' लक्ष्मीकांत नाटक मंडळी' त प्रवेश मेळ्ळो. उपरांत १९१५ वर्सा गंधर्वनाटक मंडळींत दाखल चालो. ' गंधर्व नाटक कंपनींत ' ताका बालगंधर्व, भास्करबुवा बखले, देवल मास्तर, गणपतराव बोडस अशा जाणकारांचे मार्गदर्शन मेळ्ळें. १९१७ वर्सा गंधर्व कंपनी सोडून तो मुंबयच्या ' पार्सी आल्फ्रेड थिएट्रिकल कंपनी ', 'एस्, मादन कंपनी ' आनी 'न्यू आल्फ्रेड कंपनी ' ह्या नामनेच्या उर्दु नाटक कंपनांत दाखल जालो आनी ताणें उर्दु आनी हिंदी नाटकांत नायिकेच्यो भुनिका केल्यो आनी त्यो खूप गाजल्यो.
फुडें १९२४ वर्सा ताणें आपली स्वताची, रंग बोधेच्छु माट्य समाज ही माटक मंडळी म्हापशां सुरू केला. म्हापशां 'मानापमान' नाटकाचो यशस्वी प्रयोग करून हे कंपनीन हुहळी, मुंबय, कलकत्ता अशे दौरे केले. संशयकल्लोळ नाटकांत रेवती- पात्र आनी मानापमान' नाटकांतले भामिनी- पात्र हीं दोनय पात्रां रधुवीर आपल्या खाशेल्या ढंगान सादर करतालो आनी तमाम प्रेक्षकांची मनां जिखतालो. गोंय, महाराष्ट्र, हैद्राबाद, कलकत्ता, हुबऴी आशा जायत्या सुवातींनी ताचो जाहीर भोवमान जाला. १९२५ वर्सा मुंबय जाल्ल्या खाशेल्या भोवमान सुवाळ्यांत तांका 'रंगदेवता' ही मानाची उपाधी दिवन ताचो गौरव केला.
रधुवीर सावकाराची संगीत नाटकाची परंपरा मुखार ताचो पूत प्रसाद सावकार हाणें फुडें व्हेली. ताणेंय 'मंदारमाला' पंडीत जगन्नाथ 'कट्यार काळजांत घुसली' सारकिल्ल्या लोकप्रिय मराठी संगीत रंगभुंयेचेर आपलें अशें स्थान निर्माण केलां. १९४८ वर्सा बाल गंधर्व सुवर्ण पदक दिवन तेखातीर ताचो भोवमान केलो. सावकार घराण्यांतले वसंत आनी गोपीनाथ ह्या भावांनीय मराठी संगीत नाटकांत आपल्या नाट्य आनी संगीत कलेवरवीं मोलाचें योगदान दिलां.
सावकार, स्वा. विनायक दामोदर :( जल्म: २८ मे १८८३ भगूर, नासिक ;मरण :२६ फेब्रुवारी १९६६)
व्हड क्रांतिकारक, समाजसुदारक, हिंदूसंघटक,
इतिहासकार, आनी व्हड कवी- साहित्यीक. ताच्या बापायचें नांव दामोदरपंत आनी आवयचें नांव राधाबाय.
ल्हानपणासावन तो घरांतली देवी अष्टभुजेच्या मूर्तीची भक्ती करतालो. मूज जाले उपरांत रोखडेच ताणें धार्मिक ग्रंथ वाचून काडले. तो तल्लख बुध्दीचो हुशार भुरगो आशिल्लो. १८९७ त तो माध्यमिक शिक्षणाखातीर नाशिकाक गेलो.थंय गणपती उत्सवांतल्यानच ताच्या देशभक्तीच्या वावराक सुरवात जाली. थंय ताच्या वक्तृत्वाक धार आयली. वांगडच्या विद्यार्थ्यांचो तो फुडारी जालो.
१८९७ ह्या वर्सा चाफेकर भावांक जनरल रँडाचो हत्येखातीर फांशीची ख्यास्त फर्मायली आनी तीच गजाल सावकाराचो देशभक्तीचो इंगळो फुलोवपाक कारण थारली. ताणें चाफेकार भावांच्या बलिदानाचेर एक गीत रचलें आनी देवी अष्टभुंजेचें एक स्तोत्रय रचलें. पिरायेच्या १५ व्या वर्सां ताणें कुळस्वामीनीमुखार सशस्त्र क्रांतीच्या मार्गान भारताक स्वतंत्र करपाचो सोपूत घेतलो. १८९९ च्या प्लेगान ताचो बापूय सोंपलो, ताची आवय तांच्या भुरगेपणांतच सोपिल्लीं. ते उपरांत सावरकार कुटूंब नाशिकाकच रावपाक लागलें १८९९ त राष्ट्रभक्त संघटना नांवाची एक गुपीत क्रांतिकारी संस्था ताणें स्थापन केली. फुडें 'मित्रमेळा' नांवाची आनीक एक संस्था ताणें स्थापली. नाशिकांत शिवजयंतीचो उत्सव ताणें सुरू केलो. १९०४ त नाशिकांत जाल्लो 'मित्रमेळा' हे संस्थेचे बसकेंत ताणें 'मित्रमेळा' हें संस्थेचे नांव बदलून 'अभिनव भारत 'अशें केलें. इ.स. १९०१ त जव्हार संस्थानाचे दिवाण चिपळूणकर हाच्या 'यमुना' हे चलयेकडेन ताचें लग्न जालें आनी लग्न उपरांत पुण्याचे फर्गुसन कॉलेजींत तो उंचेल्या पांवड्यावयलें शिक्षण घेवंक लागलो.
१९०४ त वंगभंगाचो चळचळळीचो एक वांटो म्हणून सावरकारान पुण्यांत विलायतीची होळी केली. १९०५ त तो बी. ए. जालो आनी १९०६ त तो बॅरिस्टरकीचें शिक्षण घवपाखातीर विलायतेक गेलो. ह्या कामांत ताका लो. टिळकान बरोच आदार केलो. विलायतेक गेले उपरांत तो थंय (इंग्लंडाक) राबितो करून आशिल्ल्या क्रांतिकारी श्यामजी कृष्ण वर्मा हाचेकडेन पावलो आनी थंय दोगाय मेळून स्वातंत्र्यवादयांची संघटना करपाच्या हेतून होमरूल नांवाची संस्था स्थापन केली. श्यामजी कृष्ण वर्माच्या लंडनच्या इंडिया हाऊसाचो तो फुडारी जालो. 'इंडिया हाऊस' हें भारतीय विद्यार्थ्यांचें राबितो घर आशिल्लें. थंय सावरकार भारतीय तरनाट्यांक एकठांय करूंक लागलो आनी तांकां ताणें 'अभिनव भारत' हें आपले संस्थेचे वांगडी केले. इंग्लंडाच्या राबित्यांतच ताणें जोसेफ मॅझिनी हांगाची आपजीण आनी राजकारण हो ग्रंथ आपले खाशेले प्रस्तावनेसयत उजवाडायलो. तातुंतल्या क्रातीकारी विचारांक लागून सरकारान तो जप्त केलो. सेनापती बापट आनी पंजाबाचो लाला लाजपतराय हे ताचे शिश्य जाले. तर ताचो एक वांगडी हरदयाळ हाणें पंजाबांत क्रांतीकारकांची संघटना सुरू केली.
१९०७ त ताणें १८५७ च्या स्वातंत्र्य झुजासंबंदींचो लोकांमदीं पातळिल्लो गैरसमज पयसावपाखातीर १८५७ सालचे स्वातंत्र्यसमर हो ग्रंथ बरयलो आनी लंडनांत ह्या झुजाचो यादस्तिक सुवाळो ताणें मनयलो. ह्या वेळा ' ओ मार्टिस 'नांवाचें पत्रक उजवाडावन तें ताणें सगळ्यांक वांटलें. 'शिखांचो इतिहास ' नांवाचें पुस्तकूय ताणें बरयलें
