लाव मेळचो ह्या उद्देशान मुक्त विद्यापिठाची कल्पना मुखार आयली.
अशा विद्यापिठांत हेर पारंपारीक विद्यापिठांसारकें विद्यापिठाच्या वा संलग्न महाविद्यालयाच्या वर्गांनी बसून शिकप घेवपाची गरज नासता.चडसो अभ्यासक्रम टपालसेवे वरवीं (पत्र अभ्यासक्रम) वा टेलीव्हीजनावरवीं,वा इंटरनेट सारकिल्या आधुनिक संपर्क माध्यमावरवीं घरबसल्या शिकोवप जाता.गरज पडटा तेन्ना कांय समक्ष व्याख्यानां आयोजीत करपाची वेवस्था जाता.
अभ्यासक्रमाचो अखेरेक विद्यापिठाची परिक्षा पास जातकीर विद्यार्थ्यांक प्रमाणपत्र मेळटा.हें अशेतरेन मेळिल्लें प्रमाण पत्र(पदवी) हेर खंयच्याय पारंपारीक विद्यापिठाकडसून मेळिल्लें पदवे इतकेंच मोलाचें आसता.केंद्रीय थराचेर इंदिरा गांधी ओपन युनिव्हर्सिटी हें एक अशे तरेचें नावाजतें मुक्त विद्यापिठ आसा.धशींच मुक्त विद्यापिठां राज्य थराचेरय चलतात.
सुरवेक फकत भाशाशास्त्र,सामाजीक विज्ञानां आनी तत्सम शास्त्रांच अभ्यासकाची सोय मुक्त विद्यापिठांत जातली.आतां ह्या विभागावांगडाच वाणिज्य शास्त्र,आस्थापन शास्त्र,गणीत,वाचनालय शास्त्र,संगणक शास्त्र सारकिल्या विज्ञानीक शास्त्रांच्या अभ्यासक्रमांचीय सोय अशा विद्यापिठांत जावंक लागल्या.
पयलें मुक्त विद्यापिठ बोलोन्या हांगां विद्यार्थ्यांनी सुरू केलें अशी नोंद आसा.१९६४ बर्कली(अमेरिका)हांगा हीच कल्पना पारंपारीक विद्यापिठाच्या कारभारा आड संप करपी विद्यार्थ्यांनी मुखार हाडली.निपक्षपाती वातावरण,उक्ती भासाभास,संमेलनां आनी मुक्त जीण अशी ह्या विद्यापिठाची आंखणी आसली.उपरांतच्या धा वर्सांच्या काळांत,विशिश्ट अभ्यासक्रम,परिक्षा,नेमावळ,शिक्षकविद्यार्थी वर्ग,अशा बंधनांतल्यान मुक्त अशा ब-याच विद्यापिठांची स्थापना जाली.
१९७० उपरांत मुक्त विद्यापिठाची कल्पना भारतांत रुजली.१९८२ त नागाजुर्नसागर हांगा मुक्त विद्यापिठ सुरू जालें.आयचे घडयेक भारतांतच अशीम जायतीं मुक्त विद्यापिठां कार्यरत आसात.तेभायर ब-याचशा पारंपारीक विद्यापिठांनीय बहिशाल(External)अभ्यासक्रम सुरू करून पारंपारीक विद्यापिटीय अभ्यासक्रमावांगडाच मुक्त शिक्षणीक कार्यावळीक चालना दिल्या.अशे कार्यावळीक दिसान दीस प्रतिसादय बरो मेळूंक लागला.
पदवेच्या रुपांत मेळिल्लें प्रमाणपत्र ही आयच्या शिक्षणाची मुळावी गरज जाल्ल्यान, पारंपारीक तशें मुक्त विद्यापिठाची शिक्षणीक कार्यावळ ही तशी समांतरपणान चलता म्हणूंक जाय.प्रमाणपत्रांच्या संदर्भांत परिक्षा ह्या उपक्रमाक म्हत्व दिवप जाल्ल्यान दोनय विद्यापिठांकडसून अभ्यासक्रम,परिक्षा आनी अभ्यासक्रम प्रवेशासंबंदीं विशिश्ठ नेमावळीचें बंधन घालप जाता.त्या अर्थान मुक्त विद्यापिठ तशेम सामकेंच मुक्त उरूंक ना.
विद्यासागर ईश्र्वरचंद्र:(पळेयात ईश्र्वरचंद्र विद्यासागर).
विमान:आधुनिक काळांतलें मळबांतल्यान आधांतरी चलपी सगळ्यांत वेगवान वाहन.फकत अवकाश यानाच विमानांपरस नेटान धांवतात.जेट विमानां वा एअलायनर जड सामान वा प्रवाशांक घेवन लंडन ते सिडनी अशे अर्दे अदीक पृथ्वीक फकत २४ वरांभितर भोंवडी मारूंक शकतात.विमानांतल्यान प्रवासी आरामांत ९००० ते १३००० मीटर उंचायेवयल्यान सहज प्रवास करपाक शकतात.हालींच्या सगळ्यांत व्हडल्या विमानांत सुमार ५०० प्रवासी आस्पावंक शकतात.
रॉकेट प्लॅन हें सगळ्यांत वेगवान विमान वराक ७,२४० किमी.परसय नेटान धांवता.रॉकेट प्लॅनाचो मुखेलपणान संशोधनांखातीर उपेग जाता.जाल्यार खाजगी ल्हान वामानां एका इंजीनाचीं आसून,तांचो मुखेलपणान वेवसायाखातीर वा ल्हान ल्हान भोंवड्यांखातीर उपेग करतात.
सगळ्यांत व्हडल्या भरिल्ल्या विमानाचें वजन ३२० मॅट्रिक टनांवयर आसता.विमानांत बसयल्लें इंजीन,पंखे,नियंत्रक पृष्ठ आनी धड(Plane) हे विमानाचे मुखेल घटक.विमान हवेंत उडपाक लागलें म्हणटकच ताचो चालक (पायलट) तें नियंत्रक पृष्ठाच्या आदारान तरंबगत दवरता.उणे उंचायेवयल्यान उड्डाण करपी विमानाचो प्रकार म्हणजे हेलिकॉप्टर.हाचें खाशेलेंपण उड्डाण म्हणजे तें हवेंत एके सुवातेर थीर रावूंक शकता.फाटीं,फुडें,दावे वा उजवे कुशीक चलूंक शकता.सरळ सकयल देवूंक शकता तशेंच सरळ वयरय वचूंक शकता.
विमानाचो आराखडो( ),ताची बांधणी आनी ताचें उड्डाण ह्या सगळ्या क्रियांक मेळून एरोनॉटीक्स अशें म्हण्टात.हलको पदार्थ(वायू,वाफ)आनी जड पदार्थ हांच्या संतरणाचेर आदारीत विमानशास्त्र आसा.अशा संतरणांत आपल्या जडायेच्या संदर्भांत जड पदार्थ हलक्या पदार्थाक विस्थापीत करता.हे प्रक्रियेंत जेन्ना हलक्या पदार्थाचो भार जड पदार्थाच्या भारापरस चड जाता,तेन्ना जड पदार्थाक हलक्या पदार्थाचे गती पासून एक उड्डाणी गती प्राप्त जाता.हलक्या पदार्थाचे गतीचेर जड पदार्थाची गती आदारून उरता.हेंच शास्त्र हवा आनी विमानाची गतीमान मांडावळ हाका लागू जाता.इ.स. १७०० चे निमाणेकडेन लोक हवेंतल्यान उडत एके सुवातेसावन दुसरेकडेन वचपाखातीर व्हड व्हड बोमाड्यांचो (बलुनांचो)उपेग करताले.बलून हवेपरसय हलके आशिल्ल्यान ते हवेत तरंगपाक शकतात.उपरांत ग्लायडरांचो सोद लागलो.
हजारांनी वर्सांपयलीसावन मनशाक हवेंत सुकण्यांभशेन उडपाची इत्सा आसली हें तांच्या उडटो घोडो वा उडटीन चादर अशा काणयांनी दिसून येता.वैदिक काळांतय विमान शब्दाचो उल्लेख खूब कडेन आयला.देव विमानांतल्यान भोंवतालो अशें पुराणांनी वाचूंक
