आसता. पूम खावपाखातीर वापरता ती साकर मुखेलपणान ऊंस आनी शुगर बीटासावन काडटात. मक्याचें पीठ दूध आनी म्होंवांतूय साकर आसता. पूण तांचे पासून साकर काडपाची प्रक्रिया खूब कठीण आसा. कार्बोहायड्रेट्स अन्न प्रकारांतय साकर आसता. साकरीचो खाणाखातीर उपेग करचे पयलीं ती शुध्द करून घेतात. शुध्द साकर चकचकीत पारदर्शी कणांच्या रूपांत आसता. शुध्द साकरींत कसलींच जिवनसत्वां आसनात. साकरीचो खूब प्रमाणांत खावपाखातीर उपेग जालो तर दांत किडेवप तशेंच कुडीचें वजन वाडप जाता. हे दोश टाळपाखातीर अस्पार्टामे आनी साकारीन ह्या कुत्रीम पदार्थांचो वापर करप जाता.
संवसारांत उत्पन्न जावपी चडशी साकर खावपाखातीर वापरतात. पूण कांय प्रमाणांत साकर शिमीटांत भरसण करपाखातीर, चामडें कमवपाक आनी प्लास्टीक तयार करपाखातीर वापरतात. तशेंच वखदांक गोडसाण येवची म्हणूनय तातूंत साकर भरशितात.
मोनोसाकारीदेस आनी डायसाकरीदेस हे साकरीचे दोन प्रकार. मोनोसाकारीदेस हे सादारण कार्बोहायड्रेट्स.मोनोसाकारीदेस हातूंत ग्लुकोज आनी फ्रुक्टोजचो आस्पाव आसता. दोन मोनोसाकारीदेस मळून डायसाकरीदेस तयार जाता. डायसाकरीदेस सावन ग्लुकोज आनी फ्रुक्टोजचो मेळोवपाखातीर एन्झायमची गरज लागता.
साखर मुखेलपणान ऊंस आनी शुदरबीटासावन तयार करतात. ऊंसाच्या रोसासावन साकर तयार करपाखातीर सुरवेक ऊंशीकाणो धुतात. उपरांत कारखान्यांत ते क्रॅशराच्या आदारान मळटा. ऊंस मळटाना ताचेर गरम उदकाचो फवारो माकता. गरम उदकाक लागून ऊंशीकण्यासावन चड रोस येता. हो पातळ रोस उपरांत शुध्दीकरणाखातीर दुसरे टाकयेंत रकयतात. थंय हो पातळ रोस तापोवन तातूंत लायम (calcium Hydroxide) घालतात. लायम घालतकच त्या रोसांतले नाका आशिल्ले घटक टांकयेच्या तळाक बसतात. उपरांत त्या रोसांतलो लायम काडपाखातीर कर्बनडायऑक्सायड वापरतात. मागीर ह्या रोसांतलें उदक काडपाखातीर तो रोस बाष्पन थाळयेंत घालून ताचें बाष्पीकरण करता. बाष्पन थाळयेंतल्या ह्या थपथपात रोसांतलें पुरायपणान उदक काडून ताचें कणांत रूपांत करपाखातीर तो थपथपीत रोस उपरांत निर्वात कायलींत (Vaccum Pan) घालून तापयता. पूण साकर आनी ऊंसाचो रोस तापयतकच रोकडोच करप. देखून निर्वात कायलींत त्या रोसाचो उकळबिंदू देंवोवपाची क्षमता आसता. हाका लागून निर्वात कायलींतलो रोस कितलोय तापयलो जाल्यार तो करपपाची शक्यताय नासता.उपरांत तो रोस तापयत दवरतकच तातूंत व्हड व्हड साकरेचे कण निर्माण जातात. ह्या रोसांतले हे कण कुशीक काडपाखातीर रोस आनी साकर कणांची भरसण उपरांत केंद्रोत्सारक यंत्रांत (Centrifuge) घालतात. हें यंत्र खूब नेटान घुवंता आशिल्ल्यान त्या रोसांतले साकरेचे कण कुशीक सरता. रोसा सावन वेगळे जाल्ले साकरेकण हळदूवसार आसतात. हे हळदूवे अशुध्द साकरे कण उपरांत उदकांत विरगळायतात. उपारांत हें पातळ मेल एका खाशेल्या गाळणेंत गाळटात. हें शुध्द परदर्शी मेल परतून बाश्पन थाळयेंत घालून ताचें बाश्पीकरण करतात. ते बाश्पन थाळयेंतल्यान मेलांत परतून साकरेचे कण तयार जातात. मेलांत तयार जाल्ले हें साकरेचा कण परतून केंद्रोत्सारक यंत्रांत घालतात. ह्या यंत्रांत हे कण नेटान घुंवन ते शुध्द रूपांत वेगळे जाता आनी शुष्कन ड्रमांत (Drying Drum) पडटात. उपरांत ह्या ड्रमांत गरम हवा सोडून त्या साकरेच्या कणांतली ओलसाण पुरायपणान सुकयता. ही शुध्द साकर मागीर बाजारांत विकपाखातीर सखानी भरून दवरता. कांय खेप ऊंसाच्या रोसासावन साकरेचे कण रोकडेच तयार जायनात. देखून तांचे बाष्पीकरण आनी केंद्रोत्सारीत्र ह्या प्रक्रिया परतून परतून करच्यो पडटा.
शुगर बिटांसावन साकर तयार करपाखातीर सुरवेक, बीट बरे धुवन तांचीपातळ कापां करतात. त्या कापांक कोसेट्टस अशें म्हण्टात. हीं कापां उपरांत विसारकांत (Diffuser) घलून भिजयता. हे प्रक्रियेंत त्या कापांतली साकर उदकांत विरगळून ताचें पातळ विद्रव तयार जाता. उपरांत त्या विसारकांत्यान विद्रवांतलीं कापां कुशीक काडून सुकयता. तीं सुकयल्ली कापां उपरांत मळयेंत भरसून गोरवांखातीर खावड तयार जाता.जाल्यार पातळ विद्रव दुसरे व्हड टाकयेंत घालून तापयतात आनी तातुंतली मुलद्रव्यां( Impurities) तळाक उरचीं म्हूण तातूंत लायम घालतात. उपरांत विद्रवांतलो चड प्रमाणांत आशिल्लो लायम काडपाखातीर तातूंत कार्बनडाऑक्सायड घलतात. फुडल्या बाष्पीकरण आनी केंद्रोत्सारित्र ह्या प्रक्रिया ऊंसासावन साकर तयार करता तशोच आसता.
आठ हजार वर्सा पयलीं दक्षिण पॅसिफीक जुंव्यांवयले लोक ऊंसाची लागवड करताले. प्रचिन भारतांत ऊंसाचे व्हड मळे आशिल्ले. इ. स. प. २०० च्या सुमाराक ऊंसाचे मळे वाडोवन ताचे पासून साकर काडप ही पद्दत फक्त भारत आनी चिनांतच प्रचलित आसली. उपरांत इ. स. ६३६ त ती पद्दत युरोपांत पावली. फुडें वसणूकेच्या काळांत१४०० चे सुरवेक युरोपीयांनी उत्तर आफ्रिकेंत उंसाची लागवड सुरू केली. उपरांत पुर्तुगेजानी आफ्रिकेच्या अस्तंत दर्यादेगेर आनी ब्राझीलाक व्हड उंसाचे मळे तयार केले. १५१५ त अस्तंत अर्दांतलो सगळ्यांत पयलो साकर कारखानो सद्याच्या डोमिनीक प्रजासत्तकांत उबारलो. जाल्यार १७९१ त उत्तर अमेरिकेतलो सगळ्यांत पयलो साकर कारखानो न्यू ऑर्लियनाक उबारलो. ऑस्ट्रेलियेंत उंसाची लागवड करपाक १७८८ त सावन सुरवात जाली.
प्रेचीन बॅबिलोनीया, ईजिप्त आनी ग्रीसी लोक शुगर बीटांची लागवड करताले. पूण तांचेपासून साकर काडपाची पद्दत तांका खबर नाशिल्ली. १७४४ त जर्मन विज्ञानीक अँड्रीयास मार्ग्राफ हाणें
