेंदरेर मांडून तांची पुजा करतात आनी त्यो वस्तू चलयेच्या बापायक दितात. अशें करतकच लग्न थारलें अशें समजतात. उपरांत दोन कागदांचेर न्हवरो – व्हंकलेचें नांव आनी लग्नाचो म्हूर्त बरोवन पुरोयत ताची पुजा करता आनी दोनय पक्षांक दिता. मागीर सगळ्यांक पानसुपारी दितात. रातचें वा दुसऱ्या दिसा चलयेची आवय – बापूय न्हवरेकारांक जेवण घालतात.
लग्नाच्या दोन – तीन दिसां आदीं न्हवरो व्हंकलेक आपआपल्या घरा तेल – हळद लायतात. लग्न चडशें चलयेघराच जाता. लग्नाआदीं घराच्या दारांत बारा खांब्यांचो माटव घालतात. तातुंतलो दूदखांब वा आदिकंभ हो जांबळीण वा अंजीर ह्या झाडांचो आसता. चलयेचो मामा सुरवेक त्या झाडाची पुजा करून तो खांब कापता आनी उपरांत व्हड मानान तो घरा हाडटात. तो पुरचे आदीं फोंडांत थोडें दूद आनी णव तरेचीं धान्यां घालून तो खांबो पुरतात. ह्या खांब्याकडेनूच न्हवरो – व्हंकलेक कांकण बांदता आनी दर एका विधीउपरांत न्हवरो – व्हंकल ताका पांयां पडटात.
हो खांबो पुरतकच ‘ऐरणे’ नांवाचो एक विधी जाता. गांवच्या कुमाराक पांच ते वीस मातयेचीं आयदनां करूंक सांगतात. तो तीं गांवांतल्या देवळांत वा आपल्या घरांत दवरता. उपरांत कांय सवाशिणी कलश, हारसो, थोडे तांदूळ, दाळ आनी गोड हें साहित्य व्हरून कुमाराक दितात. उपरांत त्या मातयेच्या आयदनांची पुजा करून तीं घरा घेवन येतात. त्या दिसा ह्यो बायलो उपास करतात. उपरांत कांय सवाशिणी वाजत – गाजत बांयचेर वा न्हंयेचेर वतात आनी गंगा म्हणून त्या उदकाची पुजा करतात आनी त्या उदकान कळसुल्यो भरून हाडटात
लग्ना दिसा न्हवरो आनी व्हंकल आपआपल्या आवय वांगडा न्हातात.. उपरांत न्हवरो नवो पोशाक घालून हातांत कट्यार घेवन लग्नाच्या माटवांत वता.
वेलनाटी रेड्डी लोकांत न्हवरो एक पाटल्यांत पांय दिवन उबो रावता. व्हंकलूय तशीच उबी रावता. दोगांयमदीं अंतरपाट धरतात. उपरांत दोगांय एकामेकांचे तकलेर जिरें आनी गोड उडयतात. उपरांत अंतरपाट पयस करून दोगांय एकामेकांक पळयतात. लिंगायत पाकनाटी रेड्डी अंतरपाटाचेर बैलाचें चित्र काडटात आनी म्हुर्ता वेळार त्या चित्रा जाग्यार बारीकशी चीर मारून तातुंतल्या एकामेकांकडेन पळयतात. तेउपरांत न्हवरो व्हंकलेच्या गळ्यांत शंबर धाग्यांनी तयार केल्ली हळदीन रंगयल्ली ताळी बांदता.
उपरांत धारे हो विधी जाता. हेखातीर न्हवऱ्याच्या हाताच्या पोशांत पुरयत नाल्ल दवरता. न्हवऱ्याच्या पोशासल व्हंकल आपलो पोसो धरता. पुरयत नाल्लाचेर दूद आनी उदक घलता, जें व्हंकलेच्या पोशांत झिरपता. व्हंकलेचो आवय – बापूय आनी लागसल्ले सोयरेय नाल्लाचेर दूद आनी उदक घालतात. हाकाच धारे अशें म्हण्टात. उपरांत न्हवरो – व्हंकल, केळीच्या पानार पातळायिल्ल्या तांदळांचेर दवरिल्ल्या पांच नाल्लांची पुजा करतात. तेन्ना सोयरीं – धायरीं तांकां केळवण करतात. उपरांत न्हवरो – व्हंकल दूदखांब, ऐरण, मटकी आनी कुलदेवता हांकां पायां पडटात. कुलदेवतेक पांयां पडपाक वता आसतना न्हवऱ्याची भयण दार आडायता आनी तांकां जावपी पयली चली आपल्या चल्याखातीर मागता. ताणें तशें मान्य करतकच ती कुशीन सरता.
उपरांत फुडले चार दीस जेवणावळी आनी कांय लौकिक विधी जातात. पांचव्या दिसा सकाळीं न्हवरो व्हंकलेक घेवन वारूळ आसा त्या जाग्यार वता आनी थंयची माती खणटा. व्हंकल ती माती घरा हाडटा. न्हवरो ते मातयेचे गुळे करून माटवांतल्या दर एका खांब्याकडेन दवरता. व्हंकल तांकां निवेद दाखयता आनी तीं उपरांत दूदखांब्यार पांयां पडटा. उपरांत तो खांबो काडटात. लग्ना उपरांत चवथ्या वा पांचव्या दिसा माटवांत वा गांवां भायर न्हवरो नांगरणी करता आनी व्हंकल बीं पेरता. हो विधी तांच्या वेवसायचो सूचक आसा.
