हवाबंद डब्यांनी भाजी, फळां भरप, बीयर, सोरो, कपडोनिर्मणी, चामड्याच्यो वस्तू, सौंदर्यप्रसाधनां, रसातनांउद्येग, सारें आनी खनिजांपसून धातू तयार करपाचे उद्येग हांकां म्हत्व आसा.
ह्या देशाचे आयात निर्यात वेव्हार अस्तंत जर्मनी, सावदी अरेबिया, इटली, फ्रांस, अमेरिका आनी हेर देशांवांगडा जातात. येरादारीचीं साधनां, पेट्रोलियम ह्या सारक्या गजालींची आयात चड जाता, जाल्य्रार तंबाकू, खाणा-जेवणाच्यो वस्तू हांची निर्यात जाता.
ड्रा हें हांगाचें चलणी नाणें. ‘बँक ओफ ग्रीस’ ही हांगाची मुखेल बँक.
येरादारी आनी संचारण: १९८४ मेरेन हांगा १,०६,३०६ किमी. लांबायेचेर रस्ते आशिल्ले, जाल्य्रार १९८५ मेरेन २,४७९ किमी. लांबायेचे रेल्वेमार्ग आशिल्ले. दुसर्याे म्हझुजांत हांगाची येरादारी वेवस्था काबार जावन गेल्ली. झुजाउपरांत थंय व्हड प्रमाणांत रस्त्यांची, रेल्वेमार्गांची उबारणी केली. रेल्वेमार्गाची वेवस्था सरकारी संस्था, ‘हेलेनिक स्टेट रेल्वेज’ सांबाळटा.
उदकांतले येरादारीमदीं ग्रीसान बरीच नामना जोडल्या. एलेयूसीस, सर्लोनिक, व्हॉलोस, पिरेउस हीं हांगाचीं मुखेल बंदरां. उदकांतले येरादारीन हांगाच्या सगळ्या जुंव्यांक एकामेकांकडेन जोडल्यात. सरकाराच्या नियंत्रणाखाल आशिल्ली ‘ऑलिंपिक एअरवेज’ ही विमानकंपनी हवाईमार्गावेली येरादारी सांबाळटा. जगांतल्या बर्यानच देशांकडेन हवाईमार्गांतल्यान ग्रीसाची येरादारी चलता. ॲथेन्स हांगा देशांतलो मुखेल विमानतळ आसा.
१९८३ मेरेन हांगा १२४ दिसाळ्यांची नोंद जाल्ली. तेभायर कितलींशींच हेर खबरांपत्रां हांगासावन उजवाडाक येतात. रेडिओ आनी दूरचित्रवाणीचेर पुरायपणान सरकाराचें नियंत्रण आसा.
लोक आनी समाजजीण: हांगाचे ९४.९% लोक ग्रीक वंशाचे, १.८% मेसिडोनियन, ०.६% तुर्क, ०.६% अल्बेनियन आनी हेर २.१% आसात. धर्मामदीं सगळ्यांत चड म्हळ्यार ९८.१% लोक किरिस्तांव धर्माचे आसात. हातूंत ९७.६% ग्रीक ऑर्थोडॉक्स, ०.४% रोमन कॅथलिक, ०.१% प्रोटेस्टंट आसात. तेभायर १.५% मुसलमान आनी ०.४% लोक हेर धर्मांचे आसात. देशांत धर्मस्वतंत्रताय आसा, पूण इस्टर्न ऑर्थोडॉक्स धर्म हो अधिकृत धर्म जावन आसा. गांवगिर्यात वाठारांतल्या लोकांची जीण सादी पूण मजेची आसा. राजकारणाचें ह्या लोकांक बरेंच गिन्यान आसा आनी ताचेर भासाभास करपाची लोकांक बरीच आवड आसा. उत्सव आनी सणांच्या वेळार नाचगाणी करपाची तांकां खूब आवड आसा. चलयांक हुंडो दिवपाची पध्दत कांय प्रमाणांत आसा.
हांगाची कला पयलींसावन नामनेक पावल्या. एका काळार ह्या देशांत कलेची स्वतंत्रपणान उदरगत जाल्ल्यान आजूय हांगा कलेच्या मळार ग्रीसान संवसाराचें लक्ष आपलेवटेन ओडून दवरलां. अस्तंतेकडले आनी उदेंतेकडले कलेची भरसण हांगा बरेभशेन जाल्ली दिश्टी पडटा. लोककलांमदीं पूर्विल्ली नृत्यकला आयजमेरेन तिगून उरल्या. नाटक, संगीत, गणित, खगोलशास्त्र, विज्ञान, तत्वगिन्यान, साहित्य ह्या सगळ्या मळांचेर ग्रीसाक बरीच पोरनी परंपरा आसा. तुर्कांच्या घुरयांउपरांत कितल्याशाच वर्सांचे परतंत्रतायेक लागून हांगाच्या कलामोगी लोकांचो बरोच घुस्मटमार जालो, पूण स्वतंत्रतायेउपरांत पर्थून तांणी कलेचे उदरगतीचो वावर नेटान करून देशाक नामना मेळोवन दिली. ॲरिस्टॉटल. प्लॅटो, सॉक्रेटीस, आर्किमिडीझ अशे विंगडविंगड मळांवेले कितलेशेच म्हान मनीस ग्रीसान संवसाराक दिल्यात. वास्तूकला, शिल्पकला ह्या मळांचेर ग्रीसान बरीच भर घाल्या. ग्रीकांची पूर्विल्ल्या काळांतली संस्कृताय संवसारांत अज्रंवर जावन उरल्या.
इ.स.प. ७७६ वर्सा सुरू जाल्ली ऑलिंपिक खेळांसर्त म्हळ्यार खेळाच्या मळार ग्रीसान संवसाराक दिल्लें एक म्हान दान जावन आसा. खेळामळांचेर ग्रीसांतले लोक व्हडा उर्बेन जमतात.
शिक्षण: राष्ट्रीय साक्षरतेचें प्रमाण ९०% परस चड आसा. ६ वर्सां ते १२ वर्सांमेरेनचें शिक्षण फुकट आनी सक्तीचें आसता. प्रांतीय सरकार आनी केंद्र सरकार हांचेकडेन शिक्षणाची जापसालदारकी आसता. शिक्षणाक ह्या देशांत पयलींसावन म्हत्व आसा. खाजगी शिक्षण संस्थांचेरुय सरकाराचें नियंत्रण आसा. उंचेल्या पांवड्याचेर विंगडविंगड मळांवेले शिक्षण दिवपाची बरी वेवस्था ह्या देशांत आसा. कायदो, तत्वगिन्यान आनी कला शाखेंतल्या हेर शिक्षणाचो पांवडो बरोच ऊंच आसा.
ॲथेन्स हांगाचें राष्ट्रीय विश्वविद्यालय, सलॉनिक हांगाचें ॲरिस्टॉटलीयन विश्वविद्यालय आनी पात्रास विश्वविद्यालय हीं मुखेल विश्वविद्यालयां आसात. तेभायर उंचेल्या पांवड्यावेलें शिक्षण दिवपी हेर बर्योतच शिक्षणसंस्था हांगा आसात. ह्या देशांत खाजगी विश्वविद्यालयांचेर बंदी आसा.
भाशा आनी साहित्य: ग्रीक ही इंडो-यूरोपीयन भाशा चोम्यांतली एक म्हत्वाची भाशा. ही भाशा ३,००० वर्सांपरस पोरनी आसा, अशें इतिहासीक पुराव्यावयल्यान सिध्द जाता. आयोनियन, ॲटिक, एओलियन, डोरिक ह्यो ग्रीस भाशेच्यो कांय म्हत्वाच्यो बोली. इ.स.प. चवथ्या शेंकड्यासावन ‘कोईनेड’ ह्या ग्रीक भाशारुपाक मान्यताय मेळ्ळी. ही भाशा ॲथेन्सचे बोलीचेर आदारिल्ली आनी आयोनियन बोलीचो तिचेर प्रभाव आशिल्लो. ग्रीकांनी सेमिटिक लिपी आपणावन तिची उदरगत केली. ही ग्रीक लिपी म्हळ्यार सगळ्या युरोपीय लिपींचें मूळ जावन आसा. कथार्युऔसा ही भाशा सरकारी आनी बौध्दिक बरपावळीखातीर वापरतात. ही भाशा पूर्विल्ल्या ग्रीक भाशेचेंच एक नवें रूप आसा. देमोतिकी ही भाशा दिसपट्ट्या वेव्हारांत वापरतात.
ग्रीक साहित्याक सुमार ३,००० वर्सांची परंपरा आसा. पूर्विल्लें ग्रीक साहित्य सामकें गिरेस्त आसा आनी संवसारांतले बरेच साहित्यिक आयजमेरेन ह्या साहित्याकडल्यान प्रेरणा घेतात. होमर हाची ‘इलियड’ आनी ‘ओडिसी’ हीं महाकाव्यां अज्रंवर आसात. स्टिसिकोरस, बकिलीडीझ, पिंडर, आनाक्रेऑन, सॅफो, कोरिना हीं पोरन्या म्हत्वाच्या ग्रीक बरोवप्यांचीं कांय नांवां. एस्किलस, सॉफोक्लीझ, युरिपीडीझ हांणीय म्हान साहित्याची निर्मणी केल्या. १४५३ उपरांतच्या आर्विल्ल्या काळापयलीं रोमन आनी बायझंटिन साम्राज्यावेळार हांगाच्या साहित्याचेर किरिस्तांव धर्माचो प्रभाव दिसून येता.
आर्विल्ल्या साहित्यीकांमदीं कोस्टिस पालामास, इथोआन्निस, सायकारीस, निकोस काझांटझाकीस, येऑर्यिऑस सेफेरीस, अलॅक्झांड्रॉस पापाडिॲमॅटिस हीं कांय म्हत्वाचीं नांवां आसात. येऑर्यिऑस सेफेरीस हाका १९६३ चो नोबेल पुरस्कार फाव जाल्लो.
म्हत्वाचीं थळां: ॲथेन्स ही राजधानी. सलॉनिक, पायरीअस, पट्रॅस आनी कॉरिथ हीं म्हत्वाचीं शारां. पोरन्या अवशेशांखातीर ॲथेन्सावांगडा डेल्फाय, कॉरिथ, एपिडॉरस, स्पार्टा, ऑलिंपिया हांगा बरेच भोंवडेकार येतात. क्रीट, यूबीआ, कीऑस ह्या जुंव्यांचेर दिसून येवपी पोरने कलाकिसरीचे पुरावे ग्रीसाच्या गिरेस्त संस्कृतीक दायजाची गवाय दितात.
- कों. विं. सं. मं.
ग्रेट ब्रिटन:
युनायटेड किंग्डम ऑफ ग्रेट ब्रिटन अँड नॉर्दर्न आयलंड. युरोपांतलो वायव्येवटेनचो म्हत्वाचो देश. क्षेत्रफळ: २,४४,१०० चौ. किमी. हातूंत इंग्लंड (१,३०,४३९ चौ. किमी.), वेल्स (२०,७६८ चौ. किमी.), स्कॉटलंड (८,७८,७७२ चौ. किमी.), नॉर्दन आयर्लंड (१४,१२१ चौ. किमी.) हांचो आस्पाव जाता. लोकसंख्या: ५,६६,७८,००० (१९८६). ग्रेट ब्रिटनचे दक्षिणेवटेन इंग्लीश खाडी, अस्तंतेक सेंट जॉर्जची खाडी, आयरीश दर्या, नॉर्थ चॅनल आनी ॲटलांटिक म्हासागर, उत्तरेवटेन ॲटलांटिक म्हासागर आनी उदेंतेक उत्तर दर्या आसा. विस्तार-दक्षिणेवटेन सिली जुंवे ४९० ५५’ उत्तर आनी उत्तरेवटेन शेटलंड जुंवे ६०० २५’ उत्तर तशेंच अस्तंतेवटेन हेब्रिडीझांतल्यान बॅरा हेड जुंव्यासावन ७० ३८’ अस्तंत ते उत्तर दर्यांतलो लोस्टॉफ्ट १० ४६’ उदेंतेमेरेन. मूळ भूंयेची दक्षिण-उत्तर लांबाय सुमार
