११५० ते १३२५ ह्या काळांत काकतीय राजांनी राज्य केलें. काकतीय हें मूळ राष्ट्रकूट आसलें. पूण तें रोखडेंच आंध्र लोकांचे जिणेंत आस्पावलें. वेंगीचे चालुक्य जेन्ना तमिळनाडूंतल्या चोल राजांचे गादयेर आपलो हो हक्क सांगपाक लागले, तेन्ना दोनूय सत्तांमदीं संघर्श सुरू जालो. ह्या संघर्शांत काकतीयांनी चालुक्यांक चोला आड आदार दिलो. काकतीयांनी केल्ल्या आदाराक लागून चालुक्य युवराज कुलोत्तुंग ह्या नांवान चोल राज्याचे गादयेर बसलो अशे तरेन चालुक्य दोन प्रदेशाचो कारभार पळोवपाक लागले. हाका लागून तांचें आंध्रावेलें लक्ष उणें जालें. काकतीयांनी ह्या गजालींचो फायदो घेवन पुराय आंध्र आपल्या थेकातळा हाडलो. गणपतिदेव (१२०२-६२), ताची चली रुद्रम्मादेवी (१२६२-९२) आनी तिचो नातू प्रतापरूद्र दुसरो (१२९२-१३२३) हे काकतीय वंशांतले म्हत्वाचे राज्यकर्ते जावन गेले. 1323 त दिल्लीच्या तुगलक सुलतानान काकतीयांआड झुजून आंध्र आपल्या ताब्यांत घेतलो. हरिल्ल्या काकतीय राजघराण्यासावन आनीक चार ल्हान राजघराणीं उदयाक आयलीं; हातूंतल्या विजयनगर राजघराण्यान सुमार दोनशीं वर्सां मुसलमानी सत्तेआड झूज दिलें. 23 जानेवारी 1565 दिसा बळिश्ट दख्खनच्या सुलतानान विजयनगरच्या सैन्याक ‘ तालीकोटा ’ हांगा हारयलें.
दुसरेवटेन इस्लामी घुरयेचो नेट देंवतकच रेड्डी घराण्यान आंध्र प्रदेशाचेर आपलो ताबो मेळयलो (१३२८-१४२४). कृष्णदेवराय हो व्हड सम्राट १५०९ ते १५३० मजगतीं आंध्राचेर राज्य करतालो. ताणें विव्दानांचो आदार केलो. तेचपरी तेलुगू साहित्यांत ताणें मोलाची भर घाली. १५६५ त विजयनगराचें साम्राज्य नाश पावतकच मुसलमानांनी आंध्रांतली सत्ता हातासली. बहमनी राज्यांतल्या तेलुगू भाशीक तेलंगणाचेर कुली कुतूबशहाची नेमणूक जाली. बहमनी राज्याचे कुडके पडले तेन्ना कुली कुतूबशहान गोलकोंड्यांक कुतूबशायीची थापणूक केली. १५८० मेरेन आंध्र प्रदेशाचो चडसो वाठार कुतूबशहाकडेन आयलो. ताचे राजवटींत दख्खनच्या उर्दूचो आंध्रांत प्रसार जालो. कुतूबशहाचे हुशार सरदार आकण्णा आनी मादण्णा हांणी राज्यकारभारांत सुदारणा करपाक व्हड यस जोडलें. तेचपरी तांणी तेलुगू साहित्य आनी कलेक आसरो दिलो. सद्याच्या तेलंगण वाठारांत आयजूय कुतूबशायीचो प्रभाव चड दिसता. १६८७ त गोलकोंडा औरंगजेबान जिखलो आनी अशे तरेन आंध्राचो मोगल राजवटीकडेन संबंद आयलो. औरंगजेबान असफ जहाक दख्खनचो सुभेदार म्हूण नेमलो. औरंगजेबाच्या मर्णा उपरांत मोगल वंशीयांमदीं उप्राशिल्ल्या तंट्या, झगड्यांचो फायदो घेवन ताणें बंड केलें आनी स्वताच्या स्वतंत्र निजामशायेची थापणूक केली. ह्याच वेळार मराठ्यांची सत्ता वाडीक लागिल्ली. सुमार शंबर वर्सांच्या काळखडांत निजाम-मराठ्याचे संबंद कांय फावट इश्टागतीचे तर कांय फावट दुस्मानकायेचे उरले.
१६११ त मछलीपट्टणम् हांगा ब्रिटिशांनी कुतूबशायेचे मान्यतायेन एक भंगसाळ सुरू केली. तशेंच सलाबतजंगान फ्रेंचांक आपलो कांय वाठार तोडून दिलो आनी फ्रेंच सैन्याचो आदार घेतलो. १६२८ त डच लोकांनी अस्तंत गोदावरी जिल्ह्यांत माधवपलायम हांगा लोखणी सामानाचो कारखानो सुरू केलो. युरोपियन लोक अशे तरेन आंध्रांत रिगले. फ्रेंच-ब्रिटीश हांच्याभितरल्या झुजांत मनांत नासूनय निजामाक ब्रिटिशांचो पाखो घेवंचो पडलो. सुमार १७९५ त निजामांनी ब्रिटिशांक गंजाम, विशाखापट्टणम, गोदावरी, कृष्णा, गुण्टूर हे जिल्हे तस्त्रीप म्हूण भेटयले. टिपू सुलतानाची राजवट सोंपतकच निजामाच्या वांट्याक आयिल्ले बेल्लारी, कर्नूल, अनंतपूर आनी कडप्पा हे जिल्हेय ताणें १८०० त ब्रिटिशांक दिवन उडयले.
१८५७ चे चळवळी उपरांत आंध्रांचो ताबो ईस्ट इंडिया कंपनीकडल्यान ब्रिटीश सरकारान घेतलो. त्या वेळार मद्रास इलाख्यांत तेलंगाणाचो आस्पाव आशिल्लें, हैदराबाद संस्थान आनी चडसो आंध्र आस्पावल्लो. तेलुगूभाशीक लोक तीन-चार राजकीय विभागांत शिंपडून पडिल्ले. भारताच्या स्वातंत्र्या उपरांत निजामान भारतांत विलीन जावपाचें न्हयकारलें, तेन्ना पोलिस-कारवायेवरवीं ताचो वाठार लश्करी नियंत्रणाखाला हाडलो. १९५२ त बी. रामकृष्णाराव हो हैदराबाद राज्याचो पयलो मुखेलमंत्री जालो.
मद्रास इलाख्यांत आशिल्लो आंध्र वेगळो काडचो हे खातीर आंध्रमहासभा १९१३ सावन चळवळ करताली. तेलुगू-भाशीक आंध्र राज्याची थापणूक जावंची हेखातीर पोट्टी श्रीरामलू हाणें ५८ दिसांचो उपास केलो. उपास करतासतनाच ताका मर्ण आसलें. १ ऑक्टोबर १९५३ दिसा इकरा जिल्ह्यांचें नवें आंध्र राज्य (राजधानीः कर्नूल) अस्तित्वांत आसलें. भाशावार प्रांतरचनेखाला अस्तित्वांत आयिल्लें आंध्र प्रदेश हें भारतांतलें पयलें राज्य आसलें. टी. प्रकाशम आंध्र प्रदेशाचो पयलो मुखेलमंत्री म्हूण वेंचून आयलो, पूण अविस्वासाचो थाराव ताच्या मंत्रीमंडळाआड मानून घेतिल्ल्यान ताच्या सरकारान राजीनामो दिलो. १९५५ त आंध्र प्रदेशांत काँग्रेस युनायटेड फ्रंट वेंचून आयलो आनी गोपाळ रेड्डी ह्या राज्याचो मुखेलमंत्री जालो. मदल्या काळांत मिश्रा कमिशनान बेल्लारी जिल्ह्याचो कानडीभाशीक प्रांत म्हैसूर (कर्नाटक) राज्याक दिलो (मे १९५३). हैदराबाद राजधानी आशिल्ले तेलंगाणा, वेगळें राज्य म्हूण मेळचें असो यत्न चेन्ना रेड्डी आनी हेर लोकांनी केलो पूण तातूंत तांकां यस मेळ्ळेंना. राज्यपुनर्घटना समितीचे शिफारशीप्रमाण नोव्हेंबर १९५६ त आंध्र (११ जिल्हे) आनी तेलंगाणा (९ जिल्हे) मेळून आंध्र प्रदेश घडलो. नव्या आंध्र प्रदेश राज्याचो पयलो मुखेलमंत्री जावपाचो मान संजीव रेड्डीक मेळ्ळो. आंध्रांतल्यान तेलंगाणा वेगळें काडपाची चळवळ मात चालू उरली.
राज्यवेवस्थाःप्रशासकीय कामांत सुटसुटीतपणा हाडचेखातीर आंध्र प्रदेशांत अनंतपूर, चित्तूर, कडप्पा, उदेंत गोदावरी, गुण्टूर, कृष्णा, कर्नूल, नेल्लूर, प्रकाशम, श्रीकाकुलम, विशाखापट्टणम, विजयानगरम, अस्तंत गोदावरी, आदिलाबाद, हैदराबाद, रंगा रेड्डी, करीमनगर, खम्मम, महबूबनगर, मेदक, नलगोंडा, निजामाबाद, वरंगळ हे तेवीस जिल्हे घडयल्यात. आंध्र प्रदेशाचे विधानसभेंत २९५ वांगडी वेंचून काडटात. आंध्रांची विधान परिशद १ जून १९८५ वर्सा बरखास्त जाली. लोकसभेंत ४१ तर राजसभेंत १८ वांगडी आंध्र प्रदेशाचे प्रतिनिधित्व करतात. हैदराबाद शारांत राज्याचें उच्च न्यायालय आसा तशेंच जिल्हा आनी तालुका पांवड्याचेर न्यायदानाचें काम चलता.
अर्थीक स्थितीःआंध्र प्रदेश आपले सैमीक गिरेस्तकायेचो उपेग आपली अर्थीक स्थिती घट करपाक करता. राज्यांतले सुमार ७४% टक्के लोक शेत-धंद्यांत आसात. कृष्णा, गोदावरी, पेन्नार आनी हेर न्हंयां देगांच्या पिकाळ वाठारांत तांदूळ, ऊंस, केळीं, आंबे, हीं फळां आनी पिकावळी जातात. तेलंगाणा वाठारांत कापूस, तंबाखू, मिरसांग, हळद, ज्वारी बाजरी आनी हेर धान्यां जातात. दख्खनचें पठार आनी रायलसीमा वाठारांतले तांबडे जमनींत कुळीद, भिकणां, दोन दाबीचें धान्य, फळ-फळावळ जाता. कांय उदकाळ वाठारांत कापूस, तंबाखू, ऊंस तर ह्याच सैमाक विभागांतल्या जांभ्या फातराचे जमनींत नाल्ल, सुपारी हीं कड्डणां, फळां आनी कांय वाठारांत तांदूळ पिकता. सादारणपणान आंध्र आपले गरजेपरस चड तांदूळ पिकयता. १९८१-८२ त तांदळाचें उत्पादन ११.४ दशलक्ष टन जालें. ९.२२ दशलक्ष हेक्टर जमीन फळ-फळावळीखाला आसून १३.०४ दशलक्ष हेक्टर जमीन लागवडी सकल हाडल्या. लागवडीखाला आशिल्ल्या पुराय जमनींतली २६% जमीन भात-पिकाखाल, 20% ज्वारीखाल तर १५.९% बाजरी, नासणो, राळ, मको, वरई, सावा, गंव ह्या पिकावळीखाला आसा. कालवे, बांध, तळयो, बांयो आनी हेर शिंपणावळीच्या सादनांवरवीं आंध्रांतलो शेतकार वर्साक तीन फावटीं लेगीत पीक काडटा. चक्रीवादळ, हुंवार, दुकळ ह्या सैमीक संकश्टांचो त्रास ह्या राज्यांक खूब फावट सोंसचो पडला. ताचो परिणाम शेत-पिकावळीचेर जाला. १९७२ त दुकळ पडिल्ल्यान ६०० कोट रूपयांचें लुकसाण आंध्र प्रदेशाक सोंसचें पडलें.
