स्वाझिलँडाचेर आपलो शेक बसयलो.1967त ब्रिटनान स्वाझिलँडाक स्वराज्य दिलें .उपरांत6 सप्टेंबर 1968 दिसा स्वाझिलँडाक पुराय स्वातंत्र्य मेळळें.24 सप्टेंबर 1968 दिसा स्वाझिलँड संयुक्त राश्ट्रांचो वांगडी जालो.
1968त ब्रिटिशांनी स्वाझिलँडा खातीर नवें संविधान तयार केले. त्या संविधाना प्रमाण स्वाझिलँड हो संविधानात्मक राजशाय देश जालो.राजा सोभुजा दुसरो देशाचो मुखेली जालो.पूण स्वाझी लोकांचें हीत आनी परंपरेक धोको आसा ते जाणून साबार स्वाझींनी त्या संविधानाक विरोध केलो.1973त संविधान बरखास्त करुन विधान मंडळाचेर तात्पुरती बंदी घाली.उपरांत मंत्री मंडळाच्या आदारान तो राज्य करपाक लागलो.उपरांत राजान नवें संविधान तयार करपा खातीर एक खाशेली समिती नेमली.1979त नवें विशान मंडळ निर्माण केलें.1982त राजा सोभूजाक मरण आयलें.उपरांत 1983 त ताचो 15 वर्सां पिरायेचो चलो युवराज मोखोसेटीव गादयेर बसलो.1986त ताणें राजा मास्वाती तिसरो ह्य नांवान आपल्याक राज्यभिशेक केलो.
राज्यवेवस्थाः
स्वाझिलँड हो राजशाय देश.राजाची नेमणूक चंशपरंपरेन जाता.तो मंत्री मंडळाच्या सल्ल्यान सरकार चलयता.राजमाता हिका राश्ट्रीय भोगावळी वा विधी करपाचो पयलो मान दिला.राजाचे आवयक राजमाता ही उपाधी दिल्या.तिका मरण आयलें जाल्यार राजाचे खंयचेय एके बायलेक राजमातेचे तात्पुरते हक्क मेळटात.
अर्थवेवस्था शेतकी उदरगत आनी खनीज संपत्तीक लागून देशाची अर्थीक स्थिती फुडारल्या.शेतवड हो स्वाझिलँडाचो मुखेल वेवसाय.देशांतले सुमार 90% लोक शेतवडींत वावुरतात.पिकां भोंवते पद्दतीन (Rotational System) काडटात.ऊंस, तांदूळ,कापूस,केळीं,मेको,कुड्डाण,तंबाकू,अननस,लिंबू जातीचीं फळां आनी हेर फळफखावळ खूब प्रमाणांत जाता.शेतवडीक जोडून आशिल्लो पशुपालन वेवसायाकय खूब म्हत्व प्राप्त जाता.दूद आनी मांस प्रकल्पय नेटान वाडटा.स्वाझिलँडाची चडशी भंय यरोपीयनांचे मालकेची आसून,निर्यात करपा खातीर ते मुखेलपणान नगदी पिकांच काडटात.
रानांसावन मेळपी येणावळीचोय वांटो म्हत्वाचो आसा.1940 सावन युरोपी कंपन्यांनी दोंगुल्ल्यांचेर पायन आनी युक्यलिप्टस रुखांची लागवड करुन,कृत्रीम रानां तयार केल्यात.मदेर चिरपी चडशो भंगसाळीय युरोपी मालकेची आसात.
देशाचे भूंयेंत तेकवार खनिजांचे सांठे आसून,ते मुखेलपणान ऊंच दोंगुल्ल्याचेरय मेळटात.देशांतले वट्ट येणावळींतलो सुमार अर्दो वांटो खनिज उद्देग सावन मेळटा.खनिज उद्देगां चेरय युरोपीयनांचीच मालकी आसा.लोखण,असबॅस्टोस,कोळसो,जस्त, भांगर ,बॅरायट आनी कॉलीन हांचे सांठे प्रमाणांत मेळटात.
1960 सावन स्वझिलँडांत लघुउद्देगांची नेटान वाड जाल्ली आसा.खाद्य तेल,शाबू,चप्पल.फस्कां हांचो लघुउद्देगांत आस्पाव जाता.शिमीट,सारें ,अन्न प्रकिया,लुगट हांचेय व्हड कारखाने थंय आसात.
स्वझिलँडाचे वेपारी संबंद मुखेलपणान युरोपी देशां कडेन आसात.साकर,फळावळ,अस्बॅस्टोस,लोखण,मांस हांची निर्यात जाता.जाल्यार अवजड मशिनां,सारें,लुगट,जळण आनी मोटारींची आयात जाता.लिलांजनी हें देशाचें अधिकृत चलन.
येरादारी आनी संचारण
येरादारीच्या मळार बरी सुदारणा जाल्या.मुखेल शारंक जोडपी रस्ते बरे आनी रुंद आसात.गांवगिऱ्याक वाठारांनीय रस्त्यांची बरी वेवस्था केल्या.मोझांबिकचें माप्युटो बंदर रेल्वेमार्गान देशाचे राजधानीक जोडलां.दक्षिण आफ्रिकेक जोडपी रेल्वेमार्ग उंचायेर बांदिल्लो आसा.झिंब्बाबाने शारांत विमानतळ आसून दक्षिण आफ्रिका,मोझांबीक,झिंब्बाबे आनी टांझानीय देशांनी हवाई येरादारी जाता.पोस्ट,टेलिग्राफ सेवा सराकारी नियंत्रणाखाल चलता.
लोक आनी समाजजीणः
स्वाझिलँडात धा लोकांतले 9 लोक खांप्री आसून,ते चड करुन शेतकामतीच आसात.स्वाझी हे खांप्री लोक वेगवेगळ्या पंगडाचे आसून निगुनी,सोथे आनी दलमिनी हे मुखेल.दलमिनी हे वरिश्ठ घराण्यांतले लोक.स्वाझी संस्कृती, परंपरा,कायदो,व्यक्ती,बोलीभास हांकां सिस्वाती अशें म्हण्टात.हेर आफ्रिकन लोकांत मोझांबिकचे शांगानी लोकांचो आस्पाव जाता.अल्पसंख्येन आशिल्ल्या युरोपी लोकांत इंगलीश आनी दक्षिण आफ्रिकेंतल्या गोऱ्या लोकांचो आस्पाव जाता.साप्प अल्पसंक्येन आशिल्ले युराफ्रिकन्स हे युरोपी आनी स्वाझी हांचे अपत्य.
स्वाझी लोकांकडे आशिल्ली शेतकी जमीन आनी गोरवां हामचे वयल्यान तांचो भौशिक दर्जो थारता.स्वाझींचे परंपरे प्रमाण ते गायेची हत्या करीनात.पूण कांय कडेन गायेचो बळी दितात.लग्ना वेळार व्हंकलेचो आवय-बापूय न्हवऱ्याक अमुकूच गोरवां दोत म्हूण दिता.स्वाझी परंपरे प्रमाण स्वाझी दादलो एका परस चड बायलो करपाक शकता.थंय आजूनय संयुक्त कुंटूब पद्दत आस्तित्वांत आसा.आदल्या तेंपार स्वाझी लोक गोठयाक तेंकूनच आपल्यो खोंपी बांदताले.तांच्यो खोंपी वांटकुळ्योच आसताल्यो.पूण सद्या गिरेस्त स्वाझी लोक फांतराच्या घरांनी रावतात.स्वाझीक एका परस चड बायलो आसल्यार तांचे खातीर स्वतंत्र पांरवें उबारतात.तांचीं पोरसांय वेगळीं आसता.शेतवडींत राबप आनी गोरवांक चरोवपाक व्हरप हो स्वाझी दादल्यांचो आनी भुरग्यांचो मुखेल वावर.स्वाझी लोकांक भडक रंगाचे कपडे आवडटात.कांय स्वाझी लोक आजय चामडयाचे कपडे घालतात.पूण सद्या लोक आर्विल्लो भेसच करतात.देशांतले अदर्यापरस चड
