जम्मू आनी काश्मीर काश्मीराचेर राज्य केले. हे वंशकुळयेंतलो नेिमाणो राजा बृहस्पती पेिरायेन लहान आसलो. हे गजालीची फायदो घेवग ताच्या मामान राज्य आपल्या वळखतात. म्हूण वळखतात. ह्या घराण्याची थापणूक अंवतिवर्मन् हाणे ८५५ वसाँ निवळावन पथून शांतता आनी सुवेवस्था हाडली. ताणे विद्वानांक फाटल्यान राज्यांतली धुस्पट वाडली. ९०२ वसा सत्तेर आयेिल्लो गोपालवर्मन् नेण्टो आशिल्ल्यान, ताची आवय सुगंधा राज्यकारभार चक्रवर्मन्, संभुवर्धन राज्यपदार आयले. ९३९-४८ मजगती यशस्कर आयली. ताच्या फाटल्यान संग्रामदेव, क्षेमगुप्त, अभिमन्यू हे राजा जाले. अभिमन्यू पिरायेन ल्हान आशिल्ल्यान ताची आवय दिद्दा सगळी राज्यकारभार चलयताली. ९८१ ते १००३ ही काळ तेिणे आपल्या कर्तुत्वान गाजयलो. तिच्या मरणाउपरांत लोहार घराण्यांतलो तिचो भाची संग्रामराज राजा जाली. संग्रामराजान लोहर घराण्याची थापणूक करून १००३ ते १०२८ मेरेन बायल सूर्यमती हिणे आपलो पूत कलश हाचेखातीर अनंतदेवाक सत्ता फाटल्यान उत्कर्ष १०८९ त राजा जालो. उच्चल (११०१-१२) आनी सुस्सल (१११२-२०), जयसिंह (११२८-५५) हांणी लोहर घराण्याची राज्यांतल्या हिंदू राजांची शक्त दुबळी पडली, तेन्ना ती संद सादून परकी सत्तेन काश्मीराचेर घुरयो घालपाक सुरवात केली. महंमूद गझनी हाणे १०१५ आनी १०२१ वसा दोन फावट काश्मीराचेर घुरयो घाल्ल्यो पूण तातूंत ताका व्हड यस मेळ्ळे ना. सुस्सल आनी घाल्ली. १२९५ ते १३२५ मेरेन सिंहदेवान राज्यकारभार चलयलो. ताचे राजवटींत तिबेटसावन रिचीन आनी स्वातसावन शाह मोर हे काश्मीरांत राजा म्हूण घोशीत केलो. रिचिन हाणें ताका जिवेशीं मारून सत्ता हातांत घेतली. काश्मीरची तो पयलो मुसलमान राजा आसलो. ताणे रामचंद्राची चली कोटा राणी हिचेकडेन लग्न केलें. १३२० वसर्ग उदयनदेवा अाड दिवन कोटा राणीन ताचेकडेन लग्न केले. १३४३ वसा काश्मीर शाह मीर शम्सुद्दीन हाच्या ताब्यांत आयले. अशेतरेन राज्यांत मुसलमानी राजवट सुरू जाली. १३४३ ते १५५४ मेरेन जायत्या सुलतानांनी काश्मीराचेर राज्य केले. १५५४ ते १५८६ मेरेन काश्मीरांत चक घराण्याची सत्ता आसली. १५८७ त अकबरान काश्मीर, मोगल सत्तेतळा हाडलें. औरंगजेबाच्या काळांत दिल्लींत जी काळांत ह्या प्रदेशांत बारा सुभेदार जावन गेले. फुडें अहमदशाह दुर्रानी हाणें काश्मीर जिखून अफगाण सत्तेचे मुळावण घाले. १८१९ मेरेन ৫২x कोंकणी विश्वकोश : ; पालव मागली. रणजितसिंगान हो आदार रोकडोच दिली. १८१९ त जम्मू भाँवतणच्या वात्ररांत राजपूत घराण्याची सत्ता आसली. मोगल राजवटीक देवती कळा लागली, तें पळोवन सगळे राजपूत राजा ध्रुव जम्मूंतली घुस्पट वाडटकच १८०८ वर्सा रणजितसिंगान, जम्मू वाठार वंशकुळयेंतल्या गुलाबसिंगान १८१५ ते १८२० मदी जाल्ल्या शिमेवेल्या झुजांनी वांटो घेतिल्लो. १८२० त जम्मू वाठार ताका जहागीर म्हूण मेळ्ळो. १८४१ वसर्ग किश्तवार, लडाख, बल्टिस्तान हे प्रांत ताणे काश्मीराक जोडले. १८४५ वसा जाल्ल्या ब्रिटीश-शीख झुजांत गुलाबसिंग तटस्थ रावलो. ब्रिटिशांक त्या झुजांत जैत मेळटकच ताणे सगळी झुजातयारी केल्ली. २० ऑक्टोबर १९४७ हो दिसूय तेखातीर थारायेिल्लो. त्यावेळार काश्मीरच्या महाराजान भारत सरकाराकडेन दिवपाचे मानून घेतलें. गव्हर्नर जनरल माउंटबॅटन हाणे हे कबलातीक मान्यताय दिली. २६ ऑक्टोबर १९४७ दिसा जम्मू आनी काश्मीर भारतांत विलीन जावन घटक राज्य जाले. जानेवारी १९४९ त काश्मीर १९५० वसा काश्मीरच्या महाराजाचो पूत युवराज करणसिंग राज्याची मुखेल जाली. १७ ऑक्टोबर १९५२ दिसा ताची सदर-ई-रियासत म्हूण नेमणूक जाली. २६ एप्रिल १९६१ दिसा काश्मीराच्या महाराजाक मरण घोशीत केलो. पूण ताणे ही पदवी वापरलीना. १९६५ सप्टेंबरांत पाकिस्तानान भारताचेर घुरी घाली. ती घुस्पट मिटोवपाक जानेवारी १९६६ वसर्ग ‘ताश्कंद कबलात' जाली. १७ डिसेंबर १९७१ ह्या दिसासावन ह्या दोनूय देशांमजगतीं पथून दुस्मानकाय उप्रासली. त्यावेळार जुलय १९७२ त 'सिमला कबलात' करून दोनूय देशांमजगती काश्मीरची घटना १७ नोव्हेंबर १९५६ दिसा अस्तित्वांत आयली. २६ जानेवारी १९५७ दिसा ती लागू जाली. भारतीय संविधानाच्या ३७८ कलमाखाल जम्मू आनी काश्मीर ह्या राज्याक खाशेलो राजकी पावंडो दिला. ह्या कलमाप्रमाण - १. भारताच्या हेर राज्यांतलो मनीस जमीन संसदेन केल्ले कायदे जम्मू काश्मीर सरकाराचे मान्यतायेबगर त्या राज्याक लागू जायनात. ३. जम्मू आनी काश्मीर सरकारन आपली मान्यताय दिले बगर भारताचो राश्ट्रपती तांचेखातीर एकाद्रो आदेश लेगीत काडूंक शकना. राज्याचे विधीमंडळ विधानसभा आनी विधानपरिशद अशा दोन भागांनी वांटला. राज्यांतल्यान विधानसभेचेर ७६, विधानपरिशदेचेर ३६ आनी लोकसभेचेर ६ वांगडी वेंचून येतात. राज्याचे उच्च न्यायालय मुखेलमंत्री आसलो. राज्याचे १४ जिल्हे अशे आसात. अनंतनाग, बदगाम, बारामुल्ला, दोडा, जम्मू, कारगील, कथुआ, कूपवारा, लडाख, अर्थीक स्थितीः शेतकाम हो राज्यांतलो मुखेल धंदो आसून ताचेर
