इमामांचीय नेमणूक करता. आपणेंच निर्मिल्ल्या मनशांक वाट दाखोवपाची जबाबदारी ईश्र्वराचेर आसता तेच खातीर तो इमामांची नेमणूक करता.
3)इमाम हो अभ्रांत आनी पापमुक्त आसता.
4)ईश्र्वराचे आज्ञेन,कुराण आनी कायदे हांचे अधिकृत अर्थ सांगपाचें आनी तांची व्याख्या करपाचें काम इमाम करता.
5)ईश्र्वर आनी मनीस हांचे मदीं इमाम हो मध्यस्थ आसता. इमामाचे मध्यस्थीनच मनशान ईश्र्वरारडे वचूंक जाय नाजाल्यार ईश्र्वर मनशाक दंड करता.
इस्लाम धर्मांतले चडशे लोक सुन्नी आसून शीया लोकांची संख्या तांच्या मानान खूब उणी आसा. शियांतूय खूब पोटभेद निर्माण जाल्यात.
-कों.वि.सं.मं.
शुंग राजवंश: मौर्य वंशा उपरांत मगधाचेर राज्य करपी वंश(सनपयलीं 187-75). ह्या शुंग कुळांतलो पुष्यमित्र नांवाचो एक वीर मौर्य वंशांतलो निमाणो राजा बृहद्रथ हाचो सरसेनापती आशिल्लो. बृहद्रथ विलासी आनी दुबळो आशिल्ल्यान तो मौय साम्राज्याची राखण करपाक असमर्थ थारलो. ताचे कारकिर्दींत आंध्र, कलिंग, विदर्भ आनी काश्मीर हे प्रदेश स्वतंत्र जाले. त्याच वेळार यवन राजा डिमिट्रियस हाणें भारताचेर आक्रमण करून मगधाचेरय घुरीघाली. ह्या काळांत बौध्द धर्माच्या प्रभावाक लागून भारतीय लोकांचें क्षात्रतेज उणें जाल्लें आनी बौध्द लोक परकी आक्रमकांक आदार करताले. ताका लागून पुष्यमित्र शुंगान बौध्द धर्माक अनुकूल आशिल्ल्या बृहद्रथ मौर्य राजाक जिवो मारलो आनी स्वता मगधाचे गादयेर बसलो. पाटलीपुत्र हीच ताची राजधानी आशिल्ली.
पुष्यमित्र वैदिक धर्माचो अभिमानी आशिल्लो. ताणें सुमार 36 वर्सां राज्य केलें. पुष्यमित्रान शिंवासनाचेर बसनाफुडें अश्र्वमेध यज्ञ केलो. ते खातीर वैदिक धर्माक प्रतिष्ठा मेळ्ळी. पुष्यमित्र राजा जालो तरी ताणें सेनापती ही आपली उपाधी कायम दवरली. सुरवेक ताची सत्ता मगधापुरतीच मर्यादीत आशिल्ली. पूण अयोध्या आनी विदिशा हीं नगरां ताच्या राज्यांत आस्पावतालीं. रोखडेच ताणें यवनांक हारोवन पंजाबांतलीं जालंधर आनी शाकल हीं ठाणीं घेतलीं.
पुष्यमित्राचो पूत युवराज अग्निमित्र हो विदिशा हांगा राज्यपाल आशिल्लो. ताचो मेवणो म्हळ्यार बायलेचो भाव वीरसेन हो नर्मदा देगेवयल्या एका गडाचो अधिपती आशिल्लो. त्या वेळार विदर्भ देशाचेर यज्ञसेन नांवाचो राजा राज्य करतालो. ताचो बापोलभाव माधवसेन अग्निमित्राचो स्नेही आशिल्लो. त्या दोगांय भावांचें बरेंपण नाशिल्लें. एकदां यज्ञसेनान माधवसेनाक धरून बंदखणींत उडयलो. तेन्ना अग्निमित्रान वीरसेनाक विदर्भाचेर स्वारी करपाची आज्ञा दिली. वीरसेनान यज्ञसेनाक हारोवन माधवसेनाक सोडलो. उपरांत विदर्भाचे दोन विभाग करून ते यज्ञसेन आनी माधवसेन हांकां दिले. दोनूय जाण पुष्यमित्राचे सामंत म्हणून राज्य करूंक लागले. सनपयलीं 155 च्या अदमासाक यवन राजा मिनँडर हाणें भारताचेर आक्रमण करून कच्छ, सौराष्ट्र आनी मध्यदेश हे प्रदेश घेतले. तशेंच मथुरा आनी साकेत हीं नगरांय घेतलीं. पूण पुष्यमित्रान ताका हारोवन परतून धाडलो. ताचे उपरांत पुष्यमित्रान दुसरो अश्र्वमेध यज्ञ केलो. त्या यज्ञाचो घोडो बरोबर घेवन अग्निमित्राचो पूत वसुमित्र हो दिग्विजय करता आसतना सिंधू न्हंयेचे देगेर यवनांकडे ताचो संघरेश जालो आनी वसुमित्रान यवनांक हारयले.
कालिदासाच्या नाटकांत, पुष्यमित्राचो पूत अग्निमित्र हो विदिशा हांगा राज्यपाल म्हूण आशिल्लो, तेन्नाची म्हायती मेळटा. ताणें आठ वर्सां मगधाचेर राज्य केलें अशें ब्रम्हांड पुराणावल्यान समजता.ताचे उपरांत वसुज्येष्ठ, वसुमित्र, आर्द्रक, पुलिंदीक घोषवस, वज्रमित्र, भागवत आनी देवभूती हांणी राज्य केलें. तांचे विशीं चडशी म्हायती मेळना. विदिशा हांगा मेळिल्ल्या एका आलेखांत, हेलिओडोरस हाणें गरूडध्वज उबारिल्ल्याचो उल्लेख आसा.
तक्षशिलेचो अँटिअलकिद हाणें ताका भागभद्र राजाकडे राजपूत म्हणून धाडिल्लो. हो भागभद्र म्हळ्यार शुंभ वंशांतलो पांचवो राजा आर्दक (भद्रक) आसुंये. विदिशा ही ताची राजधानी आशिल्ली. धावो राजा देवभूती हाचो वसुदेव नांवाचो मंत्री आशिल्लो. ताणें कपट करून राजा देवभूती हाका मारलो आनी स्वता राज्य घेतलें अशें बामाच्या हर्षचरितावयल्यान समजता. अशे तरेन शुंग वंशांतल्या धा राजांनी सनपयलीं 187-75 म्हळ्यार 112 वर्सां राज्य केलें.
भारताच्या इतिहासांत शुंग वंशान म्हान कामगिरी केल्या. पुष्यमित्रान यवनांचें आक्रमण चिड्डून उडोवन, मगध-साम्राज्याची राखण केली. उपरांत शुंग आनी यवन राजांचें बरेंपण जालें.
पुष्यमित्रान वैदिक यज्ञसंस्थेचो आनी भागवत धर्माचोय पुरस्कार केलो. ताच्या काळांत वैदिक धर्म आनी भक्तिपंथ हांचो मेळ सादून तो लोकप्रिय करपा खातीर पुराणां निर्माण जालीं. ह्याच काळांत संस्कृत भास राज्यभास जावन तिचें म्हत्व वाडलें. वास्तुविद्येंत शुंग काळांतलें शिल्प चड उल्लेखनीय थारलां. सांची हांगा सम्राट अशोकान बांदिल्ल्या स्तुपाभोंवतणी जे सोबीत कठडे आनी तांचीं फातराचीं तोरणां आसात. तीं शिल्पा ह्याच काळांतली निर्माण जालीं. शुंगकालीन मूर्तिकामांत सादेंपण आनी कल्पकताय हे गूण आसून, तें पुराय भारतीय शैलीचें आसा. सांची आनी भरहूत हांगाच्या कठड्यांवयल्यो मूर्ती शुंगकालीन मूर्तिशिल्पांनी सर्वोत्कृश्ट आसात. बुध्दाचे जिणेंतले प्रसंग थंय कोरांतिल्ले दिसतात.
-कों.वि.सं.मं.
